Morgunblaðið - 24.08.1980, Blaðsíða 21
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. ÁGÚST 1980
Undanfarna mánuði hefur svokallað „þungt rokk" (heavy metal) venð
að rétta úr kútnum, sérstaklega i Bretlandi.
Margar bylgjur i músik hafa átt sér stað þar á undanförnum árum og
má nefna nokkrar þær siðustu, punk, new wave, reggae, disco, glitter
rock.
Orðið „Heavy Metal“ var fyrst notað fyrir þær rokkhljómsveitir sem
sköpuðu hinn nýja þunga rokkstil skömmu fyrir lok sjötta áratugsins. Má
telja Led Zeppelin og Deep Purple upphafsmenn þegar til baka er litið, þó
margar aðrar hafi verið i viglinunni þá. Tónlist þeirra var afar
kraftmikil. byggð á rokki og blús, með þyngri töktum og kraftmeiri
tækjum. Bassinn leiddi taktinn á meðan trommurnar virkuðu sem
sistigandi blústaktur, og tónlistin heltók allan likamann, lagið fór i
höfuðið, taktur bassans i lappirnar. og trommutakturinn i magann.
Gítarar og hljómborð sáu svo um
velferðargaldrinum.
Led Zeppelin og Deep Purple voru
hljómsveitir sem báðar voru skipað-
ar fyrsta flokks hljóðfæraleikurum,
sem hafa haldið sínum hlut til
dagsins í dag og flytja ennþá tónlist
sem þeir komu á framfæri 1970.
Margar hljómsveitir fylgdu í
kjölfar þeirra: Atomic Rooster,
Nice, Uriah Heep, Black Sabbath,
Rory Gallagher, Ten Years After,
Humble Pie, Mott The Hoople,
o.s.frv.
Hlutir Heavy Metal tónlistarinn-
ar fór vaxandi í tvö ár, en fyrir
miðjan sjöunda áratuginn hafði
tónlistin misst mikið af fylgi sínu og
hljómsveitirnar lognuðust út af,
flestar. Þær sem náð höfðu fótfestu
í Bandaríkjunum héldu þó velli og
gera enn.
„Heavy Metal" músík hélt þó ætíð
í dyggan hóp aðdáenda, sem tóku
sér stundum ný goð, sem náðu þó
aldrei miklum vinsældum, en sum
sóló, sem voru stor hluti i
Sem dæmi verður hér fjallað um
nýjustu plötur þriggja hljómsveita
sem koma mikið við sögu í dag, Deep
Purple, Judas Priest, Iron Maiden
og Def Leppard.
„DEEPEST PURPLE“
Deep Purple
„EMI/Purple)_________________
Deep Purple eru í augum margra
yngri „heavy metal" hljómsveita
upphafsmenn stefnunnar. Og platan
„Deep Purple In Rock“ er oft nefnd
sem besta „heavy metal" plata allra
tíma, en sú plata kom út 1970.
Reyndar er efni af þeirri plötu elsta
efnið á þessari safnplötu, sem síður
en svo er hin fyrsta frá Purple eftir
að þeir hættu. Á þessari píötu eru
tólf lög og tíminn á plötunni er
sérstakur, 63 mín. og 11 sek.! Og
pressunin kemur út miklu betur en
á vel pressaðri íslenskri plötu!
Iron Maiden
Þungt rokk (Heavy Metal)
á uppleið í Bretlandi
þeirra hafa þó þraukað fram á
daginn í dag og má þar nefna UFO,
Hawkwind AC/DC, Judas Priest,
Scorpions, Status Quo og Thin Lizzy
t.d. Þessar hljómsveitir reyndu að
koma sér á framfæri undir öðrum
flokkunum á tónlist oft á tíðum,
sérstaklega gekk þeim vel þegar
orðið „rokk“ var í tísku, en öll þessi
samheiti eru óttalega mikið misnot-
uð og villandi og eiga oft engan rétt
á sér. Margt af „punk“ „reggae
rokk“ o.fl. má einnig flokka undir
„Heavy Metal“, nema ef vera skildi
að ákveðin tíska skildi að. Það eru
nefnilega orðnir til nokkurs konar
einkennisbúningar meðal áhang-
enda viðkomandi tónlistar-
stefnuheita. Helsta einkenni „Heavy
Metal" er sítt hár eins og það
gerðist einna síðast á sínum tíma,
auk venjulegs unglingaklæðnaðar,
gallabuxur og bolir, og stuttjakkar.
„Heavy Metal" vinsældirnar núna
í Bretlandi eru í þann veginn að
berast út um heiminn, þess má geta
að áhugi hefur greinilega vaknað
hérlendis, og þá sérstaklega meðal
yngri plötukaupenda. „Heavy Met-
al“ þykir þýða það í Englandi, að
yngri aldurshóparnir séu nú flestir
búnir að finna tónlist við sitt hæfi,
þó vinsældir annarra stefna virðist
ætla að halda nokkru af sínum hlut.
Ef litið er á vinsældalistann í
Bretlandi yfir stórar plötur má sjá
að AC/DC eru í 1. sæti, Gillan,
hljómsveit Ian Gillan fyrrum söngv-
ara Deep Purple, er í 3. sæti, Deep
Purple eru í 4. sæti, Hawkwind í 18.,
Black Sabbath í 27., Whitesnake í
37., en sú hljómsveit er skipuð þrem
fyrrum meðlimum Deep Purple,
Saxon eru í 38., Blue Oyster Cult í
39., AC/DC í 45. og 47., Girlschool, í
46., en sú hljómsveit er skipuð
kvenfólki eingöngu, Status Quo í 54.,
Samson í 66.
Og síðan um áramót hafa hljóm-
sveitir eins og UFO, Rush, Rainbow,
Def Leppard, Saxon, Judas Priest,
Van Halen, Iron Maiden, og Scorp-
ions átt plötur á Top 20 í Bretlandi.
Nýrri hljómsveitirnar sem hafa í
raun leitt fram nýja „Heavy Metal“
bylgju, eru hljómsveitir eins og Def
Leppard, sem ku vera þeirra yngst,
Rainbow, Whitesnake og Gillan,
sem allt eru afsprengi Deep Purple,
gamlir góðir karlar, Saxon, Samson,
Iron Maiden, UFO, Judas Priest,
Motorhead, Girlschool, Ted Nugent,
og AC/DC.
Mest allt efnið er flutt af vinsæl-
ustu útgáfunni, Jon Lord (hljóm-
borð), Ritchie Blackmore (gítar),
Ian Paice (trommur), Ian Gillan
(söngur) og Roger Glover (bassi).
Frá 1970 eru lögin Black Night,
Speed King, Child In Time, 1971:
Fireball, Strange Kind Of Woman,
og Demons Eye, 1972: Highway
Star, Space Truckin’, og Smoke On
The Water, 1973: Woman From
Tokyo, 1974: titillögin af stóru
plötunum Burn og Stormbringer.
Deep Purple lögðu þó ekki upp
laupana fyrr en í júlí 1976, og ein
plata kom á eftir Stormbringer,
Come Taste The Band, en þá var
Blackmore hættur.
Safnið er greinilega byggt upp
með „heavy metal“ endurreisnina í
huga, sum laganna hér voru ekki
sérlega vinsæl, en önnur vinsælli
myndu líklega ekki falla inn í
heildarmyndina.
Á plötunni syngur Ian Gillan
megnið af lögunum og öll þau
þekktustu og bestu, David Coverdale
syngur tvö laganna, en hann er nú
söngvari Whitesnake og leika þeir
Ian Paice og Jon Lord með honum
þar. Ritchie Blackmore leikur í
öllum lögunum og Roger Glover
leikur í öllum lögunum sem Gillan
syngur í. Blackmore og Glover eru
nú í Rainbow, sem er líklega vinsæl-
Def Leppard
Judas Priest
53
asta „Heavy Metal" hljómsveitin í
dag.
„Deep Purple In Rock“ var síðasta
Purple platan sem vakti áhuga minn
og eru þau lög sem á henni voru því
í uppáhaldi auk Black Night og
Strange Kind of Woman frá sama
tíma, en hljómsveitin kom líka til
íslands skömmu síðar, á hátindi
frægðar sinnar.
„BRITISH STEEL“
Judas Priest
(CBS)__________________________
„British Steel“ er sjötta plata
Judas Priest á jafn mörgum árum.
Þeir hófu feril sinn í dauðaslitrum
„Heavy Rock“ hljómsveitanna 1974,
og fengu á sig gagnrýni á gagnrýni
ofan lengst af, en fylltu samt alltaf
stærri og stærri sali og seldu fleiri
og fleiri plötur. Priest er skipuð Bob
Halford, söngvara, Ian Hill, bassa-
gítarleikara, K.K. Downing og
Glenn Tipton, gítarleikurum og
Dave Holland, trommuleikara. Á
nokkrum af fyrri plötum þeirra
nutu þeir upptökustjórna Roger
Gloveí, en hann fágaði þá og
hreinsaði grófa hljómana. í dag er
hljómsveitin með „þétt“ lög sem
virðast samin eftir ákveðinni form-
úlu þar sem fjölbreytni og litríkur
flutningur á ekki upp á pallborðið.
Halford er sterkur söngvari og
hljómsveitinni er vel tekið á hljóm-
leikum, en plata þeirra „British
Steel" er gjörsamlega hugmynda- og
sköpunarsnauð, nema ef vera skyldi
nafn og hulstur plötunnar.
„IRON MAIDEN“
(EMIJ^ _____________________
Af þeim nýju „Heavy Metal"
hljómsveitum sem gefið hafa út
plötur að undanförnu hlýtur plata
Iron Maiden að teljast með þeim
betri. Hljómsveitin var fyrst stofn-
uð 1976, en fór ekki að sjást
alvarlega fyrr en í byrjun 1979.
Stofnandi hljómsveitarinnar var
bassaleikarinn Steve Harris, en auk
hans eru í hljómsveitinni í dag, Paul
Di’anno, söngvari, Dave Murray og
Dennis Stratton, gítarleikarar og
•Clive • Burr, trommuleikari. Af
fyrstu plötu eru athyglisverð mjög
góð og vönduð lög, fjölbreytt meira
að segja góður söngur, og spil af
fyrstu gráðu. Gítarleikararnir vinna
sérlega vel saman, byggja upp spil
hvors annars, og bæta upp hljóm-
borðsskortinn fullkomlega. Tónlist-
in er kannski ekki alltaf hreinrækt-
uð „Heavy Metal", en Deep Purple,
Uriah Heep og Zeppelin voru heldur
aldrei eingöngu með „heilahrist-
ingstónlist.“ Harris er líka fyrsta
flokks bassagítarleikari, en hann
semur megnið af tónlistinni. Songv-
arinn á líka eftir að gera það gott.
Titillag hljómsveitarinnar er á plöt-
unni „Iron Maiden“ en bestu lögin
eru tvö fyrstu lögin á plötunni „The
Prowler" og „Remember Tomorr-
ow“, en seinna lagið er rólegt,
myndrænt lag sem lýsir fjölhreytni
þeirra.
„ON THROUGII THE NIGHT“
Def Leppard
(Vertigo)_______________________
Def Leppard er enn yngri hljóm-
sveit heldur en Iron Maiden. (Meðal-
aldur þeirra er 18 ár). „On Through
The Night" er fyrsta breiðskífa
þeirra en nokkur laganna hafa áður
komið út á tveim litlum plötum.
Leppard gáfu fyrst sjálfir út litla
plötu, Getcha Rocks Off, en Vertigo
samdi við þá um útgáfurétt skömmu
síðar. Eftir það kom út lagið „Hello
America" og eftir vinsældir þess
lags, biðu þeirra bæði upptökur á
breiðskífu og hljómleikaferð til Am-
eríku, en plata þeirra er komin inn á
listann þar. Nokkur byrjendabragur
er bæði á tónlistinni og lögunum
sem eru nær öll „heilahristingslög"
án sérstakra séreinkenna. Eins og
Judas Priest og Iron Maiden er De •
Leppard fimm manna hljómsveit
með „gítar-gítar-bassi-trommur-
söngur“-liðsskipan. Þó nokkur mun-
ur er á hljóðfæraleik þeirra og Iron
Maiden, sem er nokkrum flokkum
ofar.
En Leppard eru yngri og eiga
framtíðina kannski fyrir sér, en þá
er líka önnur spurning, hversu lengi
haldast vinsældir „Heavy Metal" í
þetta skiptið? HIA