Morgunblaðið - 08.04.1982, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. APRIL 1982
83
Stofnendur Loftleíöa, frá vinatri: Kriatinn Olsen, Sigurdur Ólafsaon og
Alfred Elíaason. Myndin er tekin fyrir einu ári.
illa færi. Þá höfðum við skipt úr
tveggja sæta „Taylorcraft" yfir í
fjögurra sæta Stinson-kennslu-
vél. Við sátum hlið við hlið í vél-
inni, ég og Syme kennari, og vor-
um að koma inn til lendingar.
Hann tók um stýrið og ég hélt að
hann ætlaði að lenda vélinni svo
ég sleppti. Hann gerði slíkt hið
sama á þessu sama augnabliki og
vélin hitti móður jörð einhverjum
andartökum síðar. Vélin lenti
sem sagt sjálf og það var engan
veginn mjúk lending. Syme bölv-
aði óskaplega, en af þessum mis-
skilningi hlauzt ekki slys — sem
betur fer.
Við lukum síðan prófi vorið
1942 og höfðum þá svonefnt
„takmarkað atvinnuflug-
mannspróf". Samkvæmt því
máttum við fljúga tilfallandi
leiguflug með farþega, en ekki
áætlunarflug. Að prófinu loknu
fréttum við, að fyrirtæki, sem var
rekið í tengslum við Kanadaher,
vantaði flugmenn. Ég og Jóhann-
es Snorrason sóttum um starf hjá
þessu fyrirtæki og vorum ráðnir.
Við héldum því til Regina í Sask-
atchewan. Okkar starf fólst í því
að fljúga með verðandi siglinga-
fræðinga, loftskeytamenn og
sprengjukastara. Þetta voru
einkum ungir menn, sem komu og
fóru, yfirleitt á vígstöðvarnar, án
þess að við kynntumst þeim mik-
ið.
Okkar hlutskipti var allt annað
en þeirra og áhyggjur okkar af
stríðsátökum voru annars eðlis
en þessara pilta. Kristinn Olsen,
Alfreð Elíasson og Magnús Guð-
mundsson fengu starf hjá sams
konar fyrirtæki í Winnipeg
nokkru síðar. Alfreð og Magnús
höfðu komið á eftir okkur fjór-
menningum til Kanada og þeir
stunduðu einnig nám hjá Konna.
Það var ekki spennandi að fara
heim á þessum tíma og því réðum
við okkur til þessa fyrirtækis.
Það var lítið við að vera í fluginu
heima og við vildum afla okkur
meiri reynslu og flugtíma, en
ekki láta réttindin, sem við vor-
um búnir að afla með ærinni
fyrirhöfn og kostnaði, koðna
niður. Launin voru sæmileg
fannst okkur og við þekktum ekki
annað betra, þó það þætti
kannski ekki mikið nú til dags.
OFT VAR SKAMMT Á
MILLI LÍFS OG DAUÐA
Það var eitt og annað að gerast
í tengslum við herinn á þessum
tímum og oft var skammt á milli
lífs og dauða. Ég get nefnt dæmi.
Einu sinni var ég i læknis- og
augnskoðun er læknirinn var
kallaður út með miklu írafári. Þá
hafði flugnemi í hernum brotlent
Tiger Moth skammt frá. Vélin
spannst í jörðina úr 200 metra
hæð og brotnaði í spón. Það átti
enginn von á því, að flugmaður-
inn lifði þetta af, en það var nú
öðru nær. Hann hristi sig og
labbaði síðan í burtu frá flakinu.
Svo var það öðru sinni, að nem-
andi og kennari voru að lenda vél
sinni í Winnipeg. Lendingin var
heldur harkaleg og hjólabúnaður-
inn kiknaði við höggið. Afleiðing-
in varð sú, að mennirnir fengu
báðir högg upp hrygginn og munu
hafa látizt samstundis. Þetta
virtist ólíkt minna slys heldur en
þegar vélin brotnaði í spón, en
kostaði eigi að síður tvö mannslíf.
Svona getur þetta verið skrýtið.
Við flugum Anson-vélum og þá
mest á næturnar meðan við vor-
um í Regina. Eina nóttina fórst
ein flugvélin í leiðangri okkar.
Þessi vél var næsta vél á undan
vél Jóhannesar Snorrasonar og
J)eir sáu eldblossann er vélin skall
í jörðina. Jóhannes fór um morg-
uninn og fann vélina, en ég fékk
það verkefni, ásamt fleirum, að
fara á slysstaðinn og sækja lík
mannanna.
Það var óskemmtilegt verk og
ég hugsa, að ég hefði ekki farið ef
ég hefði vitað hvernig aðkoman
var. Við þurftum að vaða út í
tjörn eftir líkunum, sem dingluðu
í brotunum. Þó var lyktin verst
og hún fylgdi mér í marga daga á
eftir. Það er helzt talið, að flug-
maðurinn hafi sofnað eða fengið
aðsvif og því hafi farið sem fór.
Við Jóhannes fluttum síðan
enn lengra vestur á bóginn, til
Pearce vestur undir Klettafjöll-
um. Þar vorum við í svipuðu
starfi þar til í ársbyrjun árið
1943, að við fluttum okkur aftur
til Winnipeg og hófum að fljúga
hjá sama fyrirtæki og Alfreð,
Kristinn og Magnús. Um þetta
leyti voru Kanadamennirnir
farnir að draga saman seglin í
þessu og við fórum að hugsa til
heimferðar. Jóhannes og Magnús
fóru fyrstir; Jóhannes til starfa
hjá Flugfélagi íslands, en Magn-
ús í óvissuna. Við vorum síðan
samferða heim, Kristinn, Alfreð
og ég. Á eftir okkur kom Stin-
son-flugvél með Brúarfossi, en
hana höfðum við þremenningarn-
ir keypt. Sjálfir komum við heim
með Dettifossi í skipalest, en til-
Frábœr föt
frá Frakklandi

Kristinn, Siguröur og Alfreö, nokkru eftir aö þeir höföu stofnað Loft-
ieiöir.
djupsprengjur a þessum ofriöar-
tímum. Heimferðin gekk þó
áfallalaust.
SKILYRÐI FLUGFE-
LAGSINS, AÐ LOFT-
LEIÐIR ÆTTU AÐEINS
EINA FLUGVÉL
Þann 10. marz 1944 stofnuðum
við þrír Flugfélagið Loftleiðir
ásamt fleirum, meðal annars
Ólafi Bjarnasyni og Kristjáni í
Kassagerðinni. Fyrir okkur vakti
að skapa okkur atvinnu með
stofnun þessa fyrirtækis og um
leið að aúka samgöngur innan-
lands og á milli landa. Flugfélag
íslands hafði ekki vinnu fyrir
okkur alla, en gat þó boðið einum
okkar starf. Um tíma stóð til, að
ég færi þangað, en okkur var sett-
ur stóllinn fyrir dyrnar. Ráða-
menn Flugfélagsins gerðu það að
skilyrði fyrir ráðningunni, að
Loftleiðir eignuðust ekki nema
þessa einu Stinson-vél, jafnvel
þótt reksturinn gengi vel. Þegar í
upphafi átti að koma í veg fyrir
samkeppni fyrirtækjanna, en
þetta skilyrði gátum við eðlilega
ekki sætt okkur við.
Ég fór fljótlega vestur aftur til
að athuga með kaup á nýrri vél
fyrir Loftleiðir, en Kristinn og
Alfreð voru við síldarleit fyrir
Norðurlandi um sumarið. Ég festi
kaup á Grumman-sjóflugvél hjá
verksmiðjunum í Bandaríkjunum
og flaug vélinni frá Long Island í
ágústmánuði 1944. Fyrsta Katal-
ína Flugfélagsins kom heim um
svipað leyti. Það var TF-ESP eða
Pétur gamli eins og við kölluðum
vélina. Örn Johnson flaug vélinni
heim. Örn fór um Gander og það-
an beint heim, en ég fór hins veg-