Morgunblaðið - 03.01.1978, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDÁGUR 3. JANÚAR 1978
Birgir fsl. Gunnarsson, borgarstjóri:
Borgarframkvæmd-
ir verða svipaðar
1978 og 1977
Höfuðáherzla á félags- og heilbrigðismál
Kaflar úr ræðu borgarstjóra með frumvarpi
að fjárhagsáætlun
Bir«ir ísleifur Gunnarsson, borjíarsljóri, mælli fyrir frumvarpi
að fjárha«sáætlununum borgarsjóðs og borgarstofnana fyrir árið
1978 um miðjan desemhermánuð sl. — Jafnframt gerði hann grein
fyrir áætluðum niðurstöðutölum gjalda og tekna nýliðins árs með
hliðsjón af endurskoðaðri áætlunum þess árs. í ræðu lians kom m.a.
fram:
^Endanleg niðurstöðutala teknahliðar fjárhagsáætlunar borgar-
sjóðs fyrir nýliðið ár var 10.4 milljarðar króna. Þar af var
ráðstafað til rekstrar borgarinnar og gatnagerðar tæplega 7.9
milljörðum en til framkvæmda og annarra eignabre.vtinga
rúmlega2.5 milljörðum.
# Reikningsfærðar tekjur ársins revndust 10.519 m. kr. eða 0.9%
hærri en áætlun gerði ráð fyrir. Reikningsfærð rekstrar gjöld
reyndust 8.107 m. kr. eða3.1% liærri en áætlað var. Af 246 m. kr.
útgjaldaauka, umfram áætlun, áttu 108 m. kr. rætur að rekja til
launagreiðslna og launatengdra gjalda. Teljast önnur frávik
u.þ.b. 4%, óverulegt miðað við öra verðbólguþróun í landinu.
# Samkvæmt frumvarpi að fjárhagsáætlun borgarsjóðs fvrir kom-
andi ár eru heildartekjur áætlaðar 14.4 milljarðar króna. Hækk-
un frá f.vrra ári 3.9 milljarðar kröna eða 38.2%. Aðaltekjustofn
borgarsjóðs, útsvörin, eru áætluð 7.4 inilljarðar króna, hækkun
rúmlega 2 milljaröar eða 41.4%. Stafar sú liækkun af hækkuðum
tekjum (gjaldstofni) milli gjaldára, að spá Þjóðhagsstofnunar.
Fasteignagjöld eru áætluð 1812 m. kr. (hækkun 34.9% —
óhreytt ál.reglur frá fyrra ári). Ymsir skattar eru áætlaðir 40.(5
m. kr. (bækkun 2(5%), Arður af eignum 134.4 m. kr. (hækkun
45%), framlag úr jöfnunarsjóði hækkar um 377 m. kr. (hækkun
29.4%), aðstöðugjöld nema 2.4 milljörðum króna, hækkun
36.3% — óbreytt gjaldstofn að spá Þjóðhagsstofnunar), gatna-
gerðargjöld og benzínfé 502 m. kr. og ýmsar tekjur 584 m. kr.
# Kauptaxtar hjá Revkjavíkurborg voru rúmlega 60% hærri aö
meðaltali 1. desember sl. en í desembermánuöi 1976. Vegiö
meðaltal um 2.100 stöðugilda bjá borginni hafði þá hækkað á
einu ári, skv. samningi við starfsmannafélagiö, um 64.9'%. Þar
við bætist tilfærsia milli launaflokka (aldurstilfærsla), rýmkuð
ákvæði um persónuuppbót, hækkað vaktaálag og áhrif sérkjara-
samninga. Að öllu meðreiknuðu má áætla að vegið meðaltal
launa liali hækkað miðað við 1. desember sl. og frá því fyrir ári
síðan um nálægt 70%.
Kostnaður við stjórn borgarinnar er áætlaður 222.5 m. kr.,
hækkun tæp 40'%. Starfsmannafjöldi á aöalskrifstofum er áætl-
aður óbreyttur frá fyrra ári. Kostnaður við brunavarnir 204.5 m.
kr., fræðsiumál 2.206 m. kr. (hækkun 36.9%), fjárveiting til
lista, íþróttaog útiveru 1.103.6 m. kr. (hækkun 41.6%), heil-
brigðis- og hreinddlætismál 1.139.4 m. kr. (hækkun 33.6%),
félagsmál 2.947.3 m. kr. (hækkun 32.4%), fasteignir 87.7 m. kr.,
og önnur útgjöld 200 m. kr.
# Til gatna og holræsamála er áætlað að verja 2.252.2 m. kr.
(hækkun 36.9%). Til viöhalds nemur hækkunin 27.6% en til
nýbygginga 40.1 %.
Helztu framkvæmdir
í gatna og
holræsagerð
Hér fara á eftir orðréttir kaflar úr
ræðu borgarstjóra:
„Helztu framkvæmdir við ganta- og
holræsagerð í eldri hverfum borgarinn-
ar á næsta ári er breyting á Efstalandi í
Fossvogi vegna aðkomu að verzlunarhús-
inu Grímsbæ, malbikun í iðnaðarhverfi
á Ártúnshöfða, þ.e. hluti Bíldshöfða í
vestur frá Breiðhöfða, hluti Breiðhöfða^
frá Bíldshöfða að Stórhöfða, Dvergs-
höfði, Hyrjarhöfði, Funahöfði, og Höfða-
bakki frá Bíldshöfða að Dvergshöfða. Þá
eru og fyrirhugaðar nokkrar breytingar
á gatnakerfinu vegna aðkomu að um-
ferðarljósum og lagfæringar á gatnamót-
um, s.s. á Suðurlandsbraut við Vegmúla,
Iðngarða og Skeiðárvog, einnig Dalbraut
við Elliðavog og Reykjaveg við Sund-
laugaveg. Þá er og fyrirhuguð breyting á
aðkomu verzlunarhússins Austurver og
gerð vörubifreiðastæða i Breiðholti
ásamt snúningsplássi fyrir strætisvagna
við Iðufell. Til þessara framkvæmda er
áætlað að verja 149.4 millj. kr.
Til fullnaðarfrágangs gangstétta og
stíga er áætlað að verja 90 millj. kr. og er
þeirri fjárveitingu dreift bæði í eldri
hverfi og Breiðholtið.
Á árinu er áætlað að verja 80 millj. kr.
til lagningar yfirlaga og eru dýrustu
framkvæmdirnar við Breiðholtsbraut,
Stekkjarbakka, Súðarvog og Elliðavog.
Til ræktunar og frágangs er áætlað að
verja 40 millj. kr. og dreifist sá kostnað-
ur bæði á eldri hverfi og Breiðholt.
Til gatna- og holræsagerðar í nýjum
hverfum er áætlað að verja samtals 693.8
millj. kr. og er helzt að neffta fyrsta
hluta Seláshverfis, austurdeild í Breið-
holti, Seljahverfi 11. og 12. áfanga,
áfanga á Selhrygg, Hvannakotshóla,
Mjódd í Breiðholti, Eiðsgrandahverfi og
iðnaðarhverfi í Hálsum við Vesturlands-
veg.
Fyrirhugaðar lóðaúthlutanir á árinu
eru helztar eftirfarandi:
Eiðsgrandasvæði 95 íbúðir í fjölbýii og
15 í raðhúsum.
Breiðholt III 14 einbýlishús.
Seljahverfi 42 raðhús og 52 einbýlishús.
Hvannakotshólar 40 einbýlishús.
Samtals eru þetta 258 íbúðir.
Auk þess er í athugun að gefa stærri
byggingaraðilum kost á úthlutun fyrir
190 Ibúðir I fjölbýli og raðhúsum í Mjóu-
mýri gegn því, að þeir taki að verulegum
hluta að sér gatnaframkvæmdir innan
svæðisins. Um þetta mál verður þó fjall-
að nánar í borgarráði milli umræðna og I
frumvarpi er ekki gert ráð fyrir þeim
framkvæmdum, sme borgin þarf að sjá
um, ef þessi úthlutun verður ákveðin.
Þá er loks að nefna, að á næsta ári má
gera ráð fyrir, að 262 íbúðir í einbýli og
raðhúsum verði byggingarhæfar I Selási.
Hér er hins vegar um eignarlóðir að
ræða, en samkv. sérstökum samningi við
landeigendur tekur borgin að sér að gera
hverfið byggingarhæft.
Samkvæmt þessu eru um 710 lóðir,
sem borgin getur mest gert byggingar-
hæfar á árinu, en sem fyrr segir hafa
ekki endanlega verið teknar ákvarðanir
um 190 lóðar þar af.“
Eignabreytingar
„Skal nú vikið að fyrirhuguðum eigna-
breytingum borgarsjóðs á næsta ári. Hér
er alls um að ræða tæplega 3.580 millj.
kr., og nemur hækkunin frá endurskoð-
aðri áætlun þessa árs um 1.014 millj. kr.
1 heild hækka framlög til eignabreytinga
samkvæmt frumvarpinu um 39.5% frá
gildandi áætlun og nema 24.8% heildar-
útgjalda, en þau voru áætluð 24.6% i
endurskoðaðri fætlun yfirstandandi árs.
Láta mun nærri, að visitala byggingar-
kostnaðar hafi hækkað um 11.9% síðan
borgarstjórn gekk frá endurskoðun fjár-
hagsáætlunar hinn 9. ágúst í sumar.
Samkvæmt þvi nemur hækkun á fram-
lögum til eignabreytinga í heild um
24.7% á sambærilegu verðlagi, en sé
heildarfjárhæð upphaflegrar áætlunar
til eignabreytinga færð til gildandi verð-
lags kemur í ljós, að miðað vð það er gert
ráð fyrir nánast óbreyttu heildarfram-
lagi til eignabreytinga samkvæmt þessu
frumvarpi. Er þá gert ráð fyrir því, að
visitala byggingarkostnaðar verði um
170 stig í ársbyrjun 1978.
Eiginleg framkvæmdaframlög' borgar-
sjóðs samkvæmt eignabreytingayfirliti
frumvarpsins verða samtals 2.012.4
millj. kr. 1 gildandi áætlun er gert ráð
fyrir 1.537.3 millj. kr. samtals í framlög
til framkvæmda. en svo sem ég greindi
frá á fundi borgarstjórnar hinn 17.
nóvember, verða þau að líkindum ná-
Iægt 1.740 millj. kr. Sé sú fjárhæð færð
til gildandi verðiags kemur í Ijós, að
búast má við óbreyttu framkvæmda-
magni samkvæmt þessu frumvarpi.
Önnur framlög til eignabreytinga eru í
heild áætluð rösklega 1.347 millj. kr. og
hækka um 488.6 millj. kr. frá gildandi
áætlun, eða um 56.9%. Hér ber þó að
hafa i huga, að þau framlög, sem hér er
um að ræða, haldast óbreytt í saman-
burði milli áætlunar og útkomu ársins,
hvort sem þau reynast umfram þarfir,
eða hrökkva ekki til þess, sem ætlað var.
1 ár hefur fjárþörf Strætisvagna Reykja-
vikur sem og Bæjarútgerðar Reykjavík-
ur reynzt mun meiri en framlög voru
miðuð við og vaxa skuldir þeirra við
borgarsjóð sem þvi nemur.
I þessu frumvarpi er gert ráð fyrir því,
að hluta framlags til Framkvæmdasjóðs
verði varið til þess að mæta halla Bæjar-
útgerðarinnar á þessu ári, en ekki er
gert ráð fyrir þvi, að framlag til Strætis-
vagna Reykjavíkur hrökkvi til annars en
greiðslu rekstrarhalla og stofnkostnaðar
fyrirtækisins á næsta ári. Ég mun síðar í
ræðu minni vikja nokkru nánar að
rekstri þessara fyrirtækja, en áður en ég
greini nánar frá framkvæmdum borgar-
sjóðs þykir mér rétt að fara örfáum
orðum um framlag til afborgana, sem
hækkar samkvæmt þessu frumvarpi um
240 millj. kr. frá gildandi áætlun.
Strax í sumar, þegar ráðizt var i endur-
skoðun fjárhagsáætlunar, þótti sýnt að
greiðslustaða borgarsjóðs yrði erfið á
haustmánuðum, þótt ekki væri þá unnt
að meta útgjaldaauka vegna kjarasamn-
inga opinberra starfsmanna. Ráðstafanir
voru því gerðar til þess að afla lánsfjár
að því marki, sem ekki tókst að mæta
auknum útgjöldum með tiltækum sparn-
aðarráðstöfunum við endurskoðun fjár-
hagsáætlunar. 1 nóvember var siðan tek-
ið bráðabirgðalán að fjárhæð 300 millj.
kr. og er gert ráð fyrir þvi, að það
greiðist að fullu í marz á næsta ári. Að
öðru leyti er í framlagi til afborgana
einungis gert ráð fyrir greiðslum á um-
sömdum afborgunum og vegur þar
þyngst afborgun Landsbankaláns frá ár-
inu 1974, en hún verður um 213 millj. kr.
Framlög til framkvæmda samkvæmt
eignabreytingayfirliti og framlög til
gatnagerðar verða í heild um 4.265 millj.
kr. á næsta ári samkvæmt frumvarpinu,
eða 29.6% heildarútgjalda borgarsjóðs.
Þetta hlutfall er 30.5% í gildandi áætl-
un, en var 32.6% i upphaflegri áætlun
þessa árs. Hér má sem fyrr greina áhrif
mikillar verðbólgu, sem leitt hefur til
þess, að framlög til framkvæmda halda
ekki hlut sínum í útgjöldum borgarsjóðs.
Þessarar þróunar gætir hvarvetna og er
mönnum vaxandi áhyggjuefni, svo sem
þjóðmálaumræðan ber með sér um þess-
ar mundir.
Skipting iramkvæmdafjár milli ein-
stakra málaflokka hefur sem kunnugt er
tekið umtalsverðum breytingum á sið-
ustu árum. Höfuðáherzla er um þessar
mundir lögð á framkvæmdir i félags- 0g
heilbrigðismálum. Þar ber hæst fram-
kvæmdir í þágu aldraðra, auk þess sem
mikið fé rennur til framkvæmda við
Borgarspítalann og Arnarholt. Þá er
hlutur fræðslumála stór að venju og lögð
er aukin áherzla á barnaheimili af ýms-
um gerðum.
Skal nú nánar vikið að einstökum
málaflokkum.
Skólabyggingar
„1 samningum ríkis og borgar um fjár-
mála- og framkvæmdastjórn Fjölbrauta-
skólans í Reykjavik er gert ráð fyrir þvi,
að þessir aðilar greiði jafnóðum framlög
sin til stofnkostnaðar, ríki 60% og borg
40%. Ákvæði þessa samnings taka ekki
til íþróttamannvirkja og svonefndrar C-
álmu skólans. Endurgreiðslur ríkissjóðs
vegna þessara framkvæmda renna sem
hluti borgarsjóðs til frekari fram-
kvæmda við skólann, auk þess sem end-
urgreiðslur ríkissjóðs vegna skipta ríkis
og borgar á skólahúsnæði verða látnar
mæta þessum hluta framkvæmdakostn-
aðar á næstu árum. 1 gögnum um fram-
kvæmda- og fjáröflunaráætlun Reykja-
víkurborgar fyrir árin 1977—1981 verð-
ur gerð sérstök grein fyrir þessum fram-
kvæmdum, en áhrifa gætir ekki í þessu
frumvarpi, þar sem einungis er reiknað
með endurgreiðslum ríkissjóðs vegna
stofnkostnaðar annarra skóla en Fjöl-
blrautaskólans.
Af einstökum framkvæmdum við
skólabyggingar á vegum borgarsjóðs á
næsta ári ber sérstaklega að nefna Sund-
laug Fjölbrautáskólans, sem væntanlega
verður tekin í notkun næsta haust, þótt
nú þyki sýnt, að framkvæmdum ljúki
ekki að fullu við hana fyrr en 1979.
Haldið veróur áfram smíði íþróttahúss
við Hlíðaskóla, og senn hefjast fram-
kvæmdir við Hvassaleitisskóla og 2.
áfanga Hólabrekkuskóla, sem verður
gerður fokheldur á næsta ári og tekinn í
notkun fullbúinn haustið 1979. Fyrir-
hugað er, að framkvæmdum við Hvassa-
leitisskóla Ijúki fyrir haustið 1980. Þá er
gert ráð fyrir þvi, að ráðizt verði í byrj-
unarframkvæmdir við Seljaskóla á
næsta ári. Fyrirhugað er að standa öðru-