Morgunblaðið - 11.03.1984, Side 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. MARZ 1984
55
Haukur áasml hljómaveit ainni, aem lák é Exalon í Kaupmannahðfn.
hljómsveit í Klúbbnum um áramótin
’61—’62. Síðar var ég með hljómsveit
á „Exalon" í Kaupmannahöfn og á
margar ánægjulegar minningar það-
an. Það er alltaf gaman að syngja
fyrir Danina."
Hér er ekki úr vegi að skjóta inn
ummælum íslensks blaðamanns,
sem leit inn á Exalon þegar Haukur
og hljómsveit hans voru að skemmta
þar: „Þetta er snyrtilegur og vina-
legur næturklúbbur, með stórt
dansgótf, og þarna leika yfirleitt
ekki danskar hljómsveitir, heldur
fínar hljómsveitir frá útlöndum. Að-
sókn að þessum næturklúbbi hefur
yfirleitt verið góð, en þó hefur hún
aukist mjög síðan Haukur Morthens
kom. Dansgólfið er fullt af kátu
fólki, sem dansar, syngur og klappar
saman lófunum. — Haukur stendur
á hljómsveitarpallinum og syngur af
þvílíkri lífsgleði, að allir verða að
dansa. Svo segir hann: „Þakka ykkur
fyrir elskurnar, mange tak,“ og syrp-
an er búin. — Svo byrjar hljómsveit-
in aftur. Haukur syngur gullfallegt
íslenskt lag, sem ekki hefur ennþá
heyrst á íslandi. Það heitir Amor-
ella. Fólkið raular með.“ Og í niður-
lagi greinarinnar segir: „Haukur
Morthens kann lagið á Dönunum,
engu síður en öðru fólki, enda kunna
Þad var ekki tekið iit með aældinni að terðaat um Með hljómaveit Bjarna Böðvaraaonar í Vaglaakógi
landið é þeim érum. Hér eru Haukur og fólagar að érið 1947.
ýta farkoatinum é leiðinni til Þórahatnar, érið 1950.
Haukur éaamt konu ainni, Ragnheiði, og aonum, þeim Ómari, Hauki og
Heimi.
sést á sviði síðan á dögum Ernst
Rolfs auk þess sem hann söng mjög
„melódískt" á sinn þægilega hátt.
Hann er einnig mikill „show-maður“
og á auðvelt með að fá fólk með sér.“
Og þetta er ekki í eina skiptið sem
erlend blöð hafa séð ástæðu til að
fjalla um söngvarann Hauk Morth-
ens. Árið 1960 var hann sem oftar
við plötuupptökur í Kaupmannahöfn
og kom eitt kvöldið fram á veitinga-
húsinu Skandia þar í borg. Danska
blaðið BT sagði svo um þann atburð,
að legið hefði við að þakið fyki af
húsinu í fagnaðarlátum gesta er ís-
lenski söngvarinn með miklu rödd-
ina tróð upp. Og haft var eftir
hljómsveitarstjóranum Jörn Grau-
engaard, að hann krefðist þess að sjá
þennan söngvara á alþjóðavettvangi
því það væri ekkert réttlæti að Is-
lendingar sætu einir að honum.
„Þessar ferðir verða mér margar
ógleymanlegar," segir Haukur þegar
við rifjum þetta upp. „Og það besta
við þetta er ef til vill það, að kynnast
svona mörgu góðu fólki. Mér eru sér-
staklega minnisstæð tvö sumur, sem
við ferðuðumst um Finnland þvert
og endilangt og þeim stórkostlegu
móttökum sem Finnar sýndu okkur.
Nú, svo var Rússlandsferðin fræga
kapítuli út af fyrir sig. Hún hafði
hins vegar í för með sér ýmsar
óþægilegar, pólitiskar hliðarverkan-
ir og lengi á eftir var ég stimplaður
kommúnisti. En það er alveg klárt,
að Haukur Morthens er ekki og hef-
ur aldrei verið kommúnisti.
Þetta var hins vegar hin skemmti-
legasta ferð. Við dvöldum þarna í 16
daga og áttum upphaflega að koma
fram í þrjú skipti, en við komum
fram sextán sinnum, þannig að
eitthvað hefur Rússunum þótt varið
í þetta. Það var hljómsveit Gunnars
Ormslev, sem var með mér í þessari
ferð og þeir spiluðu jass þegar þeir
komu einir fram, en ég söng svo
dægurlög, aðallega rokk, sem þá var
mest í tísku á Vesturlöndum. Rúss-
arnir höfðu ekki haft mikil kynni af
þeirri tegund tónlistar þegar við
komum þangað, en þeir urðu greini-
lega mjög hrifnir og virtust
skemmta sér hið besta þegar við
spiluðum fyrir þá.“
Hauk og félögum hans úr hljóm-
sveit Gunnars Ormslev hafði verið
boðið til Rússlands á æskulýðsmót,
sem haldið var í Moskvu, og auk þess
að koma fram á hljómleikum léku
þeir í útvarpið og einnig hlotnaðist
þeim sá heiður að koma fram i
rússneskri kvikmynd. Myndin fjall-
aði um sjóliða einn, sem ferðaðist
um öll þau lönd sem áttu fulltrúa á
mótinu. Þáttur íslendinganna átti
auðvitað að gerast á Islandi, en
Haukur söng þar rússneskt lag
ásamt sjóliðanum. Frá Bandaríkjun-
um var aðeins tekið þar sem sjólið-
inn er að sigla meðfram strönd
þeirra, en á meðan heyrðist rokklag-
ið „Long Tall Sally" í flutningi
Hauks og hljómsveitar Gunnars
Ormslev. Haukur Morthens átti svo
eftir að sækja Sovétmenn heim öðru
sinni nokkrum árum síðar er hann
fór til Leningrad með eigin hljóm-
sveit.
„Ég byrjaði með mína fyrstu
þeir vel að meta hann. Það sýnir sig
í biðröðunum fyrir utan nætur-
klúbbinn, og fjörinu fyrir innan.“
„Já, ég kynntist mörgu góðu fólki í
Danmörku,“ segir Haukur þegar við
rifjum upp þessa tíma. „Gítarleikar-
inn Jörn Grauengaard var einn
þeirra og hann lék með mér á mörg-
um plötum. Það var ákaflega gott að
vinna með honum og hann vildi allt
fyrir mig gera. Eins var með píanó-
leikarann Paul Godske, sem er í dag
mikilsmetinn jasspíanisti. Hann
hefur einnig aðstoðað mig mikið með
hljómplötur og m.a. á hann heiður-
inn af tónlistinni á plötunni sem ég
tók upp úti í Kaupmannahöfn 1978,
„Nú er hún Gyða á gullnum kjól“. Ég
gaf þessa plötu út sjálfur, en hún
hefur ekki verið spiluð mikið hér. Ég
þarf endilega að leyfa þér að heyra
hana á eftir.
En talandi um ferðalög get ég
skotið því inn að ég er nú nýkominn
heim úr ferð til Færeyja, sem var
alveg einstaklega skemmtileg og vel
heppnuð. Við fórum fyrir tilstilli
Guðmundar Steinssonar prentara og
tónlistarmanns til að spila á þorra-
blóti fyrir Islendinga, sem eru bú-
settir í Færeyjum, en þegar upp var
staðið höfðum við leikið fimm kvöld
víðs vegar um eyjarnar og var okkur
hvarvetna tekið með kostum og
kynjum. Færeyingar eru einstaklega
elskulegt fólk og þangað er gott að
koma. Móttökurnar voru stórkost-
legar og m.a. spiluðu þeir í útvarpinu
þrisvar sinnum hálftíma hljóm-
plötukynningu með lögunum mínum
og voru svo alltaf að spila eitt og eitt
lag á meðan við vorum þarna. Og
mér hefur verið boðið að koma aftur
til Færeyja í hljómleikaferð,
en það er ekki afráðið
hvenær það verður."
einhverju með sjálfum mér upp á
aðra. Það er mikil ævintýramennska
að leggja út í svona útgáfu sjálfur og
ég er enn að bíta úr nálinni með
þetta. En ég var orðinn þreyttur á
viðskiptum við plötuútgefendur og
raunar er það umhugsunarefni út af
fyrir sig hvernig staðið er að útgáfu-
málum hér á landi, þar sem „artist-
arnir“ hafa oft litið sem ekkert upp
úr þessu. En ég er ákveðinn í að gefa
safnplötuna mína út sjálfur, sem
verður eins konar afmæliskveðja frá
mér, eins og ég nefndi áðan. Á henni
verða bæði gömul lög og ný, í göml-
um og nýjum útsetningum, og þetta
verður eins konar yfirlit yfir það
sem ég hef verið að gera í gegnum
árin. Ég er að hugsa um að fá Paul
Godske til að hjálpa mér við þetta og
ég mun nota eitthvað af lögunum af
„Nú er hún Gyða á gullnum kjól“. Ég
hef líka að undanförnu verið að
vinna í stúdíói með úrvals hljóð-
færaleikurum, Jæim Guðmundi
Steingrímssyni, Arna Elfar, Ómari
Axelssyni, Birni Thoroddsen og
Hirti Howser, og við höfum verið að
taka upp gömul og ný lög og ég er
bara ánægður með útkomuna."
Og Haukur getur vissulega verið
ánægður með útkomuna, a.m.k. mið-
að við það sýnishorn sem ég fékk að
heyra af upptökunni. Þarna voru
gömul lög og ný, m.a. syrpa með ró-
legum, fallegum lögum eins og „Am-
orella", „Kaprí Katarína", „Til eru
fræ“, og einnig fjörug dægurlög sem
Haukur hefur gert vinsæl í gegnum
árin, „Ég er kominn heim í heiðar-
dalinn", „Hulda spann" og mörg
fleiri.
„Á svona safnplötu verð ég að vera
með öll þessi lög. Ég hef orðið var
við, þar sem ég er að syngja, að fólk
beinlínis ætlast til þess aö ég taki
þessi lög við og við. Ef ég gerði það
ekki myndu margir bara snúa upp á
sig og segja: „Heyrðu, Haukur minn,
hvað ertu eiginlega að gera, leyfðu
okkur heldur að heyra eitthvað gam-
alt og gott.“ Og ég get vel skilið
þessa afstöðu. Þarna hefur það fyrir
framan sig söngvarann sem var að
raula þetta í útvarpinu í gamla daga
og því er sjálfsagt að sjá hann gera
þetta í eigin persónu. Sjálfur hef ég
mjög gaman af þessu og mér finnst
ég alls ekkert vera aö endurtaka
sjálfan mig, eins og sumir söngvarar
eru hræddir um að gera með því að
taka gömul lög með sjálfum sér.
Söngvari syngur lögin aldrei eins, og
maöur er því aðeins að endurtaka
lögin, ekki sjálfan sig.“
Á upptökunum mátti einnig heyra
nýtt lag eftir Hauk sjálfan, sem
hann kallar „Markerville", eftir
heimabyggð skáldsins Stephans G. f
Kanada, en Haukur samdi lagið við
ljóð skáldsins. Þetta minnir mig á að
Haukur var gerður að heiðursborg-
ara í byggðum Islendinga í Manitoba
í Kanada er hann var þar á ferð fyrir
tveimur árum. Ég spyr hann nánar
út í þá vegsemd:
!g veit satt að segja ekki af
hvaöa tilefni þeir sýndu mér þennan
sóma. En þetta var vissulega mikill
heiður fyrir mig og ég er ákaflega
þakklátur þessu fólki fyrir slíka við-
urkenningu.“
Dægurlagasöngvari
fyrst og fremst
En Hauki hefur áður verið sýndur
mikill sómi fyrir söng sinn,
þegar hann árið 1979 hlaut
listamannalaun fyrstur
dægurlagasöngvara
I stuttu
spjaili við Morgunblaðið við það
tækifæri sagði Haukur m.a.: „Mér
finnst þetta viðurkenning fyrir dæg-
urlagasönginn. Vissulega er það líka
viðurkenning fyrir sjálfan mig, en ég
hef aldrei ætlast til neins í lífinu
þannig að það snart mig ekki mikið
persónulega. Ég hef alltaf litið á
dægurlagaflutning sem spursmál
um túlkun. Það er spurning um það
hvernig lag eða ljóð er túlkað, ekki
hvort það er kallað dægurlag eða
eitthvað annað.“
Og talandi um dægurlagasöng og
listir spyr ég Hauk hvort honum
hafi nokkurn tíma dottið í hug að
leggja fyrir sig klassískan söng, eða
verið hvattur til þess af öðrum:
„Það hefur aldrei hvarflað að mér
að syngja neitt annað en dægurlög.
Ég var eitt sinn í tvö ár i söngtímum
hjá Sigurði Skagfield og eftir þessi
tvö ár bauð hann mér að kenna mér
áfram frítt, ef ég legði dægurlaga-
sönginn á hilluna. Ég þakkaði hon-
um kærlega fyrir, en sagðist ætla að
halda áfram að syngja það sem ég
hefði gaman af, þ.e. dægurlög. Og ég
hef staðið við það. Ég er dægurlaga-
söngvari fyrst og fremst og verð það
þangað til ég hætti að syngja.“
Heldurðu að það verði nú í bráð?
„Ég get ekkert um það sagt. Ég hef
a.m.k. ekkert hugsað mér að halda
sérstaka kveðjutónleika á næstunni.
Það er sagt um Frank Sinatra að
hann hafi haldið ótal kveðjutónleika,
en alltaf hætt við að hætta. Ég hef
ekki hugsað mér að fara út í slíkt,
enda veit maður aldrei hvað morg-
undagurinn ber í skauti sér. Hins
vegar ætla ég að halda tónleika á
sextugsafmæli mínu en það er á
þessu ári hinn 17. maí.“
Hefur þú einhvern tíma séð eftir
að hafa lagt út á þessa braut?
„Nei, það er alveg víst að ég hef
aldrei séð eftir þvi. Þetta hefur veitt
mér tækifæri, sem ég hefði ekki
fengið annars og ég hef haft mikla
ánægju af þessu starfi. Ég hef
kynnst mörgu afbragðsfólki í gegn-
um þetta og er þakklátur fyrir það
hvernig fólk hefur tekið mér í gegn-
um árin. Hins vegar er kannski timi
til kominn að fara að draga eitthvað
í land. Ég geri ráð fyrir að konan sé
farin að bíða eftir því. Það eina sem
má ef til vill setja út á þetta starf er,
að maður er oft að vinna á kvöldin í
stað þess að vera í faðmi fjölskyld-
unnar eins og flestir aðrir heimilis-
feður. En á móti kemur að ég hef átt
margar góðar stundir með strákun-
um á öðrum tímum dagsins. Senni-
lega hefur þetta verið erfiðast fyrir
konuna, en hún er þá eflaust búin að
sætta sig við það fyrir löngu.
Kannski hefur hún líka séð fram á
það fyrir löngu, að ég færi að hætta
þessu, þótt úr því hafi teygst lengur
en bæði ég og aðrir áttu von á.“
AfmæliskveÖjan
Og aftur er ég kominn á hljóm-
leika með Hauki Morthens. í þetts^
skipti hlustum við á áðurnefnda
plötu, sem Haukur gaf út sjálfur
1978. Það er pianistinn Paul Godske,
sem heldur um stjórnvölinn í tón-
listarflutningi og með honum leika
úrvals danskir „session-menn“. Fag-
mennskan leynir sér ekki og raunar
óskiljanlegt að platan skuli ekki
hafa verið spiluð meira en raun ber
vitni.
„Ef til vill hef ég ekki verið nógu
harður að halda henni á lofti, enda
hef ég alltaf átt erfitt með að troða
*