Morgunblaðið - 13.05.1978, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. MAI 1978
— Vilja leita
ráða
Framhald af bls. 32.
aö etja eins og fram hefur komið.
Fyrir liggur veruleg launahækkun 1.
júní, bæði er um áfangahækkun að
ræða og svo vísitölu, þannig að segja
má að það séu nær fullar vísitölu-
bætur, sem komi 1. júní vegna þess
að áfangahækkunin vegur skerðing-
una upp. Okkur er ekki ljóst með
hvaða hætti eigi að lifa við það eftir
mánaðamótin, því að eins og ástatt
er í fiskiðnaðinum þá er ljóst að
óhjákvæmilegur fylgifiskur launa-
breytinga 1. júní er fiskverðsbreyt-
ing, sem hefur minnst tvöfalda vigt
til útgjaldaauka í fiskiðnaðinum
miðað við launabreytinguna. Er það
vegna þess að hráefniskostnaðurinn
er hærra hlutfall af kostnaði heldur
en laun. Þegar þetta er haft í huga,
teijum við óráð að fara að hækka
laun umfram þetta."
„Hitt er annað mál,“ sagði
Kristján Ragnarsson, „að við höfum
viljað leita leiða, ef þess væri
einhver kostur að bæta fremur en
gert er þeim tekjulágu miðað við að
það séu dagvinnulaun, sem er og
hefur verið krafa verkalýðs-
hreyfingarinnar. Nú hefur hins
vegar brugðið svo við, að verkalýðs-
hreyfingin leggur megináherzlu á
álögur og aðra þætti, sem spinna
dagvinnukaupið upp. Við viljum taka
þátt í að kanna hvort einhver leið sé
til, sem gæti gert þetta mögulegt, án
þess að mæta þeim útgjaldaauka,
sem yrði óbærilegur. Við málið var
skilið með góðum huga beggja aðila
að hugsa málið út frá því að þau
grundvallaratriði, sem nú eru uppi
hjá báðum aðilum, virðast ekki
samrýmanleg."
Snorri Jónsson, varaforseti
Alþýðusambands Islands kvað í raun
ekki mikið um stöðu samninganna að
segja. Málið væri flókið. Hann kvað
grundvallarsjónarmið aðila stangast
á. „Annars vegar er það uppbæturn-
ar, sem boðið er upp á heildarlaun,
en hins vegar erum við á því að
hækkunin komi á kauptaxtana. Þessi
lausn, sem vinnuveitendur bjóða upp
á, gæti að vísu hentað í þeim
atvinnugreinum, þar sem engin
yfirvinna er, en þetta kemur hins
vegar afskaplega illa við stærsta
hópinn innan Alþýðusambandsins,
sem er fólkið sem vinnur við
sjávarsíðuna og bjargar sjávaraflan-
um hvernig sem á stendur með því
að leggja nótt við dag. Þetta yrði
stórkostleg skerðing á þeirra kjör-
um. Gerir þetta okkur erfitt með að
ganga inn á þessa lausn. Því yrði að
koma til einhver önnur leið, ef þetta
ætti að leysast. Hún yrði að vera
sanngjarnari og myndum við þá að
sjálfsögðu líta á hana. Nú er verið að
íhuga þetta fram til næsta fundar á
miðvikudag og málin tekin á dagskrá
aftur. Ég vil undirstrika að málin
eru engan veginn auðveld viðureign-
ar.“
— Skólahúsnæði
Framhald af bls. 32.
(kennsluálma C, þrjár hæðir). Þar
eru stofur fyrir bóklega kennslu og
bráðabirgðahúsnæði fyrir skóla-
stjórn og kennara, samtals 8.600
rúmmetrar. — Fossvogsskóli —
Annar áfangi húsnæði fyrir skóla-
stjórn og kennara, kennslurými og
iþróttasalur með búningsklefum og
öðru fylgihúsnæði, samtals 6.305
rúmmetrar. — Ilagaskóli —
Iþróttahús með skiptanlegum sal
ásamt búningsklefum og öðru fylgi-
húsnæði og áhorfendarými fyrir ca.
600 manns. Ennfremur er í húsinu
rými fyrir- félagsstarfsemi samtals
10.028 rúmmetrar. —
Hólabrekkuskóli — Neðri hæð I.
áfanga. Kennslurými er samsvar-
andi 8 stofum og kennslusalur,
samtals 3.000 rúmmetar. —
Vogaskóli — V. áfangi. Húsnæði
fyrir skólastjórn og kennara, 5
kennslustofur og bókasafn, ásamt
lesstofu, samtals 3.300 rúmmetrar.
— Ölduselsskóli — Skólinn tók til
starfa í 6 færanlegum stofum, er
verið híffðu í notkun við aðra skóla.
— Öskjuhlíðarskóli — 1. áfangi,
húsnæði fyrir skólastjórn og kenn-
ara, alm. kennslu og sérgreinar, er
samsvarar 8 stofum auk hópher-
bergja o.fl., samtals 5.521
rúmmetrar.
I skólanum verður m.a. starfsemi sú
sem verið hefur í Höfðaskóla við
Sigtún. Samið hefur verið við ríkið
um yfirtöku Öskjuhlíðarskóla.
Tekið í notkun 1976t
— Brciðholtsskóli — Útisundlaug
(16.7 x 8 m) með búningsaðstöðu.
— Fjölbrautaskóli í Breiðholti —
Skólasmiðja 5.922 rúmmetrar.
Innisundlaug (12.5 x 7.5 m) ásamt
búningsklefum og anddyri. —
Langholtsskóli — III. áfangi
reistur og 4 kennslustofur á efri
hæð hans teknar í notkun; 3.967
rúmmetrar. — Vogaskóli — Lokið
við V. áfanga og samkomusalur
tekinn í notkun. — Færanlegar
kennslustofur — Smíðaðar 10
stofur (v. Fossvogsskóla, Hóla-
brekkuskóla og
Fjölbrautaskólans).
Tekið í notkun 1977.
— Fjölbrautaskóli í Breiðholti —
Ein hæð (1106 fm) í húsi D (sem nú
er í smíðum) tekin til afnota. —
Langholtsskóli — Sérgreinastofur á
neðri hæð III. áfanga teknar í
notkun. — Ölduselsskóli — I. áfangi
tekinn í notkun. Þar eru 16 kennslu-
stofur, 2 kennslusalir og húsnæði til
bráðabirgða fyrir skólastjóra og
kennara, samtals 6.900 rúmmetrar.
— Færanlegar kennslustofur —
Fjórar stofur smíðaðar (v. Árbæjar-
og Hlíðaskóla).
Ilagaskóli. íþróttahús með skipt-
anlegum sal ásamt búningsklefum
og öðru fvlgihúsnæði og áhorfenda-
rými fyrir ca. 600 manns. Ennfremur
er í húsinu rými fyrir félagsstarf-
semi samtals 10.028 rúmm.
Ilólabrekkuskóli. Neðri hæð I.
áfanga. Kennslurými er samsvar-
andi 8 stofum og kennslusalur,
— Verðum að
vona . . .
- Framhald af bls. 32.
inni sé sterk tilhneiging til að láta
undan þrýstingnum, sem óskinni
fylgir," sagði Gunnar Flóvenz, for-
stjóri síldarútvegsnefndar, er Mbl.
ræddi við hann í gær.
I nýlegu hefti „Fiskets gang“, sem
er tímarit norsku fiskimálastjórnar-
innar birtist frétt um það að
síldveiðar við Island væru stórpóli-
tískt mál og að ríkisstjórnin gengi í
berhögg við vilja fiskifræðinga
varðandi síldveiðarnar. Gunnar
Flóvenz skrifaði tímaritinu bréf. „Ég
mótmæliti nú í fyrsta lagi þessum
þvættingi um að síldveiðarnar væru
pólitískt mál og að stjórnvöld gengju
gegn vilja fiskifræðinga um veiðarn-
ar,“ sagði Gunnar. „Ég benti á að
þvert á móti væri algjör samstaða
sjávarútvegsráðuneytisins, Haf-
rannsóknastofnunar, hagsmunasam-
taka sjómanna og útvegsmanna,
síldarútvegsnefndar og fiskifélags-
ins um takmörkun síldveiðanna við
35.000 tonn í haust.
Óneitanlega læðist að manni
grunur um að þessi ranga frétt í
tímariti norsku fiskimálastjórnar-
innar sé birt til að afsaka þá afstöðu
norskra stjórnvalda að hunza tillög-
ur norskra, íslenzkra og sovézkra
fiskifræðinga um nauðsynlegar
verndunaraðgerðir vegna norsk-ís-
lenzka síldarstofnsins.
Sú skoðun virðist ríkja hjá ýmsum
aðilum í Noregi, að æskilegt sé að
veiða það mikið af norsk-íslenzka
stofninum við Noregsstrendur, að
hann nái ekki þeirri stærð aftur að
síldin taki stefnuna norðvestur í haf
að hrygningu lokinni eins og jafnan
gerðist áður en hrunið mikla hófst.
Niðurlag fréttarinnar í „Fiskets
gang“ styður óneitanlega þennan
grun okkar.
Ég tel mjög áríðandi að íslenzk
stjórnvöld og íslenzkir fiskifræðing-
ar geri allt sem í þeirra valdi stendur
til þess að hafa áhrif á aðgerðir
Norðmanna í máli þessu, enda er hér
um gífurlegt hagsmunamál fyrir
íslendinga að ræða.
Mér er kunnugt um að sjávarút-
vegsráðherra hefur reynt að beita
áhrifum sínum í sambandi við þetta
mál, en óneitanlega finnst mér það
undarlegt, hversu lítið íslenzkir
fjölmiðlar hafa fjallað um þetta
stórmál.
Menn ættu að gera sér það Ijóst,
að fjárhagsvandamál Islendinga
myndu gjörbreytast til hins betra, ef
norsk-íslenzki síldarstofninn kæmi á
ný í verulegu magni á miðin fyrir
Norður- og Austurlandi. En ef svo
færi, þyrfti að standa skynsamlegar
að veiðunum og nýtingu síldarinnar
en gert var á síðustu síldarárunum,"
sagði Gunnar Flóvenz.
— Leiguhus-
næðið
Framhald af bls. 2
komið á daginn og menn eygðu
hann ekki þá. Það er eindregið
mín skoðun að þarna hafi verið
skynsamlega að farið og að þessi
ráðstöfun hafi flýtt því að Breið-
holtsbúar fá nú sína heilsugæzlu-
stöð.“
— Þeir höfnuðu
Framhald af bls. 2
fulltrúar S-listans væru farnir úr
húsinu, þeir hefðu alfarið hafnað
öllum tilraunum til viðræðna,
einnig að þeir væru og hefðu verið
áður en þeir komu tii fundarins
ákveðnir í að bjóða fram eigin lista.
Um ofangreint vitum við, að
Sigurður Hafstein getur vitnað. Við
vonum svo, að S-listafólk reyni
eftirleiðis að hafa sannleikann betur
í heiðri.
Marktækni prófkjörs.
S-listafólk heldur mikið á lofti, að
prófkjör Sjálfstæðisflokksins í
Kópavogi hafi verið marktækt, eins
og þeir vilja orða það. Vegna þessa
er rétt að taka fram eftirfarandi.
Þátttaka í prófkjörinu var meiri
en 'h af kjörfylgi flokksins við
bæjarstjórnarkosningarnar 1974, en
aðeins einn maður, efsti maður
D-listans, hlaut bindandi kosningu
skv. reglum prófkjörsins, aðrir ekki.
Bindingin er fólgin í þeirri reglu, að
þá er kjörnefnd skylt að gera tillögu
til fulltrúaráðs skv. því, lengra nær
hún ekki.
Ef gerður er samanburður um
hlutfall kjörfylgis manna í prófkjör-
inu miðað við síðustu bæjarstjórnar-
kosningar í Kópavogi og í einhverju
nágrannasveitarfélaganna, þá hlaut
t.d. þriðji maður að atkvæðafjölda í
prófkjörinu í Kópavogi, Guðni
Stefánsson, sama prósentuhlutfall
og t.d. 13. maður í prófkjörinu í
Hafnarfirði.
Allar breytingar, sem gerðar voru
á skipan D-listans í Kópavogi frá
niðurstöðum prófkjörs voru gerðar
innan ramma þeirra reglna um
prófkjörið, sem að sjálfsögðu voru
samþykktar einróma í fulltrúaráði
flokksins, líka af S-lista-mönnum,
sem þar eiga sæti, löngu fyrir
prófkjörið.
— Iran
Framhald af bls. 1.
hann sjálfur að sér yfirstjórn
hermannanna sem voru sendir á
vettvang.
Þúsundir manna tóku þátt í
þessum mótmælaaðgerðum í
Teheran, skammt frá helzta
markaðssvæði borgarinnar. Fóru
reiðir andófsmenn um götur,
köstuðu grjóti i glugga og höfðu
uppi hróp gegn keisaranum og
kröfðust þess að hann yrði látinn
víkja. Hermennirnir fengu fyrir-
mæli um að skjóta á mannfjöld-
ann eftir að hópur hafði neitað að
hlýða fyrirskipunum um að hætta
við að fara í mótmælagöngu.
Áreiðanlegar heimildir AP-frétta-
stofunnar sögðu að keisarinn
reyndi eftir föngum að forðast
blóðsúthellingar. Ekki hefur verið
sagt frá því hvort einhverjir hafa
beðið bana, en vitað er að síðan á
þriðjudag hafa níu manns látizt í
svipuðum óeirðum hér og hvar í
landinu. Kann tala látinna þó að
vera hærri.
Áður en til aðallátakanna í
Bazaarhverfinu í Teheran kom í
gær hafði verið haldinn fjölda-
fundur í hverfinu þar sem ræðu-
menn hvöttu til að menn risu upp
gegn stjórninni.
— Jakobsen
Framhald af bls. 1.
króna láns með hagstæðum
vöxtum og skyldi því varið til að
aðstoða eigendur fiskibáta í
fjárhagserfiðleikum þeirra og
sömuieiðis 25 milljóna danskra
króna til að greiða kostnað sem
því fyigdi að fiskiskipi yrði lagt
að minnsta kosti um þriggja
mánaða tímabil.
Ríkisstjórnin kom fram með
þessar tillögur eftir að sjómenn
höfðu tvívegis lokað dönskum
höfnum með því að leggja bátum
fyrir mynni þeirra. Var ætlan
þeirra að vekja athygli á hversu
alvarlegar afleiðingar minni
veiðikvótar hefðu fyrir sjómenn.
Jakobsen sagði að markmiðið
væri að draga úr sókninni á
meðan þetta kvótakerfi gilti en
hann sagði, að það væri ekki
ætlunin að borga sjómönnum
fyrir fiskinn sem þeir hefðu ekki
veitt.
Hann tilkynnti einnig að
danska stjórnin hefði fengið
fyrirheit um stuðning frá vest-
ur-þýzku stjórninni, varðandi þá
fyrirætlan að boða til sérstaks
fundar fiskveiðinefnda Eystra-
saltsríkja til að huga að því hvort
auka mætti hlut Dana. Vest-
ur-þýzkir sjómenn hafa einnig
látið í ljós gremju vegna kvóta-
kerfisins og höfðu í frammi
mótmælaaðgerðir fyrir nokkrum
dögum.
Jakobsen sagði, að hann vonað-
ist til að frumvarpið næði fram
að ganga og það yrði samþykkt í
þinginu áður en sumarleyfi hefst
þann 2. júní.
Fulltrúar sjómanna hafa ekki,
þegar þetta er ritað, tjáð sig að
marki um tillögurnar en gefa í
skyn, að þær uppfylli ekki allar
kröfur þeirra.
Mikilvægt að okkur auðn
ist að halda vinnufriðinn
Framhald af bls. 17.
nýrrar stefnu hefur þegar verið lagður með
starfi ríkisstjórnarinnar. Ég nefni aftur og
enn á ný gagngerar umbætur í ríkisfjármál-
um, fjárfestingu og á lánamarkaði. Á öllum
þessum sviðum er nauðsynlegt að gera enn
frekari umbætur, þeim er vissulega ekki lokið,
en mikilvægur árangur hefur náðst, sem
skapar grundvöll fyrir hina nýju stefnu.
Hagur lífeyrisÞega
Hagur lífeyrisþega hefur verið bættur
verulega bæði með mikilli hækkun ellilífeyris
og tekjutryggingar almannatrygginga og með
sarnkomulagi launþega og vinnuveitenda um
lífcvrismál. Hagur lífeyrisþega í verkalýðs-
hrcyfingunni hefur nú verið bættur svo að
oinhleypur ellilífeyrisþegi sem nýtur bæði
tekjutryggingar og greiðslna úr lífeyrissjóði
í lífeyri á mánuði svipaða fjárhæð og
meöul mánaðarlaun verkamanns í dagvinnu
hjón sem svarar hálfum öðrum slíkum
iaunum. Hér þarf þó að ganga lengra í
réulætisátt. í fyrsta lagi með því að bæta hag
jn irr lífeyrisþega sem ekki njóta verðtryggðs
ufeyris eins og aldraðir félagar í stéttarfélög-
um og er nú unnið að því að semja frumvarp
um þetta. Og í öðru lagi með því að fella
starfsemi lífeyrissjóða og almannatrygginga í
samfcllt lífeyriskerfi fyrir alla landsmenn.
Mikilvægar umbætur
Þá hafa verið samþykkt vandlega undirbúin
umbótalög um hlutafélög, tekju- og eignaskatt
og verðlagsmál. Hér er um mjög mikilvæga
löggjöf að ræða, sem skapar atvinnuvegunum
og atvinnufyrirtækjunum í landinu starfsskil-
yrði. Með þessum lögum verða starfsskilyrði
íslenskra atvinnufyrirtækja sambærileg við
það sem gerist í nágrannalöndum okkar. Og
í ýmsum þáttum þessara mála hefur átt sér
stað gerbreyting sem vonandi verður til þess
að íslensk atvinnufyrirtæki verði hér eftir
betur vanda sínum vaxin en hingað til. Ég
held, að þýðing þessarar löggjafar á þessum
sviðum hvað snertir félagaform, hlutafélög,
skattamál og verðlagsmál verði ekki ofmetin.
En einkum og sér í lagi vil ég leggja á það
áherslu að vitaskuld er ekki verið að setja
lögin fyrir atvinnufyrirtækin sem slík eða
eigendur þeirra. Heldur er löggjöfin til þess
að atvinnuvegir landsmanna og atvinnufyrir-
tækin í landinu séu betur fær um að sinna því
hlutverki sínu að bæta lífskjör alls almenn-
ings í landinu. Þessi löggjöf sem síðasta
Alþingi hefur samþykkt er einmitt til þess
fallin, að sameiginlega megi bæta kjör
almennings í landinu með átaki atvinnufyrir-
tækja og vinnuveitenda og launþega.
Þá hafa verið sett ný lög um sáttasemjara
ríkisins þótt ætlunin hafi verið að þau lög
yrðu viðtækari og tækju yfir fleiri þætti
samskipta aðila vinnumarkaðarins, tel ég
mikinn ávinning af því að starf ríkissátta-
semjara er gert að fullu starfi. Gert er ráð
fyrir því, að hann starfi ekki eingöngu í
kjaradeilum heldur og á milli kjaradeilna og
hafi það starfslið sem nauðsynlegt er til þess
að aðilum vinnumarkaðarins sé haldið að
efninu. Ymis ágreiningsmál og sameiginleg
hagsmunamál verður að leysa á samnings-
tímabilinu. Ekki má safna öllum málum í einn
hnút, sem leysa á þegar til vinnudeilna kemur
við lok samningstímabils. Þá reynist gjarnan
óvinnandi vegur að sinna svo öllum vandamál-
um að viðunandi sé.
Ymiskonar umbætur hafa verið gerðar eins
og ,ég hef getið um í peningamálum og
gjaldeyrismálum í frjálsræöisátt.
Nú býst ég við að menn séu almennt mjög
sammála um það, að tillögur verðbólgunefnd-
arinnar svokölluðu, um umbætur í stjórn
efnahagsmála eigi rétt á sér og samstaða geti
skapast um það út af fyrir sig þótt erfiðara
kunni að vera að skapa samstöðu um einstök
úrræði þegar þar að kemur. En við skulum í
fyrstu umferð einbeita okkur að því, að ná
víðtækri samstöðu um slíkar umbætur í
hagstjórn, í bættri hagstjórn.
Ég hefi undanfarna daga og vikur ráðgast
um það við ýmsa forystumenn verkalýðssam-
taka og vinnuveitenda hvernig best er að
koma á samstarfi þeirra þriggja aðila sem
mestu ráða um efnahagsstefnuna og árangur
hennar en það er forsenda skynsamlegra
aðgerða til lengri tíma. Þetta verður verkefni
næstu missera en þessa dagana er mikilvæg-
ast að okkur auðnist að halda vinnufriðinn.
Það væru grátleg örlög ef íslendingar leiddu
sjálfir yfir sig harmkvæli atvinnubrests og
framleiðslustöðvunar eftir að hafa sloppið
klakklaust að kalla úr efnahagsumróti því,
sem orðið hefur í heimsbúskapnum á
undanförnum árum.