Morgunblaðið - 27.01.1979, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. JANÚAR 1979

Utgelandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Rítstjórnariulltrúi
Fróttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiósla
Auglýsingar
hf. Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guómundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aóalstræti 6, sími 10100.
Aóalstræti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 2500.00 kr. ó mánuöi innanlands.
I lausasölu 125 kr. eintakið.
Mammon
og Morgunblaðið
Furðuleg blaðaskrif hafa orðið í Alþýðublaðinu og
Þjóðviljanum vegna þess, að Morgunblaðið neitaði fyrir
skðmmu að birta auglýsingu frá Alþýðuflokknum, þar sem
stefna Alþýðuflokksins í efnahagsmálum var auglýst. Af þessu
tilefni þykir Morgunblaðinu ástæða til að fara nokkrum orðum
um afstöðu blaðsins til auglýsinga af þessu tagi.
Það hefur færzt í vöxt á undanförnum árum, að ýmsir aðilar
hafa óskað eftir að kaupa rúm í Morgunblaðinu til þess að
kynna skoðanir sínar í stjórnmálum eða öðrum málum.
Morgunblaðið hefur jafnan neitað að birta slíkar auglýsingar á
þeirri forsendu, að það væri bæði óeðlilegt og óheilbrigt, að
einstaklingar, samtök þeirra eða stjórnmálaflokkar gætu
komið skoðunum sínum á síður blaðsins með því að gjalda fé
fyrir. Ef slíkur háttur yrði upp tekinn gefur auga leið, að þeir,
sem mest fjármagn hefðu undir höndum, hefðu bezta aðstöðu
til þess að koma skoðunum sínum á framfæri. Þar með væri
lýðræðislegum umræðum og stjórnmálaátökum á heilbrigðum
grundvelli stefnt í hættu.
Ætla mætti, að þetta sjónarmið Morgunblaðsins nyti
skilnings einmitt hjá Alþýðublaði og Þjóðvilja en í áratugi
hafa þessi blöð og þeir flokkar, sem að þeim standa, kvartað
undan því, að aðrir hefðu betri aðstöðu til þess að kynna sín
sjónarmið en þeir í krafti peningavalds. Það kemur því úr
hörðustu átt, að Morgunblaðið skuli gagnrýnt fyrir það af
Alþýðuflokki og Alþýðubandalagi og málgögnum þessara
flokka að neita að birta skoðanir fyrir peninga. Hugsi menn
það dæmi til enda má ljóst vera að með því að leyfa slíkt yrði
sú flóðgátt opnuð, sem erfitt yrði að loka á ný. Þá mundi
„peningavaldið" fyrst tróna.
Þau sjónarmið, sem Alþýðuflokkurinn vildi auglýsa, höfðu
þegar verið ræ^ilega kynnt í Morgunblaðinu Alþýðuflokknum
að kostnaðarlaúsu. Sjónarmið Alþýðubandalagsins í efnahags-
málum hafa einnig verið myndarlega kynnt í Morgunblaðinu
þeim flokki að kostnaðarlausu enda þótt það geti tæpast talizt
til nútímalegra vinnubragða að neita Morgunblaðinu um
upplýsingar um efnahagsstefnu Alþýðubandalagsins, kynna
hana síðan tveimur dögum seinna í Þjóðviljanum og halda
blaðamannafund í kjölfarið á því.
Morgunblaðið mun halda fast við þá afstöðu, að þeir, sem
bersýnilega hafa mikið fé handa á milli eins og Alþýðuflokkur
og Alþýðubandalag, geti ekki keypt rúm í blaðinu til þess að
kynna sjónarmið sín. Hins vegar mun Morgunblaðið hér eftir
sem hingað til kynna þessi sjónarmið í fréttum blaðsins
þessum flokkum að kostnaðarlausu. Vegna þessarar afstöðu
hefur blaðið mátt þola árásir af hálfu Alþýðuflokksmanna og
Alþýðubandalagsmanna og því jafnvel haldið fram í
Alþýðublaðinu að neitun Morgunblaðsins á að taka við
peningum Alþýðuflokksins sé til marks um það^að enn ráði
Mammon ríkjum á Morgunblaðinu! Hvað snýr upp og hvað
snýr niður í málflutningi þessara flokka? Það er orðið býsna
erfitt að henda reiður á því. Þó virðist flest snúa niður.
Eignaupptaka á Islandi
— Eignum skilað í Kína
Þær fréttir berast frá Kína, að ríkisstjórnin þar í landi hafi
ákveðið að skila kaupsýslumönnum og öðrum þeim, sem
urðu fyrir eignaupptöku í menningarbyltingunni á árunum
1966—1969, eignum sínum og fjármunum. Þetta er gert á þeim
forsendum, að eignaupptakan hafi verið brot á stjórnar-
skránni.
Á sama tíma situr ríkisstjórn hér á landi, sem fylgir
geðþóttastefnu í skattamálum og hefur ekki aðra viðmiðun við
stjórnarskrána en þá að athuga, hvort eitthvað sé beinlínis
bannað eins og t.d. að leggja tvisvar eða þrisvar skatt á sömu
tekjurnar eða eignirnar. Meira að segja tilbúnar tekjur eins og
eigin húsaleiga eru hækkaðar verulega og skattlagðar upp í
topp, svo að opinber gjöld af venjulegri íbúð geta numið
hundruðum þúsunda, ef hún er þannig staðsett í borginni. Með
þessum og þvílíkum hætti fer fram stórfelld eignaupptaka hér
á landi.
Þeir eru sannarlega ólíkir menn Teng hinn kínverski og
Ólafur Jóhannesson.
Birgir Isl. Gunnarsson:
Skattaálögur
ríkis-
stj ómarinnar
í grein, sem birtist hér í
blaðinu fyrir nokkru, var yfirlit
yfir þá auknu skatta, sem
vinstri borgarstjórnatmeiri-
hlutinn hefur ákveðið að leggja
á borgarbúa. Mörgum Reykvík-
ingum þykir vafalaust nóg um,
þegar yfirlit yfir þær álögur er
skoðað, enda skattaálögur aldrei
verið jafn miklar í sögu borgar-
innar.
En skattastefnu meirihlutans
í borgarstjórn verður að skoða í
samhengi við það mikla skatta-
æði, sem gripið hefur vinstri
ríkisstjórnina. Óhætt er að
segja að aldrei í sögu þjóðarinn-
ar hefur skattpíningin verið
jafn gegndarlaus og ósvífin og
nú er stunduð af vinstri mönn-
um í borgarstjórn og ríkisstjórn.
í framhaldi af því yfirliti, sem
hér virtist á dögunum um skatta
borgarinnar, verður nú birt hér
yfirlit yfir þá auknu skatta, sem
ríkisstjórnin hefur beitt sér
fyrir að lagðar verði á lands-
menn.
Þar sem listinn er æði langur
verður því skipt í tvær greinar. I
fyrri greininni verður fyrst og
fremst fjallað um þær hækkan-
ir, sem samþykktar hafa verið á
tekju- og eignarsköttum, en í
þeirri síðari um aðra skatta.
Tekjuskattur á
einstaklinga
Samkvæmt eldri lögum gat
tekjuskattur hæst numið 40% af
skattskyldum tekjum einstakl-
inga eða hjóna. Nú er þetta
mark hækkað og bætt við nýju
skattþrepi, þannig, að tekju-
skattur verður 50% ,á skatt-
gjaldstekjur einstaklinga yfir
3.848 þús. kr. og hjóna yfir 5.063
þús kr. Þetta ákvæði er ætlað að
koma í stað þess skyldusparnað-
ar, sem álagður var á árinu
1978. Áætlaður tekjuauki ríkis-
sjóðs af þessari breytingu er
1.850 millj. kr.
Tekjuskattur
félaga og
stofnana
Samkvæmt eldri lögum
skyldu félög greiða 53% af
skattskyldum tekjum í ríkissjóð.
Með þessum nýju ákvæðum
hækkar skatthlutfall félaga í
65%. Það fylgir með að þetta
ákvæði eigi að koma í stað 10%
skyldusparnaðar, sem lagður
var á skattgjaldstekjur félaga á
árinu 1978. Áætlað er að ríkis-
sjóður fái 1.200 millj. kr. í
tekjuauka vegna þessa.
Eignarskattar
Hin nýju ákvæði ríkisstjórn-
arinnar fela í sér mikla hækkun
eignaskatta. Með bráðabirgða-
lögunum frá því í september var
lagður á sérstakur eignaskatts-
auki, sem mun haldast á árinu
1979 í formi hækkaðra eigna-
skatta. Þannig mun skatthlut-
fall einstaklinga hækka um
50%, þ.e. breytast úr 0.8% af
skattgjaldseign í 1.2%. Eigna-
skattur á félög munu hins vegar
tvöfaldast, þannig að skatt-
gjaldshlutfallið hækkar úr 0.8%
í 1.6%.
Hækkun tekju-
skatta vegna
eigin húsaleigu
Þegar landsmenn fengu í
hendur nú í janúar eyðublöð
vegna skattframtala, ráku menn
augun í það, að lítilli og
sakleysislegri tölu hafði verið
breytt frá skattframtalseyðu-
blöðum síðasta árs. Þetta var
talan, sem eigin húsaleiga mið-
ast við. Þeir sem búa í eigin
húsnæði þurfa að bæta við
tekjur sínar á skattframtali það,
sem kallað er eigin húsaleiga.
Þessi tekjuauki var 1.1% af
fasteignamati húss og lóðar, á
s.l. ári, en með ákvörðun fjár-
málaráðuneytisins hefur þessi
tala hækkað í 1.5%. Ef tekið er
með í reikninginn hvað fast-
eignamat hefur hækkað milli
ára, hækkar þessi tekjuliður um
tæp 94%. Það er dálagleg
hækkun, en er ekki nema ein
grein á þeim mikla skattameiði,
sem vex í garði þessarar ríkis-
stjórnar.
Breytingar á
fyrningar-
reglum
í skattaaukningarböggli ríkis-
stjórnarinnar eru ákvæði um
auknar skattálögur á atvinnfl-
rekstrur í formi breytinga á
fyrningarreglum. Hlutverk
fyrningarreglna er það að gefa
fyrirtækjum kost á að afskriCa á
ákveðnum tíma það fjárlbagn,
sem fer til fjárfestingar í þágu
atvinnurekstursins, t.d. í at-
vinnuhúsnæði, tækjum o.þ.h.
Einn aðaltilgangur fyrninga er
að auðvelda fyrirtækjum að
endurnýja vélar og búnað, þegar
þess gerist þörf. Aðalágrein-
ingsefnin varðandi fyrningar
eru á hve löngum tíma fyrna
skuli og hvernig taka skuli tillit
til verðbólgunnar við fyrningu.
Breytingar ríkisstjórnarinnar
á fyrningarreglum eru tvær:
Annars vegar er felld niður svo
nefnd verðstuðulsfyrning, en
henni var ætlað að stuðla að því
að afskriftir héldust nær raun-
gildi hins upphaflega kostnaðar-
verðs. Hins vegar eru skertar
reglur um svonefnda flýtifyrn-
ingu, þannig að hún er með öllu
felld niður að því er mannvirki
varðar, en að því er snertir
aðrar eignir lækkar hún úr 30%
í 10%, þannig að aldrei má nota
meir en 2% af flýtifyrningu á
einu ári. Þessar breytingar þýða
hækkaða tekjuskatta á atvinnu-
rekstur, 1.300 millj. kr. er
áætlað vegna verðstuðulsfyrn-
ingarinnar, en 1.060 millj. kr.
vegna flýtifyrningarinnar.
Skattabyrði
aldrei meiri
Þessar breytingar þýða það,
að skattbyrði á einstaklinga og
félög eykst mjög mikið. Sam-
kvæmt þessum reglum er nú svo
komið, að einstaklingar þurfa að
greiða allt að 70% af tekjum
sínum í tekjuskatta til ríkis og
sveitarfélaga. Hér er alltof
nærri mönnum höggvið og eng-
inn vafi er á því að þessar reglur
draga úr vinnuáhuga fólks. Við
setningu þessara reglna er þess
alls ekki gætt, að margir, sem
vinna að undirstöðuatvinnuveg-
um þjóðarinnar, t.d. fengsælir
sjómenn, munu lenda í 70%
flokknum. Að refsa mönnum
fyrir dugnað hefur aldrei þótt
góð latína á íslandi.
Helgi Ólafsson sigurvegari SKÁK-mótsins
Helgi Ólafsson bar sigur úr
býtum í afmæiishraðskákmóti
Tímaritsins Skákar í fyrrakvöld.
Tefldar voru 7 umferðir eftir
Monrad-kerfi. Helgi, Friðrik Ólafs-
son og Jón L. Árnason hlutu 5‘A
vinning, en Helgi hlaut 24 stig,
Friðrik 22,5 og Jón L. 19 stig. Næstir
með 5 vinninga voru Jónas P.
Erlingsson og Þórir Ólafsson.
Frá SKÁK-mótinu í fyrrakvöld.
Fremst eÍKast við Jón Þorsteinsson og
Ingvar Ásmundxson og bakvið þá
Benóný Benediktsson og Margeir
Pétursson. Ljósm. Mbl> Kmilía.