Morgunblaðið - 22.11.1980, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. NÓVEMBER 1980
7
BÆKUR í
Forsetakjör 1980
eftir Guöjón Friöriksson og Gunnar Elísson
Söguieg bók um sögulegan atburö. 29. júní 1980 valdi íslenska
þjóðin sér nýjan forseta. Hlaut Vigdís Finnbogadóttir kosningu, og
er hún jafnframt fyrsta konan sem kjörinn er forseti í lýöræöisríki.
í bókinni er fjallaö um kosningabaráttuna, kjöriö og hinn nýkjörna
forseta, og brugöiö upp ýmsum svipmyndum frá starfsferli hans
fyrir kjöriö. Forsetakjör kemur einnig út á ensku, og er því tilvalin
bók fyrir þá sem senda vilja erlendum vinum eöa kunningjum bók.
Forsetakjöriö á islandi 1980 vakti heimsathygli, og þvíer þessi bók
sannkallaöur kjörgripur.
Enska útgáfan ber heitiö Mrs. President.
Heims-
metabók
Guinness
Ritstjórar
Örnólfur Thorlacius
og Steinar J. Lúðvíksson.
Heimsmetabók Guinness er ein vinsælasta bók sem gefin er út í
heiminum um þessar mundir, enda er í bók þessari aö finna
gífurlegan fróöleik í samanþjöppuöu formi. Nú kemur út ný útgáfa,
og má S9gja aö þar sé um gjörbreytta bók aö ræöa. Sífellt er veriö
aö setja ný met, og ýmislegt aö breytast, en auk þess hefur
íslenskt efni nú verið stóraukiö í bókinni. Er víöast aö finna
íslenskar hliöstæöur viö þaö sem fjallað er um í bókinni, og því
mikinn fróöleik um land og þjóö aö ræöa. Heimsmetabók
Guinness er fjölfræöibók, sett upp á lifandi og skemmtilegan hátt
og prýdd fjölda Ijósmynda, sem gefa bókinni stóraukiö gildi.
tgí9
Hvað gerðist
á íslandi 1979?
eftir Steinar J. Lúðvíksson
Hvaö geröist á íslandi 1979? Sjálfsagt eru sumir atburöir ársins
fólki enn í fersku minni, eins og t.d. stjórnarslitin og alþingiskosn-
ingarnar, þyrluslysiö á Mosfellsheiöi og hafísvoriö. En þaö er
ótrúlega fljótt aö fyrnast yfir ýmislegt, jafnvel þótt þaö veröi aö
teljast merkisviöburöir og kunni aö hafa mótandi áhrif á
framtíöina. Hvaö geröist á íslandi 1979 svarar ótrúlega mörgum
spurningum um atburöi ársins, hvort sem þeirra er spurt nú eöa í
framtíöinni. Hér er um aö ræöa sögu samtímans, sögu sem eykst
aö gildi eftir því sem árin líöa. Hvaö geröist á íslandi, er sannkölluö
heimilisbók, nauösynlegt rit öllum þeim sem áhuga hafa á því aö
fylgjast meö atburöum samtímans. Bókina prýöa á þriöja
hundrað Ijósmyndir, sem hafa ekki síöur sögulegt gildi
en texti hennar. Hvaö geröist á íslandi 1979,
er óskabók heimilanna í ár.
Skefjalítil
afsláttar-
pólitík
Moðal þeirra Kagna.
sem dreift er á lands-
fundi AlþýöuhandalaKs-
ins er fundargerð frá
utanríkismálanefnd mi(V
stjórnar Alþýöuhanda-
lai;sins um „ráÓstefnu
um utanríkis- ok þj<«V
frelsismál" haldin i
Mnirhnl 25. ok 26. októ-
ber 1980. Var öllum al-
þýóubandalaKsmönnum
heimil þátttaka. Fara
hér ummæli þrÍKKja
manna.
Gudmundur Georgs-
son. fyrrverandi formað-
ur Samtaka herstöðva-
andstæðinKa: Nauðsyn-
legt að sem bestur skiln-
inKur ríki milli SIIA ok
AlþýðubandalaK.s.
Kvaðst vera einn þeirra
kjósenda Alþýðubanda-
laRsins. sem ætti æ örð-
UKra með að jjreiða því
atkva'ði sitt vejfna lítil-
þæKni flokksins í her-
stöðvamálinu. SIIA eru
þverpólitísk samtök ok
þau hljóti að vera óvæK-
in í KaKnrýni sinni.
Hann taldi einanKrun
hersins aldrei Keta urðið
meKÍnmarkmið i her-
stöðvamálinu <>k vonaði
að AlþýðubandalaKÍð
tæki nú einarðari af-
stöðu en verið hefur.
Böðvar Gudmundsson
KaKnrýndi áhrifamenn
AlþýðubandalaKsins
harðleKa fyrir skefja-
litla afsláttarpólitík i
herstöðvamálinu. Hann
kvaðst faKna þessari
ráðstefnu, ef ætlunin
væri að ræða málin af
hispursleysi ok hrein-
skilni, vonandi væri hún
ekki haldin til að skapa
„alibi" fyrir hina áhuKa-
lausu. ÁhuKalausir um
brottför hersins væru
bæði marKÍr <>k valda-
miklir i flokknum. Böðv-
ar ræddi um verðfall
málflutninKS AB í her-
stöðvamálinu <>k taldi
það stöðuKt færast neðar
á málefnaskrá flokksins.
Væri núverandi stjórn-
arsáttmáli neðsta þrepið
i þeirri þróun.
Ilann fjallaði um her-
nám huKans <>k minntist
i því sambandi á
skemmtun Alþýðu-
bandalaKsins í Reykja-
vík i haust, þar sem
diskótekið Klumdi <>k all-
ar samra'ður voru úti-
lokaðar.
Að iokum saKði Böðv-
ar að svo framarloKa
sem AlþýðuhandalaKÍð
meinti eitthvað með
þeirri yfirlýsinKU að það
a'tlaði að berjast fyrir
brottför hersins. yrðu
menn að viðurkenna að
það væri dýrt, kostaöi
vafalítið bæði kjara-
skerðinKu <>k atvinnu-
leysi. Ilitt væri þó dýr-
ara að verða samdauna
núverandi ástandi <>k
Kcra ekki neitt.
Uppeldið
mistekist
Kjartan Ólafsson saKði
ráðstefnuna kærkomið
Nú höfum við setið i
tveimur rikisstjórnum
sem ekki hafa á stefnu-
skrá neitt sem kallast
K»tu láKmarkskröfur í
herstöðvamálinu. Flest
bendir til að á næstu
árum verði ekki miklar
breytinKar í þessum
efnum þvert á móti meKÍ
búast við mikilli ríkis-
stjórnaþátttöku AB án
þess að breytinKar verði
á styrk kröfunnar um
herstöðvamálið. Fyrir
nokkrum árum hefði
jjessi niðurstaða ekki
verið talin likleK <>K jafn-
vel óhuKsandi. Við hefð-
um viljað sjá okkur sem
víKreifa sveit með þjóð-
frelsismálin i broddi
fylkinKar. En svona er
það ekki. það hefur ckki
tekist að ala upp slikan
flokk.
KJARTAN ÓLAFSSON
BÖÐVAR GUDMUNDSSON
Böövar taldi, að hernám hugarfarsins
væri orðið svo mikið í Alþýöubandalag-
inu, að þar væri ekki hægt að tala
saman á skemmtunum fyrir diskóteki.
Kjartan sagði, að vandi flokksins væri
aö foröast sjálfumglaða einangrunar-
stefnu.
tækifæri til að skiptast á
skoöunum. beina ætti
umræðunni að vanda
AB, þ.e. hvernÍK flokk-
urinn huKsar sér að
halda á þessu máli á
næstu árum. Starfsemi
AlþýðubandalaKsins
byKKÍr á tveimur meKÍn-
undirstöðum: í fyrsta
laífi eru það jafnréttis-
mál í anda sósialismans
<>k í öðru laKÍ þjóðfrelsis-
mál.
Ef þinKflokkur AB
hefði ákveðið 1978 að
setja kröfuna um herinn
brott á oddinn hefði
komið til alvarleKrar
uppreisnar kjósenda
okkar. veKna þess að
yfirKnæfandi áhuKÍ var
fyrir rikisstjórnarþátt-
töku þrátt fyrir að her-
stöðvamálið væri ekki á
daKskrá. Forysta flokks-
ins á sinn hlut I „sök-
inni" en „sökin" lÍKKur
fyrst <>k fremst í því að
ekki hefur tekist að hafa
áhrif á skoðanamyndun
fólksins í landinu. l>að
felst enKÍn uppKjöf í því
þótt AB sitji í ríkisstjórn
á næstu árum. en ha tta
er þó á að þjóðfrelaia-
málin færist úr brenni-
depli <>k að menn Keri
ekki upp á milli meiri-
<>K minniháttar mála.
SpurninKÍn er hér um
stjórnmálaleKt uppcldi.
Hætta er einnÍK á að
þróunin K<“ti orðið sú að
hentistefnusjónarmið
nái enn meiri tökum á
fiokknum. en stefnu-
festa þoki um set <>k að
við Kerum á morKun
eitthvað til að forða öðru
verra ok K<rum þá eitt-
hvað sem ekki kcmur til
Kreina í daK.
Eí við lítum til ann-
arra skoðanahópa sjáum
við að landssöluhópur-
inn fer stækkandi en
þeim sem seKja herinn
illa nauðsyn fer fakk-
andi. Vandi AB er sá að
forðast sjálfumKlaða ein-
anKrunarstefnu. en forð-
ast einnÍK að drukkna í
marKvísleKum öðrum
verkefnum.
Játa verður að mikil-
væK vÍKlina brast þeKar
KenKÍð var til stjórnar-
þátttöku án láKmarks-
kröfu i hermálinu. Þessi
viKlína er ekki lenKur
til. en nú þarf að bvKKja
nýja víKlínu. Hvar er
hún? Það er enKÍnn i
okkar flokki sem er
málsvari hersins <>k það
er okkar stolt ok við
skulum varðveita þenn-
an mun á okkar flokki
<>K Framsóknarflokkn-
um. Þetta er næsta vík-
lína <>k hún er nokkuð
traust.
EinnÍK þarf að halda
þeirri vÍKlinu fast <>k
ákveðið að hér Keti ekki
risið stóriðja nema i
íslenskri eÍKU. Þeir sem
aðhvllast annaö eÍKa
ekki heima í okkar
flokki.
Þeir sem hafa verið
andvÍKÍr stjórnarþátt-
töku veKna herstöðva-
málsins eru ekkert meiri
herstöðvaandstæðinKar
en hinir. hér Ketur verið
mismunandi mat á bar-
áttuleiðum.
• Nærta'kasta verkefnið
á næstu árum er að ná
samstöðu við þá sem eru
sammála okkur í öðrum
flokkum eða utan
flokka.
Kirkjukvöld í Hafnarfirði
HELGA InKÓlfsdóttir semballeik-
ari. Matthías Johannessen skáld.
Jón SÍKurðsson ritstjóri ok Frí-
kirkjukórinn i Hafnarfirði munu
koma fram á kirkjukvöldi safnaö-
arins i Fríkirkjunni í Hafnarfirði
sunnudaKskvöldið 23. nóv. kl.
20.30.
Helga Ingólfsdóttir mun kynna
hljóðfæri sitt, sembalinn og leika á
það nokkur verk. Matthías Johann-
essen mun lesa úr trúarlegum ljóð-
um sínum, Jón Sigurðsson segir frá
reynslu sinni og annarra í ísrael og
íslandi og víðar. Þá mun Fríkirkju-
kórinn syngja undir stjórn organ-
leikara kirkjunnar, Jóns Mýrdal. Að
lokum verður bæn og almennur
söngur, sem venjulega er þróttmikill
þegar söfnuðurinn kemur saman í
Fríkirkjunni.
Fríkirkjusöfnuðurinn í Hafnar-
firði nálgast nú 70 ára afmæli sitt
en kirkjan var byggð árið 1913 og er
elsta kirkjan í Hafnarfirði.
Áformað er að halda slík kvöld af
og til í vetur. Næsta kirkjukvöld
verður svo á Aðventunni 14. des-
ember. Þá mun kór Öldutúnsskólans
syngja jólalög og Ómar Ragnarsson
ræða um kirkjusöng og fjallað
verður um jólaundirbúninginn.
Fréttatilkynninx
Þau Helga, Matthias og Jón verða
á
kirkjukvöldi Fríkirkjusafnaðarins
í Hainarfirði.