Morgunblaðið - 15.07.1978, Qupperneq 33

Morgunblaðið - 15.07.1978, Qupperneq 33
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JÚLÍ 1978 33 . í ) v;' VELVAKANDI SVARAR í SÍMA 10100 KL 10 — 11 FRA MANUDEGI orðið skýrara eftir og andstæðing- ar skrýðzt nokkrum ljóma á engla vísu. Enda leynist alltaf neisti í andstæðingi til skilnings á aðal- rökum hins málstaðarins, ef hann er greindur og gáir vel að. Mér hefir komið í hug að rita sögu Alþýðuflokksins og Framsóknar- flokksins á þann hátt að ljós- mynda þjóðfélagsgrundvöllinn sem þeir voru sprottnir uppúr. Þegar dæmið er tekið við báða enda, en allt sem þar er á milli á línunni ekki virt, eins og í nýrri bók um frjálshyggju og alræðis- hyggju, verður mannkynssagan að koma til skjalanna, því að hún er öll línan milli endanna. Kommún- ismi og auðhyggja eru andstæðir endahnútar. Annar segir: Ekki nema lítið frelsi, hinn: Allt að því ótakmarkað frelsi. Sagan segir: Það er millivegurinn sem gildir, lausnarorðið er samvinna. Hún á að gegnsýra stefnu og aðgerðir ríkisvaldsins og þegnskap eða þegnskyldu einstaklinganna. Sjálfsagt yrðu samvinnunemendur frá hægri og vinstri jafngóðir til skilnings og aðrir þegar þeir hafa komizt að kjarna málsins, þróazt gegnum t.d. fleiri kynslóðir en nú eru komnar. „Þú flytur á einum eins og allra síðast héðan“. Nokkuð þessu líkt ástand ríkir í þeirri grein heimspeki sem trúar- brögð nefnist. Deilt er um hnútana á endunum á línunni. Allur vegurinn milli endanna liggur venjulega óskynjaður, þrátt fyrir að allt hið merkilegasta gerist einmitt á veginum sjálfum. En ekki við sandhólana sem ýtt hefur verið saman með vélrænum krafti til þess að loka veginum við báða enda. Háar kirkjur eru táknrænt dæmi um þessa sandhóla. For- mælendur þeirra ættu að bregða sér í flugvél upp í loftið til að sjá hve langt til himins þessir hrauk- ar ná. Það er alltaf svo að það eru lágu stéttirnar í þjóðfélögunum sem leggja til einlægnina og guðstraustið, traustið á batnandi tilveru og hjálparstarfi verndar- vera. Óbreytta fólkið á veginum á innra með sér allt það sem skýrt hefir verið trú, von og kærleikur og það heldur silfurstrengnum milli sín og eilífðarinnar hljóm- hreinnar hvað sem á gengur. Sigurður Draumland." í»essir hringdu . . . • Of margir ferðamenn? Unnandi íálenzkrar náttúru hefur þetta að segja um ferða- menn á Islandi: — Stundum er rætt mikið um það hvort erlendir ferðamenn séu of margir á landinu og vilja margir helzt láta þá fara og koma hvergi aftur, heldur ættum við að hafa landsins náttúru fyrir okkur sjálf og ekki láta útlendinga spilla þar fyrir í neinu. Hinir eru aftur á móti einnig til, sem vilja fá þá sem flesta og eru þeirrar skoðunar að erlendir ferðamenn gangi mun betur um landið en þeir íslenzku. Ekki skal ég blanda mér í þær deilur hvorir séu betri eða verri ferðamenn, erlendir eða íslenzkir, en hitt vildi ég gjarnan ræða aðeins hvort ferðamenn yfirleitt séu ekki of margir. Fyrir fáum árum var það viðburður ef maður sá aðra á ferð t.d. um Sprengisand eða Kjalveg, en nú er ekki farið svo um þessar slóðir að maður mæti ekki fleiri fleiri bílum og tugir manna ef ekki hundruð eru um hverja helgi á þessum vinsælustu stöðum uppi á hálendinu, Hvera- SKÁK Umsjón: Margeir Pétursson Á skákþingi Júgóslavíu í Bel- grad í janúar kom þessi staða upp í skák stórmeistaranna Planiné, sem hafði hvítt og átti leik, og Kovacevic 24. He8! og svartur gafst upp. Röð efstu manna á mótinu varð þessi: 1—2. Ivkov og Matanovic 10. v. 3_7. Veiimirovic, Knezevic, Kovacevic, Matulovic og Nikolac. 9%. v. 8—11. Bukic, Kurajica, Parma og Rajkovic 9 v. Þátttak- endur voru alls 18, þar af 14 stórmeistarar. völlum, Veiðivötnum, Nýjadal og víðar og án efa stafar landinu hætta af þessum fjölda fólks verði þess ekki gætt vandlega að gengið sé eins vel um og nokkur kostur er. Þess vegna held ég að koma verði á strangari reglum um umgengni en nú eru og viðkomandi aðilar reyni með öllum ráðum að fylgja þeim eftir. í þessa átt finnst mér stefna þegar rætt er um gjaldtöku fyrir ferðamenn á tjaldstæðum, það ætti að vera óhætt að taka gjald af fólki fyrir tjaldstæði og fyrir hugsanlega þjónustu og jafnvel hvort sem þjónusta er veitt eða ekki, það að tjalda gæti haft vissá annmarka í för með sér fyrir landið. • Klukkan í gang Vegfarandi í miðbæ Reykja- víur vildi að komið yrði á framfæri smá þakklæti til þeirra sem stóðu fyrir því að torgklukkunni var komið í gang, það hefur tekið langan tíma, sagði hann, en loksins virðist sem einhver hafi tekið á sig rögg og látið málið til sín taka. HÖGNI HREKKVÍSI „Þetta er einn af þeim dögum þegar hann er mjög upptekinn!" Minning: MARGRÉTPETRa JÓHANNSDÓTTIR Kveðja frá bróður. Þessi kveðjuorð eru nokkuð síðbúin, en það á sínar orsakir sem ekki verða tíundaðar þar eð ég veit að ekki kemur að sök. Magga eins og hún var jafnan kölluð af skyldmennum og vinum var fædd 19. okt. 1914 að Berghyl í Fljótum norður — dáin 9. júní 1978 á sjúkrahúsi Siglufjarðar og til moldar borin 16. s.m. Hún var því tæplega 64 ára að aldri er hún kvaddi þennan heim og gekk á fund feðra sinna bak við móðuna miklu. Foreldrar Möggu voru Jóhann Benediktsson, Stéfánsson- ar, Sigurðssonar, Jónssonar bónda að Torfustöðum í Svartárdal. Kona Sigurðar var Marsibil Jóns- dóttir, sá Jón var Auðunsson bóndi á Bergsstöðum í Svartárdal og bróðir Björns Blöndals fyrrum sýslumanns Húnvetninga. Afa- bróðir Möggu var Guðmundur Stefánsson í Minni-Brekku, kunn- ur hag>rðingur, og eru eftir hann margir snjallir kviðlingar og tækifærisvísur. Föðuramma Möggu var Ingibjörg Pétursdóttir, Jónssonar bónda á Sléttu, hans móðir var Ingibjörg Þórðardóttir hreppstjóra á Ysta-Hóli í Sléttu- hlíð. Faðir Þórðar hét Pétur og fluttist hann að Keldum í Sléttu- hlíð frá Reynistað í Skagafirði og kvað þá þessa vísu: Lifið í friði, frúr og menn, finnst ég sjaldan glaður. Frá þér hlýt ég fara enn, fallegi Reynistaður. Móðir Möggu var Sigríður Jóns- dóttir, Ingimundarsonar, hans faðir var Ingimundur Þorleifsson bóndi að Nefstaðakoti í Stíflu,_ móðir Sigríðar var Guðrún Björns- dóttir, Þorsteinssonar bónda á Spáná í Unadal. Þessir stofnar sem að Möggu stóðu voru dugmikið bændafólk, sem ekki lét deigan síga í baráttu við oft á tíðum erfiðar aðstæður. Á því tímaskeiði sem Magga er á barns- og æskuárum eru hættir þjóðarinnar á annan veg en nú eru. Að stofni til mun þjóðin hafa verið að meirihluta búsett þar sem í dag er kallað dreifbýli og lifað á því sem landið gaf og heimilið. En ræktun var lítil og búin voru smá því þetta var áður en véltæknin hóf innreið sína almennt hjá þjóðinni og handaflið var það eitt sem á var treyst við öflun heys og fanga. Þá var ekki spurt um tímakaup eða hve vinnudagurinn var langur, þá varð hver að bjargast af eigin getu því engar voru fjölskyldubætur eða önnur samneyslutrygging að hlaupa til innan kerfisins eins og það heitir í dag. Ekki voru heldur ríkis- tryggðar afurðir bænda á þeim tíma, þá varð hver að annast sölu sinnar eigin framleiðslu, en mark- aður var þröngur og getan tak- mörkuð oft á tíðum hjá hinum almenna neytanda í þéttbýlinu og gat því oft brugðist til beggja vona með afsetningu o.fl. Ekki er þessi stutta þjóðlífsmynd dregin upp í neinu afsökunarskyni heldur að- eins til að benda á hvernig kringumstæðurnar og uppvaxtar- skilyrðin voru hjá öllum fjöldan- um, þjóðin var í sjálfheldu og fjárhagskreppu. Þó löngum hafi verið talið að blessun fylgdi barni hverju þá fór ekki hjá því að þrengdist í búi við hvern nýjan þegn, og þeir sem máttu sin minna efnahagslega þáðu boð góðra sveitunga og vina með að taka barn í fóstur þó ekki væri það sársaukalaust af hálfu foreldra að láta þau þannig úr umsjá sinni. Svo var það með foreldra okkar, að þau voru aldrei auðug af hinu forgengilega og því oft þröngt í búi, fjölskyldan stækkaði ört og urðum við þrettán alsystkinin, en tveir bræður okkar dóu í æsku. Það varð hlutskipti okkar þriggja systkinanna að fara úr foreldrahúsum á unga aldri á sinn hvern staðinn í fóstur til vanda- lausra, öll hlutum við góða umönn- un í fóstrinu og efalaust meira af daglegu brauði til uppeldis en við áttum kost á heima. Magga var eitt hinna' þriggja sem fóru úr föðurgarði til fósturs að Minni-Brekku til afas.vstur sinnar, Jórunnar Ingimundardótt- ur, og var hjá henni þar til Jórunn dó er Magga var á ellefta ári. Fór hún þá að Stóra-Grindli í Vestur- fljótum til hjónanna Aldísar Guðmundsdóttur frændkonu sinn- ar og Bjarna Kristjánssonar er þar bjuggu. Var hún hjá þeim fram yfir fermingaraldur að hún réðst í vist til Siglufjarðar sem átti eftir að verða hennar fyrir- heitna „land“ því þar ílengdist hún og átti Siglufjörður hug hennar upp frá því öðrum stöðum fremur. Hún átti margar ljúfar minn- ingar frá bernskuárunum og þá fyrst og fremst frá dvöl sinni á Minni-Brekku. Þar á heimilinu var móðursystir hennar nokkrum ár- um eldri og fór vel á með þeim frændsystrunum og leið tíminn þar fljótt við leik og störf eftir því sem til féll. Heimilið var fullt af andlegri hressingu, því sem fyrr segir var afabróðir Möggu þar, Guðmundur, snjall hagyrðingur, einnig var þar og annar frændi hennar, Pétur Jónasson, og lék á tungu hans stuðlað og bundið mál. Fyrir þessu var hún móttækileg og mun hafa nokkuð fljótt gerst þátttakandi í þessari íþrótt, þar sem hún í vöggugjöf hafði hlotið þá eiginleika að raða upp orðum í það sem nefnt er bundið mál, en hún hélt því lítt á loft og var mjög dul með þessa hæfileika sína. Það þykir jafnan stórt spor og örlaga- rík ákvörðun hvers einstaklings er hann gengur undir hjúskapareið, með óvissuna framundan en fullur bjartra vona og fyrirheita um fagurt og gott fjölskyldulíf. Þann 26. des. 1936 gekk Magga að eiga Rögnvald Sveinsson sem var upp- alinn á Siglufirði en fæddur á Fyrirharði í Fljótum. Fyrirheit þessara ungu hjóna brugðust ekki því sambúð þeirra var í alla staði farsæl og snurðulaus. Þau eignuð- ust snemma á sínum búskap fallegt heimili að Suðurgötu 51 í Siglufirði, en það hús byggðu þau af stórhug þess tíma í félagi við bróður Rögnvalds og hans konu og áttu þar heima æ síðan eða til dauðadags. Þeim hjónum Möggu og Rögn- valdi varð fjögurra barna auðið er til fullorðinsára komust. Þau eru: Guðlaug, gift Bjarna Ásgeirssyni skipstjóra, Hafdís, gift Frank Boechine, sem starfað hefur lengst af í her Bandaríkjanna, Jóhanna, gift Páli Magnússyni vélstjóra, og Kristinn húsasmiður, kvæntur Víólu Pálsdóttur. Ekki er þörf að geta þess að þau hjón báru mikla umhyggju fyrir velferð barna sinna og þegar barnabörnin fóru að koma var hugur afa og ömmu mjög svo bundinn hjá þeim og gerði Magga sér þá það oft til Kramhald á |bls. 23

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.