Morgunblaðið - 01.12.1978, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1978
37
senda afrit af öllum greinunum til
allra ritstjóranna, og þeir áttu
síðan að sjá um að senda þær til
sérfræðinga, hver í sínu landi.
Þetta var gert annars vegar til
þess að gagnrýna greinarnar og
hins vegar vegna þess að upphaf-
legur greinarhöfundur gat sjaldan
skrifað grein fyrir öll Norðurlönd-
in í einu og þurfti því oft að bæta
við aðalgreinina. Viðbæturnar við
aðalgreinina gátu því oft verið
hver á sínu tungumáli. Eins og ég
sagði áðan, þá var þetta ákaflega
tímafrekt verk og kostaði miklar
bréfaskriftir og vinnu að útvega
greinar og viðbætur í tæka tíð. En
með þessu var ætlunin að tryggja
það að fjallað væri um allt efni
alhliða frá öllum löndum. Starf
ritstjóranna var því tvíþætt, þ.e.
þeir þurftu að útvega upphafs-
greinar og sjá um að þær væru
skoðaðar og bætt væri við þær ef
þörf þætti til.“
„42 íslendingar
skrifuðu um 700 greinar“
— Var ritstjórastarfið fullt
starf?
„Nei, þetta var einungis íhlaupa-
vinna hjá okkur Magnúsi, en hún
var oft mjög tímafrek, því vegna
fámennis okkar Islendinga var oft
erfitt að fá fólk til að skrifa
greinar. Þó voru það furðu margir
sem inn í þetta drógust, þegar síga
fór á seinni hlutann, en alls
skrifuðu 42 Islendingar um 700
greinar, en höfundar í allri
Ritstjórar alfræðiorðabókarinnar. Sitjandi frá vinstrii Jakob
Bcnediktsson (ísland), John Granlund (Svíþjóð), Georg Roma
(framkvstj. í Kaupmannahöfn).. Standandi frá vinstri. Alan Karker
(Danmörku). Finn Hödnebö (Noregur) og Helge Pohjolan-Pirhonen
(Finniand). Myndin var tekin árið 1975.
orðabókinni munu vera nær 900.
Ég held að það sé ekki fjarri lagi
að áætla að í hverju bindi séu um
300—400 greinar, þannig að sam-
tals í öllum bindunum gætu verið
á milli sjö og átta þúsund greinar.
Lengd greinanna er hins vegar frá
nokkrum línum upp í margar
blaðsíður, en meðallengdin er um
ein blaðsíða, en það segir þó
ákaflega lítið því efni greinanna er
mjög misjafnt. Lengsta greinin
sem skrifuð var frá Islands hálfu
er níu blaðsíður, en það er grein
Einars Ólafs Sveinssonar um
Islendingasögur. Eins og ég sagði
áðan þá fengum við Magnús oft
enga íslendinga til að skrifa
sumar greinar, og þá urðum við
einfaldlega að skrifa-þær sjálfir, ef
þess var nokkur kostur, enda
höfum við Magnús samanlagt
skrifað 470 af þessum 700 greinum
sem Islendingar skrifuðu, og
Magnús á þar heldur drýgri hlut
en ég.
Að skrifa slíkar greinar var oft
tímafrekt, því grein sem ekki er
lengri en 20—30 línur getur t.d.
kostað margra klukkustunda
vinnu. Þetta stafar ekki síst af því
að á sviði íslenskrar menningar-
sögu frá miðöldum, er ákaflega
margt lítt eða ekki kannað.
Takmarkið með þessari vinnu var
að reyna að draga saman í
aðalatriðum það sem menn best
vita um ákveðið efni. Við hverja
grein var síðan bætt allítarlegri
bókaskrá um viðkomandi efni,
þannig að þó grein væri ekki
annað en stutt yfirlit, væri á
auðveldan hátt hægt að afla sér
frekari upplýsinga."
„Rókin uppseld
að mestu leyti“
— Hvernig móttökur hefur
verkið fengið?
„Ég veit að þessi bók hefur selst
mun betur en upphaflega var gert
ráð fyrir og er hún þegar uppseld
að mestu leyti. Víða hefur hún
verið mikið notuð og í fræðiritum
má oft sjá vitnað í haná, og hún er
talin nauðsynlegt hjálpargagn við
alla háskóla, sem leggja stund á
norræn fræði. Þetta er fyrsta
orðabók sinnar tegundar í veröld-
inni, að því er ég best veit, en í
Þýskalandi er nú verið að vinna að
samskonar verki um evrópskar
miðaldir.
Kringum 1930 var byrjað á stóru
safnriti um norræna menningar-
sögu, Nordisk kultur, en það rit
var byggt upp allt öðruvísi. Þar
var samstætt efni í hverju bindi og
stórar ritgerðir, jafnvel heilar
bækur, um hvert efni. Þetta var
mjög gagnlegt verk á sínum tíma
og heldur enn sínu gildi um marga
hluti, en var þó engan veginn
samið sem alfræðiorðabók, því
hvert bindi er sjálfstæð heild, og
mörg efnisatriði urðu með öllu
útundan. Einmitt það var ein af
ástæðunum til þess að hugmyndin
um orðabókina kom fram.“
A.K.
14% kaup-
hækkunin er
vegna verð-
hækkana frá
1. nóv. sl.
- seg ja símamenn
FÉLAGSRÁÐ Félags ísl. síma-
manna samþykkti ályktun á
fundi sínum fyrir nokkru þar
sem mótmælt er „eindregið enn
sem fyrr öllum lagasetningum
sem skerða umsamin kjör félags-
manna F.I.S.“
Síðan segir í ályktun fundarins:
„Fundurinn vekur athygli á því,
að þær 14.13% verðbætur, sem
eiga að koma á laun þann 1. des.
n.k., eru vegna verðlagshækkana,
sem fram voru komnar 1. nóv. s.l.
Félagsráð skorar á rikisstjórn
og Alþingi að leita annarra
úrræða í baráttunni við verðbólg-
una en að lækka umsamin laun.“
Basar og flóa-
markaður ungl-
ingaheimilisins
í DAG, l.- desember, heldur
unglingaheimili ríkisins í Kópa-
vogi basar og flóamarkað í Breið-
firðingabúð við Skólavörðustíg.
Mikið úrval alls kyns muna svo
sem leirmuna, handavinnu, fatn-
aðar o.fl. Starfsfólk og unglingar
heimilisins standa að þessum
basar og flóamarkaði. Opið er frá
klukkan 9 til klukkan 19. Einnig er
opið klukkan 9—17 á laugardag.
hefur
lítið sjónsvié

LTOMA
jóícJeikur
350.000 króna verðlaun
Sendu smellið svar og reyndu að vinna til Þú þarft aðeins að svara eftirfarandi
Ljóma verðlaunanna fyrir jól! spurningu:
HVERS VEGNA HEFUR LJÓMA VERIÐ
LANG MEST SELDA SMJÖRLÍKIÐ Á
ÍSLANDI UNDANFARNA ÁRATUGI?
I. VERÐLAUN — TVÖ-HUNDRUÐ-ÞUSUND KRONUR
II. VERÐLAUN — EITT-HUNDRAÐ-ÞUSUND KRONUR
III. VERÐLAUN — FIMMTIU-ÞUSUND KRONUR
Sendu svar þitt — í bundnu máli eða
óbundnu — merkt: Jólaleikur Ljóma,
pósthólf: 5251, deild a,105 Reykjavík.
Svarið verður að hafa borist okkur
þann 18. desember 1978.
• smjörlíki hf.