Morgunblaðið - 26.02.1984, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. FEBRÚAR 1984
UE UEIA4I l\VII\AiyNDANN/4
Stjörnubíó:
Martin Guerre
Stjörnubíó frumsýndi um síö-
ustu helgi eina af athyglisveró-
ustu frönsku kvikmyndum síöari
ár1. í myndinni leiöa saman hesta
sína stœrsta stjarna Frakka, Gér-
ard Depardieu, og nýjasta nafnió
í leikstjóraheiminum, Daniel
Vigne. Myndin heitir Martin
Guerre (Le Retour de Martin
Guerre).
Kvikmyndin hlaut víöa mikla
athygli þegar hún var sýnd, fékk
m.a. þrenn César-verðlaun, sem
er helsti heiöur sem franskir
kvikmyndageróarmenn geta
vænst í heimalandi sínu.
Sagan af Martin Guerre og konu
hans Bertrande de Rols, er talin
vera sönn. Hún hófst í þorpinu Art-
igat í frönsku Pýreneafjöllunum ár-
iö 1542 (fjórum árum áður en
Martin Lúter dó), og hefur æ síöan
vakiö hrifningu og furöu sagn-
fræðinga, skálda og heimspek-
inga.
Dómarinn í hinu óvenjulega máli
Martins Guerre, Jean de Coras,
hreifst svo af því sem hann sá og
heyrði, aö hann skráöi söguna til
varöveislu.
Martin Guerre
Áriö 1542 voru hinn þrettán ára
gamli Martin Guerre og hin tólf ára
gamla Bertrand de Rols gefin sam-
an í heilagt hjónaband í þorpinu
Artigat í frönsku Pýreneafjöllunum.
Hinum unga eiginmanni reyndist
erfitt aö fullkomna hjónabandiö,
og er þeim varö ekki barna auöiö,
var álitiö aö Martin væri haldinn
illum anda. Presti þorpsins tókst
þó, eftir ítrekaöar tilraunir, aö
hrekja „hinn illa anda“ á brott og
stuttu seinna fæddist Martin og
Bertrand sonur, sem er nefndur
Sanxi.
Martin hinn ungi undi ekki hag
sínum og dag nokkurn hvarf hann
á braut og vissi enginn um feröir
hans.
Átta árum síðar birtist maöur í
Artigat-þorpi. Feröalangurinn seg-
ist heita Martin Guerre; þorpsbúar
allir taka honum fagnandi. Kona
hans, Bertrand, hrífst mjög af
Martin, en hann hefur breyst mik-
iö. Hann er stór og sterklegur karl-
maöur, meö heitar tilfinningar, afar
ólíkur þeim kaldlynda og afskipta-
litla eiginmanni er forðum haföi yf-
irgefiö hana.
Nokkrir þorpsbúar eru fullir af
efasemdum. Er þeir sjá Martin,
þykjast þeir þekkja hann sem Arn-
aud nokkurn frá Thil. Fréttin berst
út eins og eldur í sinu, og er Martin
biöur frænda sinn um aö greiöa
sér arö af jöröinni, þykjast flestir
þorpsbúar þess vissir, aö maöur-
Gérard Depardieu leikur utangarðsmanninn Martin Guerre
nefndri kvikmynd eftir Daniel Vigne.
sam-
Gérard Depardieu
Gérard Depardieu er skærasta
kvikmyndastjarna Frakka; eftir-
sóttastur bæöi í bíóum og leikhúsi,
vinsælastur af bíógestum og sá
hæstlaunaöasti. Áöur töluöu menn
um frönsku bylgjuna, nú tala menn
um „eins manns Depardieu-
bylgjuna“.
Dæmi: Áriö 1982 voru myndir
Depardieu um þaö bil 10% af allri
innkomu franska kvikmynda-
heimsins. Myndin L’Affaire Dant-
on eftir Andrej Wajda var talin lík-
leg til aö selja 300.000 miöa, en
þar sem Depardieu lék aöalhlut-
verk seldust 1.300.000 miöar.
Daniel Toscan, forstjóri Gaumont-
versins í Frakklandi segir aö nú
standi eöa falli franskar kvikmynd-
ir eftir því hvort Depardieu leiki í
þeim eöa ekki.
En ekki blés alltaf svona byrlega
fyrir Gérard. Hann er hálf-fertugur,
hefur leikiö í 51 mynd á tæpum 20
árum, helmingnum vildi hann helst
gleyma. Áöur en hann sneri sér aö
kvikmyndum, lifði hann á aö stela
og aö selja viskí á svörtum mark-
aöi. Lenti í slagsmálum og ber
voldugt nef hans þess enn merki.
Sextán ára áriö 1965 stóö Gér-
ard fyrir framan brautarstöö.
Ókunnugur maöur gekk aö hon-
um; Gérard spuröi manninn hvert
stefndi. Ti! Parísar, svaraöi maöur-
inn, og þú kemur meö mér. Maöur
þessi var leikari og Gérard opnaö-
ist nýr heimur.
Hann gekk i Théatre National
Populaire. Bekkjarfélagi hans var
Elisabeth Guignot, sem hann gift-
ist nokkrum árum síðar. Um þess-
ar mundir leika þau saman á sviöi
í fyrsta skipti í 13 ár. Gérard segist
vera svo ástfanginn aö hann gæti
boröaö konu sína.
Gérard hefur leikiö á móti öllum
helstu frönsku leikurunum, svo
sem Jean Gabin, Belmondo, Del-
on, Montand, og leikkonunum
Catherine Deneuve, Jean Moreau,
Isabelle Adjani, og nú Nathalie
Baye í „Martin Guerre“. Nýlega lék
hann á móti þýsku kynbombunni
Nastössiu Kinski í „Tungliö í ræs-
inu“ (La Lune dans le Caniveau).
Franskir leikarar eiga mjög erfitt
uppdráttar í Bandaríkjunum, en
þangað stefna flestir í leit aö frægö
og frama og peningum. En sá
Þrándur er í götu Njaröar aö mörg-
um reynist hált á svelli tungumál-
anna. Bandarískum kvikmynda-
gestum geöjast illa aö „dubbuö-
um“ myndum, sem og skýringar-
textum. Þremur frönskum leikur-
um af gömlu kynslóöinni, Charles
Boyer, Louis Jourdan og Maurice
Chevalier, tókst aö yfirstíga þenn-
an þröskuld, en Gérard Depardieu
er illa aö sér í enskunni.
Þaö stendur þó til bóta. Einn
besti vinur hans, John Travolta,
þylur nú upp frönsku málfræöina,
og Gérard ensku, og markmiöiö er
aö þeir mætist á miöri leiö, þaö er
aö segja fyrir framan kvikmynda-
vélina.
HJÓ.
inn, sem nefnir sig Martin Guerre,
sé svikari.
Ákæra er borin fram á hendur
Martin. Dómari í málinu er Jean de
Coras, vitur maöur. Martin vill
verja sig sjálfur, enda mælskur og
minnugur. Bertrand stendur meö
manni sínum.
Fljótlega kemur í Ijós aö Pierre,
frændi Martins, hefur boriö fé á
menn fyrir aö bera Ijúgvitni. Martin
afhjúpar samsæriö og dómendur
eru sannfærðir um aö hann sé sá,
sem hann segist vera.
Martin er fullviss um aö veröa
sýknaður. En skyndilega biöur nýtt
vitni um aö fá aö koma fyrir rétt-
inn. Inn í dómssal gengur maöur
með tréfót. Hann kynnir sig sem
Martin Guerre frá Artigat.
Mikil ringulreiö grípur um sig í
réttarsalnum, en Martin hikar
hvergi og biöur um leyfi til aö yfir-
heyra þennan ókunna mann. Báöir
verjast af hörku, en þar kemur aö
annar sigrar, með hörmulegum af-
leiöingum fyrir hinn.
Martin Guerre í réttarsalnum eftir heimkomuna
Stríðsleikir
— bráölega sýnd í Nýja bíói
Getur þaó verió aö unglingar
meö tölvudellu geti komiö af staö
kjarnorkustyrjöld? Um þaó fjallar
nýjasta mynd leikstjórans John
Badhams (Blue Thunder), War
Games eöa Stríósleikir, sem
bráölega veröur tekin til sýningar
í Nýja bíói.
Myndin segir frá tölvufríki í
menntaskóla, sem fyrir algera
slysni kemur heimilistölvunni sinni
í samband viö tölvukerfi varnar-
Matthew Broderick og Aily Shee-
dy leika sér að heimilistölvunni
og vita ekki aó þau hafa komið
henni í samband vió tölvukerfi
varnarmiðstöövar Bandaríkjanna.
miöstöövar Bandaríkjanna og tek-
ur til viö aö leika sér aö tölvupró-
grammi sem líkir eftir kjarnorku-
árás frá Sovétríkjunum. Strákgrey-
iö gerir sér ekki grein fyrir því aö
hann er ekki aö fást viö skemmti-
legan tölvuleik í þetta sinniö heldur
raunveruleikann. Hann situr því viö
heimilistölvuna sína meö vinstúlk-
unni og leikur sér aö kjarnorku-
stríöi milli stórveldanna tveggja.
Alheimsstríöi.
j varnarmiðstöö Bandaríkjanna
ætlar allt um koll aö keyra þegar
svo viröist sem Sovétmenn hafi
skotiö kjarnorkueldflaugum í loftiö
sem stefna aö hernaöarlega mik-
ilvægum stöövum í Bandaríkjunum
og geta haft í för meö sér dauöa
milljóna manna.
Þetta er í stórum dráttum sögu-
þráðurinn í myndinni. Þaö má vera
aö viö fyrstu sýn viröist hann nokk-
uö fjarstæöukenndur en viö þurf-
um þó ekki að líta lengra aftur en
til 1980 aö nokkuö hliöstæöum
viöburði, þegar tölva í varnarkerfi
Bandaríkjanna gaf frá sér merki
þess efnis að hundruö sovéskra
kjarnaeldflauga væru i loftinu og
stefndu í átt til Bandaríkjanna.
Hundruöum B-52 flugáhafna var
gert viðvart og tæknimönnum sem
vinna viö kjarnorkuflaugar á jöröu
niöri og í kjarnorkukafbátum
sömuleiöis. Hershöföingjar um allt
landiö héldu skyndifund og sem
betur fer fyrir okkur komust þeir
aö þeirri niöurstöðu aö tölvurnar