Morgunblaðið - 21.09.1978, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 1978
15
að þeir ættu léttara um vik að
mæta þeim viðskiptaskuldbinding-
um, sem þeir hefðu samið um og
komu til framkvæmda, en gjald-
frestur væri útrunninn.
— En hver er þá kostnaður við
tollmeðferð vöru talinn vera?
— Á grundvelli upplýsinga sem
J. Ingimar Hansson rekstrarverk-
fræðingur hefur aflað, má gera ráð
fyrir að kostnaður við tollmeðferð-
ina sé 8% af cif-verði vöru og tolla.
Er þá gert ráð fyrir 3% vaxta-
kostnaði 3‘/2 % vegna uppskipunar
og meðfetð í vöruskemmum.
Svarar það til kr. 33.000 á
sendingu miðað við einnar millj.
kr. meðalsendingu. Pappírskerfið
kostaði 1,5%, þ.e. bæði hjá opin-
berum aðilum og einkaaðilum. Það
yrði um kr. 12.000 á sendingu.
Það sem einna mestu máli skipti
í þessu sambandi er hve geymslu-
tími vöru styttist við upptökun
tollkrítar. Ekki er vafi á því að
umtalsverðum sparnaði má koma
á í sambandi við bætt vinnubrögð
við skjalakerfið. Þar má einnig
minna á að gera þarf ráðstafanir
til þess að draga úr villum í
tollskjölum. Fyrir liggur að þriðj-
ungur allra tollskjala er ófullkom-
inn að þessu leyti.
— Hvað myndi lánstími tolla
verða langur?
— í Danmörku er þessi tími t.d.
60 dagar. Auðvitað er þetta og
verður matsatriði. Ég taldi í fyrstu
að 45 dagar kynnu að vera
hæfilegur tími. En aðrir hafa bent
á að taka beri tillit til fjarlægðar
landsins frá helstu viðskiptalönd-
um okkar. Mætti þessi tími eigi
vera skemmri en 60 dagar. Þá
virðist eðlilegast að miða upphafs-
tíma tollkrítar við komudag skips.
— Hvaða áhrif hefur tollkrít á
vcrðlagsþróun og efnahagsjafn-
vægi?
— Nefndin hefur reynt að gera
sér grein fyrir þessu efni og fékk
Ólaf Davíðsson hagfræðing hjá
Þjóðhagsstofnun til þess að kynna
sér málið. Segir m.a. í umsögn
hans: „Þegar til lengdar lætur og
kerfið er komið í gang, má búast
við að nokkur aukning verði á
útstreymi fjár úr ríkissjóði vegna
þessa ár frá ári með aukningu
innflutnings og hækkandi inn-
flutningsverði. Mikilvægt er að
ætlað sé fyrir þessu á fjárlögum og
tekna aflað til þess að standa
undir þessu til þess að það valdi
ekki aukinni peningaþenslu, t.d.
með auknum yfirdrætti ríkissjóðs
í Seðlabanka. Ef vel er séð fyrir
þessu ættu peningaleg áhrif gjald-
frests ekki að þurfa að raska
viðleitni til þess að ná jafnvægi í
þjóðarbúskapnum".
Nefndin ér þeirrar skoðunar að
með hægfara upptöku tollkrítar sé
ekki veruleg hætta á aukinni
verðbólgu. Sé litið til lengri tíma
t.d. heils árs ættu tekjur ríkissjóðs
ekki að rýrna. Söluskattur myndi
að líkindum einnig innheimtast
örar.
— Hvernig á þá með að fara ef
tollaián er ekki greitt á réttum
gjalddaga?
— Af vanskilum verður auðvit-
að að greiða dráttarvexti. En
einnig ef ekki er skilað tollskjölum
á réttum tíma, þá kæmi ábyrgðin
til fullnustu.
í þessu sambandi er rétt að
benda á að ef tollkrít yrði
upptekin, þyrfti að ákveða að
irjnflytjandi skyldi hafa tollkrít á
öllum innflutningi sínum eða
engum. Þetta er veigamikið atriði,
sem ekki ætti að víkja frá. Ella er
hætt við flækjum og töfum, sem
gengju í bérhögg við ætlaðar
umbætur.
— Er unnt að nefna tölur, sem
sýna hugsanlegan sparnað. sem
leiddi af hinu nýja kerfi?
— Þetta atriði hefur nefndin og
starfsmenn hennar reynt að kanna
eftir föngum. En auðvitað verður
að nefna tölur með gætni. Þó má
segja að lokinni þeirri rannsókn
sem nefndin hefur gert á innflutn-
ingi til landsins, greiðslu tolla og
annarra aðflutningsgjalda er talið
að unnt sé að spara allt að einum
milljarði króna á ári vegna áhrifa
tollkrítar. Hér er átt við heildar-
sparnað og hann þá miðaður við
þann innflutning, sem hagtölur
sýna nú í dag. Allt er þetta mál
eðlilega vandséð en nefndarmenn
eru þó sammála um það, að unnt
sé að spara a.m.k. 800—90f
milljónir á ári, þá eru ótald
ýmsir smærri liðir, sem erfitt er
að festa hendur á hvern fyrir sig.
Þess er hér getið að allar kostnað-
artölur voru miðaðar við verðlag
ársins 1977. Rétt er að benda á að
til viðbótar framangreindum
sparnaði kemur hinn óbeini hagur
til lækkaðs vöruverðs.
Hér er einnig rétt að fram komi
að í kjölfar umræddrar kerfis-
breytingar væri einnig stefnt að
auknum áfköstum hafnanna. Þar
eru dýr mannvirki og er tvímæla-
laust að það er hyggilegt þjóðhags-
legt markmið að stefna að því að
nýta þær sem bezt. — Þetta á
auðvitað fyrst og fremst við um
höfnina í Reykjavík en einnig
aðrar hafriír. Þessu þarf að gefa
gaum.
— Það er þá unnt að stytta þá
töf, sem tollmeðferð ( veídur á
afhendingu innfluttrar vöru?
— Já, það virðist unnt. Afnám
bankastimplunar mundi gera
bankameðferð og tollmeðferð
óháða hvor annarri og gera
innflytjendum kleift að flýta
útleysingu. Sé bankastimplun
haldið, er hægt að flýta meðferð
mála með samhliða vinnu við
bankameðferð og tollmeðferð. Til
er vísir að slíku kerfi í formi
innlagningar tollskjala, án banka-
stimplunar. Það kostar eins og er
fleiri heimsóknir innflutningsaðila
í tollinn. Þeim mætti þó fækka, án
flókinna kerfisbreytinga.
Unnt væri að leyfa afhendingu
vöru að lokinni styttri yfirferð í
tolli. Það mætti breyta fram-
kvæmd vöruskoðunar þannig að
hún væri fram, óháð skjalameð-
ferð eða við afhendingu vöru.
Með óháðri vinnu í tolli og
banka aukast líkur innflytjenda á
því að skipuleggja ferðir, skjöl og
skilríki þannig að starfstími
minnkar. Ef sett væri í lögin
heimild til þess að afhenda vöru að
lokinni syttri skoðun í tolli, má
komast af með eina heimsókn
innflytjanda vegna hvers toll-
skjals. Ætla má að með óháðri
vinnu í banka og tolli muni
innflytjendur spara um 1500 krón-
ur við meðferð hverrar sendingar
og við skemmri yfirferð í tolli um
1000 krónur á sendingu.
Árlegur sparnaður yrði þá um
300 milljón krónur. Auk þessa
ávinnings gætu innflytjendur flýtt
útleysingu vöru a.m.k. um tvo
daga, ef banka- og tollmeðferð er
framkvæmd samtímis eða ef fram-
kvæmd tollmeðferðar er breytt
þannig að afhending vöru er gerð
óháðari tollmeðferð.
— Ilvað eru innflytjendur
margir hér á landi?
— Aðilar, sem skila tollskýrsl-
um eru um 5000. Atvinnuinnflytj-
endur, þ.e.a.s. þeir sem fluttu inn
fyrir a.m.k. 10 milljónir króna á
árinu 1977 og eru með tollaf-
greiðslur vikulega, eru 400 til 700
eða einungis um 10% af öllum
innflytjendum.
— Að lokum, getur sú kerfis-
brcyting, sem hér er um að ræða
greitt fyrir hagkvæmari innkaup-
um til landsins?
— Mér virðast skynsamlegar
líkur á því. Og það sem virðist
athyglisverðast við málið allt er
það, að breytingu er sennilega
báðum til hags, hinu opinbera og
innflytjendum og þá væntanlega
neytendum.
Vegna þeirra, opinberu um-
ræðna, sem nýverið hafa átt sér
stað um óhagkvæm innkaup inn-
flytjenda á varningi mætti láta í
ljós þá skoðun að framanritaðar
forsendur, sem mæla með tollkrít,
geti vissulega haft áhrif á hag-
kvæmari innkaup til landsins og
þar með lækkandi vöruverð í
verzlun iandsmanna.
Tollkrít myndi örva innflytjend-
ur til stærri pantana, að þeir geri
stærri innkaup og sé með því móti
unnt að ná hagstæðara verði á
varnirigi, en þegar minni kaup eru
gerð. Álkunugt er að fjölmargir
framleiðendur, iðnaðaraðilar og
vörudreifendur veita kaupendum
svonefndan magnafslátt, i>egar
stór viðskipti eða umfangsmikil
eru gerð. Þetta er alþekkt við-
skiptalögmál á erlendum mörkuð-
um og reyndar hérlendis einnig.
Samvinnuskólinn 60 ára:
Ráðstefna um félags-
og fræðslumál sam-
vinnuhreyfingarmnar
SAMVINNUSKÓLINN að
Bifröst er 60 ára um þessar
mundir og verður afmælisins
meðal annars minnst með
ráðstefnu, sem skólinn efnir
til um félags- og fræðslumál
samvinnuhreyfingarinnar, að
Bifröst næstkomandi föstu-
dag og laugardag.
Ráðstefnan hefst kl. 14.00 á
föstudag með setningar-
ávarpi Kjartans P. Kjartans-
sonar, formanns skólanefnd-
ar Samvinnuskólans. Erlend-
ur Einarsson, forstjóri Sam-
bandsins flytur ávarp og
erindi flytja þeir Hafsteinn
Þorvaldsson, formaður Ung-
mennafélags íslands, um
fræðslustarf UMFÍ, Sigurður
Þórhallsson, formaður
Landssambands ísl. sam-
vinnustarfsmanna, um fé-
lagsmálastarf samvinnu-
starfsmanna, Gunnlaugur P.
Kristinsson, félagsmálafull-
trúi KEA, um hlutverk og
starf félagsmálafulltrúa
kaupfélaga, Haukur Ingi-
bergsson, skólastjóri í Bif-
röst, um Samvinnuskólann og
framtíðarskipan fræðslu-
mála samvinnuhreyfingar-
innar, Þórjr Páll Guðjónsson,
kennari í Bifröst um nám-
skeiðahald á vegum Sam-
vinnuskólans, og Kjartan P.
Kjartansson, frkvstj., um
útgáfu- og upplýsingastarf á
vegum samvinnuhreyfingar-
innar.
Starfshópar starfa á ráð-
stefnunni og verður fjallað
um álit þeirra á laugardag.
Ráðstefnunni verður slitið
kl. 14.00 á laugardag.
Til ráðstefnunnar er boðið
kaupfélagsstjórum og for-
mönnum kaupfélaganna, for-
mönnum samvinnustarfs-
mannafélaga, stjórn Sam-
bandsins, skólanefnd og
kennurum Samvinnuskólans,
starfsmönnum fræðsludeild-
ar Sambandsins og fl. gest-
um.
Að kvöldi föstudags verður
60 ára afmælishóf Samvinnu-
skólans, haldið að Bifröst.
Morgunhaninn
frá philips
Góðan dag. Ég er morgunhaninn frá Philips.
Ég er bæði útvarp og klukka og get því vakið
ykkur hvort sem er með hringingu eða morgunútvarpinu
(sef aldrei yfir mig). Ég get líka svæft ykkur með
útvarpinu á kvöldin, sé sjálfur um að slökkva þegar þið
eruð sofnuð og geng alveg hljóðlaust.
Es. Þar fyrir utan, þótt ég segi sjálfur
frá, er ég svo geðugur og fallega
byggður að það er blátt áfram
gaman að vakna með mig
við hlið sér.
PHIUPS
heimilistæki sf
HAFNARSTRÆTI 3 — 20455 — SÆTÚN 8 — 1 5655