Morgunblaðið - 10.05.1978, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. MAÍ 1978
23
Birgir Isleifur Gunnarsson borgarstjóri:
„Vegna frumkvæSs Reykjavikur-
borgar í raforkumálum er hún
öruggasta orkusvæði landsins”
Borgarstjórn samþykkir lántöku vegna Hrauneyjarfoss-
virkjunar og aukningu eigin fjár borgarinnar í Landsvirkjun
Á FUNDI borgarstjórnar 27. apríl
varð Landsvirkjun mönnum nokk-
uð umræðuefni. Fyrstur _ kvaddi
borgarstjóri Birgir ísleifur
Gunnarsson sér hljóðs og hóf mál
sitt með því að vitna í bréf, sem
Landsvirkjun sendi iðnaðarráð-
herra vegna virkjunar Hrauneyja-
foss. Borgarstjóra var sent afrit af
bréfinu. Þar segir m.a. „Eins og
kunnugt er hafa nú verið opnuð
tilboð í vélar og rafbúnað fyrir þá
140MW virkjun við Hrauneyja-
foss, sem Landsvirkjun hefur
fengið heimild fyrir. Lægstu til-
boðin, sem öll eru frá traustum og
góðum fyrirtækjum eru fyrir
neðan áaetlun, en það gefur
nokkurt svigrúm að því er bygg-
ingarhlutann snertir." Síðan segir:
„samhliða tæknilegum undirbún-
ingi Hrauneyjafossvirkjunar hef
ur að sjálfsögðu verið unnið að
áætlunum um fjármögnun og
endurskoðun allra fyrri áætlana
um rekstur og arðsemi virkjunar-
innar. Til þess að skýra þessi mál
nánar hefur verið tekin saman
heildarskýrsla sú um virkjunina,
sem fylgir bréfi þessu. Meginþætt-
ir hennar eru þessir:
A. Yfirlit um þau gögn og
áætlanir, sem voru fyrir hendi,
þegar ákvörðun um Hrauneyja-
fossvirkjun var tekin.
B. Skýrsla um orkumarkað og
tímasetningu virkjunarinnar eins
og hún er talin heppilegust miðað
við aðstæður og horfur í dag.
C. Áætlanir um fjármál og
rekstur Landsvirkjunar fram í
tímann ogfjármögnun Hrauneyja-
fossvirkjunar. Nauðsynlegt er, að
eignaraðilar taki nú á næstunni
afstöu til ýmissa atriða varðandi
fjármögnun hinnar nýju virkjunar
og skal í því sambandi bent á
eftirfarandi: Að meðtöldum
nokkrum verðhækkunum á bygg-
ingartíma áætlast Hrauneyjafoss-
virkjun nú kosta um 107 milljónir
dollara án vaxta á byggingartíma,
en allt að 130 milljónum dollara,
að þeim meðtöldum. Landsvirkjun
hefur áætlað, að þessi upphæð yrði
fjármögnuð að rúmlega 18% með
fé úr rekstri, rúmlega 4% með
framlögum frá eigendum og af-
gangurinn með lántökum. Ljóst er,
að hér er um miklar lántökur að
ræða, en jafnframt má benda á, að
á byggingartímanum þ.e.a.s. árun-
um 1978—1983, er reiknað með að
Landsvirkjun endurgreiði um 65
milljónir dollara af eldri lánum
þannig að nettó-aukning á skulda-
byrði fyrirtækisins með tilkomu
Hrauneyjafossvirkjunar verður
ekki nema 45 milljónir dollarar.
Þó að gert sé ráð fyrir fremur
lítilli byggingarvinnu á þessu ári,
er nauðsynlegt að Landsvirkjun
tryggi sér þegar í upphafi nægilegt
lánsfé til að sæmilega sé tryggt, að
unnt verði að ljúka verkinu. Er
slíkt yfirleitt talið nauðsynlegt,
þegar ráðist er í stórframkvæmdir
sem þessa. í þessu skyni er
fyrirhugað, að Landsvirkjun taki
nú þegar lán að upphæð 60
milljónir dollara til tíu ára eða
svo, sem síðar verði breytt í lengri
lán. Auk þessa er svo lántaka allt
að 25 milljónum dollurum, sem
Landsvirkjun reiknar með að fá í
tengslum við vélakaupin. Ráðgert
er að taka þau lán sem þá vantar
á síðar á byggingartímanum. Með
hliðsjón af framansögðu leyfum
við okkur að fara fram á, að
eigendur leggi ekki minna fram en
sem svarar jafngildi sex milljón-
um dollara til virkjunarinnar sem
eigið fé, og verði þau framlög
greidd á árunum 1979—1982, en
fjárhagsáætlun gerir ráð fyrir, að
framvegis verði greiddur arður af
framlögum eigenda eftir vissum
reglum. Landsvirkjun er ljóst, að
það fé sem reiknað er með að fáist
úr rekstri er ekki til ákvörðunar-
töku á þessu stigi málsins, þar sem
gjaldskrá Landsvirkjunar er í
raun háð ákvörðunum yfirvalda á
hverjum tíma. Við viljum hins
vegar benda á, að vandfundið er
lægra heildsöluverð á orku til
almenningsveitna í Vestur-Evrópu
en hjá Landsvirkjun og væntum
við þess, að þetta verði haft í huga
þegar þar að kemur. Með tilboðun-
um í vélarnar fyrir Hrauneyjafoss
fylgdi tilboð í þriðju vél sam-
kvæmt ósk Landsvirkjunar. Þetta
tilboð er án allra skuldbindinga af
hennar hálfu og aðeins um það
beðið, ef síðar þætti hentugt að
stækka virkjunina upp í 210 MW,
en eins og eigendum Lands-
virkjunar er kunnugt, er virkjunin
hönnuð fyrir það afl“.
Borgarstjóri Birgir ísleifur
Gunnarsson sagði síðan, að
Borgarráð hefði samþykkt svo-
fellda bókun með 4 atkvæðum
gegn 1: „Borgarráð samþykkir
fyrir sitt leyti heimild til Lands-
virkjunar til lántöku allt að 25
milljónir dollara vegna vélakaupa
og allt að 60 milljónir dollara
vegna annarra byggingarfram-
kvæmda við virkjunina með þeim
kjörum og skilmálum, sem stjórn
Landsvirkjunar samþykkir. Borg-
arráð samþykkir enn fremur fyrir
sitt leyti aukningu á eigin fé
borgarinnar í Landsvirkjun á
árunum 1979—1983 um 3 milljónir
dollara."
Borgarstjóri rakti nokkuð sögu
Landsvirkjunar og minnti á, að
Reykjavíkurborg hefði byggt
fyrstu stórvirkjun á landinu á
þeirra tíma mælikvarða þ.e.
Elliðaárvirkjunina. Síðan hefðu
Sogsvirkjanir verið byggðar.
Landsvirkjun hefði síðár verið
stofnuð með helmingsaðild ríkis og
borgar. Þetta frumkvæði borgar-
innar gerði það að verkum, að
Reykjavík væri nú öruggasta
orkusvæði á landinu. Þeir sem
treyst hefðu á ríkið í þessum
efnum væru með orkumál sín í
ólestri nú. Birgir ísleifur
Gunnarsson kvaðst vilja vara
eindregið við því, að borgin dragi
úr eignaraðild sinni að Lands-
virkjun, en þær raddir hefðu verið
uppi. Áður hefði verið rætt um, að
sveitarfélög á suðvesturhorninu
fengju eignaraðild, en þegar þau
hefðu áttað sig á hversu gífurlegir
fjármunir væru þarna á ferðinni
hefði afstaða þeirra breytzt. Nú
væru hins vegar uppi hugmyndir
um að stofna orkudreififyrirtæki á
Suðurlandi.
Borgarstjóri sagði, að ef hug-
myndir Alþýðubandalagsins yrðu
að veruleika varðandi minnkun á
eignaraðild að Landsvirkjun þá
myndi það setja stein í götu
Hrauneyjafossvirkjunar. Lands-
virkjun væri traust fyrirtæki og
vel rekið. Helzti talsmaður
Alþýðubandalagsins í orkumálum,
fyrrverandi orkuráðherra, hefði
í fréttatilkynningu, sem
Morgunblaðinu hefur borizt frá
Bandalagi íslenzkra skáta, segir,
að í sumar, eins og morg undan-
farin sumur, bjóði B.I.S. upp á
ferðir á skátamót erlendis. Árlega
berist íslenzkum skátum fjölmörg
borð um þátttöku á slík mót og nú
hafi verið ákveðið að þiggja þrjú
þeirra: frá Grænlandi, en þar
verður mót haldið seinni hluta
ritað grein þar sem segði efnislega
m.a., að hlægilegt væri, að Reykja-
víkurborg talaði um eign að
Landsvirkjun. Slíkur málflutning-
ur um eignaraðild borgarinnar er
fjarstæðukenndur, sagði borgar-
stjóri. Hann sagðist síðan vilja
ítreka, a að borgin ætti og ræki
þarna gott og traust fyrirtæki og
hlutur borgarinnar mætti ekki I
glatast.
Adda Bára Sigfúsdóttir (Abl)
sagðist sammála um, að Lands-
virkjun væri gott fyrirtæki. Hún
vitnaði síðan í bókun, sem Sigur-
jón Pétursson (Abl)^gerði í borgar-
ráði, en þar segir: „Eg tel með öllu
óeðlilegt, að Reykjavíkurborg ein
sveitarfélaga sé helmings eignar-
aðili að Landsvirkjun, sem er
raforkuframleiðandi fyrir veruleg-
an hluta landsins. Ég tel, að nú
eigi önnur sveitarfélög að gerast
aðilar að Landsvirkjun og að
Reykjavík eigi að eftirláta þeim
sinn hlut af væntanlegri aukningu
f.vrirtækisins."
Adda Bára sagði, að meðan enn
væri ekki til eitt orkudreififyrir-
tæki fyrir allt landið gætum við
átt von á mörgum Kröfluævintýr-
um og það væri ekki gott. Hún
sagðist ekki sjá, að við í Reykjavík
stofnuðum okkur í háska þó önnur
sveitarfélög kæmu sem eignaraðil-
ar. Helzta hættan varðandi raf-
orkumál á Islandi væri, að erlend
stóriðja fengi orkuna. Hún sagðist
því myndu greiða atkvæði gegn
bókun borgarráðs.
Kristján Benediktsson (F)
sagð-
ist ekki vilja_ ljá samþykki sitt
fyrir lántökum, ef það væri í
hugum landsfeðranna að gera nýja
orkusölusamninga við stóriðjufyr-
irtæki. Enn hefðum við ekki haft
ábata af orkusölu til fyrirhugaðr-
ar stóriðju á Grundartanga.
Kristján Benediktsson kvaðst
þeirrar skoðunar, að Reykjavíkur-
borg ætti áfram að halda sínum
eignarhluta í Landsvirkjun. Hann
sagðist undrandi, að borgarfull-
trúar Alþýðubandalagsins væru á
torg minnkaða eignaraðild borgar-
innar að Landsvirkjun. Nú benti
margt til, að gengið yrði á hlut
Reykjavíkur í eignaraðildinni og
þá fyrst kæmi til kasta að semja,
en fráleitt væri að bjóða eignarað-
ild Reykjavíkurborgar til sölu.
Borgarstjórn samþykkti síðan með
tólf atkvæðum gegn þremur heim-
ild til lántöku eins og kemur fram
í bókun borgarráðs og svo aukn-
ingu- eigin fjár borgarinnar í
Landsvirkjun.
júlí, frá Skotlandi, þar verður mót
18.—28. júlí og frá íriandi, en þar
verður mót 1.—10. ágúst.
Þátttakan á tvö fyrstnefndu
mótin er miðuð við 15 skáta, en til
írlands er reiknað með að fari 70
manna hópur frá Islandi. Segir í
fréttatilkynningunni að ferðirnar
taki um 3 vikur hver og kostnaði
sé stillt mjög í hóf, og að
aldurslágmark sé 14 ár.
Skátar á þrjú
mót erlendis
Stálvír
Sama tegund og áöur frá
Norsk Staaltaugfabrik,
Þrándheimi.
Stærðir V« “—3“. Fleiri
gerðir
Togvír
1“, 1V4“, 1Vi“, 1%“, 2“,
21/4“, 2Vi“, 2%“, 3“, í 120
fm rl.
11/4“, 1'/j“, iy«“, 2“, 2V« “,
2Vj“, í 300 fm rl.
Dragnótavír
1“ og 1Vj“ í 480 fm rl.
Vinstra og hægra snúnir
Snurpuvír
2V«“, 3“400 og 450 fm rl.
HÁLFLÁSAVÍR
BENSLAVÍR
SLAGVÍR
VÍRMANILLA
Withecross:
Kranavír
2 tegundir fyrir:
jarðýtur, vélskóflur, skurð-
gröfur, krana og fleira.
GARÐYRKJUÁHÖLD
SKÓFLUR ALLSKONAR
RISTUSPAÐAR
KANTSKERAR
GARÐHRÍFUR
GREINAKLIPPUR
GRASKLIPPUR
HEYHRÍFUR
GIRDINGAVÍR, SLÉTTUR
GARÐKÖNNUR
HANDSLÁTTUVÉLAR
JÁRNKARLAR
JARÐHAKAR
SLEGGJUR
SLÖNGUKLEMMUR
nota hinir vandlátu
Stærðir frá 1/«„—12“.
Einnig ryðfríar
GARÐSLÖNGUR
VATNSÚÐARAR
SLÖNGUKRANAR
SLÖNGUTENGI
VÆNGJADÆLUR
TJÖRUHAMPUR
VIÐARKOL
FERNISOLÍA
KARBÓLÍN
VIÐAROLÍUR
TJÖRUR
FÚAVARNAREFNI
RYÐEYOIR — ryðvörn
HANDF/BIAVINDUR
HANDFÆRAÖNGLAR
NÆLONLÍNUR
HANDFÆRASÖKKLAR
HÁKARLAÖNGLAR
SKÖTULÓÐAÖNGLAR
GRÁSLEPPUNET
SILUNGANET
NETAFL0T
Simi 28855