Morgunblaðið - 05.05.1984, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. MAÍ 1984
Ein þekktasta mynd-
listakona Finna sýn-
ir í Norræna húsinu
HÉR Á landi er nú staddur einn af
þekktustu listamönnum Finna, Ulla
Rantanen, en hún er myndlistakona.
lllla er hér í boöi Norræna hússins og
Félags íslenskra myndlistarmanna og
mun hún halda sýningu í kjallara
Norræna hússins dagana 5.—20. maí.
Ulla Rantanen er fædd árið 1938 í
Keitele í Finnlandi og nam hún við
Listaháskóla Finna 1955— 1959.
Hún hefur sýnt verk sín víða um
heim og jafnt tekið þátt í samsýn-
ingum sem og haldið einkasýn-
ingar. Þá hefur hún verið fulltrúi
lands síns bæði á listasýningum í
Feneyjum og í París.
Ulla hefur unnið til margra verð-
launa og meðal annars fékk hún
fyrstu verðlaun á Cagnes-sur-mer-
sýningunni í Frakklandi 1980. Verk
eftir hana eru í eigu safna á Norð-
urlöndum og víðar um Evrópu. Á
þessu ári var Ulla útnefnd styrk-
þegi finnska ríkisins og fær hún
laun næstu 15 árin og er styrkur
þessi án allra skilmála.
Á sýningu hennar hér eru um 30
myndir, málverk, grafíkmyndir og
teikningar. Til að vinna að sýning-
unni hér fékk hún styrk frá Menn-
ingarsjóði Finnlands og íslands.
Ulla Rantanen hefur tvisvar áður
komið hingað til lands, fyrst árið
1972 er hún kom hingað og tók þátt
í samsýningu á Kjarvalsstöðum og
árið 1982, en þá dvaldist hún hér í
tváer vikur og ferðaðist vítt og
breitt um landið.
í samtali við blm. Mbl. sagði Ulla
að hún hefði fengið þennan styrk
frá Menningarsjóði Finnlands og
íslands árið 1980 og þá hefði hún
farið að huga að þessu verkefni og
m.a. heimsótt ísland í þeim tilgangi
að viða að sér efni fyrir hana. Sagði
hún að elstu myndirnar á þessari
sýningu væru frá árinu 1981 og
hefði hún í sumum þeirra gengið út
frá íslensku landslagi og sínum
upplifunum á því. Hún sagðist hafa
upplifað landslagið hér á mjög
sterkan hátt og fundist mikið koma
til þess yfir hversu miklum krafti
það byggi.
Ulla sagði að lokum að hér á
landi hefði hún eignast marga vini
og að hún væri ánægð með að hafa
fengið þetta tækifæri til að koma
hingað og setja upp þessa sýningu
en það hefði hún ekki getað nema
með tilkomu þessa styrks. Kvaðst
hún að þessu sinni ætla að dveljast
hér á landi í u.þ.b. þrjár vikur og
ferðast um landið.
Sýning Ullu Rantanen verður
opnuð kl. 15 næstkomandi laugar-
dag og lýkur henni sunnudaginn 20.
maí.
Ljósm. Mbl. RAX.
Einar fyrir framan eitt nýjasta olíumálverk sitt á sýningunni, en það heitir „Skipbrotsmaður“. Einar sagði hugmynd-
ina að málverkinu fengna frá hinu frækilega afreks.sundi Guðlaugs Friðþórssonar til Heimaeyjar eftir að bátur hans,
Hellissey, sökk.
Tíunda og stærsta einkasýning Einars Hákonarsonar opnuð á Kjarvalsstöðum á morgun:
Morugnblaðió/Ól.K.M.
Myndlistakonan við eitt verka sinna sem verða á sýningunni.
Litavalið hefur mildast
segir listamað-
urinn sem sýnir
79 olíumálverk
og 89 grafíkverk
EINAR Hákonarson myndlistarmað-
ur opnar tíundu einkasýningu sína á
Kjarvalsstöðum nk. laugardag, 5.
raaí. Sýningin, sem er sölusýning, er
sú stærsta sem Einar hefur sett upp
og er hún tvískipt. Annars vegar sýn-
ir hann 79 olíumálverk, unnin á
tveimur síðustu árum, og hins vegar
89 grafíkmyndir, en sá hluti sýn-
ingarinnar er eins konar yfirlitssýn-
ing á grafíkverkum Einars allt frá
upphafi listamannsferils hans. Þriðj-
ungur grafíkverkanna er myndir,
sem Einar sýndi í Unuhúsi árið 1969,
en það var fyrsta grafíkverkasýning
hérlends listamanns á íslandi.
Þetta er fyrsta einkasýning Ein-
ars eftir að hann hætti störfum
sem skólastjóri Myndlista- og
handíðaskólans fyrir tveimur ár-
um. Hann sagði, er biaðamaður
Mbl. hitti hann að máli á Kjar-
valsstöðum fyrr i vikunni, að
þennan tíma hefði hann getað
helgað sig myndlistinni óskiptur
og afraksturinn væri þessi sýning.
Einar sagði að kveikjan að grafík-
verkasýningunni væri sú, að for-
ráðamenn áhugamannafélags í
Hallgrímskirkjusókn hefðu beðið
sig að taka saman grafíkverk til
sýningar í anddyri Hallgríms-
kirkju. Grafíkverkasýningin sam-
anstæði því af grafíkverkum allt
frá upphafi listamannsferils hans,
en um 30 myndir eru nýjar. Hann
sagði ennfremur að þrátt fyrir að
gerð grafíkverka væri tímafrek
hefði hann alltaf gert eina og eina
á meðan hann stundaði kennslu og
skólastjórn Myndlista- og hand-
íðaskólans í 14 ár.
Aðspurður um hvert meginvið-
fangsefnið væri á sýningunni
sagði hann: „Mannlíf og fólk.“
Einar sagði myndefnið tilkomið
frá áhrifum umhverfisins, þá eru
nokkrar myndanna trúarlegs efn-
is, t.d. stórt olíumálverk af Kristi í
Hljómskálagarðinum. Listamað-
urinn var spurður, hvort hann
greindi sjálfur breytingar í list-
sköpun sinni frá síðustu sýningu
fyrir tveimur árum. „Já, litirnir
hafa mildast. Ég var í miklum
andstæðum, en litavalið er mild-
ara núna,“ svaraði hann.
Sýningin verður á Kjarvals-
stöðum eins og fyrr greinir. Hún
verður opnuð nk. laugardag og
stendur yfir til 20 maí nk.
LR frumsýnir Fjöreggið, fyrsta sviðsverk Sveins Einarssonar:
Væri hræsnari segðist ég
ekki vera með prófskrekk
— segir Sveinn Einarsson
LEIKFÉLAG Reykjavíkur frumsýnir
næstkomandi miðvikudag fyrsta
sviðsleikrit Sveins Einarssonar,
Fjöreggið. Það gerist í Reykjavík á
okkar dögum á heimili velstæðrar
fjölskyldu og fjallar um ólík viðhorf
og skoðanir þriggja kynslóða. Leik-
stjóri er Haukur J. Gunnarsson en
leikendur 15 alls.
Blaðamaður Morgunblaðsins
ræddi við Svein í tilefni þessarar
sýningar og innti hann eftir efni
verksins og þeirri tilfinningu sem
felst í því að vera höfundur í stað
þess að vera leik- eða leikhússtjóri.
„Verkið fjallar um fólk á mínum
aldri, fjölskyldu í Reykjavik í dag
og mismunandi leiðir þriggja ætt-
liða til að ná settu marki. Það er
hugsanlega að einhverju leyti
táknrænt fyrir það, sem nú er að
gerast og áhorfendur ættu tvimæla-
laust að kannast við sjálfa sig eða
einhverja, sem þeir þekkja vel. Það
ætti einnig að vera táknrænt fyrir
þann heim, sem við lifum í, þar sem
menn eru mismunandi fjáðir.
Það er annars kosturinn við
þetta, að ég er ekki leikstjóri verks-
ins líka, ég hef fengið mjög góðan
leikstjóra, Hauk Gunnarsson, og
eins hitt, að væri ég við leikstjórn-
ina líka væri ég sennilega alveg far-
inn á taugum. Eg lít þvi ekki á þetta
þannig, að ég sé fórnarlamb leik-
stjóra heldur tel ég mig hafa dottið
í lukkupottinn. Þetta er ný og
ævintýraleg tilraun og í henni
blandast saman nýjar og gamlar
tilfinningar. Ég er algjör byrjandi á
sviði leikritunar, en þó vel kunnug-
ur leikhúslífinu. Ég væri því hræsn-
ari ef ég segði að ég væri ekki með
prófskrekk, það fylgir alltaf frum-
sýningu og þegar maður reynir að
vanda sig er alltaf einhver skrekkur
í manni. Sjálfsagt hefur mig lengi
langað til að skrifa leikrit fyrir
svið, þó ekki hafi orðið af því fyrr
en nú. Ég byrjaði til dæmis á þessu
verki 1981 en gat ekki lokið því og
búið undir sýningu fyrr en ég var
laus undan embættisskyldum við
Þjóðleikhúsið,“ sagði Sveinn Ein-
arsson.
Haukur J. Gunnarsson, leikstjóri,
sagði í samtali við Mbl., að sam-
vinna þeirra Sveins væri mjög góð
og það væri mikill munur að hafa
nána samvlnnu við höfund, sem
þekkti jafnvel og hann til leik-
stjórnar og leikhússins. Þetta væri
fyrsta nýja íslenzka verkið, sem
hann setti upp með atvinnuleikur-
um og mjög gott hefði verið að
vinna það. Aðeins hefði orðið um
smávægilegar breytingar á því að
ræða frá því æfingar hófust og
þetta hefði gengið mjög vel.
Lýsingu verksins annast Daníel
Williamsson og leikmynd og bún-
inga gerir Steinþór Sigurðsson. Með
stærstu hlutverk fara Þorsteinn
Gunnarsson og Guðrún Ásmunds-
Morgunblaðið/KÖE.
Glatt á hjalla á æfingu Fjöreggsins. Frá vinstri: Haukur J. Gunnarsson,
leikstjóri, Pálmi Gestsson, leikari, Þorsteinn Gunnarsson, leikari, Gísli
Halldórsson, leikari, Sveinn Einarsson, höfundur verksins og Guðrún
Ásmundsdóttir, leikkona.
dóttir, sem leika hjónin á heimilinu,
Lilja Þórisdóttir og Pálmi Gests-
son, sem leika börn þeirra og Gísli
Halldórsson, sem leikur afann.
Höfundurinn, Sveinn Einarsson,
ætti að vera flestum kunnur fyrir
störf sín að leiklistarmálum. Hann
gegndi embætti leikhússtjóra LR
1963 til 1972 og var sfðan Þjóðleik-
hússtjóri frá 1972 til 1983. Hann
hefur jafnframt sett upp fjölda
leiksýninga, nú síðast Brúðuheimil-
ið í Færeyjum með þátttöku tveggja
íslenzkra Ieikara, Péturs Einars-
sonar og Borgars Garðarssonar.
Sveinn hefur samið útvarps- og
sjónvarpsleikrit og gert leikgerðir
eftir þremur verka Halldórs Lax-
ness.
Haukur J. Gunnarsson hefur áð-
ur sett upp sýningar hjá LR og
Þjóðleikhúsinu auk sýninga úti á
landi svo og víða á Norðurlöndum.