Morgunblaðið - 14.05.1977, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. MAÍ 1977
17
embætti sem helzti utanrlkismála-
ráðgjafi forsetans þegar hann fékk
ekki að ráða ferðinni Nixon kvaðst
hafa tekið ráðin af Kissinger meðan
á Yom Kippur striðinu stóð 1973.
Það hefði verið skoðun Kissinger að
með tilliti til stjórnmálaástandsins
heima fyrir ætti ekki að senda nema
þrjá flugvélafarma af hergögnum til
ísraels. „Þá sagði ég, — heyrðu
Henry, við verðum skammaðir alveg
jafnmikið hvort sem við sendum 3,
30 eða 100 farma, svo að þú skalt
senda allt, sem flýgur. . ." sagði Nix-
on og bætti við að hvað pólitiskar
ákvarðanir snerti teldi hann sjálfan
sig færari en Kissinger, sem hefði
raunar gert sér grein fyrir þvl
Sjónvarpsútsendingin I gærkvöldi
varð til þess að Hvlta húsið breytti
áður áformuðum blaðamannafundi
Carters forseta. Fundinum var sjón-
varpað og þar sagði Carter meðal
annars að hann væri þeirrar skoðun-
ar, að Nixon hefði gert sig sekan um
lagabrot, sem réttlætt hefðu brott-
vikningu úr forsetaembætti Carter
kvaðst þó ekki hafa trú á þvi að
Nixon væri sömu skoðunar Carter
var að þvi spurður hvort minnzt
hefði verið á Nixon á leiðtogafundin-
um i Lundúnum á dögunum Hann
sagði að nokkrir hefðu minnzt á
málið við sig og harmað að Water-
gate-málið væri rifjað upp að nýju
Carter kvaðst ekki þeirrar skoðunar
að það yrði til ills, að málið vekti
almannaathygli á ný Hann kvaðst
hafa horft á hluta fyrsta þáttarins, en
sagðist ekki ætla að horfa á annan
þáttinn Forsetinn sagði að það sem
hann hefði séð af fyrsta þættinum
hefði ekki orðið til að breyta áliti
hans á Nixon.
Ljósm: Hréggvióur Guðgeirsson
0 Geysimikill snjór er á f jallgarðinum milli Eskif jarðar
og Norðfjarðar. Myndin var tekin sl. laugardag f Odds-
skarði or sýnir vel hve snjóþyngslin eru mikii.
Síðasti þátt-
ur Hannesar
í kvöld verður síðasti útvarps-
þáttur Hannesar Gissurarsonar
um sinn, en þtettina hefur Hann-
es kallað Gerninga. Hafa þættir
þessir vakið nokkra athygli, og i
tilefni þess að þetta verður síðasti
þáttur Hannesar um sinn, hafði
Mbl. samband við Hannes og
spurði hann um efni þáttarins.
,,Ég mun fara fáeinum orðum um
þær meginhugmyndir sem ég hef
tekið fyrir í þáttunum Orðabelg
fyrir áramótin og Gerningum eft-
ir áramót, þ.e. frjálshyggju og
kenningar Lenins. Einnig verður
nokkrum tíma varið i það að svara
athugasemdum sem efnisval mitt
og efnistök hafa gefið tilefni til.
Ég læt í ljós undrun yfir því hvað
kommúnistar hafa ráðiö ntiklu —
bæði í rikisútvarpinu og í skóla-
kerfinu — og nefni nokkur dæmi
um það. Ég hef grun um að þeir
sem ég hef haft að skotspæni í
þessum þáttum mínum, kommún-
istar og fasistar, verói síður en
svo ánægðir með þennan kveðju-
þátt minn,“ sagði Hannes.
Krytað um
Kirkjurit
Sr. Jón Auðuns sendir mér
áminningu í Morgunbl. i dag,
talsvert hneykslaður eins og
hans er vandi. Honum finnst ég
hefði átt að beita einhverjum
(mér ókunnum) myndugleik til
þess að ógilda ummæli eins rit-
stjóra um annan. Má vera að
hér komi fram lofsvert viðhorf
til biskupsdóms almennt og
míns sér í lagi. Það læt ég liggja
miili hluta. En fullvel veit sr.
Jón það, að Kirkjuritið er tíma-
rit, sem Prestafélag íslands gef-
ur út og hefur alla ábyrgð á.
Það er ekki „málgagn þjóð-
kirkjunnar" í þeim skilningi,
að greinar, sem þar birtast,
hvort sem þær eru eftir ritstjór-
ann eða aðra, túlki „afstöðu
þjóðkirkjunnar“ f einu og öllu.
Ég fékk upphringingu frá
blaðamanni á Morgunblaðinu,
sem las fyrir mér eina glefsu úr
umræddri grein Krikjuritsins
og vildi á stundinni fá minn
dóm um hana. Ég var ekki
farinn að sjá greinina og dæmi
ekki um óséða hluti. Auk þess
hef ég aldrei verið uppnæmur
fyrir þvi, þegar einn barnungi
klagar annan, sízt ef burða-
meiri glimukappi ber sig upp
undan öðrum minni. En hér get
ég sagt það, að hafi téð ummæli
Kirkjuritsins verið „ómakleg
aðdróttun", þá þykist ég hafa
séð ýmsar aðdróttanir engu
maklegri, því siður rök-
studdari, jafnvel á síðum
Morgunblaðsins, og hafa þær
ekki verið bornar undir mig. Og
ekki er Morgunblaðið þurfandi
fyrir mína liðveizlu að dómi sr.
Jóns, ekki einu sinni fyrir hans
og munar þó ekki litið um hana.
Hann fær enn að nýju tækifæri
til þess að koma því á framfæri,
að hann hafi eins og jafnan
allar gáfur sín megin, nefnir að
þessu sinni sérstaklega til
Guðmund Hagalín og ritstjóra
Morgunblaðsins. Og kirkju-
málaráðherrann auðvitað. Ég
vona að ég kunni að meta að
fullum verðleikum allan
stuðning við kristinn málsstað,
bæði Morgunblaðsins og
annarra. Og þess vil ég óska, að
þjóðkirkja íslands mætti vera
víðsýn og umburðarlynd i sönn-
um skilningi. En hitt verð ég að
viðurkenna, að ég þekki ekkert
fyrirbæri, sem er sneyddara
viðsýni og umburðarlyndi en
það steinrunna afbrigði löngu
úreltrar guðfræði, sem sr. Jón
Auðuns er enn að telja sér og
öðrum trú um að sé vaxtar-
broddur andlegs þroska.
Það eru átakanleg örlög að
vera til elliára haldinn af þeim
kreddum, sem tóku menn tök-
um á tvitugsaldri og halda það
frelsi að fjötra hug sinn við
neikvætt einsýni. Og ef þjóð-
kirkja Islands ætti að mótast 1 f
slíku „viðsýni" og „umburðar-
lyndi“ og þeim „kristilega kær-
leika“, sem sr. Jón prýðir skrif
sín með, þá teldi ég vafasaman
ávinning fyrir þjóðina að halda
henni uppi. En sem betur fer
verða örlög islenzkrar þjóð-
kirkju ekki slik.
14. —5. — 1977
Sigurbjörn Einarsson
Eg er enginn
primadonnumaður
AÐ lokinni síSustu sýningu
á Lé konungi i kvöld verður
minnst 30 ára leikafmælis
Rúriks Haraldssonar. en
hann fer með titilhlutverkið
í leikritinu.
Rúrik Haraldsson kom heim frá
leiklistarnámi opnunarár þjóðleik-
hússins og lék þar strax á fyrsta
leikárinu. en einnig hjá Leikfélagi
Reykjavíkur Hann var fastráðinn
leikari við Þjóðleikhúsið 1956 og
Lér konungur mun vera 1 14 hlut-
verk hans á fjölum þess.
Blaðamaður Morgunblaðsins hitti
Rúrik að máli í Þjóðleikhúsinu í gær
og átti við hann stutt spjall í tilefni af
þessum merku tímamótum á leik-
ferli hans
Hann kvaðst vera mjög hress eða
eins og hann komst að orði Sprik-
landi af fjöri og við hestaheilsu enda
dygði ekkert annað I slíku starfi
..Þrátt fyrir þrjátíu ár á fjölunum
finnst mér ég eiga langan feril fram-
undan og ætla því að biðja þig að
taka frekar alvöru viðtal við mig
þegar ég verð sjötugur. því maður
er nú ungur enn "
— Þú lærðir leiklist í Bretlandi ?
„Já, ég var við nám í Central
School of Dramatic Art í þrjú ár. Þá
voru einnig við nám í Englandi sam-
starfsfólk mitt núna, t d. Herdís,
Klemenz, Ævar, Baldvin og Gunnar
Jú. ég tók ágætt próf frá þessum
skóla en við skulum ekkert ræða um
það Mitt fyrsta hlutverk í Þjóðleik
húsinu var í Heilagri Jóhönnu Þar
lék ég Dunois hershófðingja á móti
Onnu Borg. sem var ofsalega spenn-
andi Anna Borg lék eins og engill
Nei, ég á mér engin sérstök uppá-
haldshlutverk, og skiptir mig engu
hvort leikrit er kómedía eða drama
Starf leikarans er eins og hvert ann-
að starf, stundum skemmtilegt og
stundum þrautleiðinlegt "
Tekurðu sígild verk fram yfir
önnur?
„Ég veit það nú ekki En ég er
ekkert hrifinn af þessum framúr-
stefnuverkum. Af nútíma höfundum
hef ég þó mest dálæti á Arthur
Miller Hann er bæði góður leikhús-
maður og gott skáld. Ég hef leikið í
mörgum verkum eftir hann."
— Finnst þér leikhúsið hafa
breyst mikið frá því þú byrjaðir?
„Þá helzt síðasta áratuginn Með
þessari svokölluðu hópvinnu Ég hef
nú ekki tekið mikinn þátt í henni. En
ég er á móti þessu skandínaviska
sandkassaleikjaformi, þar sem allir
eiga að vera steyptir í sama form.
Það hafa svo sannarlega verið settar
á svið hér góðar sýningar án þess að
slik hópvinna kæmi til Nei, nei ég
er heldur enginn primadonnu-
maður," segir hann hlæjandi Að-
spurður um pólítík og pólitiskt leik
hús. sem liggur við að sé útþvæld
spurning, svaraði Rúrik „Hér áður
fyrr var það þegjandi samkomulag
meðal leikara að tala ekki um pólitik
Jú. menn geta haft misjafnar skoð-
anir á þjóðmálum og þær geta vald-
ið úlfúð manna á meðal, þannig að
samstarfið verður ekki sem ákjósan-
legast Persónulega er ég hræddur
um að pólitikin sé komin of mikið
inn íleikhúsið "
— Hvað finnst þér um fjarðra-
fokið og blaðaskrifin i sambandi við
uppfærsluna á Lé konungi?
„Það er athyglisvert og i raun i
samræmi við verkið, sem er bæði
víðamikið, víðfeðmt og sterkt eins
og Shakespeare kallinn sjálfur Ég
hefði alls ekki viljað missa at þátt-
töku í þessu verki Jú, ég er að
mörgu leyti sammála Helga
Hálfdanarsyni i skrifum hans um
textabreytingarnar, sem mér finnast
víða fáránlegar
Það sem mér fannst Pilikian gera
rangt í sambandi við uppfærsluna
var að hann vildi blanda kynlifi inn í
allt og það tel ég að hafi ekki verið
ætlun Shakespeares Þess utan
hafði leikstjórinn hreint ekki nægan
tíma til að koma þessu frá sér eins
og skyldi Styttingar á senum voru
allar gerðar með naumum fyrirvara
Hin sjálfsmorðsena Glosturjarls
hreinlega útstrikuð. og Heiða-
senurnar, sem voru styttar um
u.þ.b. 75 pnósent. Þar var ég einnig
ósammála honum um eintal Lés, þar
sem hann stendur einn og yfir-
gefinn, reiður út í dætur sinar allan
heiminn, og máttarvöldin Þar vildi
Pilikian að ég talaði lágt og innhverf-
lega sem mér fannst fráleitt og sér-
lega óleikrænt Ég vildi tala sterkt og
hátt, mér finnst Lér ekki vægur —
hann hefði öskrað og það gerði ég í
sambandi við kynferðislega sögu-
skoðun Pilikians þá kom hún nú
ekki eins sterkt út í uppfærslunni og
hann hafði ætlað Nei, leikararnir
hindruðu það ekki, heldur Shake-
speare Það er ekki hægt að túlka
stærsta leikhússkáld allra tíma svo
til eingöngu á kynferðislegan hátt."
segir Rúrik og hlær
„Hins vegar hefði ég ekki viljað
missa af umræðum Pilikians um
verkið áður en æfingarnar hófust
Þær voru mjög „interesant" og á
margan hátt lærdómsrikar, þó ég
væri l.angt i frá sammála öllum hans
skoðunum Hann er athyglisverður
maður Þetta hefur allt verið mjög
athyglisvert Mjög svo "
H.Þ.