Morgunblaðið - 14.03.1984, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. MARZ 1984
Heilnudd
Partanudd
Bandvefsnudd
Bjúgnudd
Heitir leirbakstrar
Hitalampi
10% afsláttarkort. Aðeins lærðir sjúkra-
Sjúkranuddstofa
Hilke Hubert.
Hverfisgötu 39, sími 13680
milli kl. 13 og 18.
Bandalag háskólamanna minnir félagsmenn sína á,
aö frestur til aö sækja um orlofsdvöl í sumar eöa um
páskana í orlofshúsum bandalagsins eöa í íbúö
bandalagsins á Akureyri, rennur út 1. apríl.
Frestur til aö sækja um orlofsdvöl í húsum Hins ís-
lenska kennarafélags er sá sami og hjá BHM.
íbúöin á Akureyri og orlofshúsin eru einnig leigð út
nú í vetur um helgar eöa til lengri tíma. Þeir sem hafa
áhuga geta snúiö sér til skrifstofu BHM.
Skrifstofur BHM og HÍK eru í Lágmúla 7. Símanúmer
hjá BHM eru 82090 og 82112 og hjá HÍK 31117.
Bandalag háskólamanna.
Hiö íslenska kennarafélag.
▼ VARTA
_ OFURKRAFTUR -
“ ÓTRÚLEG EIMDING

SAMAN
VERÐOG

Eyðirðu stórfé í rafhlöður?
Þá skiptir máli að velja þær
sem endast best.
Hefur þú reynt VARTA rafhlöður?
í flokki algengustu rafhlaðna,
leiðir verðkönnun
verðlagsstofnunar í Ijós
að VARTA rafhlöður
eru með þeim ódýrustu:
VERÐKÖNNUN
Rafhlöður fyrir vasaljós,
útvörp, segulbönd, rafknúin
leikföng og fl. (R 20>
Varta

3
<D
U>
</>
<D
a
c
0>
0:
o»
c
<D
<o
C
3
Q.
■t'
3
Q>
B:
Varta super 21.35
Berec power 22.25
Wonder top1' 23.00
Hellesens rauð 25.00
National super 27.00
C:
Philips super 19.75
Varta high
performance2* 25.10
Wonder super 26.40
Ray-O-Wac
heavy duty 27.00
Varta super dry 29.05
Berec power plus 30.25
Hellesens gold 34.00
ffffi
Við erum óhræddir við samanburð -
VARTA vestur þýsk háþróuð framieiðsla
VARTA GÆÐI Á GÓÐU VERÐI
ávallt í leiðinni
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir GUÐM. HALLDÓRSSON
Erfið barátta bíður
arftaka Trudeaus
JOHN TURNER, 54 ára gamall lögfræðingur, sem hefur ekki haft
virk afskipti af stjórnmálum síðan hann sagði af sér embætti fjár-
málaráðherra Kanada 1975, er talinn líklegasti eftirmaður Pierre
Trudeaus forsætisráðherra, sem hefur ákveðið að biðjast lausnar,
þegar Frjálslyndi flokkurinn velur
Turner hefur sagt að hann
muni tilkynna 16. marz hvort
hann gefur kost á sér. Sérstakt
flokksþing verður sennilega
haldið í júnílok til að velja nýjan
flokksleiðtoga og forsætisráð-
herra. Trudeau heldur áfram
störfum unz eftirmaður hans
hefur verið valinn.
Turner keppti að því að verða
leiðtogi flokksins þegar Trudeau
var valinn 1968 og baðst lausnar
sem fjármálaráðherra skömmu
áður en Trudeau boðaði kaup-
gjalds- og verðlagseftirlit til að
hamla gegn verðbólgu. Auk þess
sem honum gramdist sú ráðstöf-
un er talið að hann hafi verið
orðinn þreyttur á að bíða eftir
því að verða forsætisráðherra.
Hann lét af þingmennsku einu
ári síðar.
Síðan hefur hann verið ráðu-
nautur lögfræðiskrifstofu og for-
stjóri margra fyrirtækja. Þá
sjaldan sem hann hefur látið í
Ijós skoðanir á stjórnmálum síð-
an hann hætti virkum stjórn-
málaafskiptum hefur hann
gagnrýnt stefnu stjórnarinnar í
ýmsum málum. Grunnt hefur
því verið á því góða með honum
og Trudeau.
Fyrir rúmlega fimm árum
sagði Turner að Frjálslyndi
flokkurinn hefði lækkað í áliti í
fjármála- og viðskiptaheimin-
um, að sumir ráðherrar legðu
ekki nógu hart að sér og flokkur-
inn mundi sennilega tapa næstu
kosningum, sem hann gerði 1979.
Margir Kanadamenn segja að
ævi Turners hafi verið undir-
búningur undir embætti forsæt-
isráðherra. Hann er fæddur í
Richmond í Surrey á Englandi.
Móðir hans var kanadískur hag-
fræðingur og giftist enskum
blaðamanni, Leonard Turner.
Faðir hans dó þegar hann var
tveggja ára og móðir hans giftist
auðugum iðnrekanda, sem varð
varafylkisstjóri Brezku Kól-
umbíu.
Þar stundaði hann nám í
einkaskólum og skaraði fram úr
í íþróttum. Seinna stundaði
hann nám í Oxford, þar sem
hann var Rhodes-styrkþegi, og í
Sorbonne. Hann komst í heims-
fréttirnar á sjötta áratugnum
þegar teknar voru ljósmyndir,
þar sem hann sást dansa við
Margréti prinsessu þegar hún
var í heimsókn i Kanada, og
dagblöð veltu því fyrir sér hvort
ástarsamband væri á milli
þeirra.
Hann var fyrst kjörinn á þing
1962 og hafði gegnt embætti
neytendamálaráðherra í aðeins
eitt ár er hann bauð sig fram
gegn Trudeau í kosningunni um
stöðu leiðtoga Frjálslynda
flokksins þegar Lester Pearson
hvarf af sjónarsviðinu.
Hann þótti standa sig mjög
vei í embættum dóms- og síðar
fjármálaráðherra. Hann brydd-
aði upp á ýmsum nýjungum og
almennt er viðurkennt að hann
hafi sýnt góða stjórnunarhæfi-
leika.
sér nýjan leiðtoga.
TRUDEAU: Hættir.
TURNER: Tekur við.
Síðan Turner hætti þing-
mennsku hefur hann varðveitt
samband sitt við áhrifamenn í
Frjálslynda flokknum. Hann
hefur fylgt aðhaldsstefnu í fjár-
málum, en verið hlynntur um-
bótum á sviði félagsmáia. Nafn
hans hefur ekki verið tengt verð-
bólgu, 11% atvinnuleysi, fyrir-
greiðslupólitík og öðrum vanda-
málum, sem Trudeau hefur átt
við að stríða á síðari árum, og
hann hefur hækkað verulega í
áliti.
Turner hefur notið furðumik-
ils stuðnings bæði í Frjálslynda
flokknum og meðal almennings
þrátt fyrir langa, pólitíska eyði-
merkurgöngu og lengi hefur al-
mennt verið álitið að flokkurinn
mundi snúa sér til hans þegar
Trudeau léti af störfum. Svo
mikils álits nýtur hann að talið
er að honum muni reynast auð-
velt að ná kjöri sem leiðtogi
flokksins. Hins vegar mun Trud-
eau hafa beitt sér gegn vali hans.
Helztu keppinautar Trudeaus
um leiðtogastöðuna er Jean
Chretien orkumálaráðherra,
Mark MacGuigan dómsmálaráð-
herra, Eugene Whelan landbún-
aðarráðherra, Gerald Regan
utanríkisviðskiptaráðherra og
John Roberts atvinnumálaráð-
herra.
Frjálslyndi flokkurinn hefur
sjaldan eða aldrei verið í eins
miklum öldudal og nú. Sam-
kvæmt skoðanakönnunum nýtur
hann stuðnings aðeins 32 af
hundraði kjósenda á sama tima
og 52% styðja íhaidsflokkinn.
Frjálslyndi flokkurinn hefur
sama sem ekkert fylgi í Vestur-
Kanada — hann hefur aðeins tvö
þingsæti í héruðunum fyrir vest-
an Ontario. Flokkurinn fer ekki
með stjórnina í nokkru fylki
Kanada, sem eru 10 talsins.
Ástæðan er talin sú að kjósend-
ur vilji mótmæla veldi alríkis-
stjórnarinnar í Ottawa í fylkis-
stjórnarkosningum, þótt þeir
styðji Frjálslynda flokkinn í
kosningum til sambandsþings-
ins.
Óvinsældum Trudeaus er
kennt um veikleika Frjálslynda
flokksins. Óvinsældir hans eru
einkum taldar stafa af því að
hann hefur verið lengi í embætti
og komið sér illa hjá mörgu fólki
í mörgum málum á þessum
langa tíma. Þegar hann sigraði
íhaldsmenn undir forystu Joe
Clark með miklum mun í kosn-
ingunum 1980 gaf hann í skyn að
hann mundi hætta á kjörtíma-
bilinu og við það ætlar hann að
standa.
Fyrir tilstilli Trudeaus hafa
áhrif frönskumælanmdi Kan-
adamanna aukizt og hann hefur
reynt að stuðla að sáttum þeirra
og enskumælandi manna.
Frönskumælandi Kanadamenn
eru ekki lengur annars flokks
borgarar og fylgi aðskilnaðar-
sinna í Quebec hefur minnkað.
Trudeau hefur ferðazt mikið til
annarra landa og reynt að auka
áhrif Kanadamanna í heiminum,
með misjöfnum árangri, en
sjálfsvirðing Kanadamanna hef-
ur aukizt.
Almennt er talið að hvorki
Turner né nokkur annar leiðtogi,
sem Frjálslyndi flokkurinn kann
að velja sér, geti komið í veg
fyrir sigur Ihaldsflokksins í
næstu kosningum, sem verða að
fara fram innan eins árs og
verða sennilega haldnar í haust.
Þar sem Trudeau er kennt um
veika stöðu Frjálslynda flokks-
ins er óvíst að nýkjörnum leið-
toga verði kennt um hugsanleg-
an kosningaósigur. Nýr leiðtogi
gæti síðan hæglega tryggt
flokknum sigur í þar næstu
kosningum.
Búast má við að Turner þoki
Frjálslynda flokknum lengra til
hægri í kanadískum stjórnmál-
um vegna tengsla hans við við-
skiptalífið og mikillar áherzlu,
sem hann leggur á þýðingu þess.
Hægrisinnaðri stefna væri líka í
samræmi við afstöðu kjósenda.
Nýr leiðtogi íhaldsflokksins,
Brian Mulroney, mun veita eftir-
manni Trudeaus harða keppni í
næstu kosningum. Mulroney er
sléttur og felldur kaupsýslumað-
ur frá Montreal, 44 ára að aldri,
og hafði aldrei gegnt opinberu
embætti þegar hann var kjörinn
flokksieiðtogi í fyrrasumar.
Undir forystu hans hafa
íhaldsmenn haft 20% meira
fylgi en Frjálslyndi flokkurinn
samkvæmt skoðanakönnunum
og því bendir allt til þess að
hann myndi fyrstu meirihluta-
stjórn íhaldsflokksins í Kanada
síðan John Diefenbaker vann
mikinn kosningasigur 1958.