Morgunblaðið - 29.11.1978, Side 1

32 SIÐUR
273. tbl. 65. árg. MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 1978 Prentsmiðja Morgunblaðsins.
, ,Málfr elsisbar-
átta” hafin í Kína
Teng vitnar um einingu og er ákaft hylltur
Pcking — 28. nóv — Reuter — AP
ALLT bendir nú til þess
nú til pess aö
valdabaráttan 1' Kína sé búin að ná
hámarki sínu og að tekizt hafi
einhvers konar sættir, en í dag var
tilkynnt í Peking að í landinu væri
hafin „málfrelsisbarátta með vel-
þóknun hins vinsæla varaforscta
Teng Itsiao Ping“. Hafa tugþúsund-
ir flykkzt út á götur og torg til að
fagna þessum boðskap í dag, en í
borginni voru haldnir tveir geysi-
fjölmennir útifundir. Kröfu um
lýðræði og mannréttindi voru mjög
hafðar í frammi á fundinum við
mikinn fögnuð viðstaddra.
í hvert skipti sem Teng var
nefndur á nafn laust múgurinn upp
fagnaðarópi, en áður en stjórnin
lýsti málfrelsisbaráttuna hafna,
hafði Teng birt yfirlýsingu um að-
fullkomin eining ríkti innan forystu
kommúnistaflokksins og að vegg-
spjaldaherferðin væri til marks um
það að í landinu ríkti jafnvægi, þar
sem heilbrigt og eðlilegt væri að
menn létu í ljós mismunandi skoðan-
ir.
Vestrænir fréttaritarar, sem voru
á ferli i Peking, meðan á útifundun-
um stóð, hafa það eftir fundarmönn-
um, að hér sé um stórmerkan áfanga
í sögu landsins að ræða, og að þess
hafi lengi verið beðið með hinni
mestu óþreyju að heyra slíkan
boðskap frá Teng sjálfum.
Útifundir hafa verið daglegt brauð
í Peking að undanförnu, en aðsókn
að þeim hefur mjög farið vaxandi
síðustu daga, og náði hámarki í dag.
Flestir söfnuðust saman þar sem
mest er af veggspjöldum og þar sem
mikið er um ræðuhöld. Þegar
múgurinn hafði unað sér lengi dags
við lestur veggspjalda og ræðuhöld
var haldið á Torg hins himneska
friðar, þar sem sáfnazt var saman
við „Minnismerki píslarvottanna",
sem reist var í minningu fallinna
hermanna.
Teng
HsiaoPing.
Löggjöf í íran sam-
ræmd trúarkennmgum
Teherean — 28. nóvember — Reuter
HERFORINGJASTJÓRNIN, sem
nú er við völd í íran, ákvað í dag að
koma til móts við múhammeðs-
trúarleiðtoga í landinu, og hét því
að öll lagaákvæði sem brjóta í bága
við trúarkenningar, skuli endur-
skoðuð, og trúarleiðtogar hafðir til
ráðuneytis þar um. Um leið birti
stjórnin yfirlýsingu um að engar
opinbcrar trúarathafnir yrðu leyfð-
ar í íran, næstu tvo mánuði en þá
ríkir heilög sorg meðal
múhammeðstrúarmanna.
Nær sorgartíminn hámarki 11.
desember, en tilefnið er víg
Er erfðaprinsinn
f undinn í Kreml?
Moskvu — 28. nóv. — Reuter.
KONSTANTIN Sjernjenko. sem um
tveggja áratuga skeið hefur verið
nánasti samstarfsmaður Lconids
Brezhnevs, varð í dag fullgildur
meðlimur stjórnmálanefndar
sovézka kommúnistaflokksins, og
er hann nú talinn líklegasti arftaki
Brezhnevs forseta og flokksleiðtoga
Sovétríkjanna. Sjernjenko er 68 ára
að aldri. en skyndilegur frami hans
nú bendir ákveðið til þess að hann
sé hinn útvaldi, að því er stjórn-
málaskýrendur telja.
Stjórnmálanefnd kommúnista-
flokksins er skipuð 13 mönnum og er
talin áhrifamesta stjórnmálastofnun
í Sovét. Ákvörðun um skipun
Sjernjenkos var tekin á fundi
miðstjórnar flokksins í dag, og við
sama tækifæri var tilkynnt um að
Mazurov varaforsætisráðherra viki
sæti sökum heilsubrests. Hann var
einn yngsti stjórnmálanefndar-
maðurinn, og er harðorð gagnrýni
Brezhnevs á stjórnun í iðnaði
höfð til marks um það að aðrar
ástæður en vanheilsa liggi til þess að
hann hverfur nú úr nefndinni.
Mazurov hefur á undanförnum árum
farið með yfirstjórn iðnaðarmála í
Sovétríkjunum.
Husseins, sem var sonarsonur spá-
mannsins. Minnast múhammeðs-
trúarmenn þessa atburðar á ofsa-
fenginn hátt og er árlegur viðburður
að þá komi til óeirða í Iran, en eftir
átökin síðustu mánuði, þegar á
annað þúsund manns hafa látið lífið,
hafa menn kviðið því mjög að
ófremdarástandið mundi enn versna
á þessu tímabili.
Óttazt er að bannið við sorgarat-
höfnum muni hleypa illu blóði í
trúarofstækismenn, frekar en orðið
er, en í boðskap snum í dag, hafði
forsætisráðherra herforingjastjórn-
arinnar í hótunum, og sagði meðai
annars, að ef settum fyrirmælum
yrði ekki hlýtt mundi stjórnin
gagnstætt vilja sínum verða að grípa
til mjög alvarlegra aðgerða til að
verja mannslíf, eignir og heiður
þjóðarinnar.
Síðasta
vígið í
Eritreu
er f allið
Nairóbí. 28. nóvember. — AP.
STJÓRNARIIERINN í Eþíópíu
hefur á ný náð á sitt vald bamum
Karen í Erítrcu. Að því er næst
verður komizt er þetta síðasta
vígi aðskilnaðarsinna. eh stjörn-
arherinn hefur sctið um það
mánuðum saman. Karen er í um
það bil 90 kflómetra fjarla'gð frá
Asmara. hiifuðborg héraðsins.
Fregn þcssi hefur verið staðfcst af
aðskilnaðarsinnum.
Talsmenn aðskilnaðarsinna í
Erítreu halda því fram að 13
sovézkir hershöfðingjar hafi
stjórnað sókninni í héraðinu, en
reynast upplýsingar herforingja-
stjórnarinnar í Eþíópíu eiga við
rök að styðjast, má líta svo á að 17
ára baráttu aðskiinaðarsinna fyrir
sjálfstæði Erítreu sé lokið. Héraðið
var lengi vel ítölsk nýlenda, en
Haile Selassie keisari innlimaði
það í Eþíópíu árið 1960.
Er sóknin haf-
*
in í Uganda?
Naíróbí — 28. nóvembcr — AP
FREGNIR hafa borizt af því að
fjölmennt lið frá Tanzaníu. skipað
stjórnarhermönnum og úgandísk-
um útlögum. sé nú komið langt inn
í Uganda. og nálgist óðum borgina
Masaka en þaðan er greiður vegur
að Kampala. höfuðborg iandsins.
Er haft eftir ónafngreindum
ráðherra i stjórn Amíns, sem hingað
til hefur verið tekið mark á, að
innrásarliðið hafi komið hermönnum
Amíns að óvörum. Að sögn ráðherr-
ans er nú hart barizt, og hafa
hundruð óbreyttra borgara þegar
látið lífiö eða særzt.
Alvarlegur ágreiningur V ar-
siárbandalagsins og Rúmena
Vínarborg — 28. nóv. — AP—Reuter
Alvarlega hefur nú skorizt f odda
með stjórnum Rúmeníu og annarra
Varsjárbandalagsríkja, og eru horf-
ur á að stjórnir Sovétríkjanna,
Tékkóslóvakíu, Ungverjalands,
Austur-Þýzkalands, Búlgaríu og
Póllands kalli sendiherra sína í
Búkarest heim. Er haft eftir
áreiðanlcgum heimildum að ástæð-
an sé óánægja með stefnu
Ceausescus forseta Rúmeniu í
hermálum.
Á fundi leiðtoga bandalagsins í
Moskvu í síðustu viku lýsti hann því
yfir að Rúmenar mundu ekki auka
fjárframlög til hermála, að her
Rúmeníu hlítti aðeins fyrirmælum
sinnar eigin ríkisstjórnar en ekki
Varsjárbandalagsins, auk þess sem
forsetinn neitaði að undirrita sam-
eigirilega yfirlýsingu Varsjárbanda-
lagsríkjanna, þar sem friðarumleit-
anirnar í Miðausturlöndum voru
fordæmdar.
Fullyrt er að undanfarna daga
hafi verið gerðar ítrekaðar tilraunir
til að telja Ceausescu hughvarf og
sveigja hann að vilja Sovétstjórnar-
innar og Varsjárbandalagsins, en
árangurslaust.
Mynd þessi var tekin á leiðtogafundi Varsjárbandalagsins í Moskvu í síðustu viku, þar sem saumað var að Ceausescu Rúmeníuforseta (sjá frétt
annars staðar á síðunni). Annar frá hægri í fremstu röð er Konstantín Sjernjenko, sem hefur nú hlotið sess í innsta hring hins sovézka
stjórnkerfis, og spáð er æðstu völdum að Brezhnev gengnum.
Fregn þessi er höfð eftir áreiðan-
legum heimildarmönnum í Búkarest,
og er það talið styðja orðróminn um
brottför sendiherranna, að hvorki
hafa ríkisstjórnir þeirra né stjórn-
völd i Rúmeníu viljað staðfesta hana
né vísa á bug. Fyrstu fregnir af
þessum atburðum bárust til Belgrad,
þar sem háttsettir embættismenn
eru mjög áhyggjufullir um fram-
haldið.
Athygli vekur fréttaflutningur
hinnar opinberu fréttastofu Rúm-
eníu í dag, en þar er frá því greint, að
Ceausescu hafi borizt mikill fjöldi
skeyta og stuðningsyfirlýsinga frá
félagasamtökum og einstaklingum í
landinu. „I stuðningsyfirlýsingunum
kemur ótvírætt fram samþykki
allrar þjóðarinnar við málflutning
Ceausescus forseta varðandi stöðu
sósíalistaríkisins Rúmeníu á
Moskvu — fundinum," sagði í frásögn
fréttastofunnar í dag, og er þar
vitnað til fyrrnefnds leiðtogafundar.