Morgunblaðið - 08.04.1982, Blaðsíða 17

96
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 1982
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 1982
97
Rætt við Magnús Guðmundsson flugstjóra
„I»etta hófst allt saman á Akureyri áriö
1934. Eins og gjarnt var um unga menn
á þessum tíma voru flestir ginnkeyptir
fyrir öllum tækninýjungum. Mikill
áhugi var fyrir bílum á þeim tímum en
flugvélar voru lítt þekktar. Þegar
Svifflugfélag Akureyrar var stofnaö og
eignaðist renniflugu, fékk ég áhuga á
aö læra svifflug og gekk því í félagið.
Þetta var skemmtilegur tími, og margs
aö minnast. Eg er ættaður frá ísafirði
og hafði fariö til Akureyrar til þess að
nema rafvirkjun á þessum árum og
einmitt þar fékk ég kveikjuna að þeim
áhuga á flugi sem hefur enst fram á
daginn í dag.“ Viðmælandi minn er
Magnús Guðmundsson flugstjóri um
langt árabil, nú starfsmaöur á skrif-
stofu flugmálastjóra og handhafi flug-
skírteinis númer níu. Það kom í Ijós
þegar spjallað var við Magnús að hann
hafði frá mörgu að segja. Hann var
meðal annars stofnandi fyrsta flug-
skóla á Islandi, lenti í hinu sögufræga
Geysisslysi á Vatnajökli og ýmislegt
fleira hafði á daga hans drifið.
' ItiÉlf -'ní^fPlÍ(' ^ X
Smíhlutir draittuit um altt.
Botninn var illa t»ttur é balgnum.
Magnúa Guömundaaon flugatjóri I atjórnklefanum é Da Havllland Rapld-vélinni, aam hann fiaug lyrir Flugfélag falanda é milli Raykjavíkur og Akurayrar é
érunum WU—46.
Fauk út af bílpalli
— Við vorum um fimmtán
manna hópur sem stundaði svif-
flug og lærðum það á þessum
tíma. Aðstæður voru allar eins
frumstæðar og hugsast getur.
Renniflugan eins og hún var köll-
uð, en ekki svifflugan, var skírð
Valur. Hún var smíðuð á Akur-
eyri. Þar lögðu ýmsir góðir menn
hönd á plóginn. Einn þeirra var
Kristján Aðalsteinsson húsgagna-
smiður sem lagði meðal annars til
verkstæði sitt undir smíðina.
Rennifluguna þurfti að setja
saman í hvert skipti áður en farið
var með hana út á Melgerðismela
en þar stunduðum við flugið. Við
fórum með fluguna aftan á vöru-
bílspalli og oft gekk feðalagið út á
melana brösuglega. Ef einhver
vindur var að ráði þá vildi flugan
oftast fjúka niður af bílpallinum.
Nú, á sjálfum melunum þurft-
um við að draga rennifluguna á
loft með spili og var það ærin
fyrirhöfn. Eftir hverja flugæfingu
var renniflugan svo tekin í sundur
aftur. Þegar maður hugsar til
baka þá sér maður að þetta var
oftast vinna og fyrirhöfn en minni
árangur. Á þeim tíma var þetta I
engu að síður ánægjulegt fyrir
unga menn.
I útsýnisflug
— Fyrsta flugið mitt í vélflugu
er mér minnisstætt. Á þessum ár-
um kom núverandi flugmálastjóri
Agnar Kofoed-Hansen með vél-
flugu til Akureyrar. Þetta var sjó-
flugvél og tók hún þrjá farþega
auk flugmannsins. Agnar seldi
miða í útsýnisflug með vélinni og
ég var fljótur að ná mér í miða.
Það var mér alltaf eftirminnilegt
að fara í þessa fyrstu alvöru flug-
ferð. Ekki minnkaði áhugi minn á
fluginu við þetta.
Eg bauð óbeðinn svo fram að-
stoð mína við að stússast í kring-
um sjóflugvélina. Það þurfti að
draga hana upp úr sjónum með
spili og ýmislegt fleira þurfti að
gera. Þetta varð til þess að mér
tókst að komast í einar fjórar
ferðir til viðbótar með flugvélinni,
mér að kostnaðarlausu og það
þótti gott í þá daga.
Til Kanada
— Ég lauk rafvirkjanáminu á
Akureyri árið 1938. Þá fór ég aftur
.
X- W' ’v- ' 1 v K* •■*
Bandaríska björgunarftugvétin é jðkHnum.
til ísafjarðar og starfaði þar. Á
Akureyri eignaðist ég marga góða
vini. Einn þeirra var Jóhannes
Snorrason flugstjóri sem er öllum
góðkunnur.
Jóhannes fór út til Kanada
ásamt fjórum öðrum til þess að
læra flug árið 1941. Hann skrifaði
mér mörg bréf og eggjaði mig til
þess að fara utan til að læra flug-
ið. Ekki vantaði mig áhugann en
fjárráðin voru af skornum
skammti hjá ungum mönnum í þá
daga. Það var stórmál að öngla
saman peningum til þess að geta
farið utan til að læra flug. En með
hjálp góðra manna tókst mér að
safna nægilega miklum peningum
til fararinnar. Ég man alltaf eftir
því að amma mín átti lítið hús á
þessum árum og gekk hún meðal
annars í ábyrgð fyrir mig með því
að láta veð í húsi sínu.
Utan hélt ég svo með Dettifossi
í endaðan apríl árið 1942. Þetta
var mín fyrsta ferð til útlanda og
því var ég fullur eftirvæntingar.
Það var Vestur-íslendingur sem
rak flugskólann og var hann okkur
mjög innan handar við námið, svo
og þáverandi konsúll íslands í
Kanada, Grettir L. Jóhannsson.
En þetta fór nú svolítið öðruvísi
en ég hafði gert ráð fyrir. Flug-
málastjórnin í Kanada vildi ekki
þegar á reyndi gefa út flugskírt-
eini fyrir okkur Islendingana sem
stunduðum nám við skólann. Hún
bar það fyrir sig að á stríðstímum
gæfi hún ekki út flugskírteini
fyrir venjulega borgara. Og við
það sat.
— Ég réði mig því til starfa
ásamt Alfreð Elíassyni og Kristni
Olsen hjá kanadísku flugfélagi,
sem hafði það verkefni með hönd-
um að þjálfa siglingafræðinga og
sprengjukastara fyrir herinn. I
heilt ár flugum við fyrir þessa að-
ila og fengum góða reynslu út úr
því starfi.
— En síðan skeður það að Vil-
hjálmur Þór, þáverandi utanríkis-
ráðherra, tekur í taumana og
sendir Gretti konsúl gagngert til
Ottawa til þess að bjarga okkar
málum við.
Vilhjálmur hafði skrifað kan-
adískum yfirvöldum og skýrt frá
því að íslenska ríkið hefði fulla
þörf á því að fá okkur til starfa og
því yrði að veita okkur flugskírt-
eini og málum okkar var því
bjargað í höfn.
Því var það að ég afréð að fara
heim til Islands í október árið
1943. Upp á von og óvon um at-
vinnu. I marzmánuði 1944 réði ég
mig síðan til starfa hjá Flugfélagi
Islands. Mitt fyrsta verkefni þar
var að fljúga á milli Reykjavíkur
og Akureyrar. Fyrsta flugvélin
sem ég flaug í þessu flugi var De
Havilland. Það var góður grund;
völlur fyrir flugi á þessum árum. í
það minnsta vantaði ekki farþeg-
ana. En það voru ýmsir annmark-
ar. Herinn fylgdist mjög vel með
okkur. Og til dæmis mátti ekki
fara yfir Hvalfjörðinn. Á þessum
tíma voru aðeins þrír flugvellir á
landinu og allt flug á frumstigi.
Talstöðvasamband var fábrotið.
Nú, þetta var allt sjónflug á þess-
um dögum, og það má segja að það
sé frekar óeðlilegt flug.
Rjóminn lak niður
— Nú, það er ýmislegt sem kem-
ur upp í hugann þegar hugsað er
um þetta flug. Ég minnist þess að
í eitt skipti var ég að fara frá Ak-
ureyri til Reykjavíkur og að þessu
sinni ekki með farþega, heldur
fulla vél af mjólkurbrúsum sem
Framhlutinn •undurtattur.
Ljótt nrumat Htaat. Qtuggaö (gðmul bMð

Ljósmyndir þær sem hér birtast
af Geysisslysinu hafa ekki birst
áöur. Þær voru teknar af áhöfninni
sem fann myndavél í flakinu og
notaði hana á meöan beðið var
björgunar.
Myndirnar eru úr einkasafni
Magnúsar Guðmundssonar
flugstjóra sem gaf góöfúslegt leyfi til
þess aö þær yrðu birtar.