Morgunblaðið - 24.09.1978, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. SEPTEMBER 1978
P'vartmíluklúbburinn:
Malbikar 1200 metra
braut fyrir 30 millj. kr.
Enn eru vangaveltur
Fréttir og frásagnir af andláti Búlgarans
Georgi Markov eru reifarakenndar, og af þeim
mörgum hálfgerður James Bond-bragur. En
Lundúnalögreglan og Scotland Yard töldu þó
málið þess eðlis að full ástæða væri til að taka það
alvarlega þótt það hljómaði um margt fráleitlega.
Kannski vegna ýmissa atburða sem hafa orðið í
London á síðustu árum og mánuðumi pólitísk
morð og hryðjuverk eru kannski ekki daglegur
viðburður, en slíkum glæpum hefur fjölgað
ótrúlega mikið. Það sem fer hér á eftir er byggt á
frásögn tveggja brezkra blaðamanna og birtist í
OBSERVER á dögunum.
Malhikunarframkvæmdir hófust
í gær við hraut Kvartmíluklúhhsins
fyrir austan álverió í Kapellu-
hrauni (>K er stefnt að því að
framkva'mdinni verði lokið í dag.
lausardaK.
Ekki verður unnt að prófa braut-
ina fyrr en eftir um viku tíma eða 10
daíta, oí; er mælzt til þess að ekki sé
ekið um brautina fyrst um sinn
níeðan malbikið er að fullharðna.
Enn er einnit; eftir að (;irða brautina
ot; ganf;a frá bílastæðum, svo að
hæf;t sé að halda þar f.vrstu
keppnina of; hefur fyrsti keppnisdag-
ur verið nefndur sunnudaj;urinn 15.
október, ef allt gengur vel oí; veður
leyfir, því að ekki er hægt að keppa í
ri(;niní;u.
Kvartmíluklúbburinn var stofnað-
ur 6. júlí 1975 og Örvar Sii;urðsson
hefur verið formaður frá upphafi.
Framkvæmdina hafa þeir félai;ar í
Kvartmíluklúbbnum fjármagnað
með kvikmyndasýningu, þremur
bílasýningum, sandspyrnukeppni í
fimm skipti auk hópaksturs og
annarrar félagsstarfsemi.
Með þessari framkvæmd er eitt af
meginmarkmiðum klúbbsins í höfn
Miðhúsum. Reykhólum — Nú
er sóknarpresturinn hér, sr. Jón
Kr. ísfeld, og frú á förum héðan,
en fyrir skömmu varð sr. Jón
sjötugur.
Þeirra hjóna verður
saknað hér, ok einkum missir
æskan mikla vini.
— að beina hraðakstri af götum
borgarinnar inn á löglega en lokaða
braut. Brautin er alls um 1200 metra
löng, sjálfur keppniskaflinn 402,33 m
en afgangurinn er kafli til hemlunar.
Heildarkostnaður við þessa braut er
um 30 milljónir króna.
Við hér beinum því tii bisk-
upsins yfir Islandi að hann geri
allt til þess að hingað komi
ungur og dugmikill prestur, því
að sveitamenningunni verður
bézt borgið með því að kirkjan sé
vakandi stofnun meðal fólksins.
— Sveinn
í heimalandi sínu var Georgi
Markov elskaður og virtur. Hann
var frömuður í menningarmálum’
og tilheyrði forréttindastéttinni
sem hafði ótakmarkað ferðafrelsi
til útlanda en takmarkað andlegt
frelsi.
Hann kynntist Todor Zhikov
forseta og þó að Markov hafi að
vísu neitað að gerast félagi í
kommúnistaflokknum, tókst vin-
skapur með þeim sem með tíman-
um varð allnáinn.
Þeir fóru saman á veiðar um
helgar og Markov sá ýmislegt sem
gaf honum hugmynd um hvern
mann þessi gamalreyndi foringi,
og dyggur stuðningsmaður Sovét-
ríkjanna hafði að geyma. Todor
Zhikov hefur vissulega verið
mönnum erlendis hin mesta gáta
þó að auðsveipni hans við Kreml-
arbúa hafi aldrei verið dregin í
efa.
En að því kom að Markov varð á
að gagnrýna spillinguna í þessu
leiðitamasta og rétttrúaðasta
leppríki Sovétríkjanna. Hann
samdi leikrit sem hann nefndi
„Launmorðingjarnir" um samsæri
til að ráða af dögum hershöfðingja
í lögregluríki.
Forsetanum blöskraði ósvífnin
og mælirinn var fullur. Ær af reiði
skrifaði hann grein þar sem hann
fordæmdi leikrit Markovs. í einka-
samtali sagði hann síðan höfund-
inum að hann skyldi ekki reiða sig
lengur á vernd af hans hálfu.
Markov skildi bendinguna og
hélt til Ítalíu og skrifaði þar
kvikmyndahandrit. Fór síðan til
Englands og óskaði hælis þar.
Þetta var árið 1969. Flótti hans
hleypti af stað atburðarás sem
náði hámarki sínu með fráfalli
hans í London nú fyrir fáeinum
dögum.
Þetta gerðist um miðjan sept-
ember, nánar tiltekið á fimmtu-
degi. Markov vann hjá þeirri deild
brezka útvarpsins sem annast
fréttaflutning um önnur lönd og
starfaði þar við búlgörsku deild-
ina. Þennan dag vann hann
tvöfalda vakt. Það fól það í sér að
vinna um morguninn, síðan var frí
um eftirmiðdaginn og síðan hóf
hann störf að nýju um kvöldið og
vann til ellefu. Þá var nokkurra
tíma hlé og klukkan fimm um
morguninn átti hann að byrja
aftur.
Hann fór akandi frá heimili sínu
sem er í suðurhluta London. Hann
lagði bílnum sínum sunnanmegin
við Waterloo-brú og gekk til Bush
House þar sem aðalstöðvar þessar-
ar deildar BBC eru.
Laust eftir klukkan sex eftir
hádegið ákvað hann að færa bíl
sinn nær skrifstofunni. Sem hann
var á gangi á stéttinni fyrir utan
Bush House tók maður sig út úr
biðröð við strætisvagnabiðstöð og
ýtti regnhiífaroddi í hægri mjöðm
honum. Maðurinn bað hann afsök-
unar með erlendum hreim, veifaði
á leigubíl og hvarf af vettvangi.
Þegar Markov kom til skrifstofu
sinnar skýröi hann samstarfs-
manni sínum Theo Lirkoff frá því
að hann hefði miklar kvalir vegna
stungunnar. Hann taldi að hann
hefði fengið eitrun. Lirkoff rann-
sakaði staðinn og sá rauðan blett,
sem var upphleyptur eins og stór
nabbi. Samt sem áður reyndi
Markov að láta ekkert á sig bíta og
las fréttirnar en fór heimleiðis
klukkan ellefu um kvöldið.
Morguninn eftir hringdi Anna-
bei kona hans til BBC að segja að
honum liði ekki vel. Þegar kom
fram undir kvöld hafði líðan hans
versnað svo mjög að Annabel
Markov ákvað að láta flytja hann í
St. James-sjúkrahúsið í Balham og
þegar þangað kom var hann með
háan sótthita.
Læknir sem sá um að taka á
móti sjúklingum sagði að hann
hefði undrað sig á stungunni í
hörundinu. Hún hefði verið of stór
til þess að um flugnabit væri aö
ræða ellegar venjulega sprautu-
stungu.
A laugardag var Markov svo
þungt haldinn að hann var fluttur
á gjörgæzludeild sjúkrahússins.
Lengstum var hann í dái en kom
til meðvitundar öðru hverju.
David Philips góður vinur hans,
sem vitjaði hans á sjúkrahúsið,
sagði:
— Hann hélt kjarki sínum til
síðustu stundar. Fáeinum klukku-
stundum áður en hann skildi við
hafði hann á hraðbergi gamanmál
um brezka pólitíkusa.
A njánudeginum, fjórum sólar-
hringum eftir að hann kenndi sér
meins, skildi Georgi Markov við.
Ekki hefur verið endanlega
skýrt frá því hver niðurstaða
krufningarskýrslu hafi verið.
Ljóst er að um einhvers konar
blóðeitrun var að ræða. En sú
skoðun hefur fengið verulegan
hljómgrunn að útsendari frá
leyniþjónustu Búlgaríu hafi orðið
honum að bana.
Hugsanleg lausn gátunnar
kynni að vera lítið gat sém kom
fram á einni röntgenmyndanna,
við hægri mjöðm. Einn læknanna
sem tók þátt í röntgenmyndatök-
unni heldur að þetta kunni að
benda til að smákúlu með sein-
virku eitri hafi verið þrýst undir
húðina. Þetta sást á fyrstu rönt-
genmyndunum en ekki hinum
seinni og kann skýringin að vera
sú að þá hafi þetta le.vstst upp.
Á föstudeginum yfirheyrði lög-
reglan starfsliðið sem hafði annast
röntgenmy ndatökuna. Nokkur
önnur merki voru á röntgenmynd-
inni og reyndust vera vegna
framköilunargalla. Því lá ekki
fyrir að svo stöddu hvort þessi
umtalaða smákúla hefði kannski
orðið þannig til líka.
Við BBC var Markov aðstoðar-
dagskrármaður í búlgörsku deild-
inni sem útvarpar þremur dag-
skrárþáttum á dag. Auk þess að
lesa fréttir, fjallaði hann um
menningarmál. Meðal þess sem
hann hafði nýlega haft á sinni
könnu var umsögn um sjónvarps-
leikrit Tom Stoppards „Atvinnu-
flón“ sem var satíra um kúgun
menntamanna í kommúnistaríki.
Ekki finnst öllum trúlegt að
starf hans við þessa deild hafi
kallað fram svo mikla andúð að
itúlgarska stjórnin hafi talið þörf á
því að koma honum fyrir kattar-
nef. Enda þótt stjórnum kommún-
istaríkja mislíki yfirleitt þessi
starfsemi BBC hefur þó reyndin
orðið sú að vegna þess hlutleysis
sem BBC gætir í fréttaflutningi
hefur stöðin aflað sér óopinberrar
blessunar viðkomandi aðila.
Samskipti eru þó misjöfn eftir
því hvaða land á í hlut. Verst eru
a KLÆÐNING
A/klæðning er fáanleg í mörgum fallegum liíum sem eru inn-
brenndir og þarf aldrei að mála.
A/klæðning er seltuvarin og hrindir frá sér óhreinindum.
Fáanlegir eru ýmsir fylgihlutir með A/klæðningu sem hcfur þurft að
sérsmíða fyrir aðrar klæðningar, auk þess er hún þykkari og þolir
því betur hnjask. A/klæðning hefur sannað yfirburði sína,
og reynst vel í íslenskri veðráttu.
Leitið nánari upplýsinga og kynnist möguleikum A/klæðningar.
Sendið teikningar og við munum reikna út efnisþörf og gera verð-
tilboð yður að kostnaðarlausu.
INNKAUP HE
ÆGISGÖTU 7, REYKJAVÍK - SÍMI 22000 - PÖSTHÖLF 1012.
TELEX 2025 - SÖLUSTJÓRI: HEIMASÍMI 71400.
VANTAR ÞIG VINNU
VANTAR ÞIG FÓLK o
Z3
ÞU AUGLYSIR UM ALLT
LAND ÞEGAR ÞÚ AUG-
Lv'siR í MORGUNBLAÐINU
Vinsœll klerkur
kveður söfnuðinn