Morgunblaðið - 16.09.1978, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 1978
15
Ásgeir og Ingibjörg í Ásgarði.
Björk og Anna Rún í Hjarðarholti.
Tungustapi. Dalasýsla kemur ekki aðeins við í íslendingasögum.
heldur gerast þar margar þjóðsögur okkar, sem magnaðastar hafa
þótt. Tungustapi skammt frá Sælingsdalstungu er vettvangur
alkunnrar sögu sem ber þennan titil.
Heimsókn
til Ásgeirs
í Ásgarði
— fyrir utan öll smáævintýrin sem
verða í lífi hvers manns. Það
fyrsta er dvöl mín ytra á stríðs-
árunum, en ég var við búnaðarnám
í Noregi og síðan í Svíþjóð.
Andrúmsloftinu í Noregi gleymi
ég aldrei — það var lævi og
tortryggni blandið, þar vantreysti
hver öðrum. Það var með öðrum
brag í Svíþjóð, þar var ekki eins
mikill þungi og kvíði enda að-
stæðurnar allt öðru vísi. Ævintýr-
ið næsta er þingmennskan og
þriðja er starf mitt sem forseti
Sameinaðs þings síðasta kjörtíma-
bil. Mér varð það lærdómsríkt og
eftirminnilegt og langtum er það
fjölþættara og margslungnara en
það gæti virzt í augum þeirra sem
fyrir utan standa. Eg átti afar gott
samstarf við deildaforseta og allt
starfsfólk þingsins og minnist
þessa tíma með sérstakri ánægju."
I þessu starfi kynntist ég líka
ýmsum góðum erlendum gestum
sem hingað komu og var þetta allt
mér til ánægjuauka.
— Nei, ætli ég hafi nokkuð verið
sérstaklega umdeildur maður,
segir hann aðspurður — ekki svo
að skilja að ég hafi ekki sérstak-
lega framan af háð allsnarpa
baráttu hér í sýslu því að það var
nú naumt á því ég næði inn á þing
í fyrstu skiptin. Og það voru engir
bróðurkærleikar með mönnum
þegar pólitíkin var uppá. En burt
séð frá því hef ég verið heldur
friðsamur. Lyndiseinkunn mín er
slík, og mér hefur verið meira
kappsmál að vinna málefnalega og
af samvizkusemi. Eg býst við þetta
sé upp og niður með þingmenn.
Sumir eru ekki á þessari línu. En
flestir þingmenn hafa sýnt
kurteisi og drengskap jafnvel í
hvössum orðasennum. En ég verð
að segja það að menn eru eitt og
málefni annað og pólitískur
skoðanamunur ætti aldrei að
þurfa að standa í vegi fyrir því að
tengsl mynduðust manna á milli
svo fremi virðing fyrir afstöðu
annarra sé í fyrirrúmi. Ég hef átt
ágætt samstarf á Alþingi við
þingmenn úr öllum flokkum og á
heimili okkar hafa auðvitað allir
þeir verið velkomnir sem hingað
hafa viljað koma, hvað sem
pólitískri afstöðu líður — þó nú
væri. Mér þótti óneitanlega sem
það bæri vott um reynsluleysi og
nokkra fljótfærni þegar ég sá í
viðtali í vor við ungan frambjóð-
anda sem nú er kominn á þing að
hann væri hálfhneykslaður á
þeirri lágkúru sem viðgengist á
Alþingi að pólitískir andstæðingar
gætu haft samskipti og jafnvel
orðið mestu mátar. Ég er hræddur
um að þessi ungi maður einangrist
fullkomlega ef hann tekur þennan
pól í hæðina. Fyrir nú utan að
þetta er ekki raunhæf afstaða. Það
er heldur mikill vanþroski að geta
ekki unnt öðrum frelsis til að hafa
aðrar þjóðmálaskoðanir en maður
hefur sjálfur.
— Varstu ákveðinn í æsku að
verða bóndi og taka við Ásgarði.
— Nei. Um margt hefur líf mitt
mótast meira fyrir tilviljanir en að
um skipulagðan undirbúning hafi
verið að ræða. Ég var farinn að
heiman, lagði að vísu fyrir mig
búvísindanám en allt var óráðið.
Svo lézt faðir minn 1942 og þá varð
ég að gera upp við mig hvort ég
flytti heim aftur og tæki við
jörðinni. Það varð ofan á að við
Jens bróðir minn settum hér
saman bú. Þá voru hér margir í
heimili, miklu fleiri en núna og
mikið af gömlu fólki eins og
löngum. Ég var þá ókvæntur eú
festi ráð mitt nokkru síðar. Konu
mína, Emmu Benediktsdóttur,
sótti ég í Saurbæinn og hún tók
hér við búsforráðum af mesta
sóma. Synir okkar urðu tveir,
Bjarni sem ég hef nefnt áður og
býr nú hér með konu sinni, Erlu
Yngvadóttur úr Sólheimum og
þeirra tveimur börnum, Ásgeiri og
Emmu, og hinn er Benedikt sem er
í utanríkisþjónustunni. Emmu
konu mína missti ég 1952. Síðan
varð ég náttúrulega að líta í
kringum mig á ný, segir hann og
kímir við, og Ingibjörgu fékk ég til
að koma Jiingað árið eftir að við
giftum okkur 1954. Ingibjörg er
ættuð úr Saurbænum líka, þótt
hún hafi verið komin til Akureyr-
ar um það bil sem mér tókst að
krækja í hana. Ég hélt mér við
sömu sveitina þegar ég var í
konuleit. Ingibjörg hefur staðið
hér fyrir búi síðan og mikið mætt
á henni vegna þingstarfa minna og
fleiri starfa sem urðu æ umfangs-
meiri.
— í mér hafði ekki vakað nein
hugsun um þingsetu, segir Ásgeir.
Þetta æxlaðist meira af sjálfu sér
en að um langan aðdraganda hefði
Verið að ræða. Ég bauð mig fram
1949 og hafði þá verið þingmaður
Dalamanna óslitið síðan 1933
Þorsteinn sýslumaður Þorsteins-
son, fulltrúi Sjálfstæðisflokks,
ýmist landskjörinn eða kosinn
þingmaður. Það varð mjótt á
munum milli okkar, en ég náði
kosningu og hélt sýslunni síðan.
Það var stundum talið standa
glöggt, til dæmis bæði 1953 og
1956, þá var frambjóðandi Sjálf-
stæðisflokksins Friðjón Þórðar-
son. Hann þótti af mörgum
sigurstranglegur, enda sáralítill
munur á fylgi Framsóknarflokks
og Sjálfstæðisflokks hér í sýslu.
Eftir kjördæmabreytinguna varð
þetta svo með öðrum hætti, þá
breyttist baráttan líka. Og sam-
band þingmanns við kjósendur
hefur ekki verið eins náið og
fyrrum. Þegar ég var þingmaður
Dalamanna þekkti ég vitanlega
hvert mannsbarn í sýslunni. En
óhugsandi var að ná slíkum
kynnum við alla í svo stóru og
fjölmennu kjördæmi sem Vestur-
landskjördæmi er. En ég hef alltaf
reynt að fara um og lagt mig í líma
við að heimsækja sem flesta íbúa
kjördæmisins. Þá er ég ekkert
endilega að hugsa um hvort þeir
séu nú framsóknarmenn eða ekki.
Og alls staðar er gott að koma.
Aftur á móti hef ég ekki nokkra
trú á þessu formi sem er á
framboðsfundum. Ég hygg slíkir
fundir breyti ekki afstöðu neins
kjósanda. Þessir fundir eru óper-
sónuleg ræðuhöld frambjóðanda
og innansveitarmenn hafa hvorki
tök né áhuga á að koma málum
sínum fram eins og áður var.
— Ertu farinn að huga að því að
skrifa ævisögu þína?
— Nei, nei. Ég ætla ekki að
skrifa ævisögu mína. En ég er að
hugsa um að skrifa bók um
kaupakonurnar mínar. Þær hafa
verið hér margar um dagana og
margar afbragðs stúlkur. Raunar
hefur verið hér í Ásgarði margt
úrvalsfólk sem mér er í minni. Ég
minntist á það áðan að það var nú
lengstum svo að hér var margt af
gömlu fólki sem bjó hér hjá okkur
svo árum skipti. Ég man þetta frá
bernsku minni. Þær voru ófáar
kerlingarnar sem ég svaf hjá í
bernsku minni. Og þetta fólk
reyndist okkur vel og hollt var
ungu fólki að hafa samneyti við
það.
Nei, ég held ég skrifi ekki neina
ævisögu. En ég er fjarska sáttur
við lífið og finnst ég hafa verið
lánsamur maður. Ég hef átt góðar
eiginkonur og góða syni. Nú hef ég
fengið eina prýðilega tengdadóttur
og myndarleg barnabörn. Einu
sinni átti ég bezta' hestinn í
sýslunni — bezta hrútinn átti ég í
annan tíma. Og ég gæti haldið
svona áfram. Ásgarður er kosta-
jörð. Margt hefur sem sagt gengið
mér í haginn og þó að ég muni
áreiðanlega sakna þingsins og
starfanna þar ber þó þess að geta
að enn hef ég við ýmis verkefni að
fást sem eru verðug í betra lagi.
Og það er ágætt að hætta á meðan
maður telur sig vera nokkurn
veginn í fullu fjöri og færan um að
takast á við ný viðfangsefni.
h.k.
Visnasöng-
ur og gítar-
leikur i
Norræna
húsinu
SUNNUDAGINN 17. septemher
kl. 15 verður dagskrá í Norræna
húsinu þar sem koma fram
danska vísnasöngkonan Ilanne
Juul. Guðmundur Árnason, sem
leikur með henni á gítar. og Gísli
llelgason sem leikur á hlokkflaut-
ur. Söngkonan syngur vísur frá
Svíþjóð. Noregi og Danmörku og
hún mun einnig syngja á ís-
kenzku. Mörg laganna hafa þeir
Guðmundur og Gísli samið.
Þau þrjú hafa starfað saman um
nokkurt skeið og fengu þeir
Guðmundur og Gísli styrk frá
menntamálaráðuneytinu til að
sækja vísnahátíðir í Stáninge í
Svíþjóð og Álaborg í Danmörku,
en auk þess hafa þau haldið
vísnakonserta í Vánerborg, Gauta-
borg og Tívolí í Kaupmannahöfn.
Auk þeirra sem að franian eru
talin kemur frá á hljómleikunum í
Norræna húsinu Pétur Jónasson
sem leikur nokkur sígild gítarverk.
Gosflöskur
hækka ekki
að sinni
Framleiðendur gosdrykkja
hafa ekki rætt um að hækka
tryggingarverð á gosflöskum. en
þeim tilmælum hefur verið beint
til þeirra af hálfu umhverfismála-
ráðs að verð glerjanna yrðu
ha'kkuð ef leiða mætti til ba-ttrar
umgengni.
Mbl. hafði samband við tvo
framleiðendur gosdrykkja og
kváðu þeir ólíklegt að hækkun yrði
á næstunni, þar sem það hefði ekki
verið rætt. Gler hækkuðu fyrir
nokkru úr 40 kr. í 60 og sögðu þeir
að strax eftir hækkunina hefðu
heimtur á glerjum orðið mun betri
eins og sýndi sig yfirleitt við
hækkanir. Voru framleiðendurnir
sem blaðið ræddi við sammála um
að verðið þyrfti að vera hærra, því
að það væri nokkuð undir
kostnaðarverði í innkaupum.
Leiðrétting
í FRÉTT Morgunblaðsins um kaup
Nýja bíós á Stjörnustríði hingað
til lands gerðumst við full stór-
tækir í útreikningi á kaupverði
myndarinnar 16 þúsund dollurum
yfir á íslenzkt verðlag, þannig að
einu núlli var ofaukið. Myndin
kostaði forráðamenn kvikmynda-
hússins ekki 50 milljónir heldur
rétt tæpar 5 milljónir króna, sem
eins og ségir í fréttinni þykir hátt
verð á kvikmyndum hér á landi nú
á dögum.