Morgunblaðið - 13.05.1978, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. MAÍ 1978
Stúdentarósin
nýjasta nýtt
Glæsileg stúdentagjöf.
Stúdentarósin er handsmíöuö úr 14 k. gulli. Hálsmen,
prjónn úr og skartgripir.
JÓN OG ÓSKAR
Laugaveg 70
sími 24910.
Þetta er’ann
SIMCA 1100
SIMCA 1100 er einn duglegasti litli fimm manna
fólksbíllinn á landinu, sem eyðir 7,56 1. á 100 km.
SIMCA 1100 kemst vegi sem vegleysur, enda
framhjóladrifínn bfll, búinn öryggispönnum
undir vél, gírkassa og benzingeymi og er u.þ.b. 21 cm.
undir lægsta punkt.
Þetta er blllinn sem þú ert að leita að, ekki satt?
Hafíð samband við okkur strax í dag.
@ Irökull hf.
Ármúla 36 - 84366
Sölumenn Chrysler-sal 83330/83454.
Guðrún Jónsdóttir frá Fagranesi:
Athugasemdir og leiðrétting
ar við bækur Tryggva
Ejnilssonar — Fátæktfólk
Tilefni þessa pistils, er þaö að ég
skrifaði Tr\KKva Emilssyni bréf,
þeKar hafði lesið bókina Fátækt
fólk. Skoraði ók á hann að leiðrétta
villurnar, er hann K*fi út næstu
bók. Það hefur hann ekki Kert, svo
að ók ætla að le.vfa mér að Kera
það.
Fyrst eru það þá mannanöfnin.
TryKKvi seKÍr Þorstein sem bjó
á Gili í Öxnadal (þeKar Emil flutti
í Bakkasel) vera ManKÚsson, en
hánn var Halldórsson. Guðrúnu á
Bessahlöðum seKÍr hann vera
Marsdóttur, en hún var Þorláks-
dóttir. Stefán í Þverbrekku seKÍr
hann SÍKurðsson, en hann var
Guðmundsson. TryKKVi seKÍr konu
SÍKvalda á Rauðalæk hafa heitið
SÍKurlauKU. Hún hét Guðrún, en
dóttur áttu þau, er SÍKurlauK hét.
Vík éK þá að GeirhildarKörðum.
Vorið 1917 fluttu þaðan börn
Kristins ok Maríu, sem lenKÍ voru
búin að búa þar. Þetta vor fluttu
þanKað Jón Baldvinsson ok Guð-
rún HallKrímsdóttir. Annan daK í
páskum 1918 féll snjóflóð á bæinn.
Fólkið var allt í baðstofunni,
hjónin ok dóttir þeirra 5 ára. Þær
mæKÖur voru að horfa út um
KluKKann, sem vissi að fjallinu, ok
sáu þe^ar snjóflóðið fór af stað.
Fólkið flýtti sér úr baðstofunni
fram KönKÍn út. Hvorki sakaði
menn né skepnur, en það fór dálítil
Kusa á baðstofuKluKKann og braut
hann, því komst dálítill snjór inn.
Aðalsnjóflóðið fór á búrið ok
hesthús, sem Kekk lengra suður en
baðstofan. Norðan við bæjardyrn-
ar var fjós, kýr voru inni, en þær
sakaði ekki. Fólkið flýði bæinn og
settist ekki að aftur og var því ekki
árið þar út. Jón er dáinn fyrir
mörgum árum, en Guðrún er á
Elliheimilinu Hlíð á Akureyri. Þá
býr dóttir þeirra Þorbjörg á
Akureyri. Geirhildargarðar voru í
eyði í þrjú ár, en 1921 fluttust
þangað roskin hjón, Kristján og
Helga, sem voru búin að eiga
heima á ýmsum bæjum í dalnum.
Tryggvi segir þau hafa búið þar, er
snjóflóðið féll, en það er ekki rétt.
Kristján og Helga áttu einn son,
Jóhann. Hann var þá fullroðinn og
var að læra húsasmíði. Margir
eldri Akureyringar og Reykvíking-
ar munu kannast við hann.
Þá segir í bókinni Fátækt fólk,
að þegar faðir minn Jón Sigur-
bjarnason fluttist að Geirhildar-
görðum 1929, hafi hann orðið að
stinga út af baðstofugólfinu. Ekki
man ég til þess, að hann hafi
mokað út af gólfinu, enda var
hann þar kunnugur, að hann vissi,
að þar var trégólf, en áður en hann
fluttist þangað bjuggu þar
annálaðar þrifnaðarkonur Guðrún
Hallgrímsdóttir og Helga Bjarna-
dóttir.
Mér finnst gæta tilhneygingar
hjá Tryggva til að gera myndina
af lífi fólks á þessum árum full
dökka, ekki síst þeirra, sem unnu
sig upp úr fátæktinni, með dugn-
aði og fyrirhyggju án þess að hafa
nokkuð af öðrum, og voru fremur
veitandi en þurfandi. Lýsing hans
á föður mínum og okkur í Fagra-
nesi er langt frá því að vera rétt.
Ég ætla að bregða hér upp mynd
úr Öxnadal, frá því ég var að alast
upp, en ég er einu ári eldri en^
Tryggvi. Þannig stóð á hjá þeim'
Elinborgu og Jónasi á Varma-
vatnshólum, að þau voru mjólkur-
laus um tíma að vetri, og áttu þá
mörg börn. Faðir minn átti tvær
fullorðnar kýr og kvígu, sem var
nýborin að fyrsta kálfi. Hann selur
þeim nú kvíguna á mun lægra
verði en gerðist á þeim árum.
Mörgum árum seinna, þegar faðir
minn var búinn að kaupa Geir-
hildargarða og farinn að búa þar,
þá átti hann ekki kú fyrsta árið
þar. En Jónas, sem þá var búinn
að kaupa Hraun í Öxnadal, kom þá
margoft með mjólk og smjör og
gaf honum. Faðir minn fór að
fárast yfir að taka við þessu nema
borga fyrir það, en þá sagði Jónas:
„Þú átt þetta hjá mér, ég er ekki
búinn að gleyma því, þegar þú
seldir mér kúna, og ég var
mjólkurlaus á Varmavatnshólum,
og reyndist líka mesta þarfa-
skepna.“
Ég minnist líka þess, að þegar
menn urðu mjólkurlausir um tíma,
þá hlupu nágrannarnir undir
bagga. Aldrei man ég eftir, að
Öxndælingar seldu hver öðrum
mjólk. Það þótti nýnæmi að fá
nýjan fisk, það var ekki svo oft
farið í kaupstað, og ef einhver fór
og kom með nýjan fisk, þá þótti
jafnsjálfsagt að gefa öðrum í soðið
og borða sjálfur.
Það vil ég leiðrétta í seinni
bókinni, að Sigurbjörg Sigurðar-
dóttir stjúpdóttir Baldvins á Hálsi
hafði flutt með honum að Naust-
um við Akureyri, tvítug að aldri.
Það er ekki rétt, við vorum jafn
gamlar og gengum til spurninga til
séra Theódórs á Bægisá vorið 1915.
Var hún þá lasin, með bólgna eitla
á hálsinum. Aður en fermt var,
veiktist hún og var flutt á
Sjúkrahúsið á Akureyri. Þaðan
var hún send að Vífilsstöðum, og
dó hún þar seint um sumarið.
Guðrún Jónsdóttir.
frá Fagranesi.
Frá stofnfundi JC Vík. Þórhildur Gunnarsdóttir forseti situr fyrir miðju í fremri röð.
Stofnað JC-félag, sem
eingöngu er skipað konum
JUNIOR Chamber Reykjavík
hélt stofnfund fyrsta JC-félags-
ins .sem eingöngu er skipað
konum, að Ilótel Loítleiðum í
apríl s.l. Illaut félagið nafnið
JC Vík og var fyrsti forseti þess
kjörinn Þórhildur Gunnarsdótt-
ir. Margar konur gcngu í
félagið á fyrstu fundum þess.
í fréttatilkynningu frá Junior
Chamber á íslandi segir að hreyfJ
ingin hafi fest rætur á íslandi árið
1960. Hafi hreyfingin verið í
stöðugum vexti og séu meðlimir nú
um 800 áð tölu á öllu landinu.
JC-hreyfingin á Islandi hefur fram
til þessa eingöngu verið skipuð
karlmönnum.
í fréttatilkynningunni segir
ennfremur:
„í JC, sem nú telur um 800
félaga, er ungt fólk í þroskandi
félagsstarfi. Meginstarf JC felst í
kynningar- og þjálfunarnámskeið-
um, t.d. ræðunámskeið, fundar-
reglur, raddbeiting, stjórnþjálfun
og stjórnendaþjálfun. í JC lærir
ungt fólk að taka skjótar, skipu-
legar ákvarðanir til að nýta betur
tíma sinn og annarra.
JC starfar að ýmsum framfara-
málum síns byggðarlags (borgar,
bæjar-, héraðs) með hagnýtum
verkefnum og kynningu þjóðþrifa-
mála, þar sem afstaða íbúanna
ræður framgangi þeirra.“