Morgunblaðið - 21.08.1982, Blaðsíða 25

Ágætu gestir, Norræna félagið á
íslandi vill ennfremur ásamt aðilum
íslensks atvinnulífs leggja sérstaka
áherslu á hug okkar til grænlensku
þjóðarinnar með því að biðja yður,
herra bæjarstjóri, sem formann há-
tíðarnefndarinnar að taka við lítilli
gjöf, sem tákni um ævarandi vin-
áttu okkar. Kynni að henta að koma
henni fyrir í menningarhúsinu, sem
rís hér af grunni innan tíðar.
Nú hafið þið, grænlenskir, reist
Norðurlandamanni — landnáms-
manninum Eiríki rauða — veglegan
minnisvarða í Brattahlíð. Okkur
langar að minna á annan Norður-
landabúa. Hann starfaði á þessu
landi í 30 ár og vakti athygli heims-
ins á lifnaðarháttum ykkar, list
ykkar og lífsskoðunum með svo eft-
irminnilegum og dýrðlegum hætti,
að hann má ef til vill þess vegna
telja kunnastan og ástsælastan
mann sem á Grænlandi hefur lifað
og starfað. I friðsamlegum vísinda-
störfum og með hæfni sinni til þess
að setja sig í spor grænlenzku móð-
urömmu sinnar minnir hann með
nokkrum hætti á þau orð Laxness,
sem ég vitnaði til um núíta.
Norðurlandabúinn, Daninn og
Grænlendingurinn Kununguak —
Knud Rasmussen — með hundaæk-
ið, eftir íslenska myndhöggvarann
Sigurjón Ólafsson, með von um nán-
ara samstarf Grænlendinga og ís-
lendinga og annarra Norðurlanda-
búa og ósk um að Kaladlítar verði
ætíð „mestir friðmenn einhverjir og
auðnumenn er á bókum getur“.
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGÚR 21. ÁGÚST 1982
25
Ár aldraðra — l>órir S. Guðbergsson XII
Vernd - Virkni - Vellíðan
Einmanaleiki og
einangrun eftir
ástvinamissi
Mikil breyting verður oft á
högum okkar við lát ástvina eða
maka. Skömmu eftir áfallið
hrúgast upp alls kyns verkefni
sem þarf að inna af hendi og
ganga frá, reikningar og pappír-
ar af öllum tegundum, jafnvel
koma íbúðaskipti til álita og
þannig mætti lengi telja. Allt
þetta getur einmitt dunið yfir
okkur þegar við erum máttvana
til líkama og sálar. Það kemur
einnig fyrir að vinir okkar og
kunningjar fjralægjast okkur
eftir lát maka af ýmsum ástæð-
um og eykur það enn á einangr-
un okkar og einmanaleika.
Ástvinurinn er horfinn, rúmið
stendur autt eða við getum ekki
lengur heimsótt hann á sjúkra-
hús svo að það er eðlilegt að það
grípi okkur einmanaleiki og ein-
hvers konar örvænting og óvissa
vegna framtíðarinnar. Við spyrj-
um í huga okkar: Hvað næst?
Hvernig stendur fjárhagurinn?
Áfall
Dauöi
Sorg
Síðari hluti
Hvað verður um mig? Hvernig
kemst ég af? Hvað á ég að gera?
Og einmitt þegar þannig stendur
á viljum við helst ekki vera að
íþyngja vinum okkar eða ætt-
ingjum og eigum þá fremur á
hættu að einangrast frá öðrum.
Við lítum fremur á þetta ástand
sem óeðlilegt en eðlilegt.
En eftir nokkrar vikur eða
mánuði fer öldurnar að lægja
aftur og lífið tekur á sig aðra
mynd. Stundum er nauðsynlegt
að leita til sérfróðra manna og
fá hjálp. Mörgum verður trúin
einnig huggun og von í slíkum
raunum.
Sektarkennd getur
gripið um sig
Við hvers kyns áfall eru marg-
ir gripnir sektarkennd. Við
hugsum til fortíðarinnar og
áfellumst okkur sjálf fyrir van-
rækslu, að hafa ekki komið betur
fram, ekki gert meira, verið í
nánara sambandi við lækni og
sjúkrahús o.s.frv. Undantekn-
ingarlaust getum við alltaf fund-
ið eitthvað sem hefði getað farið
betur ef ... Það er alltaf unnt að
vera vitur eftir á.
Þó er það svo að í ölium tilvik-
um gerðum við okkar besta, við
vissum ekki betur, það var ekki
um annað að ræða á þeim stund-
um sem ákvarðanir voru teknar.
Hugsun okkar náði ekki lengra.
Eftir á sjáum við hlutina í öðru
ljósi, skoðum þá frá öðrum sjón-
arhóli og lítum þá öðruvísi á
málin. Margir þurfa að ganga í
gegnum langan og erfiðan feril
sektarkenndar en einnig hann
þarfnast síns tíma.
Reiði fylgir oft I
kjölfar sektarkenndar
Oft finnst okkur líka eins og
aðrir hefðu getað gert betur.
Læknir hefði e.t.v. getað bjarg-
að, hjúkrunarfræðingar hefðu
getað hlúð betur að, nánustu vin-
ir og ættingjar hefðu getað gefið
sér betri tíma o.s.frv.
Þessi stig sorgar eru oft erfið
og þungbær og geta stundum
valdið því að við missum móðinn
og viljum gefast upp. Við áfell-
umst jafnvel Guð og æðri mátt-
arvöld og finnst eins og við hefð-
um á engan hátt „átt þetta skil-
ið“.
Á þessu stigi er einnig hætta á
að við einangrumst, við tökum
ekki frumkvæði, höfum ekki
samband við vini eða kunningja,
verðum ein og yfirgefin. Við leit-
um ekki til þeirra sem geta gefið
okkur ráð eða orðið okkur til
örvunar og huggunar.
Flestir komast þó yfir áfallið
smám saman. Sorgin dvínar þeg-
ar tímar líða og eftir nokkra
mánuði eygjum við aftur bjart-
ari tíma. Aðlögunartíminn held-
ur áfram og lífið fer aftur að
„ganga sinn vanagang". Þessi
tími getur einnig verið misjafn-
lega langur og getur stundum
tekið allt að ári eða-jafnvel leng-
ur.
En svo birtir aftur upp um síð-
ir og eftir „föstudaginn langa rís
sól páskamorguns".
Bcrgþóra Árnadóttir
Ný plata með
Bergþóru
BKKGÞOKA Árnadóttir hefur sent
frá sér nýja hljómplötu sem ber heitið
„Bergmál". Á plötunni eru fimmtán
lög, öll eftir Bergþóru, nema eitt, sem
er eftir Ingunni Bjarnadóttur. Ljóð og
textar eru úr ýmsum áttum og koma
þar við sögu mörg höfuðskáld þjóðar-
innar og má þar nefna Davíð Stef-
ánsson, Halldór Laxness, Hannes
l’étursson, Stein Steinarr og Tómas
Guðmundsson. Bergþóra annast söng
og leikur undir á 12 strengja gítar en
henni til aðstoðar er hópur valin-
kunnra tónlistarmanna.
Platan er hljóðrituð í Stúdíó
Nema í Glóru í Hraungerðishreppi
og mun þetta vera fyrsta breiðplat-
an sem kemur á markaðinn úr því
stúdíói. Stjórn upptöku önnuðust
þeir Gísli Helgason og Helgi E.
Kristjánsson, en þeir ásamt Berg-
þóru og Sigurði Rúnari Jónssyni
útsettu lögin á plötunni. Það er
hljómplötuútgáfan Þor sem gefur
plötuna út og er þetta fyrsta plata
fyrirtækisins en að því standa þau
Bergþóra og Þorvaldur Ingi Jóns-
son.
Hann en ekki hún
HINN ötuli stjórnarráðsstarfs-
maður sem Mbl. birti mynd af og
sagði frá í gær að hefði gengið í
veg fyrir fjármálaráðherra eftir
ríkisstjórnarfundinn á miðviku-
dag heitir Kristján Andri Stef-
ánsson og starfar sem sendill í
forsætisráðuneytinu. Mbl. kven-
kenndi Kristján, sagði að þarna
hefði verið á ferðinni ung stúlka,
sem er því alrangt og leiðréttist
hér með. Er Kristján Andri beð-
inn velvirðingar.
GÓÐ ÞJÓNUSTA TRAUST VIÐSKIPTI
ELDHÚSVAL S/F
BRAUTARHOLTI 6 — 105 REYKJAVÍK SÍMI 29280
Ef þig vantar sérsmíöaöa eldhús-
innréttingu, smíöaöa á íslandi, þá
er Eldhúsval ávallt í leiöinni
//A
/3 h
ÆáPhúii/aLf/Z; ^
/&r(U4'h*Aolti^ «n
Leitið verðtllboða, gerið samanburð, sýningareldhús á staðnum
Sérhæfum okkur i gerö
eldhúsinnréttinga, bjóðum
upp á framúrskarandi fal-
legar eldhúsinnréttingar.
Einnig margar gerðir út-
dreginna skápa auk fjölda
fylgihluta.
Komum á staðinn og
teiknum eldhúsiö í sam-
ráði við óskir kaupanda.
Veljið
íslenskt