Morgunblaðið - 15.01.1984, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. JANÚAR 1984
Guöniundur Thoroddsen viö eitt verka sinna á sýningunni í Nýlistasafninu. (Ljósm. Mbl. Kristján Einarsson).
„Aðalatriðið er að hafa
gaman af að skapa“
Rætt við Guðmund Thoroddsen, myndlistarmann
VIDTAL: HILDUR HELGA SIGURDARDÓTTIR
Ekki voru Hollendingarnir fyrr farnir úr Nýlistasafninu vid
Vatnsstíg, en viö tók sýning á verkum ungs íslendings, sem sótt
hefur mestan hluta sinnar myndlistarmenntunar til þess mar-
flata en listglaða lands, Hollands. Það er Guðmundur Thorodd-
sen, sem um þessar mundir sýnir verk sín í Nýlistasafninu og
lýkur sýningunni í kvöld, sunnudag 15. janúar. Er mál þeirra
sem séð hafa, aö þessi sýning sé með þeim skemmtilegri, sem
gefiö hefur að líta í Reykjavík að undanförnu. Og þar sem
listamaðurinn sjálfur er líka langt frá því að vera leiðinlegur,
þótti tilvalið að ná af honum tali áður en hann héldi aftur á vit
Hollendinga.
Guðmundur útskrifast frá graf-
íkdeild Ríkislistaakademíunnar i
Amsterdam næsta vor. En hann
hefur komið víðar við, talsvert
fengist við tónlist og er ferðagarp-
ur hinn mesti, eflaust einn fárra
sem á sumrin koma siglandi heim
frá námi á eigin skútu, sem hann
smíðaði reyndar sjálfur.
Það stóð ekki allt of vel á hjá
Guðmundi kvöldið sem viðtalið fór
fram, því honum höfðu borist
fréttir af því að brotist hefði verið
inn í íbúð hans í Amsterdam og
stolið þaðan ýmsu lauslegu.
— Nei, þeir stálu víst engum
myndum og ég er nú svolítið
móðgaður yfir því, segir Guð-
mundur, og við víkjum talinu að
myndunum á veggjum Nýlista-
safnsins, en þær eru 34 talsins,
grafík og málverk jöfnum hönd-
um.
— Ég hef alltaf verið síteikn-
andi frá því ég man eftir mér og
þegar mamma fór austur á Þing-
völl að mála, fékk ég lítinn striga
og málaði líka, segir Guðmundur.
En hann er sonur Drífu Viðar list-
málara og rithöfundar og Skúla
Thoroddsen læknis.
— En sjaldnast var nú listin
sem slík í fararbroddi, segir hann.
— Kannski eru líka bestu hlutirn-
ir sem maður hefur gert á spássi-
um kennslubóka, beint út úr sál-
inni án þess að nokkuð lægi við.
Anatómíuserían hérna á sýning-
unni varð til í tímum í læknis-
fræði í HÍ veturinn ’74. Að læra
allt um æða- og taugakerfið er
kannski ekki það skemmtilegasta
sem maður gerir, þannig að þetta
þróaðist út í það að verða skríbó.
Seinna tók ég svo ljósmyndir upp
úr gömlu rúðustrikuðu vinnubók-
inni, stækkaði upp og setti á sink-
plötur með tækni sem kölluð er
fótógrafísk æting. Þannig er þessi
sería til komin, segir Guðmundur
og undirrituð minnist allt f einu
tímabils þegar öll plögg, sem frá
nemendum Menntaskólans í
Reykjavík komu, voru skreytt bú-
sældarlegum rottum og fimmta-
bekkjarferð var m.a. fjármögnuð
með sölu jólakorta þar sem rott-
urnar hans Guðmundar stigu
villtan dans í kringum jólatréð og
renndu sér á skíðum.
— Já, rottutímabilið, segir
hann, — ætli þetta hafi ekki verið
einhver illkvittni í manni, en þær
voru nú ósköp vinalegar, greyin.
Mótorhjól í Mið-afríska
lýðveldinu
Ein af „anatómíunum" á sýn-
ingunni minnir grunsamlega mik-
ið á fyrrverandi afrískan einræð-
isherra. — Já, þetta er Bokassa,
segir Guðmundur. Eftir stúdents-
próf fórum við Þorbjörn Magnús-
son í níu mánaða Afríkuferð og
sátum þá fastir hjá Bokassa í
Mið-afríska lýðveldinu í einn og
hálfan mánuð. Landið var á þeim
tíma einkaeign forsetans. Við vor-
um að reyna að selja mótorhjólin
okkar, en gekk treglega, því Bok-
assa var að byggja höll og enginn
hafði fengið útborgað í þrjá mán-
uði. Loksins tókst okkur að selja
þau trúboða fyrir slikk og keypt-
um eintrjáninga í staðinn og
sigldum á þeim niður Ubanqui-
fljótið í gegnum svartasta frum-
skóginn. Síðan tókum við fljótabát
til Kongó.
Þessi ferð kveikti ferðabakteríu,
sem blundar í mér æ síðan, þörf
fyrir að vera alltaf að sjá eitthvað
nýtt. Það er líka hluti af mínum
karakter að vaða úr einu í annað.
Allt verður leiðigjarnt til lengdar.
Þegar heim kom úr Afríkuferð-
inni haustið ’73, byrjaði ég í lækn-
isfræðinni, en var alltof mikið í
loftinu út af ferðinni og það varð
úr, að ég hætti og fór að grafa
skurði frostaveturinn mikla.
Næsta vetur fór ég svo aftur í
skólann og ætlaði nú aldeilis að
taka þetta föstum tökum, en þau
tök urðu að þessari seríu, segir
Guðmundur kímileitur og lítur á
„Vonlaust" heitir verkið og ætti ástæðan ekki að vefjast
fyrir neinum.
„Fflósófinn."
anatómíuna á veggnum. — Þann
vetur byrjaði ég reyndar á nám-
skeiðum í Handíða- og myndlist-
arskólanum og svo komum við
nokkur saman og fórum að spila.
Úr því varð hljómsveitin Diabolus
in Musica. Ég spilaði á klarinett
og píanó og samdi nokkur lög og
texta, en vorið ’76 gáfum við út
plötuna Hanastél á Jónsmessu-
nótt. Sama vetur hafði ég reyndar
farið í Tónlistarskólann til þess að
komast að því hvort ég hefði
nokkra tónlistarhæfileika. Ég
komst að því að svo væri ekki en
myndlistin náði alltaf meiri og
meiri tökum á mér, þangað til ég
ákvað að fara út og hella mér út í
hana.
Lífið í litum
Ég fór því sumar ’76 til Parísar,
í myndlistardeild háskólans þar.
Jafnframt var ég frjáls nemandi
við Akademíuna, en hún var mun
meira gamaldags en háskólinn —
full af kennurum sem vildu að
maður gerði nákvæmlega eins og
þeir.
— En hafa ekki allir gott af því
að læra viss grundvallaratriði vel?
— Akademían getur eyðilagt
suma, segir hann, t.d. getur
ímyndunaraflinu verið hætta bú-
in. Það fer eftir því hversu sterkur
karakter viðkomandi er. Ef hann
ræður við það, þá er það mjög gott
og undirstaða í teikningu sakar
aldrei.
f París var ég í tvo vetur og
líkaði mjög vel. Það sem hrakti
mig þaðan var að á þessu tímabili
fékk ég mikla skútubakteríu og
ákvað að fara að safna mér fyrir
einni slíkri. Það varð úr að ég fór
til Kaupmannahafnar og þar var
ég svo næstu þrjú árin, vann fyrir
mér og smíðaði eina skútu. Ég
kom mér líka upp vinnustofu og
dundaði mér við að mála. Þó ekki
af heilum hug, var í hálfgerðu fríi
frá myndlistinni en nýttist tíminn
í ýmislegt sem hefur komið að
gagni síðan.
Haustið ’80 kom í ljós að fjórir
meðlimir Diabolus in Musica voru
staddir í Kaupmannahöfn og það
var ákveðið að drífa í því að gera
aðra plötu, ásamt fleirum sem
bættust í hópinn. Ekkert okkar
leit á þetta sem neinn heimsvið-
burð heldur vorum við að þessu
ánægjunnar vegna. Það var mjög
gaman að standa i þessu og ég
væri til í að gera það aftur ef
tækifæri gefst til. Platan hét Lífið
í litum og um tónlistina á henni
má segja, að hluti hennar hafi ver-
ið stældur og stolinn héðan og
þaðan, annar hluti stíft skrifaðar
útsetningar og ívafið frjáls spuni.
— Lenti þessi plata ekki í
hrakningum á leiðinni til íslands?
— Hún lenti i meiriháttar
skipsskaðaveðri, sem maður vonar
að maður lendi aldrei í sjálfur,
segir Guðmundur, en hún hafði
það af og það er henni til hróss.
Þegar skútan var tilbúin, sótti
ég um vist í grafíkdeild Ríkislista-
akademíunnar í Amsterdam,
sigldi þangað, tók upp þráðinn þar
sem frá var horfið og þar er ég enn
— hvað get ég annað?
Sería um siglingamið
Skólinn er mjög skemmtilegur,
alveg frjáls — þetta er framhalds-
skóli og ætlast til þess að maður
sé kominn með fastmótaðar hug-
myndir um það hvað maður vill
gera. Svo hefur maður bæði græj-
ur og vinnuaðstöðu. Ég er alveg
jöfnum höndum í grafíkinni og
málverkinu, vinn út frá hug-
myndunum — fæ þær fyrst og
ákveð svo hvaða tækni ég ætla að
nota.
Núna er ég að vinna að ákveðnu
verkefni, sem ég fékk þriggja
mánaða starfslaun frá íslandi og
annað eins frá Hollandi til að
gera. Það er sería um siglingamið
við vesturströnd íslands, þar sem
blandað er saman vatnslitum og
ljósmyndum, u.þ.b. 30 myndir og
verður væntanlega uppistaðan í
næstu sýningu.
Ég er búinn að vera að vinna við
þetta sl. tvö og hálft ár og vona að
mér takist að klára það áður en ég
verð leiður — það fer nefnilega að
líða að því, segir Guðmundur.
— Annars var allt annað en
leiðinlegt að vinna að þessu í
fyrrasumar, bætir hann við, ég
kom heim á skútunni og var að
dóla einn á báti, aðallega um
Breiðafjörðinn, sem er eitt al-
skemmtilegasta siglingasvæði sem
skútumaður getur hugsað sér.
Bæði sökum náttúrufegurðar og
dýralífs og svo góðs fólks í landi.
Það er hreinlega enginn friður
fyrir kökum og kaffi, tegundirnar
hrannast upp á borðunum, sama
hvort er í eyjum eða á ströndum.