Morgunblaðið - 10.09.1982, Blaðsíða 6

38
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1982
Hattasaumur
„Listarein að sauma hatta“ segir Soffía
Pálmadottir, ein örfárra sem kunna þá kúnst
Hattasaumur var hér á árum áður virt og vandasöm iðngrein, en námstíminn
var þrjú ár og lauk honum með prófum sem tekin voru frá Iðnskólanum.
Kennslan í skólanum var að mestu bókleg, kennd módelteikning og fleira
þessháttar, en að öðru leyti fór námið aöallega fram hjá þeim sem lært höfðu
listina og ráku hattasaumastofur og hattabúðir í tengslum við þær. Það hefur
löngum þótt vandasamt að sauma fallega og vel gerða hatta, til að vel takist
til þarf hattasaumarinn að hafa næmt auga fyrir litum og formi, því hann er
'sífellt aö skapa eitthvað nýtt, búa til ný módel og já útrás fynr sköpunagleði
og hugmyndaflug. Hefur jafnan fariö mikið orð af þeim sem færastir voru á
þessu sviöi, og má til gamans geta að tískudrottningin fræga Coco Chanel
byrjaði sinn feril sem hattasaumari og þótti mjög fær.
HH.T1
i gegnum aldirnar hafa menn haft
dálæti á allskyns höfuöbúningum,
en um þaö bera vott bæöi myndir
og málverk frá hinum ýmsu tíma-
bilum. Höfuöföt hafa þó ekki veriö
vinsæl á undanförnum árum, en
þetta virðist þó eitthvaö vera að
breytast, í það minnsta má sjá æ
fleiri af yngri kynslóöinni ganga um
götur meö hatt á höföi, enda ku
þaö vara talsvert í tísku um þessar
mundir. Talsvert hefur veriö flutt
inn af höttum, en viö lögöum leiö
okkar i tvær hattabuöir í miöbæn-
um sem eiga þaö sameiginlegt að í
tengslum við þær eru enn saumað-
ir hattar. Báöar þessar búöir hafa
verið starfræktar í um 50 ár, eig-
endurnir eru þeir sömu frá upphafi
og báöir komnir á níræöisaldur.
Viö lögðum leiö okkar fyrst niður á
Hverfisgötu en þar hittum viö fyrir
Halldóru Pétursdóttur í Hattabúö-
inni Höddu.
„Alltaf þótt svo gaman
aö sauma hatta“
„Já, ég gríp alltaf i þetta annað
slagiö," segir Halldóra er viö spyrj-
um hana hvort hún saumi enn.
„Annars kaupi ég flesta hattana í
London, þangaö hef ég fariö í
viöskiptaferöir aö jafnaði tvisvar á
ári, en maöur fór auövitað meira
hér áöur, þetta dróst allt mikiö
saman á tímabili, en nú viröast
hattarnir vera aö komast aftur í
tísku." Halldóra var ein af þeim
fyrstu sem læröu hattasaum og
sagöi ástæöuna fyrir því aö hún
verslaöi aöallega viö Breta þá aö
hún heföi lært þar í landi. „Ég
þekki svo vel til í London, kunni
alltaf svo vel viö mig þar og altaf
þegar ég kem þangaö finnst mér
ég vera komin heim,“ segir hún og
hlær. Þaö er létt yfir henni þegar
hún minnist þessara gömlu daga,
„ætli þaö séu ekki eitthvaö um 50
ár siöan ég var þarna, ég var viö
nám einn vetur og um voriö var
haldin sýning á höttunum sem viö
höföum unniö um veturinn og ég
var fengin til aö halda sýnikennslu
í hattasaumi þarna á staönum.
Þetta þótti mikil upphefö í þá
daga, en mér fannst ekkert tll um
þetta," og Halldóra yppir öxlum og
hlær aftur. Og hún saumar enn?
„Já, mér hefur alltaf fundist svo
gaman aö sauma hatta, segir hún
svolítiö afsakandi eins og hún sé
aö brjóta guös og manna reglur
meö því aö vera enn starfandi.
Halldóra er 87 ára, „alveg korn-
ung“ segir hún bak viö búöarborö-
iö og hlær enn lífsglööum hlátri.
„Þetta dróst annars mikiö sam-
an um allan heim á tímabili," bætir
hún viö. „Ég verslaöi t.d. mest viö
fjóra heildsala í London sem voru
allir meö stóra lagera, þeir hafa
líklega veriö svona" og Halldóra
gengur aö glugganum" svona eins
og héöan frá horninu á Hverfisgötu
að Klapparstíg og lengst þangaö
niðreftir." Og viö lítum niöur Hverf-
isgötuna um marga tugi metra og
sjáum fyrir okkur í huganum stóra
lagera yfirfulla af höttum af öllum
stæröum og geröum. „En þeir eru
allir hættir i dag," bætir Halldóa
viö og þaö er miöur. Siöustu árin
hef ég því verslaö mest viö eitt
ákveöiö fyrirtæki, en hjá því vinna
25 stúlkur, þær sitja allar viö þaö
aö handsauma hatta." Halldóra
sýnir okkur nokkuö af þeim áhöld-
um sem hún notar viö hattasaum-
inn. „Jú, ég var meö lærlinga
nokkra vetur" svarar hún spurn-
ingu þar aö lútandi,“ þær gengu
jafnhliöa í lönskólann, en svo giftu
þær sig og hættu þessu."
Viö fengum þær Guðfinnu og
Ólöfu Sigmarsdóttur til aö
máta fyrir okkur nokkra af
þeim höttum sem þær Soffía
og Guðfinna hafa saumað.
Við völdum nokkra af handa-
hófi, „hann er mjög raffin-
eraður þessi,“ sagði Guð-
finna er hún tók einn niður af
veggnum og bar hann að
höföi sér. Þetta var hvítur
samkvæmishattur, saumað-
ur af Soffíu, með fjööur á
annarri hliðinni. Hinir hatt-
arnir sem Guðfinna mátaði
eru saumaöir af henni sjálfri,
„hún Guðfinna er mjög flínk
hattasaumakona,“ sagði
Soffía „og henni fara mjög
vel hattar.“ Þá mátaði Ólöf
nokkra hatta sem aöallega
eru ætlaöir yngri kynslóö-
inni, svarta barðahatta
saumaða af Guöfinnu, og
svarta samkvæmishatta með
slöri saumaða af Soffíu, og
að lokum einn baröastóran
bleikan „Holliday“-hatt en
hann er ættaður frá New
York, og höfuðbúnaö sem
flestir kannast við en hann er
einnig saumaöur af þeim
Soffíu og Guðfinnu.