Morgunblaðið - 20.08.1982, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. ÁGÚST 1982
21
Sparifjáreigendiir — er
verðtryggingin í hættu?
eftir dr. Pétur Blöndal
tryggingafrœðing
I morgun, þegar ég var að koma
mér á ról, heyrði ég í einum lands-
feðranna syngja sönginn sinn um
vandamálin sem að þjóðinni
steðja og hvað hann ætli nú til
bragðs að taka til þess að forða
okkur Islendingum frá voðanum.
Og svo hóf Steingrímur (en svo
heitir landsfaðirinn) að tíunda
bjargráð sín. Hlustaði ég eins og
gengur á sönginn góða með öðru
eyranu. En allt í einu heyrði ég
tóna, sem ég hafði lengi óttast í
leyndum kimum huga míns að ég
myndi heyra og ég glaðvaknaði.
Steingrímur hóf nefnilega að
tala um að það þyrfti að „breyta"
grundvelli vísitölu lánskjara, en
hún hefur verið notuð til þess að
tryKgja okkur sparifjáreigendum
að greiddar séu til baka þær krón-
ur, sem við felum bönkunum til
varðveislu. Var á ráðherranum að
skilja að ekki væri eðlilegt að
sparifé hækkaði í takt við verð-
bólguna (ryki upp úr öllu valdi) á
meðan verðbætur á laun alls al-
mennings væru skert.
Hver skyldi nú vera tilgangur-
inn með þessari yfirlýsingu? Á nú
að fara að berja aftur á sparifjár-
eigendum eins og gert hefur verið
undanfarin 40 ár með þeim
hörmulegu afleiðingum að frjáls
sparnaður hvarf og vék fyrir óráð-
síu og eyðslu? Telur formaður
Framsóknarflokksins að sparnað-
ur sé orðinn of mikill eða hvað? Er
lánsfé ails staðar að fá? Hvað eru
menn þá að tönglast á vandræðum
Húsnæðismálastjórnar? Telur
Steingrímur það vera holla nær-
ingu fyrir það veikburða blóm,
sem hinn nýi sparnaður á verð-
tryggðum reikningum er, að koma
með svona yfirlýsingar? Eykur
þetta traust manna á verðtryggð-
um innlánum og spariskírteinum,
sem einnig eru bundin vísitölu
lánskjara?
Ráðherrann má vita það, að
verði hróflað við vísitölu láns-
kjara, þá tek ég alla aurana mína
út af verðtryggðu reikningunum
og fer að eyða eins og hinir (kaupi
t.d. óþarfa togara) og aldrei skal
ég kaupa spariskírteini framar.
Og ég mun ráðleggja öllum öðrum
sparifjáreigendum að gera slíkt
hið sama.
I)r. Pétur Blöndal
Steingrímur talar um að láns-
kjaravísitalan rjúki upp úr öllu
valdi á meðan kaupgjaldsvísitala
sé skert. En hann gleymir því, að
launþegar fá einnig grunnkaups-
hækkanir annað slagið. Ég veit
ekki til þess að innlán hafi fengið
grunnkaupshækkun í nóvember og
í júlí sl. umfram vísitölu. Það er
hugsanaskekkja að bera saman
kaupgreiðsluvísitölu, sem er skert
öðru hverju til þess að taka aftur
óraunhæfar grunnkaupshækkan-
ir, og lánskjaravísitölu. Nærri
sanni væri að bera saman ráðstöf-
unartekjur og vísitöluna og þar er
ekki mikill munur á hækkunun-
um.
Það hefur heyrst áður á um-
ræddum landsföður, að hann er
ekki mikill vinur raunvaxta enda
plataður til þess að fallast á þá.
Honum og öðrum andstæðingum
frjáls sparnaðar (því sparnaður
verður enginn, ef sá sem sparar á
eilíft að tapa á því) vil ég benda á
eftirfarandi augljós sannindi: Ef
einhver á að sleppa því að kaupa
sér litasjónvarp, vídeótæki, skíða-
útbúnað, nýjan bíl o.s.frv. og
leggja hluta af launum sínum á
bankabók, þá verður hann að
treysta því að hann geti keypt þessi
gæði seinna. Það er þetta traust,
sem reynt hefur verið að byggja
upp undanfarið. Ef traustið hverf-
ur, þá verður vandi atvinnulífsins
svo stórfelldur, að ekki verður við
ráðið, því fyrirtækin þurfa lán til
þess að ráðast í nauðsynlegar
framkvæmdir. Og þetta á ekki
hvað síst við Samvinnuhreyfing-
una, sem hefur mikið fé að láni.
Reykjavík, 17. ágúst 1982.
Enn um ferju
yfir Breiðafjörð
eftir Þorvald
Þorvaldsson
Miðvikudaginn 14. júlí sl. birtist
í Morgunblaðinu grein eftir undir-
ritaðan undir fyrirsögninni:
„Hvað á að gera við gömlu Akra-
borgina?" Benti ég þar á, að skipið
mundi henta vel sem ferja yfir
Breiðafjörð frá Stykkishólmi að
Brjánslæk. Hlakkaði ég til að sjá
viðbrögð Vestfirðinga því að mér
þótti málið varða þá nokkuð.
Liðu nú nær fjórar vikur, að ég
elti sólina kringum landið og sá
ekki blöð nema slitrótt. Þegar
heim kom tókst mér ekki að finna
önnur viðbrögð en ályktun sýslu-
nefndar Vestur-Barðastrandar-
sýslu, en þar segir m.a.:
„Sýslunefnd Vestur-Barða-
strandarsýslu leggur þunga
áherslu á, að ekki verði stigið
skref aftur á bak frá því sem verið
hefur, heldur verði horfið að því
ráði að byggja haganlega hannaða
bílferju sem annað geti flutninga-
þörfinni yfir Breiðafjörð.
í því sambandi vísar nefndin til
ályktana sinna í þessu máli.
Benda má á sem líklega lausn
nýja teikningu af bílferju fyrir 15
bíla, sem Bátalón hf. í Hafnarfirði
hefur gert að tilhlutan Flóabáts-
ins Baldurs hf.“
Svo mörg voru þau orð. Sé hér
ekki stigið skref aftur á bak, þá er
skrefið fram á við ekki stórt, eða
ályktunin af stórhug gerð. Það er
stokkið úr 12 bílum upp í 15. Vita
menn annars hver flutningaþörf
yfir Breiðafjörð er?
Þegar Akraborgin var keypt til
Akraness árið 1974 voru fjölda-
margir bæjarbúar og áhrifamenn
um land allt, sem töldu skipið allt
of stórt, og þegar vegurinn batn-
aði fyrir Hvalfjörð, færi enginn
maður með skipinu. En hvað hefur
gerst? Vegurinn fyrir Hvalfjörð
hefur batnað mikið síðan, en bíla-
flutningar milli Reykjavíkur og
Akraness aukast samt jafnt og
þétt. Með tilkomu nýjustu Akra-
borgarinnar aukast þeir enn þrátt
fyrir verulegar vegabætur á vegin-
um hér á milli í sumar.
Nú er svo komið, að bæði skipin
eru meira og minna í förum, og nú
er ef til vill óvíst, að eldri Akra-
borgin standi Breiðfirðingum og
Vestfirðingum lengur til boða.
Það er afar erfitt að áætla slíka
þörf sem þessa fyrirfram, því það
sýnir sig jafnan, að bætt og aukin
þjónusta skapar alltaf nýja við-
skiptavini, sem enginn reiknaði
með. Ferja yfir Breiðafjörð á ekki
einungis að hafa það að markmiði
að leysa úr brýnustu flutningaþörf
dagsins í dag, heldur á hlutverk
hennar að vera að opna Vestfirð-
ina fyrir landsmönnum og ferða-
fólki almennt og rjúfa einangrun
þessa afskekkta landshluta. Það
gerir engin 15 bíla ferja. Með
byggingu slíkrar kænu er einungis
verið að hjakka í sama farinu.
í landinu eru nær 80 þúsund bíl-
ar, og þeim er ekið um landið vítt
og breitt. Fleiri og fleiri óska
fremur eftir því að sitja í setustof-
um Akraborgar í klukkutíma
heldur en að aka 100 km allgóðan
veg, og án þess að spara sér nokk-
urn tíma svo að heitið geti. Hversu
margir myndu þá ekki vilja spara
sér að aka 200 km veg, grýttan og
ójafnan um heiðar og háfjöll og
kringum marga endalausa firði.
Það þarf meira en 15 bíla ferju til
að fullnægja þeim óskum.
Vegamál Vestfirðinga hafa oft
verið á dagskrá í fjölmiðlum. Er
þá efst á baugi hvernig unnt sé að
halda vegi opnum til ísafjarðar
meiri hluta ársins. í þessu máli
eru ekki allir á eitt sáttir og er það
að vonum. Það hefur einnig sýnt
sig, að Vestfirðirnir hafa klofnað
mjög í þessu máli. ísfirðingar og
Djúpmenn vilja veg um Strandir,
en það þjónar ekki öðrum byggð-
um á vestanverðum kjálkanum.
Hér er hins vegar mál, sem þjónar
öllum byggðum á Vestfjörðunum
allt til Isafjarðar og Bolungavík-
ur.
Ég hygg, að ef göng yrðu grafin
Þorvaldur Þorvaldsson
gengið Breiðadalsheiði svo að
losna megi við efsta klifið í henni,
þá megi lengi halda opnum vegi
milli Vatnsfjarðar og Isafjarðar,
því að vegurinn á þessari leið er
allhár og vel byggður. Mér sýnist
því, að Vestfirðingar ættu að sam-
einast um þessi tvö mál í vegabót-
um sínum, göng í gegnum Breiða-
dalsheiði og almennilega bílferju
yfir Breiðafjörð. Jafnframt ættu
þeir að setja teikninguna af 15
bíla-ferjunni á Byggðasafn Vest-
fjarða, hún á hvergi heima nema
þar.
Akranesi, 16. ágúst 1982,
Þorvaldur Þorvaldsson
Sendiherra Bandaríkjanna veitir
íslenzkum sjómönnum viðurkenningu
ÞANN 18. ágúst sl. fór fram athöfn
um borð í bandaríska strandgæslu-
skipinu „Northwind", þar sem það
lá við Sundahöfn. Við þetta tækifæri
þakkaði sendiherra Bandaríkjanna,
Marshall Brement, íslenskum skipa-
félögum og sjómönnum fyrir þeirra
þátttöku í samræmdu björgunar-
kerfi sem kallast „The Automated
Mutual Assistance Vessel Rescue
System“ (AMVER).
AMVER er áætlun handarísku
strandgæslunnar um samræmda
þátttöku allra skipa í neyðartil-
fellum. Daglega fylgist hún með
um 2500 skipum frá yfir 90 lönd-
Jafnframt því sem sendiherr-
ann veitti framangreindar viður-
kenningar veitti hann áhöfnum á
Bakkafossi og Skaftafelli sérstök
viðurkenningarskjöl og forstjóra
Eimskipafélags íslands var veitt
sérstök viðurkenning fyrir þátt
þeirra í AMVER-neyðarþjónustu
bandarísku strandgæslunnar. All-
ir þessir aðilar hafa lagt sitt af
mörkum til eflingar öryggis á
honum ýmsu sjóleiðum.
Fréttatilkynning.
Leiðrétting
í VIÐTALI við Brand Stefánsson í
Vík í Mýrdal sem birtist í Mbl. 15.
ágúst sl. var haft eftir fyrsta er-
indi kveðju sem honum var send
sjötugum. Höfundur kveðjunnar
var Jóhann Magnús Hallgrímss
en ekki Jóhann Magnússon eins
prentað var. En Jóhann, sem v
frá Ytri-Sólheimum, orti jafn
aðeins undir nafninu Jóha
Magnús. Mbl. biðst velvirðingar
prentvillu þessari.
TIL
fSLAHDS
Lestun í erlendum
höfnum
AMERÍKA
PORTSMOUTH
Goöafoss 23. ágúst
Fjallfoss 24. ágúst
Mare Garant 3. sept.
Fjallfoss 13. sept.
Laxfoss 17. sept.
NEW YORK
Goóafoss 25. ágúst
Mare Garant 6. sept.
Fjallfoss 15. sept.
HALIFAX
Goðafoss 27. ágúst
Hofsjökull 27. sept.
BRETLAND/
MEGINLAND
ROTTERDAM
Alafoss 23. ágúst
Eyrarfoss 30. ágúst
Alafoss 6. sept.
Eyrarfoss 13. sept.
ANTWERPEN
Alafoss 24 ágúst
Eyrarfoss 31. ágúst
Alafoss 7. sept.
Eyrarfoss 14. sept.
FELIXSTOWE
Alafoss 25. ágúst
Eyrarfoss 1. sept.
Alafoss 8. sept.
Eyrarfoss 15. sept.
HAMBURG
Alafoss 26. ágúst
Eyrarfoss 2. sept.
Alafoss 9. sept.
Eyrarfoss 16. sept.
WESTON POINT
Helgey 1. sept.
Helgey 14. sept.
NORÐURLÖND/
EYSTRASALT
BERGEN
Mánafoss 30. ágúst
Mánafoss 13 sept
KRISTIANSAND
Laxfoss 1. sept.
Múlafoss 15. sept.
MOSS
Dettifoss 24. ágúst
Laxfoss 31. ágúst
Dettifoss 7. sept.
Múlafoss 14. sept.
GAUTABORG
Dettifoss 25. ágúst
Mánafoss 1. sept.
Dettifoss 8. sept.
Mánafoss 15. sept.
KAUPMANNAHÖFN
Dettifoss 26. ágúst
Mánafoss 2. sept.
Dettifoss 9. sept.
Mánafoss 16. sept.
HELSINGBORG
Dettifoss 27. ágúst
Mánafoss 3. sept.
Dettifoss 10. sept.
Mánafoss 17. sept.
HELSINKI
Laxfoss 24. ágúst
Múlafoss 8. sept.
Laxfoss 22. sept
GDYNIA
Laxfoss 27. ágúst
Múlafoss 10. sept.
Laxfoss 24. sept.
HORSENS
Laxfoss 30. ágúst
Múlafoss 13. sept.
Laxfoss 27. sept
THORSHAVN
Dettifoss 16. sept
VIKULEGAR
STRANDSIGLINGAR
-framog til baka
frð REYKJAVÍK alla mánudaga
frá iSAFIRÐI alla þriöiudaga
frá AKUREYRI alla fimmtudaga
EIMSKIP
SÍMI 27100