Morgunblaðið - 08.04.1979, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR 8. APRÍL 1979
17
er hægt aö taka fleiri áheyrend-
ur en kringum 200 vegna
stæröar kórsins, sem skipa nú
um 140 manns og eru aðgöngu-
miðar fáanlegir í Hljóðfærahús-
inu og hjá Útsýn.
Þá kom fram á fréttamanna-
fundinum að margir nýir söng-
kraftar hefðu starfaö með kórn-
um í vetur og hefði starfið
gengið vel. Kórinn fékk nokkuð
hækkaöa fjárveitingu frá
Reykjavíkurborg á þessum vetri
og hefur verið leitað eftir fjár-
framlagi hins opinbera, en ekki
er Ijóst að sögn forráðamanna
kórsins hvert það veröur, og
bíði því kórinn úrslita um örlög
sín.
Ingólfur Guöbrandsson
stjórnar Pólýfónkórnum á
æfingu nú fyrir helgina.
Ljósm. Kristján
PÓLÝFÓNKÓRINN heldur
prenna tónleika á föstudaginn
langa og laugardag fyrir páska
í Kristskirkju í Landakoti undir
stjórn Ingólfs Guðbrandsson-
ar. Flutt verða verk eftir
Palestrina, Bach, David og
Mozart og syngur kórinn án
undirleiks að pessu sinni. Þá
flytur Hörður Áskelsson organ-
leikari, sem nú er viö fram-
haldsnám í Þýzkalandi, orgel-
verk eftir J.S. Bach, en hann
kemur hingað gagngert til að
taka Þátt í tónleikunum.
Pólýfónkórinn söng á fyrstu
árum iöulega án undirleiks og
sögðu forráðamenn kórsins á
fundi með fréttamönnum fyrir
helgi, að nú gæfist fólki kostur á
að heyra hann aö nýju flytja
Þrennir tónleikar Pólúfón-
kórsins um páskana
verk gömlu meistaranna „a cap-
ella“ í Kristskirkju, sem væri eitt
bezta sönghús borgarinnar, og
að þar hafi Guöjóni Samúels-
syni tekizt að ná fram mjög
góöum hljómburði.
Kórinn frumflytur nú eitt verk
Bachs, mótettuna „Der geist
hilft unser Schwachheit auf“,
sem er samin fyrir tvo kóra. Þá
endurflytur kórinn nútímaverk,
þýzka messu fyrir 4—10 raddir
eftir Johan Nepumuk David,
samiö 1952. Kváðu forráða-
menn Pólýfónkórsins þaö að-
gengilegt þótt nútímalegt væri
og að margir hefðu talið flutning
þess marka tímamót þegar kór-
inn flutti þaö fyrst fyrir nokkrum
árum. Þá er á efnisskrá kórsins
nokkur minni verk eftir
Palestrina og enda tónleikarnir
á „Ave verum" eftir Mozart.
Það kom fram á fundinum að
orgel Kristskirkju, sem er mjög
vandað, þarfnast viögeröar og
mun Pólýfónkórinn fá til lands-
ins orgelsmiö til að vinna að
nauösynlegustu endurbótum á
hljóðfærinu næstu daga. Muni
Hörður Áskelsson leika
Prelúdíu og fúgu í h-moll, en
hann hefur oft komið fram á
tónleikum í Þýzkalandi og víöar
aö undanförnu, sjálfstætt eöa
með öðrum.
Tónleikarnir veröa sem fyrr
segir í Kristskirkju, tvisvar á
föstudaginn langa, kl. 17:30 og
21, og á laugardag kl. 14. Ekki
lir andvígir efnahagsstefnu vinstri stjórnar
Snorri Jónsson Eðvarð Sigurðsson Kjartan ólafsson
Hinar miklu niðurgreiðslur á
ákveðnum vörutegundum skekkja
þessa mynd enn og niðurstaðan
verður sú, að framfærsluvísitalan
gefur mjög ranga mynd af þeirri
verðbólgu, sem kemur fram í buddu
hins almenna launamanns.
Afleiðing þessa er sú, að á
vinnumarkaðnum er mjög að
aukast þrýstingur frá launþegum
innan fyrirtækjanna sjálfra á
kauphækkun umfram gildandi
kjarasamninga. Um leið og slíkur
þrýstingur byrjar er það vísbending
um, að lífskjörin eru að versna mjög
verulega og meira en hagfræðitölur
segja til um. Þessi þrýstingur
bendir jafnframt til þess, að sterk
undiralda sé að verki á
vinnumarkaðnum, og ómögulegt er
að segja til um í hve ríkum mæli
hún brýzt út.
Vinnuveitendasamband íslands
hefur nýlega sent frá sér yfir-
lýsingu þar sem því er lýst yfir, að
það sé sammála því mati ríkis-
stjórnarinnar, að ekki sé gundvöllur
til grunnkaupshækkana á þessu ári.
Það er áreiðaniega rétt hjá
Vinnuveitendasambandinu og
vissulega skemmtileg nýbreytni að
sjá þá saman í einni fylkingu að
þessu leyti, Svavar Gestsson,
Hjörleif Guttormsson, Ragnar
Arnalds og vinnuveitendur í land-
inu. Hitt er svo annað mál, hver
framvindan verður í raun. Vinnu-
veitendur standa t.d. frammi fyrir
þeirri spurningu nú, hvernig þeir
ætla að taka á kjaramálum
verzlunarmanna. Þegar samningar
við opinbera starfsmenn voru gerðir
haustið 1977 voru rökin þau, að
verið væri að samræma kjör þeirra
kjörum fólks á hinum almenna
vinnumarkaði, sem innti af höndum
áþekk störf. Niðurstaðan varð hins
vegar sú, að opjnberir starfsmenn
fengu kjarabætur, sem hafa leitt til
þess, að launakjör þeirra eru mun
betri en kjör félagsmanna í
verzlunarmannafélögunum. Haldist
slíkt misræmi til lengdar er auðvit-
að augljóst, að atvinnufyrirtækin fá
ekki til starfa hjá sér fólk á launum,
sem eru lægri en skattgreiðendur
greiða þeim, sem starfa á vegum
hins opinbera. í okkar litla
þjóðfélagi getur það aldrei gengið
til lengdar, að starfshópar sem
vinna áþekk störf búi við hróplegt
misræmi í launakjörum. Engir gera
sér betri grein fyrir þessu en
atvinnurekendur sjálfir sem eru
margfallt raunsærri menn í öllu því
er varðar launamál en stjórnmála-
mennirnir. Frammi fyrir þessum
vanda standa atvinnurekendur í
verzlunarstétt nú og gera sér vel
grein fyrir því jafnframt því, sem
það er alyeg ljóst að aðstaða þeirra
er mjög veik. Svo mjög hefur dregið
af verzluninni í landinu vegna
ranglátrar verðlagslöggjafar ára-
tugum saman að verzlunin er ekki
nema svipur hjá sjón frá því, sem
áður var. Glöggt dæmi um það
hvers konar áhrif návígið og
samanburðurinn í okkar litla
þjóðfélagi hafa á launamálin er
stórfyrirtæki á borð við Flugleiðir.
Um leið og fyrirtækið gerir
samninga við flugmenn sem þýða
allt að 270 þúsund krónu hækkun á
mánuði fyrir þá hæstlaunuðu í þeim
hóp spyrja hlaðmenn félagsins, sem
hafa átt í ágreiningi við félagið um
reikningsaðferð á álagsprósentu,
hvernig standi á því að fyrirtækið
geti gert slíka samninga en þeir
ekki fengið leiðréttingu sinna mála
og hafa á orði yfirvinnubann. Þar
að auki er ljóst að slík launahækkun
til eins starfshóps hefur gífurleg
áhrif á afstöðu annarra launþega
yfirleitt eins og koma mun á dag-
inn. Þannig tengist þetta allt og
útilokað fyrir atvinnurekendur að
taka ákvörðun um launahækkun
hér án þess að það hafi áhrif á
launakjörin annars staðar. Og
útilokað er fyrir ríkið og fyrirtæki á
þess vegum að gera samninga við
opinbera starfsmenn án þess að það
hafi mjög víðtæk áhrif á vinnu-
markaðnum öllum.
Nú hefur Farmanna- og fiski-
mannasambands íslands sett fram
kröfur, sem vinnuveitendur segja,
að séu „gífurlegar" og geti numið
allt að 180% hækkun á laun. Hér
mun vera í uppsiglingu vinnudeila,
sem getur orðið mjög harðsnúin og
reynir þá þegar á þá samþykkt
vinnuveitenda að ganga ekki að
samningaborðinu á þessu ári og
hvaða áhrif hún hefur í raun.
En allt sýnir þetta okkur það, að
sá ásetningur ríkisstjórnarinnar að
ná því fram að engar grunnkaups-
hækkanir yrðu á þessu ári er að
renna út í sandinn. Hún er að missa
tökin á kjaramálunum, en raun-
verulega var eina forsendan fyrir
myndun þessarar ríkisstjórnar sú,
að henni gæti tekizt betur til í þeim
efnum en fyrrverandi ríkisstjórn.
Afskipti
stjórnvalda
Það er löngu orðið tímabært, að
taka launamálin raunsærri tökum
en gert hefur verið um skeið. í
forystugrein Morgunblaðsins fyrir
nokkru var rakin þróun vísitöiu-
mála síðustu tvo áratugi. Þar kom
greinilega fram, að þrátt fyrir
tilraunir ríkisstjórna á ýmsum
tímum til þess að skerða vísitölu-
tengingu launa með einum eða
öðrum hætti leitar hún alltaf upp á
við aftur. Það kemur alltaf að því að
lokum, að verkalýðssamtökin nái
sínu fram að þessu leyti. Þessar
tilraunir ríkisstjórna til vísitölu-
skerðingar og viðleitni verkalýðs-
samtaka í kjölfarið á því til þess að
ná fullri vísitölu aftur leiða svo til
þess, að á endanum eru gerðir
kjarasamningar, sem valda koll-
steypu í efnahagslífi þjóðarinnar.
Þessa sögu þekkjum við af langri
reynslu og ættum að hafa vit á því
að læra af henni. Láglaunabætur
duga aðeins í skamman tíma og þak
á vísitöluhækkanir sömuleiðis.
Þetta er ekki uppgjöf heldur raun-
sætt mat á stöðunni í kjaramálum
byggt á fenginni reynslu síðustu
áratuga.
Þess vegna er skynsamlegasta
stefnan í launamálum nú sú, að’
atvinnurekendur og verkalýðsfélög-
um geri út um það við samninga-
borðið hvernig vísitölutenging
launa á að vera og hver launaþróun-
in á að verða að öðru leyti. Menn
þurfa ekki að óttast það, að verka-
lýðsforingjar beiti valdi sínu til
þess að knýja fram einhverjar
fáránlegar launahækkanir vegna
þess að orð þeirra og yfirlýsingar
síðustu mánuði hafa sýnt, að þeir
gera sér betri grein fyrir því nú en
áður til hvers það leiðir a.m.k. verða
menn að ganga út frá því, þar til
annað kemur í ljós. Stríðið sem búið
er að standa látlaust um kjaramálin
frá því veturinn og vorið 1977 eða í
tvö ár hefur orðið til þess að
væntanlega er að skapast grund-
völlur til skynsamlegra samninga
um vísitöluna og launamálin að
öðru leyti.
Stjórnmálamennirnir eiga því að
hætta afskiptum af launamálum.
Atvinnurekendur og verkalýðsleið-
togar hafa langtum meiri reynslu
og þekkingu á því sviði <m stjórv
málamenn. Þess vegna a að segja
við pólitíkus;;na: burt með fskipti
ykkar af launamálum1 Þió hafið
hvorki reynslu eða þekkingu til þess
að taka ákvarðanir fyrir annarra
hönd í þeim efnum! Herferð stjórn-
málamanna á hendur verðbólgunr.i
á vígstöðvum kaupgjaldsvísitölunn-
ar hefur mistekizt og runnið út í
sandinn. Þess vegna eiga þeir að
draga sig í hlé á þeim vígstöðvum
en hefja baráttuna með þeim mun
meiri krafti annars staðar svo sem
á sviði peningamála, fjárfestingar-
mála og ríkisumsvifa almennt. Það
er þeirra vettvangur.