Morgunblaðið - 26.11.1980, Page 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 1980
Landsfundur Alþýðubandalagsins
Sósíalistar treystu
ekki Alþýðubandalag-
inu fyrir Þjóðviljanum
„ÝMSIR félaKar Sósíalistaflokks-
ins. sem gaf út Þjóóviljann, hófðu
miklar efasemdir Kasnvart Al-
þýðubandaiaKÍnu í fyrstu og
treystu þvf ekki fyrir sínu Kamla,
KÓða blaði. Þess vegna var stofn-
að útKáfufélaK um Þjóðviljann
1968 ok það var mörKum eldri
flokksmonnum kappsmál." saKði
Adda Bára SÍKÍúsdóttir i umrseð-
um um Þjóðviljann ok hiutafélöK
á veKum AlþýðubandalaKsins á
landsfundi AlþýðubandalaKsins á
föstudaKÍnn.
Adda Bára sagði, að Alþýðu-
bandalagið hefði hins vegar unnið
sér traust með tímanum og því
fyndist sér ekkert fráleitt að
endurskoða málið. Kvaðst hún
„skjóta því að landsfundarfull-
trúurn", hvort ekki væri rétt að
breyta um form á útgáfu Þjóðvilj-
ans þannig að Alþýðubandalagið
yrði skráður útgefandi blaðsins í
stað Útgáfufélags Þjóðviljans.
Ragnar Arnalds, f jármálaráðherra:
Getum sæmilega unað
við reynsluna af
stjórnarsamstarfinu
„Stjórnarmyndunin kom
okkur sem öðrum á óvart. Og
líka hefur okkur komið á
óvart sú tiltölulega g<>ða og
snurðulitla samvinna, sem
náðst hefur í ríkisstjórninni.
Við vorum enda verra vanir.
En þegar okkur hauðst stjórn-
araðild án þess að hafa Al-
þýðuflokkinn innanborðs og
án ihaldssamasta forystuliðs
Sjálfstæðisflokksins, þá var
nærri því erfitt að sitja hjá.“
sagði Ragnar Arnalds. fjár-
málaráðherra. í ræðu á lands-
fundi Alþýðubandalagsins á
föstudagskvöld.
Ragnar sagði hlutverk Al-
þýðubandalagsins í ríkisstjórn-
inni vera að knýja fram
áfangasigra og umbætur og
standa gegn kjaraskerðingar-
áformum. Þá hefði Alþýðu-
bandalagið mikilvægt stöðvun-
arvald gegn hugmyndum Al-
þýðuflokks og Sjálfstæðis-
flokks um erlenda stóriðju og
gegn hugmyndum annarra
flokka um aukin umsvif hers-
„Ég tel, að Alþýðubandalagið
geti sæmilega unað við reynsl-
una af þessu stjórnarsamstarfi
og miklu betur en áður,“ sagði
Ragnar.
Frá landsfundi Alþýðubandalagsins.
Ljósm. Mbl.: Emilia
Jón IlanneSvSon, menntaskólakennari:
Það vantar stjórnmál í
stjórnmálaályktunina
Tillögu um bætta sambúð við Alþýðuflokkinn vísað frá
„ÞAÐ VORU fyrst og fremst
ýms smáatriði, sem ég hafði
greitt atkvæði gegn á landsfund-
inum, sem ollu því. að ég greiddi
atkvæði gegn stjórnmálaálykt-
uninni,“ sagði Jón Hannesson.
menntaskólakennari, I samtali
við Mbl. eftir landsfund Alþýðu-
bandalagsins, en Jón greiddi
Þröstur Ólafsson, aðstoðarmaður f jármálaráðherra:
Þurfum að passa okkur að
saman fari orð í stjórnarand-
stöðu og gerðir í ríkisstjórn
„ÉG KANNAST ekki við skort á
samstöðu. sem Kjartan talar um.
óvægið Kagnrýnislið hefur kom-
ið inn í hina flokkana: Sjálfstæð-
isflokkur og Alþýðuflokkur bera
þess nú merki ok Framsóknar-
flokkurinn er nýbúinn að KanKa
í ge^n um erfitt tímahil. Þetta er
ekki hjá okkur. Sólidaritet okkar
er mikið og það er nánast ekki
heiðarlegt að segja hér skort á
sólidariteti í okkar flokki. Það er
gagnrýni í gangi. En hún er
eðlileg.“ sagði Þröstur ólafsson,
aðstoðarmaður fjármálaráð-
herra, í umræðum á landsfundi
Alþýðuhandalagsins á föstudag-
inn.
Kjartan Ólafsson, ritstjóri og
'varaformaður Alþýðubandalags-
ins, hafði þá áður í umræðum um
Þjóðviljann vikið að sambúð
Tillaga um
Gervasoni
samþykkt
LANDSFUNDUR Alþýðu-
handalagsins samþykkti ein-
róma tillöguna um áskorun til
stjórnvalda um að veita Patrick
Gervasoni hæli sem pólitískum
flóttamanni á íslandi.
blaðsins og Alþýðubandalagsins,
sem hann líkti við trúlofun og
góða sambúð. „Sameiginlega höf-
um við sent þrjá menn inn í
ríkisstjórn. Ábyrgðin hvílir ekki
bara á herðum þeirra, sem í
stjórnarráðinu sitja, heldur einn-
ig Þjóðviljanum og okkur öllum.
Við erum öll nokkurs konar brot
af aðstoðarráðherrum," sagði
Kjartan. Síðast í ræðunni vék
Kjartan að samstöðu í flokknum
og hollustu. „Við þekkjum Vil-
mundarbréfin úr Alþýðuflokkn-
um,“ sagði Kjartan. Og einnig:
„Við skulum láta persónulegt
framapot vera. Þar höfum við
vítin að varast frá Alþýðuflokkn-
um.“ Þá sagði Kjartan ráðherra
Alþýðubandalagsins börn flokks-
ins. Ef til vill væri stundum
ástæða til að vanda um við þá, „en
það gerum við ekki á torgum.
Sæmilegir foreldrar bera ekki út
sín beztu börn,“ sagði Kjartan.
Þröstur sagði nauðsynlegt fyrir
alþýðubandalagsmenn „að hypja
upp um sig buxurnar og hafa
kenninguna á hreinu". Flokknum
hefði ekki tekizt. að nýta tímann,
safna í sig og byggja sig upp.
Meðan hann var í stjórnarand-
stöðu hefði hann verið óvæginn
gagnrýnandi, en hins vegar hefðu
flokksmenn ekki undirbúið sig
sem skyldi undir það verkefni að
fara í ríkisstjórn og bera ábyrgð.
„Fræðilegur og pólitískur forði
okkar frá stjórnarandstöðuárun-
um var ekki nægur og við vorum
því nokkuð óundirbúin í það
erfiða verkefni að stjórna þessu
landi. Við þurfum að passa okkur
miklu meira á því að saman fari
orð okkar í stjórnarandstöðu og
gerðir í ríkisstjórn," sagði Þröst-
einn landsfundarfulltrúa at-
kvæði gegn stjórnmálaályktun-
inni við lokaafgreiðslu hennar á
sunnudaginn.
„Þetta voru ótal mörg smáat-
riði frekar en nokkurt eitt stórt
mál,“ sagði Jón. „Ég get nefnt
sem dæmi klausur um aukinn
sparnað í ríkisrekstrinum og efl-
ingu ríkisendurskoðunar, sem
mér fundust ekki eiga neitt erindi
í þessa ályktun og reyndar stöng-
uðust á við aðra hluti, eins og til
dæmis tillögur menningarmála-
nefndar um aukin útgjöld til lista
og menningarmála. Þetta var
svona ákveðið ósamræmi í af-
greiðslu sumra hluta.
Einnig fannst mér vanta
stjórnmál í þessa ályktun. Mér
mislíkaði til dæmis að ekki skyldi
tekið sérstaklega á hlutum, sem
ég tel að eigi að taka rækilega á
við svona sérstök tækifæri, eins
og til dæmis stjórnaraðild. Sú
umræða kom reyndar lítið sem
ekkert upp á fundinum. Það
virtust allir sáttir við þessa
stjórnaraðild. Það var helzt í
sambandi við hermálin, sem
henni skaut upp. En ég féllst á þá
afgreiðslu, sem þjóðfrelsismálin
endanlega fengu.
Hins vegar þótti mér lakara að
þarna var felld tillaga, sem mér
fannst stefnumarkandi, en það
var tillaga um bætta sambúð við
Alþýðuflokkinn. Mér fannst fólk
afgreiða hana heldur losaralega,
en henni var bara vísað frá. Ég
var í hópi þeirra sem greiddu
atkvæði gegn þeirri frávísun.
Þannig voru þetta ýmsar
smærri afgreiðslur, sem mér lík-
uðu ekki, og allt í allt ollu þær
því, að ég greiddi atkvæði gegn
stjórnmálaályktuninni, eins og
hún var endanlega lögð fyrir
landsfundinn."
Mbl. spurði Jón, hvort hann
væri andvígur stefnu Alþýðu-
bandalagsins í atvinnu- og
orkumálum, en hann neitaði því.
Þá spurði Mbl. um afstöðu hans
til stjórnaraðildar Alþýðubanda-
lagsins. „Ég veit ekki, hvað segja
skal,“ svaraði Jón. „Ég var and-
vígur því að Alþýðubandalagið
gengi til þessa stjórnarsamstarfs.
Ég myndi hins vegar ekki mæla
með því, úr því menn fóru í þetta
á annað borð, að Alþýðubanda-
lagið hlypi nú úr ríkisstjórn. En
ég hefði greitt atkvæði gegn
stjórnaraðildinni, þegar hún var
á dagskrá."
Lúövík hylltur
„ÞÁTTUR Lúðviks Jósepssonar
er samofinn sögu sósíaliskrar
hreyfingar á Islandi i fjóra
áratugi. Þegar forystumaður á
borð við hann lætur af störfum
verða kapitulaskipti i sögu
hreyfingarinnar,“ sagði Ragn-
ar Arnalds, fjármálaráðherra,
m.a. í ræðu á landsfundi Al-
þýðuhandalagsins á fimmtu-
dagskvöldið eftir að Lúðvik
Jósepsson hafði flutt ræðu um
ástand og horfur i stjórnmálun-
um og í lok hennar tilkynnt
formlega. að hann gæfi ekki
kost á sér sem formaður Al-
þýðuhandalagsins áfram.
Ragnar Arnalds ræddi því
næst stöðu sósialista í Evrópu,
sem hann sagði sums staðar
hafa staðnað undir forystu
hægrisinnaðra NATO-krata,
eins og Alþýðuflokkurinn, og
væri ekki reiknað með slíkum
samtökum í alvarlegri pólitík.
Aðrir koðnuðu niður í deilum um
keisarans skegg í kenningum
Marx. Ekki væru margar hreyf-
ingar vinstra megin við NATO-
krata með lífsanda. Sagði Ragn-
ar þær helzt að finna í Finn-
landi, Frakklandi, á Ítalíu og
Bretlandi, þar sem nýkjörinn
formaður Verkamannaflokksins
hefði ýms sjónarmið lík skoðun-
um Alþýðubandalagsins. „í sam-
anburði við aðrar stjórnmála-
hreyfingar vinstra megin við
NATO-krata stendur Alþýðu-
bandalagið sterkt og hefur feiki-
lega sóknarmöguleika.
Ötrúlega margar sósíalista-
hreyfingar í Evrópu hjakka
áhrifalausar í fylgi nokkurra
prósenta. Staðreyndin er sú, að
sósíalistar hafa ekki náð fót-
festu, nema þar sem forystu-
menn þeirra hafa náð valdaað-
stöðu í verkalýðshreyfingu, sam-
vinnuhreyfingu, sveitarstjórn og
ríkisstjórn. Ég er ekki í vafa um,
að Alþýðubandalagið nýtur þess,
að forystumenn þess hafa óhikað
tekið á sig ábyrgð. Og Lúðvík
Jósepsson hefur átt meiri þátt
en flestir aðrir í því að tengja
saman fræðileg stefnumið og
praktískt starf."
Ragnar rifjaði svo í stuttu
máli upp stjórnmálaferil Lúð-
víks Jósepssonar og sagði: „En
þótt hann láti af formennsku nú,
er hann langt í frá hættur. Hann
verður vafalaust áfram í for-
ystuliði okkar flokks." Bað
Ragnar síðan landsfundarfull-
trúa að sýna Lúðvík þakklæti
sitt og risu þeir úr sætum og
hylltu Lúðvík með lófataki.