Morgunblaðið - 03.12.1978, Blaðsíða 6

54
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 1978
VER#LD

þeirra hafi verið rannsakaðar að
nokkru marki., hvað þá
hr,vKfíleysinf{jar sem svipast í
milljónir tegunda. Meira hefur
verið rannsakað af jurtum, þótt
langtum meira sé eftir. „Við vitum
næsta lítið um hina ýmsu eigin-
leika þerrar einnar og hálfrar
milljónar tegunda, sem greindar
hafa verið og gefin nöfn, hvað þá
þeirra þriggja til átta milljóna,
sem taldar eru til að auki en ekki
hafa verið greindar", segir
Norman Myers, höfundur annarr-
ar skýrslunnar.
Nú er talið, að ein 90'/í allrar
mannafæðu séu fengin úr 20
jurtategundum. Margar aðrar
jurtir hafa þó verið ræktaðar til
manneldis, og margfalt fleiri
AUÐURJARÐAR
Fullt hús mat-
ar, aðeins að
finna dyrnar
Nýlega komu út tvær
skýrslur um náttúruvernd,
sem vakið hafa talsverða
athvgli- Þær voru teknar saman á
vegum náttúruverndarráðs
Sameinuðu þjóðanna og stofnunar
í Bandaríkjunum, sem
Werldwatch nefnist. I skýrslum
þessum er vakin athygli á
fjölmörgum tegundum jurta og
dýra, er hætt séu komin og kunni
að deyj-a út ef ekki verði brugðið
við skjótt. En það er sérstakt um
skýrslurnar, að þar er ekki höfðað
til tilfinninga manna og hugsjóna
eins og vanast er þegar rætt er um
náttúruvernd, heldur er sýnt fram
á það, að það gæti orðið mikill
gróðavegur að nytja umræddar
jurta- og dýrategundir — en þá
verði líka að vernda þær og
útbreiða. Hafa náttúruverndar-
menn hitt þarna á drýgstu
áróðursaðferðina ef að líkum
lætur..
í skýrslunum er bent á það m.a.
að til séu einar 46 þúsund tegundir
hryggdýra, en einungis örfáar
mætti rækta. Það er sem sé álitið,
að til séu 80 þúsund ætar tegundir
jurta. í skýrslunum tveim eru
nefndar ýmsar sem nytja mætti í
stórum stíl. Það er til dæmis
seftegund nokkur, kennd við ála og
vex í árósum, þörungategunð sem
fundist hefur í Tsjadvatni m.a. og
mjög er rík að eggjahvítuefni,
rætur sem frambyggjar Astralíu
hafa í hvert mál líkt og við
kartöflur, og þurfa sáralitla
vökvun þannig að tilvalið væri að
útbreiða þær um eyðimerkurlönd.
Þá er og margt óuppgötvað um
jurtir og dýr, sem koma má að
notum í læknavísindu. Til dæmis
um það sem uppgötvazt hefur er
það, að rannsóknir á hjarta
albatrossins hafa aukið mönnum
skilning á hjartagalla sem lýsir
sér í því að hjartavöðvinn er of
þroskaður og hindrar blóðrásina,
vatnadýr nokkurt í Flórída hefur
blóð sem storknar síður en annað
blóð og"kann það að verða að liði í
baráttunni við dreyrasótt, og ætti
svo lengi telja.
Loks er vitað mál, að miklar
orkulindir leynast í jurtaríkinu, og
kannski er það helzt fallið til þess
að neyða menn til náttúruverndar,
því fátt þykir ískyggilegra til-
hugsunár en orkuskortur nú á
tímum.
— Jereny Bugler
IIANS IIÁTIGN IIIRÐINGINN — Áróðursmeistarar Mohammeds Reza Pahlavi
íranskeisara láta gjarnan þannig eins og hátignin húsbóndi þeirra sé af
feiknamerkilegri og ævafornri konungsætt og styðjast þá við þá óneitanlegu
sögulegu staðreynd að voldugir kóngar og keisarar hafa ríkt á þessum slóðum í
betur en 2500 ár. Hinsvegar er sannleikurinn sá um núverandi þjóðhöfðingja að
hann var ekki fremur borinn til þess að spranga um með kórónu en hver annar
írani. Faðir hans, sem hér er á gamalli mynd, var kænn og kaldrifjaður hirðingi,
sem gerðist hermaður, var síðan fyrir hópi kósakka sem bylti stjórninni 1921 lét
loks nokkrum árum seinna krýna sig keisara. Hann var grimmur við þegna sína og
miskunnarlaus við börn sín. Hér er sonurinn, sem nú berst fyrir tilveru sinni, á
hné hans í einhverskonar matrósafötum, en stúlkan er Askrof tvíburasystir hans,
sem nú telur hollast fyrir sig að láta ekki sjá sig í íran.
DYRLINGAR
Komdu og
skoðaðu í kist-
una mína...
Sú frétt birtist fyrir
skömmu í dagblaði í Kaíró,
að fundinn væri líkami
Jóhannesar skírara í fornu
klaustri úti í eyðimörk í
Vestur-Egyptalandi, og væri hann
„ósnortinn, órotnaður og alveg
laus við tímans tannför*1.
í blaðinu, A1 Akhbar, sagði að
það hefðu verið munkar sem fundu
Jóhannes, þeir byggju einir 80
saman í afskekktu klaustri, hér
um bil 90 kílómetra fyrir norðvest-
an Kaíró, og hefðu þeir rekizt á
Jóhannes fyrir tveim árum en
haldið fundinum leyndum fram aö
þessu. Hafði blaðið það m.a. eftir
föður Youhanna, næstæðsta
manni í klaustrinu, að fundizt
hefðu fleiri en skírarinn: Elísa
spámaður, sá er tók við af Elía, og
nokkrir ónefndir dýrlingar aðrir.
Hefðu þessir helgu menn verið
saman komnir í kistu undir
kirkjugólfi í klaustrinu.
Kirkjuhöfðingjar hafa fátt vilj-
að um fregnina segja. Það er
Koptíska rétttrúaðarkirkjan sem
fer með stjórn trúmála á þessum
slóðum; að því er saga hennar
hermir stofnaði Markús guð-
spjallamaður hana árið 61 e. Kr.
En Senúda patríarki þriðji hefur
sett nefnd í málið.
í fregninni í A1 Akhbar er
aðeins greint frá einni kistu. í öðru
Kaíróblaði A1 Ahram, eru þær
hins vegar tvær. Þar segir auk
þess að önnur kistan hafi verið
opnuð i viðurvist fregnritara
blaðsins, Ezzats nokkurs El-Saa-
dany, og mannslíkami þá komið í
ljós. BÍaðamaður hafi þó undir
eins áttað sig á því, að ekki gæti
það verið líkami Jóhannesar
skírara. Jóhannes skírari, rödd
hrópandans í eyðimörkinni, var
nefnilega hálshöggvinn, eins og
menn muna úr biblíunni, að skipan
Heródesar, — en sá í kistunni
hafði höfuðið enn. El-Saadany
hafði hins vegar séð aðra kistu,
sem ekki var opnuð meðan hann
stóð við, og tjáðu munkarnir
honum að þar mundi vera Jóhann-
es.
Það er aftur á móti haft eftir
föður Youhanna í A1 Akhbar, að
aðeins ein kista hafi fundizt og
hafi munkarnir lokið henni upp
„eftir að við höfðum fastað og
beðizt fyrir um hríö. Fundum við
þá ósnortna líkamina, óspillta með
öllu ... Gengum við síðan úr
skugga um það, að þarna væru
komnjr líkamar þeirra Jóhannesar
skírara, Fllísa spámanns og nokk-
urra dýrlinga annarra." Ekki var
hann spurður þess í viðtalinu
hvernig þeir klausturbræður hefðu
gengið úr skugga um þetta ...
En það er vitað, að kopískir
munkar hafa fyrir sið að fasta og
biðjast fyrir langtímum saman og
lýkur þá oft með því að þeim
opinberast með einhverjum hætti
„himneskir leyndar-dómar" sem
þeir kalla svo ...
COLSONi fullákafur að
hreinsa sjálfan sig af allri
sök.
sinni. Hann segist hafa reynt að
segja satt og rétt frá öllu og öllum.
Gagnrýnendum þykir hann hins
vegar fullákafur að hreinsa sjálf-
an sig af allri sök. 1 myndinni er
hann saklaust fórnarlamb frétta-
manna, forsetans og samverka-
manna hans ýmissa.
DOLLARABRAUTIN I
Colson gengur
aftur - á kvik-
myndatjaldinu
Um miðjan síðasta mánuð
var frumsýnd í Bandaríkj-
unum „stórmyndin" Born
Again, gerð eftir metsölubók
Charles Colson, eins helzta hand-
langara Nixons, og fjallar um
afturhvarf hans og enduræfingu
til kristinnar trúar, eða það hversu
„skíthæll verður sannkristinn
maður“ eins og framleiðandinn,
Robert Munger, komst að orði.
Munger gerir sér góðar vonir um
viðtökur almennings. „Sjálfur
drottin stendur að gerð þessarar
myndar,“ segir hann, „og allar
myndir sem hann framleiðir frá
góðar viðtökur.“
Gagnrýnendur hökkuðu mynd-
ina í sig, en Munger lætur það ekki
á sig fá. „Gallupkannanir hafa
leitt það í ljós,“ segir hann, „að
98% allra háskólanema trúa á
Guð. Sjötíu milljónir Bandaríkja-
manna eru frelsaðar. Eg er ekkert
hræddur um að tapa á þessari
mynd.“ Munger ætti að vita viti
sínu í þeim efnum því hann
auðgaðist upphaflega á auglýs-
ingastarfsemi.
Charles Colson samdi sjálfur
kvikmyndahandritið upp úr bók
Myndin hefst á því að Colson er
kominn í fangelsi og situr og
hugsar stíft um það hvernig á því
getl staðið. Þá er sögunni vikið
aftur í tímann og sýndir þeir
Nixon, Haldeman, Kissinger,
Ehrlichman og fleiri höfuðpersón-
ur úr Watergatemálinu. Hefur
verið til þess tekið hve frásögnin
er Nixon óhagstæð. Colson heldur
því þó fram að það hafi alls ekki
verið ætlunin með myndinni að
hreinsa sig eða sverta aðra heldur
aðeins að boða kristna trú. „Mér er
alveg sama hvað fólki finnst um
mig, ef það aðeins meðtekur
boðskap minn.“ Honum hefur
orðið vel ágengt meðal samstarfs-
manna sinna við myndina. Eru
þeir flestir frelsaðir ... Það voru
bókstafstrúarsöfnuðir og frelsaðir
iðnjöfrar sem lögðu féð til kvik-
myndagerðarinnar, og hafa söfn-
uðir þessir og aðstandendur aðrir
haldið reglulegar bænasamkomur
undanfarna mánuði til þess að
tryggja myndinni gengi ...
En Munger framleiðandi kveðst
vilja hvetja guðleysingja jafnt sem
trúaða til þess að Íeggja fé i
kristilegar kvikmyndir, þær séu
mesti gróðavegurinn núna. Sjálfur
ætlar hann að taka til við aðra
mynd bráðlega og á sú að heita
Engillinn og fjalla um verndar-
engla ...
- WILLIAM SCOBIE
Muammar Gaddafi
Líbíuforseti hefur
hingað til verið tal-
inn hafa sjálfstraust
vel í meðallagi. Þó er óvíst
að hann hafi vænzt Þess að
veröa útnefndur mannkyns-
frelsari. En nú er sem sé
búið að bví.
Það voru svonefnd Guðs-
„Guðsbörn”
hafa fundið
sérfrelsara
börn, sem sæmdu Gaddafi
Þessu starfsheiti. Guðsbörn
Þessi voru mikið í fréttunum
um og rétt upp úr 1970 og
voru pá fjölmenn í Banda-
ríkjunum. En nú eru Þau
orðin uppgefin á samlönd-
um sínum, Þykir Þeim ekki
viðbjargandi, og vilja flytja
til Líbíu. Útnefndu Þau
Gaddafi forseta svo spá-
mann sinn og frelsara og
hafa yfirvöld í Líbíu síðan
allt viljað fyrir Þau gera. Er
búizt við Því, aö Trípólíborg,
höfuðborgin í Líbíu, veröi
orðin miðstöö Guðsbarna-
trúar í heiminum innan fárra
ára og trúboð rekið Þaðan
út um víða veröld. Boðskap-
urinn mun eftir sem áöur
snúast um frið á jörðu, ást
og almennan kærleik en nú
að viðbættu lofi um Gaddafi
fyrir frækilega framgöngu
hans í spámennsku og
frelsun. Gaddafi er „einn
hinna útvöldu“ ef marka má
ritningar Guðsbarna, og
„eini pjóðarleiðtoginn í
heiminum, sem talar í guös-
nafni, og hefur guð útvalið
hann til að leiða allar Þjóðir
heims“. En Gaddafi Þakkaði
fyrir sig og kallaði Guðs-
börnin spámenn samtím-
ans, enda mátti varla minna
vera. Hann gerði reyndar
- UPI