Morgunblaðið - 15.08.1982, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. ÁGÚST 1982
7
Þú hefur vafalaust orðið
þess var, lesandi góður, að um
þessar mundir er víða verið að
taka upp nýtt messuform í
kirkjum landsins. Þetta veldur
því, að þú færð nú í hendur
prentaðar leiðbeiningar, sem
þú þarft að fylgja af ná-
kvæmni, ef þú vilt framkvæma
á réttan hátt þinn hluta
messugerðarinnar. Þú kunnir
orðið gamla formið og fylgdir
því fyrirhafnarlaust og gast
því notið messunnar. Þetta er
öðru vísi núna, á meðan þú
hefur ekki vanist nýja form-
inu. Þú verður að lesa og
íhuga, hvað komi næst o.s.frv.
og nýtur messunnar því ekki
eins og þig langar til. Þess
vegna spyrð þú: Hvers vegna
var verið að breyta þessu? Var
þess nokkur þörf? Þessar
spurningar hef ég heyrt frá
þér og leitast við að gefa þér
svör. En af því ég býst við að
þeir séu miklu fleiri sem hugsa
svona án þess að bera spurn-
ingar sínar fram upphátt, þá
ætla ég að leitast við að svara
þeim á þessum vettvangi einn-
ÍK-
Þegar á tímum frumkristn-
innar fékk guðsþjónustan á sig
ákveðið form, sem þróaðist
hægt og hægt uns þar voru
komnir þeir liðir allir, er í dag
tilheyra því messuformi, sem
við nefnum sígilt eða sístætt.
Því formi hélt messan um ald-
ir hér á Vesturlöndum, bæði í
kaþólskum og lútherskum sið.
Skynsemis- og fræðslustefna
sú, sem hafði mikil áhrif á allt
andlegt líf í Evrópu beggja
megin aldamótanna 1800, kom
víða fram breytingum á
messuforminu, þannig að þar
voru ýmsir liðir burtu felldir.
Þannig varð þetta hér á landi á
fyrstu áratugum 19. aldar.
Jafnframt vék hinn gregorí-
anski messusöngur fyrir yngri
tónlist.
Á þessari öld hafa svo risið
hreyfingar, sem hafa viljað
endurvekja hið sístæða messu-
form. Hafa þar ýmsir viljað,
að gregoríanski söngurinn
(grallarasöngurinn) fylgdi þar
með, en aðrir hafa á það bent,
að eðlilegt væri, að þar veldi
hver kynslóð eftir sinni vild.
Sr. Bjarni Þorsteinsson, prest-
ur og tónskáld á Siglufirði,
bætti um sl. aldamót mörgum,
horfnum liðum inn í hátíðar-
messurnar, sem síðan hafa
verið sungnar af mikilli gleði
við hans fögru tónlist. Helgi-
siðabókin, sem út kom 1934,
tók inn hátíðarmessur hans og
jók lítils háttar hina almennu
messugjörð á sunnudögum.
Það er það messuform sem við
höfum átt að venjast nú í nær
hálfa öld.
Hin síðari ár hefur þeirri
skoðun vaxið fylgi meðal
presta og margra annarra, að
stíga ætti skrefið til fulls og
taka aftur upp hið sístæða
messuform. Nokkrar deilur
hafa orðið, en aðallega um
tónlistina, hvort hún ætti að
vera gregoríönsk eða menn
ættu að hafa þar frjálst val.
Nýja
messu-
formið
Rökin fyrir breytingunni eru
þau helst, að það form, sem
reynsla kynslóðanna mótaði,
hafi að geyma hluti, sem til-
beiðsla allra alda sé í þörf
fyrir. Þar er gert ráð fyrir
meiri þátttöku safnaðarins en
við höfum átt að venjast, og
takist að ná þeirri þátttöku
einlægri og einhuga þá er það
óumdeilanleg framför. Þetta
messuform hefur verið tekið
upp aftur víðast, ef ekki alls
staðar meðal okkar frænd- og
vinaþjóða. Þegar útlendingur
kemur í messu, sem er eins
UPP byggð og sú, sem hann
þekkir úr sinni heimakirkju,
þá getur hann lifað sig inn í
samfélag safnaðarins, þótt
hann skilji ekki málið, af því
hann veit, hvað verið er að
flytja. Þetta er öllum mikils
virði, sem vilja sækja helgar
tíðir, hvort sem þeir eru heima
eða heiman, og ég hef þegar
orðið var við þetta meðal er-
lendra kirkjugesta í Dómkirkj-
unni á þessu sumri.
Fyrir prédikun hefur verið
bætt inn þremur liðum, mis-
kunnarbæn, dýrðarsöng og
lestri úr Gamla testamentinu,
auk trúarjátningarinnar, sem
alltaf var flutt við skírnir og
fermingar. I miskunnarbæn-
inni viðurkenna menn ófull-
komleik sinn og biðja um styrk
af æðra heimi. Við erum þarna
öll í mikilli þörf og það er af
hinu góða að játa þá þörf sam-
eiginlega. í dýrðarsöngnum
tökum við undir söng englanna
á jólanótt, fögnum yfir því, að
Guð hefur gefið okkur Krist.
Það mundi vart of oft gert.
Gamla testamentið geymir
marga fallega og lærdómsríka
kafla. Þeir verða nú lesnir í
tengslum við pistilinn og söfn-
uðurinn hlýðir á lesturinn sitj-
andi, en hefur áður staðið
meðan dýrðarsöngurinn var
fluttur. Hins vegar er staðið
undir guðspjalli til að leggja
áherslu á, að þar er hinn æðsti
boðskapur, orð Krists sjálfs.
Að guðspjallinu lesnu kemur
trúarjátningin og er ekki sest
fyrr en henni lýkur.
Ekki er gert ráð fyrir, að
prestur lesi sérstaklega texta
sinn af stól, heldur felli hann
inn í upphaf prédikunarinnar
eða vitni til hans, hafi hann
verið lesinn frá altari. Bæn af
stól eftir prédikun fellur niður,
en í staðinn kemur hin svo-
nefnda almenna kirkjubæn frá
altari að sungnum fyrsta sálmi
eftir prédikun. Hún er flutt í
nokkrum liðum og er gert ráð
fyrir að söfnuðurinn taki undir
hvern lið með orðunum
„Drottinn, heyr vora bæn“.
Sumir fella sig ekki við þetta,
en ég fullyrði, að þar sem tekst
að gera þetta af einlægni og
samstillingu nær bænin betri
tökum á söfnuðinum. Messulok
eru síðan með venjulegum
hætti, nema altarisganga sé.
Hún er nokkuð breytt. Inn-
setningarorðin eru þá lesin og
það tel ég til bóta.
Þannig eru breytingarnar í
stórum dráttum. Það tekur
sinn tíma að venjast þeim.
Komi menn til kirkju með
jákvæðu hugarfari, mun það
vel takast, og í ljós mun koma,
að breytingarnar eru ekki
stórvægilegar, a.m.k. þar sem
tónlistin verður sú sama og áð-
ur, sem víðast mun verða.
Komdu í kirkju, lesandi
minn, til að kýnna þér hlutina.
Reyndu að lifa þig inn í at-
höfnina, taka þátt í henni með
bæn þinni, lofgjörð og íhugun
Guðs orðs. Meðan þú bíður eft-
ir að messan hefjist, þá máttu
gjarnan fletta upp á sálminum
nr. 219 og búa þig undir guðs-
þjónustuna með því að lesa
hann:
f kirkju þína krnn þú mér
art koma, DroUinn, sem mér ber,
nvo hvert sinn, er ég héAan fer,
ég handgengnari verAi þér.
Stykkishólmur:
Næg verkefni hjá
Stykkishólmi, 11. ágúst.
Skipasmíðastöðin Skipavík í
Stvkkishólmi hefir á þessu ári
haft næg verkefni og nú undan-
farið hefir stöðin orðið að neita
um þjónustu, vegna þess að ekki
er nægur mannafli til vinnu þar.
Skipasmíðastöðin hefir nú
auglýst eftir mönnum til
vinnu og vantar alltaf fleiri
starfsmenn. Aðstaða öll er
Skipavík
ágæt, og með tilkomu hinnar
nýju hafskipabryggju þar í
nágrenninu er að vænta fleiri
verkefna.
Fréttaritari
Orðsending
frá Markúsi B. Þorgeirssyni,
björgunarnetahönnuði.
Þeir aðilar sem eiga myndir frá björgunarsýningu í Krossá
2. ágúst vinsamlegast hringið í síma 51465.
w
Veröbréfamarkaður
Fjárfestingarfélagsins
GENGI VERÐBREFA 15. AGUST 1982
VERÐTRYGGÐ
SPARISKÍRTEINI
RÍKISSJÓÐS:
1970 2. flokkur
1971 1. flokkur
1972 1. flokkur
1972 2. flokkur
1973 1. flokkur A
1973 2. flokkur
1974 1. flokkur
1975 1. flokkur
1975 2. flokkur
1976 1. flokkur
1976 2. flokkur
1977 1. flokkur
1977 2 flokkur
1978 1. flokkur
1978 2. flokkur
1979 1. flokkur
1979 2. flokkur
1980 1. flokkur
1980 2. flokkur
1981 1. flokkur
1981 2. flokkur
Sölugengi
pr. kr. 100.-
8.088,70
7.122.94
6.175.17
5.231,96
3.794,34
3.495,49
2.412,76
1.981.02
1.492,29
1.414.18
1.132,48
1.050,60
877.32
712,36
560,51
472,50
365,23
271,27
213.17
183,19
136,04
Meöalávöxtun ofangreindra flokka um-
fram verötryggingu er 3,7—5%.
VEDSKULDABRÉF
ÓVERÐTRYGGD:
Sölugengi m.v. nafnvexti
(HLV)
12% 14% 16% 18% 20% 40%
1 ár 66 67 68 69 71 80
2 ár 55 56 57 59 61 74
3 ár 46 48 50 51 53 70
4 ár 40 42 44 46 48 67
5 ár 35 37 39 41 43 65
VEÐSKULDABRÉF
MEÐ LANSKJARAVÍSITÖLU:
Sölugengi nafn- Ávöxtun
m.v. vaxtir umfram
2 afb./éri (HLV) verðfr.
1 ár 96,49 2%5 7%
2 ár 94,28 2% 7%
3 ár 92,96 2'/j% 7%
4 ár 91,14 2%% 7%
5 ár 90,59 3% 7%
6 ár 88,50 3% 7'/4%
7 ár 87,01 3% 7%%
8 ár 84,85 3% 7%%
9 ár 83,43 3% 7Vi%
10 ár 80,40 3% 8%
15 ár 74,05 3% 8%
VERÐTRYGGÐ
HAPPDRÆTTISLAN RÍKISSJÓDS
B — 1973 2,715,42
C — 1973 2.309,24
D — 1974 1.958,25
E — 1974 1.339.56
F — 1974 1.339,56
G — 1975 888,58
H — 1976 846,63
I — 1976 644,18
J — 1977 599,43
1. fl. — 1981 119.55
TÖKUM OFANSKRÁÐ VERÐBRÉF í UMBOÐSSÖLU
Verðbréfaniarkaður
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu 12 101 Reykjavik
lónaöarbankahúsinu Simi 28566
HUSAVIK
Véla- og bifreiða-
verkstæðið Foss hf.
<&VIIAPEI1P
ÞJÓNUSTUMIÐSTÖÐ
Höfðabakka9 86750
EF ÞAÐ ER FRÉTT-
NÆMT ÞÁ ER ÞAÐ í
MORGUNBLAÐINU