Morgunblaðið - 17.05.1984, Page 39

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. MAÍ1984
39
Skart í Nor-
ræna húsinu
List og hönnun
Bragi Ásgeirsson
Anddyri Norræna hússins prýðir
þessa dagana lítil sýning á skarti
er gert hafa fjórar norskar konur,
þær Inger-Marie Andersen, Sigrun
Aune, Toril Glenne og Synnöve
Korrsjöen.
Við hér á hjara veraldar eig-
um öllu frekar að venjast því, að
það séu karlmenn er standa að
baki sýningum sem þessari þótt
ein og ein kona slæðist með. Það
hlýtur þó að vera fremur hefð en
regla þvf að eðli skartgripagerð-
ar ætti vissulega að höfða meira
til kvenna en karlmanna. Þetta
segi ég hér í þeirri von að
strandhögg hinna norsku val-
kyrja verði til þess að breyta
viðhorfum fólks til gullsmíða-
fagsins. Hér gætu margar af
okkar hæfileikaríku listakonum
látið til sín taka. Og eitt er mik-
ilvægt og það er að menn átti sig
á að gullsmíði er miklu meira en
einungis fag er menn geta lært
hjá meistara. Margir frægustu
gullsmiðirnir eða réttara, hönn-
uðir tímanna, voru menn er
höfðu listskólanám að baki og
voru sumir myndhöggvarar út í
fingurgóma. Hér má vísa til
frægra svo sem ítalans Ben-
venuto Cellini (1500—1571) og
Danans Hennings Koppel
(1918—1981) svo einhverjir séu
nefndir. Þess er getið hér vegna
þess að allar eru norsku konurn-
ar menntaðar frá listiðnaðar-
skólanum í Osló og ein þeirra,
Inger-Marie Andersen, lauk
námi frá forskóla Myndlista- og
handíðaskólanum árið 1966, er
hann var í hvað mestum upp-
gangi. Máski hefur hún einna
haldbestu undirstöðumenntun-
ina, í öllu falli eru skartgripir
hennar einna formsterkastir.
Þetta er falleg og áhugaverð
sýning sem prýði er að í anddyr-
inu, gripirnir eru úr silfri og
ýmsum öðrum málmum og einn-
ig nota þær leður, perlur, þræði
og fjaðrir. Einkum ber mikið á
fjöðrunum svo að á stundum
geta gripirnir að nokkru minnt á
veiðiflugur. En eru skartgripir
ekki einnig að nokkru veiðarfæri
konunnar í formfegurð sinni og
hugmyndaauðgi? Að sjálfsögðu
ber fólk glys og skart til að vekja
athygli á mannamótum og vanda
hér vel valið.
Hér eru góðir gestir á ferð
með þokkafulla og ekta gripi í
malnum — megi sem flestir slík-
ir sækja okkur heim frá bræðra-
þjóðunum í norðri.
Nú kveður við annan tón
Hljóm-
plotur
Finnbogi Marinósson
Madness
Keep Moving
Steinar hf.
Sá sem ekki man eftir Mad-
ness-æðinu hér fyrir nokkrum
árum er annaðhvort of ungur
eða ekki með lífið á hreinu. Sum-
um fyrirgefst en öðrum ekki.
Þeir sem ekki þurfa á fyrirgefn-
ingu að halda muna að hljóm-
platan sem skapaði þetta æði var
fyrsta breiðskífa bresku hljóm-
sveitarinnar Madness. Afbragðs
góð plata sem vel hefur staðist
tímans tönn og verður sjálfsagt
sígild mannamóta- og „partý“-
plata.
En hvað hefur gerst? Madness
er ekki lengur sama skemmti-
lega „stuðgrúppan". Hvers
vegna? Ef til vill eru til mörg
svör en ég held að þetta ætti að
skíra margt. Drengimir í
flokknum hafa þroskast sem
persónur og tónlistarmenn. Eins
og pönkarar vaxa þeir upp úr
barnaskapnum og leitast fyrr en
seinna við að gera eitthvað al-
varlegt. Hvernig var þetta t.d. á
„The rise and fall“, síðustu plötu
Madness? Þar hættu þeir að
kalla sig gælunöfnunum og byrj-
uðu að sveigja tónlistina inn á
alvarlegri braut. Þess vegna ætti
enginn að hrópa upp yfir sig,
þegar hann kemst að því, að nýj-
asta plata þeirra er beint fram-
hald af „The rise and fall“.
Drengirnir kalla hana „Keep
moving" og á henni eru 12 ný lög.
Ég átti ekki von á öðru en að
þessi plata mundi valda mér
vonbrigðum, rétt eins og platan
á undan. En ég minnist þess
einnig að síðasta plata kom mik-
ið til við nánari hlustun og er í
raun frábær plata. Þannig virð-
ist þetta einnig ætla að vera með
„Keep moving". Hún verður
áheyrilegri með hverju skiptinu
sem hún er sett á og ekki yrði ég
hissa þótt hún yrði hátt skrifuð
undir lok ársins. Annars er þetta
hennar kostur og galli. Sumir
endast til að gefa henni nægan
tíma og njóta þess að heyra hana
koma til. Aðrir gefast strax upp
og nenna ekki að leggja eyrun
við. Og þeir sömu eiga heldur
ekki skilið að njóta þess sem
Madness býður uppá, þegar allt
kemur til alls.
Flash-
point
Erlendar
bækur
Jóhanna Kristjónsdóttir
Madeleine Duke: Flashpoint
Útg. Michael Joseph Itd. 1982
Ekki veit ég hvernig ætti að
flokka þessa bók: er þetta heim-
ildaþriller eða vísindaskáldsaga
eða léttruglaðar hugrenningar,
sem eiga sér enga stoð. Hvað sem
því líður, bókin er feikilega góð og
spennandi aflestrar og ákaflega
trúverðug, þrátt fyrir að efnið sé
stundum á mörkum þess að fá
staðist.
Hér er í fyrstu sögð saga nokk-
urra einstaklinga og fjölskyldna
þeirra á hinum ýmsu stöðum á
hnettinum, í Sovétríkjunum, í
Kenýa, í Bandaríkjunum. Höfund-
ur gerir þessu fólki afar skýr skil,
svo að þegar saman tvinnast ævi
þeirra og örlög þegar líður a Lók-
ina er lesandi með allt á hreinu.
Allir þessir einstaklingar snúa
sér á einn eða annan hátt að rann-
sóknum á sviði kjarnorkuvopna.
Þeir gera sér grein fyrir þeirri
voðahættu sem vofir yfir mann-
kyni vegna ógnunar kjarnorku-
styrjaldar. Eða er það kjarnorku-
styrjöld sem er mesti ógnvaldur-
inn? Það skyldi þó aldrei vera að
svo langt séu menn komnir í gönu-
hlaupi vísindarannsókna, að ann-
að og langtum geigvænlegra vopn
sé í burðarliðnum. Og hvernig á að
bregðast við þessu nýja vopni, sem
fæstir gera sér grein fyrir að sé
til? Njósnir og gagnnjósnir,
hryðjuverk og hörmungar. En loks
hafa þeir í sameiningu fundið
svarið sem gæti gefið heiminum
og manninum annaðhvort skilyrð-
islausa framtíð eða það er á þeirra
valdi, að þurrka út þá hluta af
heiminum sem þeim hugnast eig-
inlega án þess að nokkur verði
þess var.
Flashpoint hvarflar frá fjölda-
útrýmingu í Eritreu, sem veldur
jafnmikilli furðu innan rússnesku
leyniþjónustunnar KGB sem og
vestrænna leyni- og öryggisþjón-
usta. Morð er framið á hóteli í
friðsömum baðstrandarbæ, mann-
rán í Kaliforníu og Vínarborg —
og allt tengist þetta að líkindum
Eritreu-atburðunum. Madeleine
Duke fléttar þetta ákaflega vel og
sannverðuglega saman. Og þrátt
fyrir að útlitið sé dökkt — getum
við átt framtíð — þrátt fyrir allt.
Eða hvað?
FLUOMDE: Altt
sérfræóinganna
liggur fyrir.
Fluoride Plus Signal 2 er
framleitt í samræmi við eina
blönduna sem sérfræðinga-
hópurinn, sem minnst er
á hér við hliðina, rannsakaði.
í henni er þó 40% meira af
flúorupplausn.
Sérfræðingar í tannvernd og
tannsjúkdómum hafa fengið verk-
efni fyrir Alþjóðlegu heilbrigðismála-
stofnunina (WHO). Þeir hafa stað-
fest að vissar tannkremsblöndur
draga úr tannskemmdum. (Sjá:
Bulletin of World Health Organis-
ation, 60 (4): 633-6381982).