Morgunblaðið - 23.01.1981, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. JANÚAR 1981
Kopelev sviptur
ríkisborgararétti
Moskva. 22. jan. — AP.
SOVÉZKI andófsmaðurinn Lev
Kopelev hefur verið sviptur sov-
ézkum rikisborKararétti ok bann-
að að koma aftur til Sovét-
ríkjanna. að því er frá var greint
í dag. Kopelev hélt til Vestur
Þýzkalands i nóvembermánuði
ok ætlaði hann ok kona hans,
Raisa, sem er b<')kmenntafræðinK-
ur með handariskar bókmenntir
sem sérKrein, að vera utanlands i
ár.
Kopelev og kona hans voru mjög
atkvæðamikil í samtökum andófs-
manna og heimili þeirra var
þekktur fundarstaður slíkra
manna. Margsinnis var Kopelev
gagnrýndur í blöðum og á sl. ári
m.a. líkt við Júdas sem væri að
svíkja þjóð sína.
Þá herma áreiðanlegar heimild-
ir að annar höfundur, sem einnig
hefur verið sovézkum stjórnvöld-
um óþægur ljár í þúfu, Vasily
Aksynov hafi verið sviptur svoézk-
um borgararétti sínum. Hann fór
frá Sovétríkjunum í júlímánuði.
Báðir höfðu mennirnir látið í ljós
Minnzt
ársútlegðar
Sakharovs
Moskvu, 22. jan. — AP.
SOVÉZKIR andófsmenn minnt-
ust þess í dag, að ár er liðið frá
því Nóbelsverðlaunahafinn And-
rei Sakharov var sendur i útlegð
til Gorkiborgar á Volgubökkum.
Hvöttu samtök andófsmanna í
Moskvu til þess að mannréttinda-
samtök um heim allan létu meira
i sér heyra, Sakharov til stuö-
nings. Einni áskorun var beint til
bandarísku gíslanna frá Teheran
og þeir hvattir til að tala máli
Sakharovs sem væri „gisl“ í eigin
landi.
Sakharov var sendur til Gorki
sem er að mestu lokuð útlending-
um. Ættingjar hans segja að
vörður sé allan sólarhringinn við
íbúð hans og honum sé nánast
haldið í algerri einangrun, nema
þegar hann fær heimsóknir Elenu
konu sinnar.
Átta sovézkir andófsmenn sem
skrifuðu undir eina yfirlýsinguna
sögðu að „allir þeir sem eru ekki
sjúkir af ótta eða afskiptaleysi hér
í Sovétríkjunum og utanlands
ættu að standa saman og krefjast
þess að útlegðinni linni og Sakh-
arov fái að fara á ný til Moskvu.
Kvenréttinda-
konur biðja
Jiang griða
ParÍH. 22. jan. — AP.
ÞRIGGJA kvenna sendinefnd frá
Alþjóðakvenréttindasamtökun-
um hélt frá Paris i daK til New
York og hyggst afhenda Wald-
hcim framkvæmdastjóra Samein-
uðu þjóðanna bænarskjal, þar
sem kínversk stjórnvöld eru
hvött til að þyrma lifi Jiang Qing
ekkju Mao formanns. Þúsundir
hafa skrifað undir bænarskjalið
og svo að nefndar séu tvær
atkvæðamiklar konur á þeim
lista eru tilgreindar Bernadetta
Devlin og Melina Mercouri.
Bænaskjalið og undirskriftirnar
voru birtar á heilsíðu i franska
blaðinu Le Monde á dögunum.
Sendinefndin fær áheyrn hjá
Waidheim á föstudag. Fyrr hafði
verið ýjað að því í fréttum frá
Kína, að líklegast væri að dauða-
dómi yfir Jiang ekkju yrði breytt í
fangelsisdóm, þar sem yfirvöldum
í Kína er mikið í mun að koma í
veg fyrir að hún gæti orðið
einhvers konar píslarvottur í hug-
um fólks.
eindreginn vilja tii að fá að snúa
aftur heim að því ári liðnu sem um
ræddi. Aksynov er einnig læknir
að menntun.
Útgáfuforlag það í V-Þýzka-
landi sem hefur gefið út bækur
Kopelevs hefur boðað til blaða-
mannafundar á föstudag vegna
máls þessa.
Veður
víða um heim
Akureyri
Amsterdam
Aþena
Berlín
BrOssel
Chicago
Denpasar
Dublin
Feneyjar
Frankfurt
Fsereyjar
Qenf
Helsinki
Hong Kong
Jerúsalem
Jóhannesarb.
Kaupmannahöfn
Kairo
Las Palmas
Lissabon
London
Los Angeles
Madrid
Mexicoborg
Miamí
Moskva
NýjaOelhi
New York
Osló
París
Perth
Reykjavík
Rió de Janeiro
Rómaborg
San Francisco
Stokkhólmur
Sydney
Tel Aviv
Tókýó
QaskæaaiMU)
vancouver
Vínarborg
5 akýjaó
5 skýjaó
10 rigning
+5 heióskírt
0 rigning
0 heióskírt
30 skýjaó
13 skýjaó
5 heiöskírt
0 skýjaó
7 skúr
1 skýjaó
2 skýjað
19 heiðskírt
12 heióakírt
24 skýjað
+3 skýjaó
15 skýjaó
20heióskírt
21 heióskirt
13 skýjaó
22 skýjaó
18 heióakírt
14 skýjaó
26 akýjaó
+4 skýjaó
25 heióakírt
+4 heióskírt
+1 snjókoma
5 skýjað
37 heiöskírt
2 snjóél á
síó. klst.
35 skýjaó
9 bjart
1« rigníng
3 skýjaó
27 heióskirt
17 heióSkírt
7 heióskírt
15 rigning
1 skýjað

Ferjan til vinstri á myndinni festist i is er hún var á leið frá Nantucket fyrir utan Massachusetts i
Bandarikjunum til meginlandsins. Einn báta strandgæslunnar og isbrjótur komu ferjunni til hjálpar.
Samningar að takast með
aðilum vinnumarkaðarins
Frá Ib Bjornbak. fréttaritara Mbl.
í Kaupmannahofn 22. jan.
SVO VIRÐIST sem aðilar vinnu-
markaðarins i Danmörku geri
brátt með sér samkomulag sem
gerir stjórnvöldum kleift að rétta
við efnahag landsins. Viðræðurn-
ar ganga mun betur en búist
hafði verið við.
Núverandi samningar falla ekki
úr gildi fyrr en 31. mars n.k. en
þegar hefur verið samið við um
75% launþega innan ýmissa hópa
á almennum vinnumarkaði. Al-
þýðusamband Danmerkur og félag
vinnurekenda hafa samþykkt að
halda áfram viðræðum um aðal-
kjarasamninga.
Síðast liðin sex ár hafa stjórn-
völd orðið að grípa inn í samn-
ingaviðræður með lagasetningum,
alls þrisvar. Formaður félags at-
vinnurekenda, Leif Rasmussen,
segir að þær samningaviðræður
sem nú eru í gangi hafi gefið fólki
að nýju trú á viðræðukerfið. „Það
hefur sannast að það er ekki
nauðsynlegt að ríkisstjórnin grípi
inn í.“
Þeir samningar sem þegar hafa
verið gerðir gera ráð fyrir 7—8%
kauphækkun á ári. Verðbólgan í
Danmörku gerir það að verkum að
í raun þýða þessir samningar
lækkun rauntekna. Verkalýðsfélög
hafa nú viðurkennt nauðsyn þess
að halda kauphækkunum í skefj-
um til þess að fyrirtæki öðlist
meiri samkeppnismöguleika og til
þess að stemma stigu við síauknu
atvinnuleysi. Búist er við að þær
samningaviðræður sem í gangi eru
við launþega á almennum vinnu-
markaði endi með svipuðum
samningum.
Enn er eftir að semja við
opinbera starfsmenn. Búist er við
að þeir fái 2—3% meiri kaup-
hækkun en launþegar á almennum
vinnumarkaði, samkvæmt því sem
fjármálaráðherra, Svend Jakob-
sen, hefur látið hafa eftir sér. Er
það vegna þess að opinberir
starfsmenn hafa nú 8—9% lægri
laun en launþegar á almennum
vinnumarkaði.
Vegna þeirra samninga sem
náðst hafa við almenna launþega
þykir það ólíklegt að ekki takist að
semja við opinbera starfsmenn.
N-írland:
Þekktur mótmælandi myrtur
Foráttuveður
í S-Evrópu
Bellast, 22. jan. - AP.
HRYÐJUVERKAMENN ruddust
inn á heimili Sir Norman
Stronge, fyrrverandi talsmann
þingsins á N-írlandi, aldurhnig-
inn og þekktan fyrirsvarsmann
mótmælenda, aðfaranótt fimmtu-
dagsins, og myrtu hann og son
hans.
LÖgreglan sagði að mennirnir
hefðu verið vopnaðir vélbyssum og
síðan hefðu þeir kastað hand-
sprengjum á leiðinni út og eldur
blossað upp á ættarsetri Sir
Normans, Tynan Abbey, sem er
skammt frá landamærum Irska
lýðveldisins. Lögregla kom snar-
lega á vettvang, þar sem mikill
hávaði varð af og skaut að tilræð-
ismönnunum, en þeir stukku upp í
bíla sem biðu þeirra. Settar voru í
skyndi upp tálmanir við hlið og
útgönguleiðir frá setrinu, en
mennirnir hlupu þá út úr bílunum
og lögðu á flótta hlaupandi og
höfðu ekki náðzt þegar síðast
fréttist. AP-fréttastofan telur
ekki ósennilegt að þetta hafi átt
að vera hefnd fyrir tilræðið við
Bernadette Devlin og mann henn-
ar á dögunum.
HómaborK. Aþenu 22. jan. — AP.
FORÁTTUVEÐUR hefur gengið
yfir drjúgan hluta Suður Evrópu
i dag, meðal annars Ítalíu og
Grikklandi. Á Ítalíu lokuðust
vegir vegna snjókomu og hvass-
viðris er þakbútar, öskutunnur
og fleira smálegt hófst á loft i
veðurhamnum.
Snjór var sums staðar allt að 3
metrar djúpur í fjallahéruðum. í
Kalabriu voru rigningar meiri en
elztu menn segjast muna. Á
jarðskjálftasvæðunum var hörku-
kuldi og hvassviðri og var það enn
ekki til að auka á þúsundir þeirra
manna sem lifðu af jarðskjálftana
þar og hafast enn við í tjöldum. Á
Norður Ítalíu var veður mun
skárra.
Mjög kalt var í Grikklandi,
snjókoma mikil og þar fór á sömu
lund, vegir lokuðust og bæir og
þorp einangruðust. Olympic-flug-
félagið varð að aflýsa fjölda
innanlandsferða vegna storms í
Píreus lögðust í dag niður allar
ferjusiglingar út á eyjarnar vegna
veðursins. í sumum landshlutum
var skólum lokað vegna óveðurs.
Þotta Keröist 23. janúar
1570 — Jarlinn af Moray, ríkis-
stjóri Skotlands, ráðinn af dög-
um.
1571 — Kauphöllin í London
opnuð.
1579 — Utreecht-sáttmáli. Hol-
land sjálfstætt lýðveldi.
1631 — Frakkar heita Svíum
fjárstuðningi með Barwaldesátt-
mála.
1719 — Furstaríkið Liechten-
stein verður til.
1799 — Franskt herlið tekur
Napoli.
1878 — Brezka ríkisstjórnin
sendir flota til Konstantínópel
að beiðni Tyrkjasoldáns.
1913 — Nazim Pasha veginn í
byltingu í Konstantínópel og
Shevket Pasha myndar stjórn.
1937 — 17 leiðtogar kommún-
ista játa í Moskvu að hafa tekið
þátt í samsæri með Leon
Trotsky um að steypa stjórn
Stalíns.
1943 — Áttundi her Breta sækir
inn í Tripoli.
1964 — Indónesía og Malaysía
samþykkja vopnahlé á Borneó.
1968 — Norður-Kóreumenn
taka bandaríska herskipið
„Pueblo" herskildi og áhöfnina
til fanga fyrir njósnir.
1973 — Nixon forseti kunngerir
samkomulag í Víetnamdeilunni.
1980 — Carter forseti tilkynnir
að Persaflói sé utan
áhrifasvæðis Sovétríkjanna.
Afmæli. Stendahl, franskur rit-
höfundur (1783—1842) — Edou-
ard Manet, franskur listmálari
(1832—1883) — Jeanne Moreau,
frönsk leikkona (1928— ).
Andlát. 1002 Otto keisari III —
1806 William Pitt, stjórnmála-
leiðtogi — 1875 Charles Kings-
ley, rithöfundur — 1931 Anna
Pavlova, dansmær — 1956 Sir
Alexander Korda, kvikmynda-
framleiðandi — 1976 Paul Robe-
son, söngvari.
Innlent. 1321 d. Ormur bpsefni
Þorsteinsson — 1687 d. síra
Sveinn Jónsson á Barði — 1848
f. Helgi Helgason tónskáld —
1915 „Gullfoss" hleypur af
stokkunum — 1925 Stórflóð
brýtur hús og báta í Grindavík
— 1973 Eldgosið í Vestmanna-
eyjum — 1979 „Pundsmálið"
fyrnist — 1980 Málflutningi í
Guðmundar- og Geirfinnsmálum
lýkur.
Orð dagsins. Stjórnum stórri
þjóð eins og við sjóðum lítinn
fisk — ekki má ofgera — Kon-
fúsíus (555 f. Kr. — 479 f. Kr.).
Fjölgar senn í
Husseinshöll
NOOR Jórdaníudrottning er
kona ekki einsömul og væntir sin
i júni, að þvi er sagði i tilkynn-
ingu frá kóngshöllinni i dag.
Noor drottning er bandarískrar
ættar, hét áður Lisa Halaby.
Fyrsta barn þeirra Hamzeh prins
fæddist sl. vor. Með fyrri eigin-
konum sínum á Hussein átta börn.
5,4% atvinnuleysi
í Finnlandi
Belsinki, 22. jan. - AP.
ATVINNULAUSIR í Finnlandi í
desemberlok voru 120.500 sem er
5,4% atvinnubærra manna þar í
landi og er það 12 þúsund fleira en
um miðjan desember. Þessi fjölg-
un atvinnulausra er meðal annars
rakin til vinnuhagræðinga svo-
kallaðra í Suður-Finnlandi, þar
sem fjöldamörg störf voru lögð
niður.