Morgunblaðið - 27.05.1984, Qupperneq 34

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. MAÍ 1984
UmrsAur fara ekki fram á þinginu. Málin hafa áður verid rsdd í svokölluð-
um leshringjum. Þeir eru milli 60 og 70 talsins í Ausserrhoden. Þar eru
haldnir fyrirlestrar og hugmyndir ráðamanna um nýjar tillögur teknar til
umfjöllunar löngu áður en þsr komast á lokastig. Þar kemur í Ijós hvað
fólkinu finnst og konur fá að vera með.
Auk þess sem Hringurinn er of Iftill til þess að konur komist þar fyrir með
körlunum. Og ekki kemur til greina að flytja þingstaðinn og granda þannig
gamalli hefð.
En fyrst voru ráðherrar kantónunnar (karlarnir með pípuhattana) endurkjörnir, landshöfðinginn (í rsðustól) og
dómarinn (í hvítri slá) kosnir. Nöfn þeirra voru lesin upp og karlar réttu upp hönd með eða á móti. Þrír buðu sig fram
til landshöfðingja og það tók fimm atkvsðagreiðslur þangað til það var Ijóst að flestir réttu upp hönd með yngsta
frambjóðandanum, Hans Höhener. Síðan voru greidd atkvsði um fjárlögin og önnur innansveitarmál.
Karlaveldi
á fjallaþingi
Þennan dag greiddu karlarnir at-
kvsði um tillögu Jafnaðarmanna
sem stungu upp á að leynileg alls-
herjaratkvsðagreiðsla fsri fram í
kantónunni um kosningarétt
kvenna. Meirihluta karlanna þótti
það hin mesta vitleysa. Hvað yrði ef
þsr fengju kosningarétt á endan-
um? Áttu þsr þá að fara að kaupa
sér sverð eða dálk eins og hver ann-
ar karlmaður?
Nei, konur hafa ekkert með
kosningarétt að gera. Það þarf
ekki að hafa leynilega allsherjar-
atkvsðagreiðslu um það mál,
ákváðu karlmenn á þingi sínu í
fjallakantónunni Appenzell Auss-
errhoden í Sviss, síðasta sunnudag
í apríl 1984. Þeir koma saman einu
sinni á ári og halda þing, eins og
tíðkaðist á Þingvöllum til forna, í
nokkra klukkutíma. Þingstaðurinn
er á torgi, sem kallað er Hringur-
inn, í litlum fjallabs. Þangað
streyma Appenzell-karlar alls stað-
ar að, búnir sverðum eða dálkum,
til að greiða atkvsði um menn og
málefni kantónunnar og sjá til
þess að engin glaprsði eigi sér
stað.
Svissnesku kantónurnar ráða
stjórnarháttum sínum sjálfar.
Appenzell, Unterwalden og
Glarus halda enn í gamla Þing-
vallasiðinn og spyrja sitt fólk
álits á útisamkomum. Þar greið-
ir fólk atkvæði með eða á móti
með því að rétta upp höndina og
leynilegar atkvæðagreiðslur um
innansveitarmál tíðkast ekki.
Kantónurnar eru á „svarta list-
anum“ í mannréttindabók
bandariska utanríkisráðuneytis-
ins vegna þessa, en láta sér það í
léttu rúmi liggja. Appenzell er
ein um að halda konuffi fyrir
utan Hringinn. Þær fá þó að
greiða atkvæði um þjóðmál sam-
kvæmt svissneskum lögum sem
voru samþykkt 1972.
Appenzell var skipt í tvær
hálf-kantónur árið 1513. Auss-
errhoden er stærri með 47.200
íbúa og mótmælendatrúar en
Innerrhoden er kaþólsk með
12.800 íbúa. Karlar kusu nýja
„Landammann" eða „landshöfð-
ingja" á báðum stöðum umrædd-
an sunnudag í apríl og konur
horfðu á. Ýmis önnur mál kant-
ónunnar voru á dagskrá. Mynd-
irnar frá Ausserrhoden segja
sína sögu.
Lestirnar til Ausserrhoden, Appen-
zell, sem er í norð-austurhluta Sviss,
voru þéttsetnar körlum með sverð
og dálka 29. aprfl sl. Enginn fær að
koma óvopnaður inn í Hringinn,
sverðin eru eins konar nafnskírteini.
En á þinginu sjálfu standa þær til hliðar eða sitja úti í glugga og fylgjast með ákvörðunartöku karlanna.
" 'r [r jl/
Aðkomufólk fylgist af forvitni með þinghaldinu. Margaretha Bischof, hús-
freyja á heimili, sem stendur við Hringinn (öftust á myndinni), hefur alltaf
fullt hús af fólki á þingdaginn. Hún sagðist vera hæstánægð með ákvörðun
karlanna að fara ekkert að athuga hversu margir vildu kosningarétt fyrir
konur. „Ég hef engan tíma til að fara að standa í Hringnum,“ sagði hún.
„Það er gömul hefð að karlarnir standi þar einir og henni má ekki breyta. Ég
myndi hvort eð er bara spyrja manninn minn hvernig ég ætti að kjósa svo að
ég hef ekkert við kosningarétt að gera.“