Morgunblaðið - 23.10.1983, Blaðsíða 1

Þágufallssýki 44/45/46
Víkingar í York 48/49
Georg V 52/53
Garðyrkja 56/57
Svipmynd 56/57
Pottarím/Ostur 58
Nils 0:son 60/61
Sunnudagur 23. október
Sjúkdómurinn MS 64
William Golding 66
Myndasögur 70
Á förnum vegi 71
Dans/bíó/leikhús 72/75
Velvakandi 76/77
Popp 78/79
Spjallað við
ungt handverksfólk
í gömlu húsi
við Laugaveginn
Brakandi leðurlykt leggur fyrir vit þeirra, sem leggja leið
sína á efri hæð hússins Laugavegi 21. Og skyldi engan
undra, því í þessu gamla húsi eru þrír ungir handverks-
menn að leggja síðustu hönd á verkstæði þar sem leður
kemur ekki lítið við sögu. Húsið Laugavegur 21 verður
hundrað ára á næsta ári en Magnús Pálsson, múrari, hófst
handa við byggingu þess árið 1884. Skömmu fyrir aldamót
seldi Magnús norskum manni, Ole Halldorsen, húsið og
hafði Halldorsen, eða Óli norski eins og hann var almennt
kallaöur, þá stækkað það og endurbætt. Óli norski var
atkvæðamikill kirkjubyggingamaður og vagnasmiður í
Reykjavík um aldamótin og munu afkomendur hans, þar á
meðal listmálarinn Þorlákur Halldórsson, hafa komið við
sögu hússins á Laugavegi í gegnum tíðina og auðvitað
margir fleiri. Sú saga verður ekki rakin hér en nú er húsið í
eigu Björgvins Jónssonar, kaupmanns, og hefur Gerður
Pálmadóttir, kaupmaður, það á leigu. Gerður er hugmynda-
rík kona og hefur gert ýmsar tilraunir með nýtingu hússins.
En það er einmitt sífelld endurnýjun, sem heldur lífinu og
sálinni í gömlum húsum og ekki er verra þegar endurnýjun-
in helst í hendur við gamalt og gott handverk.
„Hingað geta allir komið, sem
ganga í skóm, stunda hesta-
mennsku og spila á gítar," segja
þau Aðalheiður Sveinbjörnsdóttir,
skósmiður, Arndís Jóhannsdóttir,
söðlasmiður, og Snorri Arnarsson,
hljóðfærasmiður, og brosa í kamp-
inn. Þau hafa líka ástæðu til þess
að vera ánægð því þeim hefur tek-
ist að koma sér upp einstaklega
vistlegri og skemmtilegri vinnu-
aðstöðu. Hvert um sig hefur sína
vinnustofu, í sameiginlegri stofu
gefur að líta afrakstur vinnunnar
upp um alla veggi og út um glugg-
ana iðandi mannlífið á Laugaveg-
inum.
Gamlir munir og veglegir kola-
ofnar eiga sinn þátt í að skapa
andrúmsloft sem á vel við vinnu-
brögðin, sem viðhöfð eru innan
veggja, því þau eru þau sömu og
fyrir tíma fjöldaframleiðslunnar.
Það er því ekki fyrir hávaðanum
að fara á þessum vinnustað þó að
stöku sinnum heyrist lágvært suð
í saumavél og Arnviður, lítill son-
ur Snorra og Aðalheiðar, suði
svolítið í foreldrum sínum svona
endrum og eins þegar athygli
þeirra beinist um of að öðru en
honum.
„Erfitt en spennandi að
vinna hjá sjálfum sér
„Við erum búin að leggja mikla
vinnu í þetta en sjáum ekki eftir
því. Það er góður og hlýlegur andi
í húsinu og þetta er eiginlega í
fyrsta skipti sem ég þarf ekki að
borga með mér í þessu starfi,
vinna aukavinnu o.s.frv. Svo hefur
hún Gerður verið okkur mjög
hjálpleg við allt sem hér hefur
þurft að gera,“ segir Aðalheiður
Sveinbjörnsdóttir, en hún er önn-
ur af tveimur stúlkum á landinu,
sem eru útlærðir skósmiðir og sú
eina í stéttinni sem leggur ein-
göngu stund á nýsmíðar.
— Hvað kom til að þú ákvaðst
að læra þess iðn?
„Ég byrjaði í menntaskóla," seg-
ir Aðalheiður, „en fann mig ein-
hvern veginn ekki þar. Svo datt ég
niður á þetta, ákvað að sjá hvernig
mér líkaði og fór í læri. Það varð
úr að ég lauk náminu, en það tekur
þrjú ár í læri á verkstæði, auk
bóklegs náms í Iðnskólanum en
það fékk ég mikið til metið úr
menntó."
— Nú var talað um það fyrir
nokkrum árum, að hart væri í ári
hjá skósmiðum því fólk væri hætt
Handverkshópurinn, lærlingurinn og barnið „í tvíriti" ef svo má að orði komast. F.v. Arndís, Dagmar, Aðalheiður
og Snorri með soninn Arnvið á handleggnum.
að láta gera við skóna sína. Hefur
þetta breyst?
„Já, nú er kappnóg að gera hjá
skósmiðum," segir Aðalheiður.
„Fólk er í auknum mæli farið að
láta gera við skóna sína, sérstak-
lega ef það á vandaða skó, sem því
er annt um. Ég fæst hins vegar
ekkert við viðgerðir nema hvað ég
lita stundum skó. Mér finnst
nýsmíðin miklu skemmtilegri og
heid mig við hana. Ég hanna, sníð,
sauma og sóla og kaupi ekkert til-
búið.“
— Hvaða efnivið notar þú mest?
„Aðallega nautshúðir, en annars
hef ég verið að gera tilraunir með
önnur efni og að blanda þeim sam-
an, t.d. leðri og rússkinni.
Síðan ég fékk svona góða að-
stöðu hef ég eiginlega ekki undan
að vinna. Ég er aðallega með
barna- og kvenskó þó að ég geri
líka karlmannaskó, stígvél og
fleira eftir pöntunum. Barna-
skórnir eru vinsælastir og þeir eru
líka það, sem mér finnst skemmti-
legast að búa til. Svo er talsvert
um það að fólk komi með upp-
áhaldsskóna sína og láti sníða eft-
ir þeim. Fólki finnst gaman að
taka þátt í vinnunni og þannig vil
ég líka gjarnan hafa það,“ segir
Aðalheiður og bætir við að því
fylgi bæði kostir og gallar að
vinna „hjá sjálfri sér“ eins og hún
kemst að orði. „Það er erfitt en
líka spennandi og skemmtilegt,"
segir Aðalheiður og snýr sér að
því að svo búnu að sníða efni, —
SJÁ NÆSTU SÍÐU
„Góður andi
í panelnum“