Morgunblaðið - 03.09.1978, Blaðsíða 1

Sunnudagur
3. september 1978
Bls. 33-64
Það er magnaö hvernig lundinn raöar sílinu í nefiö Þegar hann er aö afla ætis fyrir
pysjuna.
Steiktur lundi
Allar uppskriftir hér eru miöaðar
við 5—6 lunda og þá tökum við
fyrst steiktan lunda reyttan.
Krydd:
5 stórar teskeiðar af sykri.
4 heldur minni teskeiðar af
salti.
Vi teskeið nær sléttfull af
pipar.
Kryddið er hrært og síðan er
það sett inn í lundana áður en þeir
eru steiktir venjulegri kjötsteikingu
á pönnu. Gott er að steikja
lundann kvöldið áður en á að
borða hann og sjóða hann þá í '/2
klukkustund, setja sósulit út í
soðið og láta síðan lundann liggja
í soðinu yfir nóttina. Lundann þarf
síðan að sjóða áfram í 2V2 tíma og
þá er hann klár í veizluna. Ef soðið
er í hraðsuðupotti dugir 30—40
mínútna suða.
Þegar suðu er lokið er komið að
mesta kúnstverkinu í matreiðslu
lundans, en þó því einfaldasta.
Hveiti er hrært út í vatni og hellt
rólega í soðið, en sósan er ekki
bökuð upp. Sia þarf sósuna ef
handbragðið hefur ekki verið
skothelt, en með þessari suðu og
þessu kryddi er tilbúin á borðið
einhver bezta sósa sem völ er á.
Brúnaðar kartöflur, rauðkál og
rauðbeður'eru ekki til að veikja
stöðuna.
Sé hamflettur lundi steiktur
gildir sama kryddhlutfall, en ef
aðeins er um bringuna að ræða er
kryddið sett í soðið og látið malla
inn í kjötið.
Reyktur lundi
Reyktur lundi þarf tveggja tíma
suðu í ósöltuðu vatni og ráð er að
smakka hann í suðunni til þess að
prófa saltið því mögulega þarf að
hella soðinu af og setja nýtt vatn
í pottinn. Þetta er vissara að gera
því pækillinn fyrir reykingu er mjög
misjafn, en soðinn reyktur lundi
með nýjum kartöflum og óbráðnu
smjöri er mesti herramannsmatur
og ekki er verra að hafa rófu-
stöppu og kartöflujafning með.
Lundasúpa
Lundinn er settur í pottinn og
síðan eru súpujurtir settar í vatnið,
Um aldargamla hefð í
matreiðslu „Prófastsins”
Það Þarf mikla snerpu í lundaveiöinni, því á örskoti klýfur
háfurinn loftiö ef fuglinn er kominn á skot og lundinn er
í netinu hjá góðum veiöimanni.
Prófasturinn horfir spak
lega til hafs.
gulrætur, hvítkál, mikið af lauk,
rófur og ef menn eru á þeirri
línunni er gott að setja lófafylli af
haframjöli eða hrísgrjónum út í og
síðan er það suðan sem gildir í 3
tíma til 3’/2.
Nýr lundi og með
tilbrigðum
Sé lundi soðinn þarf hann 3V2-4
tíma suðu. Einnig er góð tilbreyt-
ing að sjóða hann meö hangikjöti
og laða þannig fram sérstakt
bragð. Þá má grípa í bróderí í
sambandi við matreiöslu á lunda
og t.d. spekka hann með fleski.
Allt eru þetta listilegir réttir sem
allt of margir hafa látið fram hjá
sér fara.
S*t
Lundinn vel viö eins og
lundaveiöimenn segja.
Lundinn
er ljúf-
asturHfugla

OG LUNDINN syngur Ijóðin sín
lengi kvölds og nætur segir í einu
Eyjakvæðanna um prófastinn
sem byggir björg Eyjanna í
ótöldum fjöldamilljóna. Það hefur
verið sagt að lundinn sé Ijúfastur
fugla og mi með sanni segja pví
hann er félagslyndastur allra
íslenzkra bjargfugla. Atferli lund-
ans er ákaflega spaklegt og hann
dólar petta í rólegheitunum frá
holu til hafs. Hann er farfugl,
kemur heim fyrir vorið og gerir
klárt fyrir holubúskapinn, en á
vetrum dvelur hann á Nýfundna-
landsslóð og einnig heldur hann
til suðurs á móts við Spán.
Lundinn er ákaflega vanafastur
og í Eyjum hefur verið fylgzt með
sömu lundunum í sömu holunum
í nær 30 ár, en sagt er að lundinn
geti oröið 50 ára gamall og eru
ekki ómerkari menn en Færey-
ingar haföir fyrir pví. En pað er
ungfuglinn sem er mest á ferð og
flugi og pað er einmitt hann sem
lundaveiðimenn fást aðallega við
í veiðiskapnum í júlí og fram i
águat ár hvert.
Ég hef oft orðið var við Þaö að
fólk kann ekki að matreiða lunda
á réttan hátt, pví á sama hátt og
lundinn er með Ijúfari fuglum Þá
er hann einnig með Ijúfari réttum
ef rétt er á haldið og hér fara Því
á eftir nokkrar ærlegar uppskrift-
ir sem hafa staðizt í aldir hjá
Ofanbyggjurum og Bjarnareying-
um í Vestmannaeyjum.
Þaö má líka útbúa sérstök
veizluföt meö lunda eins
og Höröur Rögnvaldsson
matsveinn hefur gert hér
en lundi var sveinsstykki
hans í Matsveinaskólan-
um.