Morgunblaðið - 18.07.1984, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. JÚLÍ 1984
17
Ljósm. Mbl./Friðþjófur.
Alexander Stefánsson, félagsmálaráðherra, Hallgrímur Dalberg, ráðuneytisstjóri, Ingólfur H. Ingólfsson, félagsfræð-
ingur, Þorbjörn Broddason, dósent, Hellen Magnea Gunnarsdóttir, BA, og Jóhanna Kristjónsdóttir, form. Félags
einstæðra foreldra, kynna niðurstöður könnunar á kjörum og stöðu einstæðra foreldra.
Einstæðir foreldrar:
Hafís gæti lokað
leiðinni fyrir Horn
TALSVERÐUR hafís er nú á sigl-
ingaleiðinni við mynni Húnaflóa og
inn eftir honum, eins og sjá má á
þessum myndum, sem Ijósmyndari
Mbl., Árni Sæberg, tók af rækjubát-
um að toga upp við ísröndina í gær.
„Þessi ís er kominn allnærri og
það er ekki langt í að hann teppi
siglingaleiðina fyrir óðinsboða,"
sagði Höskuldur Skarphéðinsson,
skipherra á þyrlu Landhelgisgæsl-
unnar TF SYN, í samtali við Mbl.
í gær, er hann var nýkominn úr
eftirlitsflugi yfir N-Vesturland.
En þegar siglt er fyrir Horn er
oftast farið út fyrir óðinsboða
„Það var svo mikil þoka yfir
Vestfjörðunum að við sáum ekki
vel hvernig þar var ástatt," sagði
Höskuldur. „En hjá óðinsboða og
inn eftir Húnaflóa var meiri hafís
en ég man eftir að hafa séð í
seinni tíð á siglingaleið, eða a.m.k.
síðan 1968, og það er strjált hrafl
af ís alveg inn að Kálfshamarsvík
á Skaga.
Þetta er þessi venjulegi hafís,
sem myndast á hafinu milli ís-
lands og Grænlands, engir borgar-
ísjakar en nokkuð stórar breiður,
og skip ættu að fara varlega ná-
lægt honum, sérstaklega nú þegar
dimma fer af nóttu," sagði Hös-
kuldur Skarphéðinsson.
Trvggt húsnæði brýn-
asta hagsmunamál
EINSTÆÐIR foreldrar eru f mjög
slæmri stöðu varðandi húsnæðismál,
menntamál og framfærslu barna.
Þetta kemur m.a. fram í skýrslu
nefndar, sem skipuð var til að
kanna kjör og félagslega stöðu
einstæðra foreldra á íslandi.
Nefndin, sem skipuð var af Svav-
ari Gestssyni, fyrrv. félagsmála-
ráðherra, fékk Félagsvísindadeild
Háskólans til liðs við sig við gerð
könnunarinnar og var útbúinn
spurningalisti, sem sendur var
10% einstæðra foreldra, er teljast
samkvæmt þjóðskrá 6.250. Það
vakti mesta athygli að meðal
þátttakenda í könnun þessari
töldu langflestir að tryggt hús-
næði sé eitt brýnasta mál ein-
stæðra foreldra. Helmingur þeirra
býr .í leiguhúsnæði, en að jafnaði
búa 90% fjölskyldna á íslandi í
eigin húsnæði. Aðeins 6% ein-
stæðra foreldra í leiguhúsnæði á
almennum leigumarkaði hafa
leigusamning til meira en eins árs
og helmingur hefur engan samn-
ing. Það er einnig athyglisvert, að
tæp 30% þeirra sem búa í eigin
húsnæði, hafa eignast það í gegn-
um kerfi verkamannabústaða.
Jafnmargir hafa sótt um húsnæði
í verkamannabústöðum, en ekki
fengið. Einnig má geta þess, að
35% einstæðra foreldra treysta
sér ekki til að halda eigið heimili,
heldur búa hjá foreldrum, öðrum
ættingjum eða vinum.
Skólaganga einstæðra foreldra
er mun skemmri en gengur og ger-
ist meðal jafnaldra og er þessi
munur áberandi mestur hjá
yngstu aldurshópunum. Rúmlega
% einstæðra foreldra á aldrinum
20—29 ára hefur aðeins 10 ára
skólagöngu eða skemmri að baki.
Ef þessar niðurstöður eru bornar
saman við niðurstöður Jafnrétt-
iskönnunar", sem gerð var 1982,
kemur í ljós að þar er áætlað að
51% kvenna á þessum aldri í
Reykjavík hafi gengið í skóla í 10
ár eða skemur, em mikill meiri-
hluti einstæðra foreldra er konur.
í skýrslu nefndarinnar er lögð
mikil áhersla á að menntunarmál
einstæðra foreldra verði tekin til
sérstakrar athugunar.
Einstæðir foreldrar telja hækk-
un meðlaga mesta hagsmunamál
sitt, næst á eftir tryggu húsnæði.
Forsætisráðherra hefur lagt til að
gerð verði könnun á framfærslu-
kostnaði og að sögn Alexanders
Stefánssonar, félagsmálaráð-
herra, verður þá unnt að skoða
mál þessi í heild.
Nefndina, sem kannaði kjör ein-
stæðra foreldra, skipuðu Ingolfur
H. Ingólfsson, félagsfræðingur hjá
Tryggingastofnun ríkisins, Björn
Þórhallson, varaforseti ASÍ, Jó-
hanna Kristjónsdóttir, formaður
Félags einstæðra foreldra, og Jón
Guðmundsson, viðskiptafræðing-
ur hjá Ríkisskattstjóra. Á vegum
Félagsvísindadeildar HÍ störfuðu
að könnuninni þau Þorbjörn
Broddason, dósent, Haraldur
Ólafsson, dósent, og Hellen
Magnea Gunnarsdóttir, BA, sem
sá um framkvæmd hennar.

Rækjubátur togar upp við ísröndina i Húnaflóa. (Ljósm. Mbi. Arní Sœberg)
Kröfur VMSI þýða
minnkun kaupmáttar
— segir Magnús Gunnarsson, framkvæmdastjóri VSÍ
„VIÐ förum fram á viðræöur við ASÍ
til að ræða mismun útreikninga VSÍ
og ASÍ á kaupmætti launa, svo skil-
greina megi betur ástæðurnar fyrir
því í hverju mismunurinn er fólginn,**
sagði Magnús Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri VSÍ, í samtali við
Morgunblaðið um samþykkt fram-
kvæmdastjórnar VSÍ í gær.
„í samningunum í vetur fjallaði
5. greinin um það að samningsaðil-
ar myndu beita sér fyrir aðgerðum
á samningstímabilinu, sem miðuðu
að aukinni framleiðni og verð-
mætasköpun á öllum sviðum ís-
lensks atvinnulífs. Ég hefði talið
skynsamlegri leið fyrir alla aðila
að verkalýðshreyfingin kysi að
halda umsaminni rúmlega 6%
launahækkun á samningstímabil-
inu í stað þess að efna til átaka. Ég
held að fólk skilji, að kauphækkan-
ir sem ekki standast í reynd og
valda verðbólgu skili engum raun-
hæfum úrbótum fyrir launþega. Ég
tel að það hefði verið miklu far-
sælla fyrir VMSl að snúa sér að
slíkum viðræðum og skoða leiðir
sem gætu verið til úrbóta, með
sameiginlegu átaki beggja aðila,“
Hamrahlíðarkórinn tekur lagið áður en lagt er í austurveg.
Hamrahlíðarkórinn til Japan
EKKI verður annað sagt en að kór
Menntaskólans við Hamrahlíð
geri víðreist um heimsbyggðina. Sl.
mánudagsmorgun lagði kórinn upp
í lapansferð, ásamt stjórnanda sín-
iim, Þorgerði Ingólfsdóttur, manni
hennar, Knut Ödegaard, Árna
Böðvarssyni fararstjóra og Pétri
Jónassyni, gítarleikara, en hann
mun koma Fram með kórnum.
Ferðinni er heitið til Tókýó it
kórahátíð sem ber nafnið Asia-
Cantat, en svipuð kórahátíð hefur
verið haldin í Evrópu og þá kölluð
Evropa-CantaL Á hátíðinni í Tókýó
koma fram fjöldamargir kórar frá
vsíulöndum, en auk pess var noðið
til hcnnar fimm kórum frá öðrum
heimsálfum. Er Hamrahlíðarkór-
inn einn þeirra og þykir mikill
heiður. Kórinn mun dvelja í u.þ.b.
tvær vikur ■ Japan og halda
íokkra .sjálfstæða tónleika jtan
hátíðarinnar.
sagði Magnús ennfremur.
Magnús minntist í þessu sam-
bandi á sérsamning þann sem
nýgerður er við hafnarverkamenn
og sagði hann einmitt dæmi um
samning sem væri til hagsbóta
fyrir báða aðila. Hann hefði fært
hafnarverkamönnum verulegar
launahækkanir, en jafnframt hefðu
menn komið sér saman um veru-
legar breytingar á vinnuskipulagi,
sem myndi í framtíðinni auðvelda
skipafélögunum að auka framleiðni
sína og afköst. Afleiðing af samn-
ingnum væri sparnaður, sem hafn-
arverkamenn nytu ásamt skipaté-
lögunum.
„Ég held við getum farið þessa
leið í miklu ríkari mæli en hingað
til, þar sem ræddar yrðu ýmsar
leiðir til að auka afköstin. Þetta er
uppbyggjandi leið, sem jafnframt á
ekki að vera verðbólguhvetjandi,"
sagði Magnús.
Magnús sagði að hann vildi einn-
ig að það kæmi fram, að önnur leið
til kjarabóta en sú sem hann hefði
þegar nefnt og væri auk hennar
sennilega skást fyrir efnahagslífið
í heild, væri leið skattalækkana.
Hún hefði ekki sömu verðbólgu-
áhrifin og óraunhæfar kauphækk-
anir og sú kjarabót myndi skila sér
beint til launafólks og væri því
mjög sanngjöm. Hins vegar væru
skiptar skoðanir um það hvort rík-
issjóður væri aflögufær, en for-
senda jákvæðs árangurs slíkra
ráðstafana væri aukinn sparnaður
1 ríkiskerfinu.
„Við höfum gert lauslega athug-
un á því hvað kröfur Verkamanna-
sambandsins þýða. í fljótu bragði
sýnist mér krafa VMSÍ vera krafa
um minni kaupmátt, því að ef þess-
ar kröfur ná fram að ganga, hafa
þær í för með sér gengislækkun eða
atvinnuleysi, sem þýðir verðbólgu
og kaupmáttarfall. Þó ekki næðist
fram nema lítill hluti þessara
krafna sýnist okkur að það þýddi
lækkun kaupmáttar miðað við nú-
gildandi samninga, jafnvel þegar í
desember, sem væri þá jólaglaðn-
ingur Verkamannasambandsins til
pjóðannnar, ‘ sagði Magnús Gunn-
arsson, framkvæmdastjóri VSl, að
lokum.