Morgunblaðið - 13.05.1978, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. MAÍ 1978
7
HUG-
f “ VEKJA
Jon Auðuns
í dag heldur kristin kirkja
heilaga hátíö andans. Flettum
því upp í heimildum um þá tíma,
þegar heilagur andi, var kristn-
um mönnum meira en marklítiö
orö, meöan hann var þeim
ótvíræö guöleg leiðsögn, meö
undrum og stórmerkjum yfirskil-
vitlegra krafta. í 10. kap. Post.
sögunnar segir frá einni af
feröum Péturs: „Og allir hinir
trúuöu (kristnu) uröu forviöa, aö
gjöf heilags anda skyldi einnig
vera úthellt yfir heiðingjana".
Aö heilagur andi, meö undrum
hans og táknum, skyldi einnig
veitast óskíröum, óveröugum
heiöingjum, geröi Pétur og
samherja hans forviöa.
Svipaöa undrun vakti þaö á
liðinni öld þeim lærdómsmönn-
um sem fyrstir tóku fræöilega aö
rannsaka heiðna trúarheiminn,
aö fyrir þeim varö auöur margs
konar trúarhugmynda og trúar-
reynslu, sem menn höföu á
Vesturlöndum talið hvergi til
nema í kristindómi. En þaö sem
fyrir þessum ágætu vísinda-
mönnum varö þegar á liöinni öld
og þó fremur á okkar öld, og
geröi Pétur og samherja hans
undrandi í Sesareu, er ótrúlega
fyrirferöarlítiö í kristinni trúfræöi
og boöun, og sitthvaö
síendurtekiö
einkennandi fyrir kristindóminn
einan, sem þó er miklu eldra en
hann á rætur í forkristnum heimi
Trúarheimurinn, trúararfleifö
kynslóöanna er furöuleg, fjöl-
skrúöug veröld. Henni má líkja
við volduga risaeik. Greinar eru
margar, en á einum stofni
spretta þær allar af einni rót. Og
sú eina rót er hin eilffa þrá
mannshjartans yfir fjötra dufts
og foldar, sem mannkyni hefur
fylgt svo lengi sem sögur endast
til.
Þegar ég kynntist fyrst hinu
mikla höfuöriti kennara míns í
Þýzkalandi, próf. Fr. Heilers, um
bænina, svo merkilegu afreki að
engu verulegu hefir síðan veriö
viö þaö bætt t meira en hálfa öld,
læröi ég aö kynnast svo háleitu
bænalífi ekki-kristinna manna
og ég haföi ekki vitað um áöur,
aö ég varö kannski engu síður
forviöa en kristnu mennirnir í
Sesareu uröu yfir því aö finna
heilagan anda hjá heiöingjum.
Einingin aö baki fjölbreytninnar
í bænalífinu er undursamleg. Þú
gætir tekið saman hina fegurstu
kristilegu bænabók meö bænum
ekki-kristinna manna ef þú
skiptir aðeins um nöfn guödóm-
anna, sem dýrkaðir eru.
Hvers vegna hafnar ekki aö-
eins fávís almúgi í ekki-kristnum
löndum, heldur gáfaöir og göf-
ugir menn kristna trúboöinu?
Lítum til merkustu Indverja
síöustu tíma. Horfiö á Gandhi
(ekki frúna, sem ber sama nafn),
horfum á próf. Radhakrishnan,
hinn hálæröa mann einnig í
kristnum verömætum vestrænn-
ar menningar, fyrrum forseta
Indlands. Þaö var ekki af blindri
fastheldni viö trúarsiöi feðranna,
aö þessir göfugu, vitru menn
tóku aldrei kristna trú. Þeir blátt
áfram næröust svo af verömæt-
um sinnar trúar, aö þeim nægöi.
Sælir eru þeir, sem í Krists
nafni kunna aö ganga sinn veg,
en vegir Guös kunna aö liggja á
leiöum, sem viö þekkjum ekki,
þú né ég, og viö erum ekki
sjálfráðir um veginn. Heföi ég
fæözt suöur á Shri Lanca
(Ceylon), væri ég vafalaust
Búddhatrúarmaöur, en ég er
fæddur í kristnu samfélagi, sem
valdi veginn fyrir mig, og ég er
Guöi þakklátur fyrir þaö. Eftir því
sem frjálshuga menn kynnast
betur ekki-kristna trúarheimin-
um frá beztu hliðum hans,
veröur lotning þeirra meiri fyrir
undraveröri einingu aö baki
fjölbreytninnar.
Marteinn Lúther var dýriegur
maöur, sannleikshetja sterkari,
stærri en flestallir aörir, sem
hans þyrniveg hafa gengiö. En
fyrirlitning hans á öörum trúar-
brögöum, sem stafaöi af því, aö
hann þekkti þau ekki, hafa
mörgu illu valdiö í kirkju hans,
magnaö einstrengingsháttinn,
skilningsleysið, hrokann. Þegar
svissneski siöbótarmaöurinn
Zwingli, sem í meginatriöum var
samherji Lúters, lét uppi þá
skoðun sína, aö gríski heim-
spekingurinn Aristoteles muni
hafa oröiö hólpinn maöur, þótt
heiöinn væri, reis Lúter upp meö
sterkum andmælum og lýsti yfir
efa sínum um þaö, aö Zwingli
sjálfur gæti oröið sáluhólpinn
meö svo ofboöslegar hugmynd-
ir!
Hvers vegna vakna meö mér
þessar hugsanir á hvítasunnu?
Vegna þess, aö hún er hátíö
andans, en hver er hann? Mér
skilst aö hann sé „sannleiksand-
inn“, sem guöspjall Jóhannesar
túlkar sem hiö leiöbeinandi
guödómsafl, sem kynslóðum
lýsir í leit þeirra aö Ijósi og
sannleika. Hiö marga, sem
sameiginlegt er hinum æöri
trúarbrögðum þótt margvíslegan
ytri búning beri, og jafnvel má
finna í frumstæöum trúarbrögö-
um falið á bak viö búning og siöi,
sem okkur finnast fáránlegir, er
af einni rót spunnið, frá einni
uppsprettu, andanum heilaga,
sem Pétur og samherjar hans
undruöust, aö „einnig var úthellt
yfir heiöna menn“ í Sesareu.
Þótt ein sé uppsprettan, einn
sé andinn, ein handleiðslan, sem
eilífur Alfaöir hefur öllum þjóöum
gefiö, túlka menn reynslu sína
meö ýmsu og ólíku móti, austur
í álfu, í vestrænum heimi og
suöur í álfum meö hinum svarta
kynstofni. Mér veröa sannindi
kristninnar hjartfólgnari, þegar
ég hugsa um þaö, sem Pétur
furðaöi sig mest á forðum, aö
gjöf andans var ekki veitt
kristnum mönnum einum.
Lindir hafa veriö margar, en
tærasta uppsprettan sú, sem
spratt upp í jötunni í Betlehem,
hvergi tær eins og þar, hvergi
hrein eins og þar, þótt misjafn-
lega tærir lækir hafi síðan inn í
farveg hennar falliö.
Gleöilega hátíö.
Einnig yfir
heiðingjana
Sýnir 50
myndir í
Hamragörðum
SNORRI D. Halldórsson opnar
málverkasýninKu á morgun í
Ilamragöröum við Hávallagötu.
Á sýningunni cru 50 verk máluð
í olíu og vatnslitum.
Snorri var einn af stofnendum
Frístundamálarafélags íslands á
fjórða áratugnum en sá félags-
skapur setti á laggirnar mynd-
listaskóla á Laugavegi 166 og réð
til kennslustarfa þekktan, skozkan
málara, dr. Weitzel.
Síðan hefur Snorri haldið marg-
ar einkasýningar í Reykjavík og
Vestmannaeyjum. íslenzkt lands-
lag er aðalviðfangsefni Snorra.
Sýningin verður opin til 19. maí,
daglega frá kl. 16.00 til 22.00.
Sjá messur á bls. 8
Bderf
AL-GROÐURHUS
fyrir heimagarða.
Fyrsta sending uppseld en önnur sending
kemur eftir nokkra daga.
Pöntunum veitt móttaka.
8x10 fet Kr. 138 pús. m/gleri
8x12 fet Kr. 154 pús. m/gleri
10x12 fet Kr. 217 pús. m/gleri.
Sjálfvirkir hitablás-
arar.
Stæröir 2500 og
3000 wött.
Ál-sólreitir
Blómakassar
Stæröir 122x70 cm.
Kr. 15.900-
Eigum á lager sjálfvirka gluggaopnara og
borö fyrir gróöurhús.
Klif h.f.
Vesturgötu 2,
Reykjavík
sími 2-33-00
Pósthólf 249.
ALKYD

ALKYD
WINSOR FAST
GREEN

ALKYD
.C(:<LOURfi69
WINSORFAST
YELLOW
ki\i PfCA^NT
ALKYD — nýir litir frá
Winsor og Newton.
ALKYD — algjör nýjung
í listmálun.