Morgunblaðið - 23.01.1980, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. JANÚAR 1980
13
sönnunargögn, sem miklu máli
kynnu að skipta, virtust hafa farið
forgörðum, þ.e. lýsing Erlu á
þriðja manninum, teikning Erlu
af þessum manni og loks riss
Tryggva Rúnars af herbergjaskip-
an að Hamarsbraut.
Klifað á því sama
aftur og aftur
Hilmar Ingmundarson kvaðst
ekki sjá annað en ákæruvaldið
hefði um tvo kosti að velja,
annaðhvort hefði Erla svarið
rangan eið eða þá borið rangar
sakargiftir á Tryggva Rúnar
Leifsson. Það væri ekkert nýtt hjá
Erlu, þetta sama hefði hún gert í
Geirfinnssmálinu. Því miður hefði
Tryggvi ekki verið jafn mikill
bógur og fjórmenningarnir, sem
saklausir voru hnepptir í gæzlu-
varðhald, og aðstaða hans erfiðari,
þar sem hann var dæmdur saka-
maður. Sagði Hilmar að hafa bæri
í huga að hann hefði verið í
stöðugum yfirheyrslum og borinn
þungum sökum. Ef nógu oft væri
klifað á því sama færi viðkomandi
smátt og smátt að trúa því að
svona hefði þetta verið. Það hefði
t.d. komið fram í viðtali við einn
fjórmenninganna, að hann hefði
jafnvel verið farinn að trúa því, að
hann hefði verið í dráttarbraut-
inni í Keflavík, þegar Geirfinnur
hvarf. — Ef lygin er endurtekin
nógu oft fara menn að trúa henni,
sagði Hilmar. Hann sagði að það
þyrfti sterkar taugar til þess að
standast slíkan þrýsting og miklar
gáfur og mætti í því sambandi
benda á geðheilbrigðisrannsókn,
þar sem skýrt væri frá greind
Tryggva Rúnars. — En þegar
hann fer að hugsa málið í ró og
næði sér hann, að hann hefur
flækst inn í mál, sem honum er
óviðkomandi, sagði Hilmar.
Lítið að marka
framburði
Hilmar gerði næst að umtals-
efni framburði ákærðu í málinu
um þátt Tryggva Rúnars í hinum
meintu átökum við Guðmund Ein-
arsson. Kvað hann það áberandi
að í fyrstu skýrslum kæmi víðast
fram, að Tryggvi hefði ekki komið
nálægt þeim en í síðari skýrslum
hefðu þeir aftur á móti borið að
Tryggvi hefði verið þátttakandi í
átökunum og jafnvel sest ofan á
Guðmund og haldið honum. í því
sambandi ítrekaði hann að lög-
reglumennirnir hefðu verið leið-
andi í spurningum sínum og sak-
borningarnir hefðu étið hver upp
eftir öðrum eftir því sem lögreglu-
mennirnir báru á milli. Hann dró
einnig í efa, að nokkuð væri að
marka framburði ákærðu í mál-
inu, þ.e. Sævars, Kristjáns og
Alberts, frekar en framburð Erlu,
Sævar taldi
sig verða
fyrir ónæði
1 RÆÐU Jóns Oddssonar
hrl., verjanda Sævars Marín-
ós Ciesielskis, kom það m.a.
fram, að Sævar taldi að
hann væri ofsóttur af Krist-
jáni Péturssyni tollverði.
Kvaðst Sævar hafa orðið
fyrir margs konar ónæði af
hans hálfu. m.a. með
simhringingum á öllum
tímum sólarhrings. Kvart-
aði Sævar yfir þessu við
lögregluna í Reykjavík en
hann taldi að Kristján væri
fikniefnalögreglumaður á
hennar vegum. sem ekki
reyndist vera. Taldi Sævar
að hann hefði kvartað að
morgni 20. nóvember, þ.e.
daginn eftir að Geirfinnur
Einarsson hvarf.
m.a. vegna fíkniefnaneyslu og
ýmissa persónugalla, sem fram
kæmu i geðheilbrigðisrannsókn-
um. Eins hefðu Kristján og Sævar
orðið uppvísir að því að bera
rangar sakargiftir á menn.
Dreginn saklaus
inn í málið
Þá gat hann þess, að í fyrstu
skýrslum hefði Sævar borið að
Tryggvi Rúnar og Albert hefðu
nánast verið áhorfendur að átök-
unum en samt hefði Tryggvi
Rúnar verið áksérður í málinu en
ekki Albert. Kvaðst Hilmar sann-
færður um að Sævar hefði dregið
Tryggva Rúnar saklausan inn í
málið þegar þriðja manninn vant-
aði inn í frásögn hans og Erlu.
Hilmar Ingimundarson gerði
næst að umtalsefni vitnið Gunnar
Jónsson og komu hans inn í þetta
mál. Hafði hann mjög margt að
athuga við meðferð þess þáttar
málsins, svo sem hvernig kvaðn-
ing hans var úr garði gerð, þar
sem lýst var nákvæmlega því sem
talið var hafa gerst að Hamars-
braut 11 umrædda nótt, fjarveru
réttargæzlumanna við yfirheyrsl-
ur yfir Gunnari og margt fleira,
sem ekki verður tíundað hér, þar
sem þessum þætti hafa verið gerð
skil í ræðum þeirra verjenda, sem
áður hafa talað. Taldi Hilmar lítð
mark takandi á vitnisburði Gunn-
ars vegna þess hvernig á þessum
þætti var haldið.
Mataðir af
lögreglumönnum
Hilmari varð tíðrætt um frum-
rannsókn málsins og hann nefndi
nokkur dæmi um það, hvernig
ákærðu voru mataðir af lögreglu-
mönnum í máli þessu, eins og
hann orðaði það.
Fyrst nefndi hann, að Erla hefði
skýrt frá því 20. desember að
mannslíkami hefði verið borinn í
laki úr geymsluherbergi íbúðar-
innar. Þetta hefði komið fram hjá
Sævari og Kristjáni stuttu seinna.
Fram hefði komið hjá Sævari,
að hann hefði hringt í Albert og
beðið hann að koma og sækja
líkið. í næstu yfirheyrslu staðfesti
Albert þetta. Það hefði seinna
komið í ljós, að síminn í íbúðinni
var lokaður og því gat Sævar ekki
hringt í Albert.
Albert hefði skýrt frá því, að
pokinn, sem ákærðu komu með út
úr íbúðinni, hefði verið settur í
farangursgeymslu bifreiðar hans
en hún var að aftan. Atti bifreiðin
að hafa verið gul. Hefði bifreiðin
ruggað við þetta. Kristján hefði
strax tekið þetta upp og sagt að lík
Guðmundar hefði verið sett í
farangursgeymslu gula bílsins og
hann hefði þá ruggað. Síðar hefði
komið í ljós að bifreið var Albert
alls ekki tiltæk á þessum tíma og
hefði þá strax verið skipt yfir í
Volkswagenbifreið og líkið sett
þar í aftursætið.
Byssustingur
kemur og fer
Kristján hefði á einu stigi máls-
ins sagt, að hann hefði stungið
Guðmund með byssusting. Albert
hefði strax tekið þetta upp og sagt
hið sama. Seinna hefði komið í
ljós að Kristjáni var byssustingur-
inn ekki tiltækur á þessum tíma,
þar sem búið var að farga honum.
Þessi saga hefði því alls ekki
staðist.
Kristján hefði skýrt frá því 19.
janúar, að líkið væri falið á
Alftanesi. Aðrir sakborningar
hefðu umsvifalaust tekið þetta
upp í sínar frásagnir en ekkert lík
fannst þar.
Þá skýrði Sævar frá því í
október 1976 að lík Guðmundar
hefði verið flutt í Fossvogskirkju-
garð. Strax daginn eftir staðfesti
Albert þetta og benti á staðinn en
ekkert fannst þar, þótt Albert
benti á staðinn.
— Ég tel mig hafa sýnt fram á,
að skjólstæðingur minn sé ekki
sekur um þá háttsemi, sem hann
er sakaður um, sagði Hilmar.
Hann er ekki þriðji maðurinn og
hann hefur aldrei komið að Ham-
arsbraut 11 nema þegar lögreglan
fór með hann þangað. Akæruvald-
ið segist byggja ákæruna á af-
dráttarlausum játningum. Þær
liggja ekki fyrir. Framburður ann-
arra verður ekki lagðir til grund-
vallar varðandi sekt Tryggva Rún-
ars.
Tryggvi Rúnar
gengur í það heilaga
Að lokum skýrði Hilmar nokkuð
frá högum Tryggva Rúnars, en
hann er nú gæzluvarðhaldsfangi á
Litla-Hrauni. Las Hilmar vitnis-
burð forstjórans þar, sem ber
honum mjög vel söguna. Segir
hann, að Tryggvi Rúnar sé reglu-
maður á tóbak og hann hafi ekki
neytt lyfja frá árinu 1977. Hann
stundi vinnu vel og hafi ekki lent í
árekstrum við samfanga sína svo
orð sé á gerandi.
Hilmar sagði, að Tryggvi stund-
aði nú nám í Iðnskólanum á
Selfossi, en deild úr honum er
starfrækt á Litla-Hrauni. Las
Hilmar vitnisburð kennara
Tryggva, sem kvað hann eljusam-
an og stundvísan svo af bæri og
væri hann góð fyrirmynd fyrir
aðra nemendur. Tryggvi Rúnar
hefur lokið tveimur stigum í
skólanum og hlaut hann 9,6 í
einkunn í 1. stigi og stingur það í
stúf við niðurstöðu geðrannsókn-
ar, þar sem Tryggvi var talinn illa
greindur.
— Tryggvi Rúnar Leifsson ætl-
ar sér að verða aftur nýtur
þjóðfélagsþegn. Hann gekk í
hjónaband 2. jóladag og fer því
ekki út í lífið aftur óstuddur, sagði
Hilmar Ingimundarson í lok ræðu
sinnar. — SS.
Verjandi Erlu Bolladóttur hóf ræðu sína í gær:
Sambúðin við Sævar
eins og ljótur draumur
Erla hefur flutt heimili sitt í 21 skipti
GUÐMUNDUR INGVI Sigurðsson hrl. hóf varnarræðu
sína klukkan 16,20 og i upphafi máls síns gerði hann
þær dómkröfur, að Erla Bolladóttir yrði sýknuð af
kröfum um hlutdeild 1 drápi Geirfinns Einarssonar. Þá
krafðist hann vægustu refsingar vegna annarra ákæru-
liða og að refsing yrði skilyrt. í upphafi ræddi
Guðmundur nokkuð um þau sakamál, sem um er f jallað
og sérstöðu þeirra, áhrif fjölmiðla á málið, lífshlaup
skjólstæðings síns, Erlu Bolladóttur, og áhrif Sævars
Marínós Ciesielskis á líf hennar. Guðmundur Ingvi mun
halda áfram ræðu sinni klukkan 10 fyrir hádegi í dag.
Hér verður getið þess helsta, sem kom fram í ræðu hans
í Hæstarétti í gær.
I upphafi ræddi Guðmundur
um sérstöðu Guðmundar- og
Geirfinnsmálanna og benti á, að
slík mál hefðu ekki komið upp
hér á landi í 100 ár, þ.e.
manndrápsmál þar sem líkin
hafa ekki fundizt.
Þrýstingur f jölmiðla
Þá sagði Guðmundur að hon-
um væri til efs að annað mál
hefði fengið eins mikla umfjöll-
um fjölmiðla og þetta tiltekna
sakamál og væri sú umfjöllun
enn í fullum gangi eins og sjá
mætti. Sagði Guðmundur,að
fjölmiðlar hefðu þegar fellt
dóma í málinu og almenningur
einnig og því væri dómendum
vandi á höndum. Hann sagði, að
margar brotalamir hefðu komið
fram í rannsókn málsins og bæri
þá að hafa í huga þrýsting frá
fjölmiðlum sem gæti orðið
slíkur, að metnaðarfullir rann-
sóknarmenn gætu misstigið sig
og farið offari. Mál Sigurðar
Óttars Hreinssonar væri skóla-
bókardæmi um þrýsting fjöl-
miðla, hann hefði látið undan
þrýstingi vegna skrifa í fjölmiðl-
um og væri óvíst hvað hann
hefði gert ef lítið hefði verið
skrifað um málið í fjölmiðlum.
Hann sagði að þetta mál væri
mikil brotagáta, þar sem rann-
sóknarar og sakborningar hefðu
í sameiningu reynt að raða
brotunum. Skýrslur hefðu verið
teknar undir þrýstingi einangr-
unarinnar.
Því næst ræddi Guðmundur
um skjólstæðing sinn, Erlu
Bolladóttur, sem hann sagði
flókinn persónuleika. Minntist
hann á ýmis atriði úr uppvexti
hennar og lífi og reyndi að draga
fram atriði, sem kunna að skýra
þá margbreytilegu framburði;
sem hún hefur gefið i málinu. I
því sambandi varð Guðmundi
einnig tíðrætt um niðurstöður
geðheilbrigðisrannsóknar á
Erlu. Verður hér á eftir getið
þess helsta, sem fram kom í máli
Guðmundar.
Hefur flutt heimili
sitt í 21 skipti
Foreldrar Erlu slitu samvist-
um árið 1971, þegar hún var 16
ára gömul. Erla átti erfiða æsku
m.a. vegna ósamkomulags, sem
gjarnan ríkti á heimili hennar.
Hún flutti með foreldrum sínum
til Bandaríkjanna tveggja ára
gömul og til Islands aftur sjö ára
gömul. Hún var sjaldan á sama
stað og Erlu telst til, að hún hafi
flutt 10 sinnum heimili þegar
hún var í foreldrahúsum og alls
hafi hún flutt heimili sitt í 21
skipti á sinni stuttu ævi. Gefur
auga leið að hún þurfti oft að
skipta um skóla en þrátt fyrir
það náði hún góðum árangri í
skóla en námsárangri hrakaði
eftir skilnað foreldra hennar.
Guðmundur ræddi um þau
störf, sem Erla gegndi eftir að
hún kom út á vinnumarkaðinn
og skýrði frá ferðum hennar til
Bandaríkjanna og Danmerkur.
Haustið 1973 verða þáttaskil í
lífi Erlu þegar hún kynntist
Sævari Ciesielski. Gerðist það í
samkvæmi eins og áður hefur
verið lýst. Erla lítur svo á, að
þau hafi verið trúlofuð um ára-
mótin 1973/1974. Sævar bjó hjá
Erlu og virðist sem þau hafi
lifað á tekjum hennar því Sævar
hafði ekki fasta atvinnu á þess-
um tíma. Taldi hún að hann
stundaði hasssölu, sem mun hafa
verið rétt. í febrúar 1974 var
Sævar hnepptur í gæzluvarðhald
í mánaðartíma og að sögn Guð-
mundar uppgötvaði Erla þá að
Sævar hélt fram hjá henni og
ákvað að slíta sambandi þeirra.
Guðmundur Ingvi Sigurðsson
hrl.
Einnig var Erla þá orðin hrædd
við Sævar og fánnst hann sífellt
ná meiri tökum á sér. En þegar
Sævar slapp út spilaði hann á
strengi meðaumkunar og þau
tóku aftur upp sambúð. Að sögn
Erlu var sambúð þeirra á árinu
1974 erfið og fyrir kom að Sævar
beitti hana ofbeldi en er hann
reyndi það seinna tók Erla
hraustlega á móti og hafði a.m.k.
tvisvar betur í viðureign við
Sævar, eins og lýst var í blaðinu
í gær. Þau fluttust til Danmerk-
ur en Erla fór heim og reyndi að
dyljast fyrir Sævari en hann
fann hana ætíð aftur og þau
tóku upp sambúð. Um haustið
fæddi Erla stúlkubarn og var
Sævar faðir þess. í desember
1975 voru Sævar og Erla hneppt
í gæzluvarðhald vegna póst-
svikamálsins og síðan fóru hjól-
in að snúast hratt og þarf ekki
að rekja þá sögu lengra, hún er
öllum kunn úr réttarhöldunum í
Hæstarétti undanfarna daga.
Góð greind sem
nýtist illa
Guðmundur Ingvi ræddi um
niðurstöður geðheilbrigðis-
rannsóknar Ásgeirs Karlssonar
læknis á Erlu. Samkvæmt henni
var greindarvísitala Erlu 99 stig
eða í meðallagi en eðlisgreind
hennar er talin heldur meiri en
hún nýttist illa. Guðmundur
gerði sérstaklega að umtalsefni
þá niðurstöðu geðlæknisins að
Erla væri áberandi óvirk og
undanlátssöm gagnvart öðrum.
Kvað hann þetta geta skýrt
reikulan framburð hennar í mál-
inu. Annars vegar væri þörfin
fyrir að stjórnast af Sævari og
hins vegar þörfin fyrir að stjórn-
ast af rannsóknarmönnum máls-
ins.
Guðmundur rakti því næst
lífshlaup Erlu, „eftir að hún
losnaði undan áhrifamætti Sæv-
ars“, eins og hann orðaði það.
Eftir að hún losnaði úr gæzlu-
varðhaldinu fór hún að svipast
um eftir vinnu og byrjaði að
vinna í fiski hjá Búr. Þegar hún
fékk barnið til sín aftur hætti
hún að vinna þar, þar sem hún
gat ekki fengið dagvistun fyrir
barnið. Hún fékk hálfsdags starf
í bakaríi og einnig skúraði hún
tvo tíma á dag í skóla. Hún vann
svo um tíma á bókhaldsskrif-
stofu. Nú vinnur hún heima og
prjónar á prjónavél sem hún á
og selur flíkurnar í búðir. Hún
gifti sig en skildi í fyrra en nú
leigir hún íbúð með vini sínum
og er barnið hjá þeim.
Hugaríarsbreyting
hefur orðið
Guðmundur sagði, að Erla
staðhæfði að hún hefði ekki
misstigið sig og ekkert hefði
komið fyrir hana eftir að hún
losnaði frá Sævari. Hún teldi að
mikil hugarfarsbreyting hefði
orðið síðan og hún liti á sambúð-
ina við Sævar eins og ljótan
draum, sem hún reyndi að losna
við og gleyma. Hún vildi lifa
fyrir barnið sitt en það gerði
henni erfitt fyrir að þjóðfélagið
hefði ekki tekið hana í sátt. Sá
skuggi hvíldi þó á hennar lífi að
hún ætti yfir höfði sér fangelsis-
dóm, sem gæti breytt öllu til
hins verra.
- SS.