Morgunblaðið - 15.12.1982, Page 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. DESEMBER 1982
31
Mitterrand og Sir Laurence
Erlendar
bækur
Siglaugur Brynleifsson
Francois Mitterrand: The Wheat
and the Chaff. The Personal Diaries
of the President of France
1971—1978. Weidenfeld and Nicol-
son 1982.
Höfundurinn segir í formála, að
þessi brot séu skrifuð niður af til-
viljun, oft um atburði eða persón-
ur, sem hafi verkað á hann eða þá
hugrenningar í sambandi við lest-
ur eða uppákomur. Hann hefur
valið það efni sem hér er birt úr
meira magni og hefur sleppt ýmsu
sem hann telur full persónulegt.
Fjölmargir einstaklingar koma
hér við sögu, bæði franskir og er-
lendir, störf hans sem stjórnmála-
manns og starfsmanns franska
lýðveldisins ollu því að hann átti
samskipti við ýmsa frammámenn
innan lands og utan og honum
tekst að bregða upp svipmyndum
af þessu fólki, oft skemmtilegum
myndum. Hugrenningar hans og
mat á mönnum og málefnum er
mjög smekklega framsett, kurteis-
in bregst honum aldrei og orðin
hafa ákveðna merkingu. Hann lýs-
ir nokkuð þeim grunni sem hann
byggir á og þeirri skólun sem
hann hlaut við dagsetninguna 10.
október 1977: „Ég dái hið ritaða
orð, tungumál, málfræði, setn-
ingafræði, ég tek þann sem skrifar
af skírleika og nákvæmni fram yf-
ir þann sem prédikar sínar per-
sónulegu skoðanir. Ögun máls og
þar með hugsunar hlaut ég með
uppfræðslunni í hinum klassíska
skóla, þar sem svo mikil áhersla
var lögð á frönsku og latínu, latín-
an agar og ekki síður franskan.
Þessi skólun hefur mótað stíl
minn ..."
Þegar hann var spurður af
blaðamanni, hvort hann gerði sér
einhverja hugmynd um Frakk-
land, svarar hann: „Ég þarfnast
ekki hugmyndar um Frakkland.
Ég lifi Frakkland, ég finn með
mér tengsl við franska jörð,
franskt land, vötn og skóga. Það er
hér sem rætur mínar eru, ég þarf
ekki að leita „sálar Frakklands",
hún lifir í mér. Ég er sprottinn
upp þar sem Angoumois, Perigord
og Guyenne liggja saman ... Ég
er alinn upp í stórri fjölskyldu,
sem sá fyrir öllum þörfum sínum
sjálf, ég lifði út í náttúrunni, árs-
tíðirnar komu og fóru og halda
áfram þar til við deyjum. Síðar
hlaut ég að kynnast öðrum sviðum
landsins, iðnaði, útborgum, náma-
bæjum. Ég nálgaðist allan þennan
fjölbreytileika landsins, ættlands
míns, sem er alltaf trútt sjálfu
sér, alltaf ein heild. Ef ég á ekki að
tapa áttum, verð ég að lifa rytma
daganna, sjá sólina koma upp og
setjast, sjá víðáttur festingarinn-
ar, finna ilminn af hveiti og eik-
arskógum, finna tímann líða. Ég á
oft erfitt með að tapa ekki áttun-
um í Frakklandi steinsteypunnar.
En það Frakkland er Frakkland,
og ég á heima þar.“
Aðaltitill ensku útgáfunnar er
„The Wheat and the Chaff", sem
kom út undir titlinum „La paille
et le grain“ hjá Flammarion í Par-
ís 1975, en hér er einnig birt annað
rit sem annar kafli þessa bindis,
„The Bee and the Architect", sem
kom út 1978 undir titlinum
„L’abeille et l’architecte". Fyrri
hlutinn er þýddur af Richard S.
Woodward og seinni hlutinn af
Helen R. Lane og Concilia Hayter.
Þessi brot sem birtast hér eru
þeirrar gerðar að maður hlýtur að
vona að meira verði birt af þeim,
það er hrein unun að lesa þessa
þætti.
- O -
Laurence Olivier: Confessions of an
Actor. Weidenfeld and Nicolson
1982.
Það hefur verið beðið eftir þess-
ari sjálfsævisögu og nú er hún
komin út. Höfundurinn er leikara-
kóngur Breta og honum hefur tek-
ist að skrifa játningar sínar á
þann hátt að þær eru læsilegar og
mjög opnar ef svo má segja. Hann
lýsir foreldrum sínum og þá eink-
um föður sínum, en þeir feðgar
voru um flest ólíkir. Faðir hans
var sóknarprestur og heldur að-
sjáll og stífsinna, hann hélt því
meðal annars fram að Bernard
Shaw væri djöfullinn endurborinn
og fleira í stíl við það. En það var
hann sem ákvað að Laurence
skyldi verða leikari, enda segir
hann að leikhæfileikar hafi
snemma komið í ljós hjá sér, að
áliti foreldra sinna, ímyndunar-
aflið var fjörugt og hann átti mjög
gott með að fantasera. Núverandi
eiginkona hans, Joan, er oft spurð
þessarar spurningar: „Hvernig
veistu hvenær Larry er að leika og
hvenær ekki?“ Og svarið er:
„Hann er alltaf að leika." Og hann
heldur áfram: „Ég veit sjálfur
manna best að ég er alls ekki viss
um hvenær ég er að leika og hve-
nær ekki, svo ég sé gagnorðari,
hvenær ég lýg og hvenær ekki.“ Og
hann heldur áfram: „Hvað er það
annað en að ljúga, að leika vel er
ekkert annað en að ljúga, svo að
allir trúi því.“
Höfundurinn fjallar um skóla-
vist sína, hýðingar með fleiru og
fyrstu sporin á sviðinu og svo tek-
ur leikhúsið við. Leikhús og filma.
Hann varð snemma kunnur sem
leikari og síðar heimsfrægur fyrir
leik sinn í kvikmyndum, einkum í
Wuthering Heights og Rebecca.
Fjölmargar persónur koma við
sögu, leikarar og leikkonur, Edith
Evans, John Gielgud, Charlie
Chaplin, Garbo, Danny Kaye,
John Mills, Marilyn Monroe og Al-
fred Hitchcock.
Höfundur tíundar hjúskapar-
sögu sína all nærfærnislega og
gerir það sjálfsagt bókina mörg-
um forvitnilegri. Mikið mynda-
safn fylgir og jómfrúrræða höf. í
lávarðadeildinni þegar hann var
aðlaður 1971.
H.C. Anknen
Páni veit
Tvö ævintýri
Andersens
með myndum
Löfgrens
IÐUNN hefur gefið út tvö ævin-
týri eftir H.C. Andersen með
mvndum eftir sænska teiknar-
ann Ulf Löfgren. Þetta eru Litli
Kláus og stóri Kláus og Pápi
veit hvað hann syngur.
Ævintýrin eru hér birt í þýðingum
Steingríms Thorsteinssonar og eru
þetta fimmta og sjötta bókin í þess-
um flokki, ævintýrum Andersens
með myndum Löfgrens. Áður eru
komin: Eldfærin, Nýju fötin keisar-
ans, Svínahirðirinn og Hans Klaufi.
Bækurnar eru settar í Prisma, en
prentaðar í Bretlandi.
Metsölublad á hvcrjum degi!
Vtó veitum 15 %
kynningam/sldtt
í jólamdnuðinum a/ e/tirtöldum gosdrykkjum
il UtYú untbúóum ___Jt I tf
verksmiojan