Morgunblaðið - 18.04.1982, Page 1

Sunnudagur
18. apríl
Bls. 49-96
Samtal við Sigmund Guðbjarnason,
prófessor I efnafræði, um rannsóknir
hans á orsökum og afleiðingum krans-
æðasjúkdóma

Vísindamaðurinn Sig-
mundur Guðbjarnason.
„Þótt eitthvaö sé gert í
nafni vísindanna þýðir
þaö ekki að það só rétt.“
Morgunblaöið/ Kmilía.
Hægt að draga rangar
ályktanir af réttum niðurstöðum
Án þess aö nokkur mælikvarði sé til á slíkt hlýtur
Sigmundur Gudbjarnason, prófessor í efnafræöi og for-
stöðumaður efnafræðistofu Raunvísindadeildar Há-
skóla íslands undanfarinn áratug, að teljast á meðal
allra merkustu vísindamanna þjóðarinnar.
það virðist þó staðreynd, að þorri almennings kann-
ast ekkert við manninn. A.m.k. ekki utan veggja há-
skólans. „Við höfum líkast til verið allt of linir við að
koma tilraunum okkar og niðurstöðum á framfæri,44
sagði hann, er ég innti hann eftir hugsanlegri skýringu
á þessu. „Þetta er algengt hjá háskólamönnum,“ bætti
hann við, „en engu að síður er það staðreynd, að t.d.
innan veggja Raunvísindastofnunar er margt fróðlegt
að gerast hverju sinni.“ Undanfarinn áratug hefur Sig-
mundur unnið að rannsóknum á orsökum og afleiðing-
um kransæðasjúkdóma. Upphaflega var ætlun hans að
rannsaka afleiðingar kransæðastiflu. Hér á landi vant-
aði hann hins vegar hentug tilraunadýr. Hann varð því
að nálgast rannsóknarefni sitt frá annarri hlið.
í samvinnu við Jónas Hall-
grímsson, meinafræðing og próf-
essor í læknadeild Háskólans, hef-
ur Sigmundur annars vegar gert
rannsóknir á hjörtum rotta, með
tilliti til aldurs, fæðufitu og steitu,
og hins vegar á hjörtum manna,
sem látist hafa skyndilega — ým-
ist af slysförum eða skyndilegum
hjartadauða.
Niðurstöður þessara rannsókna,
sem nýlega lágu fyrir, eru býsna
merkilegar. Rannsóknir Sigmund-
ar og niðurstöður hans hafa aflað
honum virðingar og frægðar ái
meðal starfsbræðra víða um heim.
Hann hefur haldið fyrirlestra
um rannsóknir sínar svo að segja
um allan heim. Fyrirlestrar hans
spanna yfir nær alla Evrópu,
Bandaríkin þver og endilöng,
Suður-Ameríku, Suður-Afríu og
Japan. Á síðasta ári einu flutti
hánn fyrirlestra í Bergen og
Tromsö í Noregi, Maratea og Bol-
ogna á Ítalíu og Heidelberg í
V-Þýskalandi.
Á þessu ári hefur honum verið
boðið að halda fyrirlestra í Tor-
onto í Kanada, Minnesota og Prag,
svo eitthvað sé nefnt. Ennfremur
hefur honum nýverið boðist eins
árs dvöl í Washington við vísinda-
rannsóknir, sem „distinguished
visiting scientist", eins og það var
orðað í boðsbréfinu. Slík boð ber-
ast ekki nema mönnum, sem aflað
hafa sér víðtækrar þekkingar og
áunnið sér virðingu fyrir störf sín
um gervallan heim.
Doktor frá Miinchen
Sigmundur Guðbjarnason er
fæddur og uppalinn Akurnesing-
ur, sonur Guðbjarna Sigmunds-
sonar í Ivarshúsum og konu hans,
Guðnýjar Magnúsdóttur. Hann
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum á Akureyri 1952. Þaðan
lá leið hans til Múnchen í V-
Þýskalandi. Þar útskrifaðist hann
með próf í efnaverkfræði fimm ár-
um síðar. Námi hans í Múnchen
var ekki þar með lokið. Doktors-
verkefni hans var í lífefnafræði,
rannsóknir á starfsháttum líf-
hvata. Varði Sigmundur doktors-
ritgerð sína 1959.
Eg fór á fund Sigmundar fyrir
nokkru til að fræðast nánar um
viðburðaríka ævi hans, störf,
rannsóknir og niðurstöður á
merkum ferli. Gefum Sigmundi
orðið:
„Það fyrsta, sem ég tók mér
fyrir hendur að námi loknu var
starf framleiðslustjóra við Sem-
entsverksmiðju Ríkisins á Akra-
nesi. Reyndar var ég fyrsti ís-
lenski framleiðslustjórinn. Sem-
entsverksmiðjan var þá nýlegt
fyrirtæki. Framleiðslan hafði ver-
ið í höndum danskra verkfræðinga
SJÁ BLAÐSÍÐU 54