Morgunblaðið - 12.04.1981, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. APRÍL 1981
Útgáfufltjórn Skarðsbókar að störfum: Talið frá vinstri: Dr. ólafur Haildórsson, Stefán Karlsson handritafræðingur. Jón Samsonarson Guðni Kolbeinsson,
handritafræðinKur, Sigurður Lindal prófessor, dr. Jónas Kristjánsson aðalritstjóri verksins og dr. Kristján Gldjárn. umsjónarmaður útgáfunnar.
íslensku handritin hafa löngum verið
ofarlega í hugum landsmanna, og fullyrt
hefur verið að íslendingar hafi hinar
fornu Islendingasögur mjög í heiðri og séu
jafnvel með tilvitnanir í sögurnar á
hraðbergi hvunndags. Handritin komu
heim frá kóngsins Kaupinhöfn fyrir
nokkrum árum, þau fyrstu, og þeim hefur
verið búinn veglegur samastaður í húsa-
kynnum Stofnunar Árna Magnússonar í
Reykjavík. Margir telja á hinn bóginn, að
eftir að frændur vorir, Danir, ákváðu að
skila okkur handritunum á ný, hafi áhugi
á hinum fornu dýrgripum dvínað meðal
landsmanna, og nú hugsi ekki aðrir til
þeirra en hálfskrýtnir sérvitringar,
fræðaþulir og bókabéusar.
Ekki er hér ætlunin að taka undir slíkt,
og enn síður að gera lítið úr þeirri vinnu
sem fræðimenn inna af hendi í Árna-
stofnun. Hitt er aftur augljóst, og þarf
ekki um að deila, að handritin eru ekki og
verða sennilega aldrei, „almenningseign" í
þeim skilningi að allur þorri landsmanna
komi og skoði þau eða nýti til fræðirann-
sókna af einhverju tagi. Við því var
heldur ekki að búast, og einnig víst, að
ekki þyldu handritin umfjöllun fólks
nema í miklu hófi.
Nú er á hinn bóginn unnið að útgáfu á
hinum fornu handritum, sem ef til vill
gengur lengst allra útgáfa á íslendinga-
sögunum í þá átt að færa handritin heim
til fólksins í landinu, þar sem nú á fólk
kost á að kaupa ljósrit hinna fögru
miðaldadýrgripa í vandaðri útgáfu.
Fyrsta bókin er nú senn væntanleg, en
það er Skarðsbók, sem út kemur í maí að
öllum líkindum. Kostnaðarmaður og
frumkvöðull útgáfunnar er Sverrir Krist-
insson, kunnur áhugamaður um bækur og
bókavörður Hins íslenska bókmenntafé-
lags.
Ekkert til sparað á neinn hátt
„Hugmyndina að þessari útgáfu fékk ég
í nóvember árið 1979,“ sagði Sverrir, er
við hittum hann að máli nú fyrir helgina.
„Þá sá ég handrit Skarðsbókar, sem í
Árnastofnun ber skrásetningarnúmerið
AM 350 Fol, og þar sem hér er um
einstakan dýrgrip að ræða, datt mér í hug
að gaman væri að gefa handritið út
ljósprentað," sagði Sverrir ennfremur.
„Þetta er eitt allra fallegasta miðalda-
handritið, og auk þess mjög vel farið, og
auk þess merkilegt að efni. Mér var því
ljóst, að hér var um heppilegt handrit að
ræða til ljósritunar, og ég hófst fljótlega
handa við að kanna möguleika þar á.
Guðni Kolbeinsson tjáði mér að upp
hefðu verið hugmyndir um ljósritun
handritsins, en að síðar hefði verið horfið
frá því. — Ástæða þess var fyrst og
fremst sú, að kostnaöur við útgáfuna er
margföld sú fjárhæð er Stofnun Árna
Magnússonar hefur til útgáfustarfsemi
árlega. Þessi gamli draumur þeirra Jónas-
ar Kristjánssonar og Ólafs Halldórssonar
hafði því ekki orðið að veruleika, ekki fyrr
en nú að sér fyrir endann á útgáfunni.
Ég ræddi þetta mál fljótlega við dr.
Jónas Kristjánsson, forstöðumann Árna-
stofnunar, sem sýndi málinu þegar mik-
inn áhuga og frekari viðræður við hann og
aðra forráðamenn stofnunarinnar leiddu
til samnings um útgáfu á ljósprentun
Skarðsbókar.
Síðan hefur mikið vatn runnið til
sjávar, og mikil vinna verið lögð í verkið,
og þar hefur ekkert verið til sparað, svo
bókin megi verða sem best úr garði gerð.“
Bókasöfnun helsta
tómstundaKamanið
Sverrir sagði, að áhuga á bókum hefði
hann lengi haft, og bókasöfnun hefði verið
aðaláhugamál hans síðustu tvo áratugi.
„Ég hef áhuga á alls konar góðum
bókum,“ sagði Sverrir, „góðum bókum,
gömlum bókum og „raritetum" hvers
kyns. Ég hef fylgst með því sem er að
gerast hér á landi á þessu sviði eftir því
sem tími og aðrar aðstæður hafa leyft, og
aðeins hef ég verið í sambandi við erlenda
aðila einnig.“
Sverrir hefur um árabil rekið fasteigna-
söluna Eignamiðlunina í Reykjavík, en
jafnframt hefur hann verið bókavörður
eða framkvæmdastjóri Hins íslenska bók-
menntafélags. „Starf mitt fer ágætlega
við áhuga minn á bókum og bókasöfnun,"
sagði Sverrir, „og hjá Bókmenntafélaginu
hef ég kynnst ýmsum þeirra ágætu manna
er nú koma við sögu þessarar útgáfu."
— En ekki skýrir það eitt, að þú
ákvaðst að ráðast í þetta verkefni, sem
hæglega gæti reynst þér örlagaríkt, ef illa
gengur. Hver er hin raunverulega ástæða
þess að þú ræðst í þetta?
Gullkistur ís-
lenskrar menningar
„í framhaldi af heimkomu handritanna
frá Danmörku hafa verið gerðir merkir og
miklir hlutir hér, svo sem uppbygging
Stofnunar Árna Magnússonar," sagði
Sverrir, „þar eru handritin í öruggri
geymslu með vakt allan sólarhringinn.
Þessum dýrgripum okkar hefur því verið
sýndur mikill sómi í þeirri stofnun eins og
vera ber.
En mér fannst nokkuð á vanta, að
andritin
eru
gullkistur
íslenskrar
menningar“
Sverrir Kristinsson i bókasafni sinu, en hann á gott bókasafn sjaldgæfra og gamalla bóka, og segir
bókasófnun hafa verið eitt sitt aöaláhugamál í hartnær tvo áratugi. Ijósm.: Emiiia Bkirit Bjftrnsdóttir.
— segir Sverrir Kristinsson
kostnaðarmaður útgáfu Skarðsbókar, en bókin er væntanleg í næsta mánuði
Áskriftarfrestur rennur út 21. apríl, og þegar hafa fjölmargir skráð sig á listann