Morgunblaðið - 03.09.1978, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. SEPTEMBER 1978
„Amnesty International
er á móti dauðarefsingu,,
ALÞJÓÐASKRIFSTOFUR Amnesty International eru í Lundúnaborg í
Englandi og starfa þar nú um 130 manns í hinum ýmsu deildum. Um
nokkurt skeið hefur íslensk stúlka, Linda Jóhannesson, starfað þar í einni
deildinni, og um daginn lögðu blaðamenn Morgunblaðsins leið sína til
heimilis hennar að Laugateigi 23 hér í borg og spjölluðu við hana um
starfsemi Amnesty International og hvernig henni hefði líkað að starfa
í London.
Er við bönkuðum uppá hjá
Lindu tók hún á móti okkur
brosandi og bauð okkur sæti
inni í stofu. Þar sátum við fram
eftir degi og ræddum fram og
aftur um mannréttindamálefni
og starfsemi Amnesty
International, en augljóslega
hafði Linda gífurlegan áhuga
fyrir öllu sem því við kom, og
bjó yfir mikilli vitneskju um þau
efni.
— Hvers konar samtök eru
Amnesty International?
„Pyrsti vísir að stofnun
Amnesty International var
grein, er þrír menn, Peter
Benenson, breskur lögfræðing-
ur, írinn Sean MacBride og
Bretinn Erik Baker, skrifuðu í
blaðið „The Observer". Greinin
hét „The Forgotten Prisoner",
eða Gleymdi fanginn, en þeir
þremenningarnir höfðu komist
að því að um allan heim voru
fangar hafðir í haldi vegna
pólitískra- og trúarlegra skoð-
ana sinna. Þessir fangar höðfu
eiginlega gleymst í fangelsum
og ekkert verið gert fyrir þá, en
margir höfðu ekki einu sinni
verið dæmdir. Greinin var
nokkurs konar beiðni um frels-
un þeim til handa og var hún
þýdd yfir á mörg tungumál.
Greinin var skrifuð árið 1961, en
síðar sama ár voru samtökin
Amnesty International stofnuð,
en við stofnun þeirra var stuðst
við mannréttindayfirlýsingu
Sameinuðu þjóðanna."
„I vor var heildarmeðlimatala
Amnesty International um allan
heim um 200 þúsund í 111
löndum og hafði á síðasta ári
fjölgað um 38 þúsund. í mörgum
löndum heims er þó ekki hægt
að starfrækja landsdeildir
vegna stjórnarfyrirkomulags-
ins.“
— Linda sagði að Amnesty
International hefði það á
stefnuskrá sinni að vinna ekki
gegn neinu ákveðnu stjórnmála-
skipulagi, heldur fyrst og fremst
að þvi að mannréttindasáttmála
Sameinuðu þjóðanna væri fram-
fylgt. Sagði hún að samtökin
væru algerlega sjálfstæð og
óháð öllum ríkisstjórnum. Þó
væri þetta misskilið af mörgum
og nefndi hún sem dæmi að
þegar skrifað væri til ríkis-
stjórna í Suður-Ameríku og
beðið um lausn á föngum, væri
litið á samtökin sem róttækan
kommúnistahóp, en 'þegar
Amnesty International fjallaði
um málefni fanga í Austur-
Evrópu litu viðkomandi ríkis-
stjórnir á þá sem „kapítalista".
„Samtökin eru því mjög gagn-
rýnd af mörgum ríkisstjórnum,
enda er við því að búast," sagði
Linda.
— Við hvernig verkefni vinnur
Amnesty International helst?
„Amnesty International vinn-
ur fyrir fanga hvar sem er í
heiminum, en ekki fyrir fanga í
neinu ákveðnu landi," sagði
Linda. „Fyrst var starfið aðal-
lega fólgið í því að sérstakir
vinnuhópar tóku til meðferðar
þrjá fanga frá þremur löndum
með mismunandi stjórnskipu-
lagi. Einn fanginn var úr
„kapítalisku" þjóðfélagi, annar
frá Austur-Evrópulandi og sá
þriðji frá Afríku eða Asíu. Þetta
er gert enn i dag og eru þá
teknir fyrir fangar, sem sitja í
fangelsum vegna trúarskoðana,
pólitískra skoðana, kynþáttar,
tungumáls eða af öðrum þess-
konar ástæðum og hafa ekki
beitt né stuðlað að ofbeldi í
neinni mynd. Mál þeirra eru
tekin fyrir og reynt að fá fanga
þessa látna lausa úr haldi.“
„Amnesty International vinn-
ur einnig mikið gegn pyntingum
og á síðustu árum hafa miklar
herferðir verið farnar til að fá
löggjöf breytt á þann veg að
pyntingar verði bannaðar og
tóku samtökin þátt í alþjóðleg-
um fundum um þau efni. Árið
1974 var stofnuð deild innan
alþjóðaskrifstofu Amnesty
International, sem hefur það
verkefni að skipuleggja herferð-
ir gegn pyntingum. Vikulega
taka meðlimir samtakanna um
allan heim þátt í þessari herferð
með því að vekja athygli á
málum fanga, sem hætta er á að
hafi verið eða séu pyntaðir, eða
ef fangar eru við slæma heilsu.
Einnig er unnið að málum fólks,
sem hverfur í Suður-Ameríku,
en þar kemur það oft fyrir að
óeinkennisklæddir lögreglu-
menn birtast á heimilum fólks
og hafa það á brott með sér, en
síðan spyrst ekkert til þessa
fólks. Stundum kemur það líka
fyrir að fólk hverfur úr fangels-
um og reynir Amnesty
International þá að hafa upp á
því.“
„Amnesty International er
eindregið á móti dauðarefsingu
og í desember s.l. var skipulögð
ráðstefna á vegum samtakanna
í Stokkhólmi um dauðarefsing-
una. Samtökin eru nú að byrja
á herferð er beitir sér fyrir
afnámi dauðarefsingar og mun
hún einkum beinast að því að fá
ríkisstjórnir til að afnema
dauðarefsingar í sínum lönd-
um.“
— Hvað gerir Amnesty
Intcrnational þegar fangi hlýt-
ur dauðarcfsingu?
„Þegar Amnesty Inter-
national fær vitneskju um það
að fangi hafi hlotið dauðadóm
mótmæla samtökin harðlega til
yfirvalda viðkomandi landa og
fara fram á að dómurinn verði
endurskoðaður vegna mann-
úðarsjónarmiða."
Rétt manneskja á rétt-
um stað og tíma
— Hvað varð til þess að þú
[glIslaQIslsIsIsIslsSlsIsIslalsIálalslsllSlslsSSIslslálalsSIslslE]
El
Bl
(d1
51
01
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
51
ÞAÐ ER ALVEG MAGNAÐ
hvaö magnarakerfí nútímans eru oróin fullkomin !
UNITON
— SVISSNESK GÆÐAVARA
Uniton magnarabúnaðnr
fyrir allar aðstæður
*
Alhliða magnarakerfi
ásamt fjölbreyttum
tímabúnaði
*
Kassettubönd fyrir langtímadagskrár í tóni
eða tali, allt að 3 klst. á venjulegum
kassettum.
Innfelldir auglýsingatextar, aðvaranir eða
tilskipanir í tónlistardagskrár frá sérstöku
textabandi.
Sérstakur búnaður fyrir leiðbeiningar í
neyðartilfellum, t.a.m. fyrir hótel og verk-
smiðjur.
Tímasetningatæki fyrir dagskrár.
Hverskonar klukkur, utan- og innan-
húss.
Önnumst uppsetningu, viðhald og vara-
hlutaþjónustu.
Nánari upplýsingar veitir
UNITON
MAGNARABÚNAÐUR FYRIR:
Hótel og veitingastaði
áningarstaði
vcrzlanir og
verzlanamiðstöðvar
verksmiðjur
íþróttamannvirki
skóla
samgöngumiðstöðvar
kirkjur
ráðstefnusali
sýningahállir
sjúkrahús o.m.fl.
RADIOSTOFAN — ÞÖRSGÖTU 14 — SÍMI: 14131
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
51
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
G]E]E]G]G]E]E]§G]GiG]§]§]§]E]E]E]E]§G]B]G]5555555555555
Rœtt við Lindu Jó-
hannesson, er hefur
starfað á alþjóðaskrif-
stofu samtakanna
í London
fórst að vinna á alþjóðaskrif-
stofu samtakanna í London?
„Ég hafði gerst stofnfélagi í
íslandsdeild samtakanna er hún
var stofnuð árið 1974 og fór ég
að vinna í vinnuhópi árið 1975.
Á Islandi eru fáir meðlimir, sem
eru virkir í starfi, þannig að það
lendir mikið á sömu mann-
eskjunum að gera hlutina. Árið
1976 var ég ritari í stjórn
Islandsdeildarinnar og tók þá
þátt í mörgum verkefnum á
vegum Amnesty International.
Hafði ég mikinn áhuga fyrir að
kynnast starfi alþjóðaskrifstof-
unnar og hvernig slík alþjóða-
samtök starfa og í desember
árið 1976 fór ég til London í
vikufrí og ákvað þá að heim-
sækja alþjóðaskrifstofuna. Það
hittist þannig á að daginn sem
ég kom í heimsókn hafði verið
ákveðið að veita þetta starf til
eins árs. Starfið átti að veita
einhverjum úr landsdeildunum,
og þar sem um var að ræða
trúnaðarstarf þurfti það að vera
einhver sem þeir gátu treyst.
Einnig var nauðsynlegt að við-
komandi hefði góða málakunn-
áttu, og þar sem ég tala ensku,
frönsku, þýzku og norðurlanda-
málin, féll ég inn í þetta starf.
Það má því segja að ég hafi
verið rétt manneskja á réftum
stað og tíma og þegar mér var
boðið starfið ákvað ég að taka
því, þar sem mér fannst þetta
vera mitt tækifæri til að kynn-
ast því hvernig slík samtök
starfa. Fór ég út aftur um
miðjan mars árið 1977, en hafði
áður þurft að bíða í smátíma
eftir því að fá atvinnuleyfi.
Einnig var erfitt að fá húsnæði
í London, og ef ekki væri vegna
húsnæðisvandræða væri ég
ennþá þarna úti. Húsaleigan er
mjög há í London og ekki er
hægt að leigja sér almennilega
íbúð fyrir það kaup, sem ég
hafði, en Amnesty International
miðar launagreiðslur sínar á
alþjóðaskrifstofunni við laun
ríkisstarfsmanna í Englandi."
— í hverju var starf þitt
aðajlcga fólgið?
„Ég vann í deild er kallast
skjaladeild, og var ég upphaf-
lega ráðin til eins árs, en
ráðningin var síðan framlengd
um tvo mánuði, til að ég gæti
lokið við þau verkefni, sem
þurfti. Staðan miðaðist sem sagt
við að ljúka við ákveðið verk-
efni, þannig að nú er enginn sem
starfar við þetta. Starf mitt var
einkum fólgið í því að skipu-
leggja eldri skjöl samtakanna og
„míkrófilmera" þau, en eldri
skjöl eru þau skjöl, sem eru eldri
en eins árs. Vegna þess að
gífurlega miklar bréfaskriftir
fylgja starfsemi samtakanna er
nauðsynlegt að hafa allt í röð og