Morgunblaðið - 24.08.1980, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. ÁGÚST 1980
51
Rosenthal heitir heimsfrægt postulínsfyrirtæki, sem þetta árið á
aldarafmæli. í>að var í vikunni sem leið, að ég arkaði upp Laugaveginn
að finna Rosenthal hundrað ára. Ég er ekki margfróður maður um
postulín og sem ég stikaði og hugsaði um postulín, leiddi ég hugann að
konum, sem verzluðu með postulín. Postulínskonur — hvernig
kerlingar voru það? Kannski konur, fínar með sig og yrðu reiðar þegar
menn kæmu 20 mínútum of seint að tala við þær.
Afmælisplattar og
Wiinblad ...
— Já, jólaplattinn er eftir
Björn Wiinblad og kom fyrst út
árið 1971. Hann er nú orðinn afar
verðmætur, enda gefinn út í tak-
mörkuðu upplagi. Stefna fyrir-
tækisins er að takmarka upplag
enn meir á þeim plöttum, sem eiga
eftir að koma. Einnig framleiðir
betta er nærmynd af vasa Rabuzins.
Hér sjáum við betur vasa Vasarelys.
Rosenthal
Dali og Kokoschka
Þar að auki hefur Philip fengið
menn eins og Salvador Dali og
Oscar Kokoschka til sérstakra
verkefna. Áður en Kokoschka lézt
„hannaði" hann aðal verkið í
tilefni afmælisins. Það er gips-
mynd, Leirkerasmiðurinn heitir
hún. Einungis 20 eintök voru
framleidd í heiminum. Einnig var
Dali fenginn til þess að teikna
glerplatta. Snigillinn heitir hann.
Framleidd voru 300 eintök af þeim
platta, m.a. koma tveir hingað til
lands. Ætli þeir kosti ekki milljón
eintakið — þetta er glerplatti og
hér á landi er 80% tollur af
glerplöttum og 30% vörugjald.
Þessir plattar ganga þegar á háu
verði erlendis og erlend fyrirtæki
hafa falazt eftir þessum tveim
plöttum sem okkar verzlun var
úthlutað.
hlutar, og þarf samþykki þessarar
nefndar svo hafin sé framleiðsla á
hlut merktum „Studio-line“.
Philip gekk erfiðlega fyrst í stað
að fá til starfa hjá sér viður-
kennda listamenn, en einna fyrst-
ur til að ganga á mála hjá honum
var Björn Wiinblad. Síðar bættust
fleiri í hópinn, svo sem Timo
Sarpaneva, Tapio Wirkkala, Vict-
or Vasarely, Ambrogio Pozzi, Edu-
ardo Paolozzi, Walter Grophius,
Ivan Rabuzin, Alan Le Foll,
Michael Boehm og Elsa Fisher-
Treyden. Rosenthal er þannig eina
vestur-evrópska postulínsfyrir-
tækið, sem hefur tekizt að fá
viðurkennda listamenn til starfa
fyrir sig. Vel er líka búið að
listamönnum fyrirtækisins, þeir
hafa allir sérstakar vinnustofur í
Selb.
postulín
hundrað
ára
En það var saga af Dali, sem
þeir sögðu mér úti í Selb. Dali lauk
teikningu sinni að Sniglinum úti í
New York borg. Það var um samið,
að hann fengi 500 þúsund dollara
— 250 milljónir íslenzkrar — í
höfundarlaun, og hugðust Rosen-
thal-menn senda honum þennan
pening með ávísun á banka í New
York. En það stóð ekki upp á geð
Dalis. Hann heimtaði þessa 500
þúsund dollara í reiðufé. Háttsett-
ur Rosenthal maður var því send-
ur af stað með fulla ferðatösku af
peningaseðlum. Þegar þessi maður
bankaði uppá hjá Dali, lét Dali
hann opna töskuna og sagði síðan:
— Þetta er gott, fyrirtak. Mig
hefur lengi langað að sjá 500
þúsund dollara í reiðufé. Nú skul-
uð þér fara með þetta í bankann
fyrir mig.
Arndis Björnsdóttir í verzlun sinni. Landslagsvasarnir eru eftir Ivan Rabuzin og símynstraði vasinn eftir
Victor Vasarely.
fyrirtækið jólaplatta úr gleri; eins
og áður sagði teiknaði Dali afmæl-
isársplattann, og líka framleiðir
Rosenthal í mjög takmörkuðu
upplagi ársplatta úr postulíni.
— Jú, Rosenthal á dótturfyrir-
tæki, svo sem Thomas. Þessi
merki eru í sjálfu sér ekki lakari
en Rosenthal, gæðin eru þau
sömu, en þau eru ódýrari vegna
þess að „hönnuðirnir" eru minna
þekktir.
I tilefni afmælisins sendu þeir
Rosenthal-menn okkur vörur á
sérlega góðu verði, sem við mun-
um einungis selja á Heimilissýn-
ingunni væntanlegu í Laugardals-
höll. Þessir munir, sem og allir
aðrir sem Rosenthal framleiðir á
afmælisárinu, hafa sérstakan 100
ára stimpil og eykur hann söfnun-
argildi og verðgildi munarins.
Ennfremur í tilefni afmælisins
kemur Björn Wiinblad hingað til
lands að sýna „gobelteppi", sem
ofin hafa verið eftir teikningum
hans, og postulínsgripi, sem hann
hefur skreytt. Wiinblad er
áhugamaður um leikhús og hefur
teiknað mikið í óperur. Hann
langar að teikna fyrir Þjóðleik-
húsið, búninga og þess háttar,
setji það upp óperu. Ég hef
tvívegis hitt Wiinblad. Það er
elskulegur maður, Björn Wiin-
blad.
Rosenthal á
Islandi
— Það var satt að segja tilvilj-
un að við hjónin lentum útí
þennan verzlunarrekstur. Þannig
var, að ég fékk ung mikinn áhuga
á Rosenthal. Þegar ég var við nám
starfaði ég sem flugfreyja tvö
sumur hjá Loftleiðum. Ég flaug
ævinlega til Luxemborgar og þar
var Rosenthal-verzlun og ég hóf
að safna mér Romanze stellinu,
sem er' eitthvert elzta stellið frá
Studio-línunni. Ég eyddi sem sé
sumarhýrunni í Rosenthal. Að
loknu mínu námi, hóf ég kennslu í
Verzlunarskóla Islands, og hafði
ekki meira af Rosenthal að segja
næstu árin. En þar eð alla dreymir
um að verða'rikir, gældi ég við þá
hugmynd að flytja inn RosenthaL
vörur og selja verzlunum hér. í
þýzku blaði rakst ég á heimilis-
fang, og skrifaði þangað hvort ég
gæti ekki fengið umboð fyrir
Rosenthal hérlendis. Áður en ég
vissi af, var kominn hingað til
lands maður frá Rosenthaí-fyrir-
tækinu úti í Þýzkalandi og hann
kynnti mér, þessi maður, þau
skilyrði sem fyrirtækið setti um-
boðsmönnum sínum. Og þar var
efst á blaði, að innflytjandinn einn
verzlaði með Rosenthal. Eftir að
hafa kynnt okkur þetta mál ræki-
lega, maðurinn minn og ég, Ottó
Schopka framkvæmdastjóri hjá
Kassagerð Reykjavíkur, skrifuð-
um við undir umboðssamning við
Rosenthal.
Verzlunina opnuðum við í nú-
verandi húsakynnum þann 2. des-
ember 1976. Auðvitað áttum við í
margvíslegum byrjunarerfiðleik-
um, en erfiðleika og vandamál
legg ég ekki á minnið. En þeir
Rosenthal-menn eru mjög kröfu-
harðir við umboðsmenn sína. Um-
boðsmönnum er skylt að fara í
einu og öllu eftir fyrirmælum
þeirra í sambandi við innrétt-
ingar, umbúðapappír og þess hátt-
ar. Þeir fylgjast náið með, að farið
sé eftir þeim í því efni. Vitaskuld
var okkur ekki mögulegt að ganga
að öllum þeirra skilyrðum, Island
er svo lítið land. Og Rosenthal
viðurkennir nú sérstöðu Isiands.
Nú pöntum við beint frá Þýzka-
landi, en fyrst þurftum \iö að
panta gegnum Svíþjóð, sem hafði í
för með sér ótalda erfiðleika.
Nei, smekkur Islendinga er
ótrúlega góður og vegur Rosenthal
mikill hérlendis. íslendingar vilja
helzt fyrsta flokks vöru.