Morgunblaðið - 18.07.1984, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. JÚLÍ 1984
Jökull SH 215 kominn til Ólafsvíkur:
Hefðum varla gáð mik-
ið til veðurs á árum
áður með skip sem þetta
— segir Víglundur
Jónsson, aðal-
eigandi skipsins
ÓUfsvík, 13. júli.
Fimmtudagskvöldið 12. júlí var
mikill fjöldi Ólafsvíkinga saman
kominn við höfnina til að fagna nýju
skipi, sem Hrói hf. í Ólafsvík lét
smíða í Póllandi. Skipið, sem ber
nafnið Jökull SH 215, er 222 brúttó-
lestir að stærð og 32,1 metri að lengd,
búið aflvél af gerðinni Sultzer Cegi-
elski, 840 hestafla, og Ijósavél af
gerðinni Caterpillar. 011 fullkomn-
ustu siglinga- og fiskileitartæki eru
um borð og er skipið hið glæsilegasta
ytra sem innra. Umboðsmaður skips-
ins var Gunnar Friðriksson í Vélasöl-
unni hf. Kaupverð var um 80 milljón-
ir króna. Skipstjóri er Örn Alexand-
ersson og lét hann hið bezta af
reynslu sinni af skipinu á heimleið-
inni.
Aðaleigandi og stofnandi Hróa
hf., Víglundur Jónsson, á sér langa
og merka útgeröarsögu. í stuttu
spjalli við fréttaritara Morgun-
blaðsins kvaðst hann hafa átt þátt
i smiði og kaupum á um 20 fiski-
skipum um dagana. Fyrsta bátinn
átti hann með Tryggva bróður sín-
um og gerðu þeir hann út frá Arn-
arstapa. Þegar þeir lentu í brælu
með þann bát, þurftu þeir allt að
því að setja hann saman aftur dag-
inn eftir til þess, að hann yrði góð-
ur í næsta róður. Til ólafsvíkur
kom Víglundur svo árið 1938 og var
þá með 14 tonna bát, sem hét Snæ-
fell og átti hann einnig með
Tryggva. Höfðu þeir þá gert hann
út í eitt ár frá Sandgerði og annað
Ragnheiður Víglundsdóttir býður skipshöfnina velkomna.
Víglundur Jónsson og kona hans, Kristjana Tómasdóttir.
Skipið á leið inn í höfnina.
MorgunblaðiA/Bjftrn Guðmundsson
Örn Alexandersson, skipstjóri.
frá Hafnarfirði. Snæfell varð
þarna, árið 1938, stærsta skip í
ólafsvík og hefur fréttaritari það
frá öðrum en Víglundi, að mikið
þótti til þessa báts koma og mikil
mannvirðing í því að hafa for-
mennsku hans með höndum. Víg-
lundur gat þess, að hefðu þeir
bræður á árunum haft skip á borð
við hinn nýja Jökul, hefðu þeir
varla gáð mikið til veðurs. Þá kom
sömuleiðis fram hjá honum, að
þeir, sem lifað hafa öll stig sjó-
mennskunnar, ættu erfitt með að
skilja, að það gæti verið eitthvað
neikvætt við að sjá sjómönnum
okkar fyrir öruggum og góðum
skipum, þrátt fyrir allt tal um
ástand fiskistofnanna, sem náttúr-
an gæti svo gert góða á skömmum
tíma.
Hróa hf. stofnsetti Víglundur svo
árið 1947. Á síðasta ári, 1983, var
Hrói þriðja stærsta söltunarstöð á
landinu og framleiddi þá 1.240 tonn
af saltfiski og veitti fjölda manns
atvinnu á sjó og í landi árið um
kring.
Eins og fyrr sagði var fjöldi fólks
á bryggjunni, þegar Jökull kom í
heimahöfn í fyrsta sinn. Þar var
frem8tur í flokki frumkvöðullinn
Víglundur Jónsson, teinréttur og
með gleðibragði. Svona dagar eru
sigurdagar fyrir menn, sem hafa
tifað tímana tvenna í útgerðarsögu
þjóðarinnar og hafa með kjarki og
dugnaði markað þar djúp spor með
þvi að leggja allt sitt undir. Það
væri vitlegra fyrir okkur hina
yngri að hafa starf þeirra, sem
lögðu grunninn að velferðarþjóðfé-
laginu, sem fyrirmynd, en gera það
að tízku að níða niður allt, sem
framtak er í og veitir okkur lifi-
brauðið. Hinu nýja skipi er óskað
allra heilla.
Helgi
„Varla von til að jörð
grói betur en orðið er“
Túnin á Tjörn eru mikið skemmd af kali, eins og sjá má á þessari mynd.
Ljósm. ólafur Bernódusson
„TÍÐARFARIÐ í gumar hefur ver-
ið með eindæmum gott, þannig að
því verður ekki kennt um, en
heyskaparborfur eru ekki góðar.
Kal í framræstum túnum hér er
stórum verra en f fyrra,“ sagði
Sveinn Sveinsson, bóndi á Tjörn í
Skagahreppi, í samtali við Morg-
unblaðið. Þrátt fyrir góða heyskap-
artíð almennt á Norðurlandi vestra
er mikið um kal í túnum í Skaga-
hreppi, bæði á svæðum sem kól í
fyrra sem og í túni sem ekki kól
þá.
„Þó að svæðið hér sé fremur
harðbýlt kom þetta mikla kal
okkur á óvart,“ sagði Sveinn sem
býr á Tjörn ásamt konu sinni,
Maríu Kristjánsdóttur, bróður
sínum Pétri og konu hans, Sigur-
laugu Kristjánsdóttur. „Þar sem
tíðarfarið lofaði góðu, sáðum við
engu grænfóðri og áttum von á
þokkalegum heyskap. Klaka
lagði á túnin í desember og janú-
armánuði og þegar fór svo að
þiðna um miðjan febrúar kom í
ljós hvers kyns var.“
— Hversu mikið hey heldur
þú að náist í sumar?
„Um það er erfitt að spá, en þó
er ljóst að það verður lítill hey-
fengur þetta sumarið, það er bú-
in að vera svo einstök tíð að
varla er von til að jörð grói betur
en orðið er.“
— Er þetta versta sumarið
enn sem komið er varðandi kal í
túnum?
„Nei, það var erfitt verðurfar
bæði 1968 og ’79, sem var geysi-
Rætt vid Svein
Sveinsson,
bónda á Tjörn
í Skagahreppi
laugsson jarðvegsfræðingur hér
á ferð og skoðaði ástand túna
sem voru plægð með skerpipióg á
einun 6 hektörum lands. Hann
taldi um 90% túnanna vera
dauð. Ástand túna er slæmt nú,
en þó ekki eins og þá var. Hins-
vegar er ljóst að hér verður ekki
heyjað nægilega fyrir kýrnar í
sumar, þannig að liklegast sýnir
maður einhverjum þeirra hníf-
inn.“
— Verður þetta til þess að
menn bregða búi eða breyta um
búskaparhætti?
„Það held ég varla. Hingað er
langt til aðdráttar þannig að
ekki er hlaupið að breytingum í
búskap. Ætli bændur hér um
slóðir tóri ekki áfram í von um
betri heyfeng. Og ekki eru öll
sumur eins. Við höfum átt mjög
góð ár eins og ’78. Eg held meira
að segja að ég eigi enn í dag hey
síðan þá.
Þetta ástand er kannski leið
almættisins til að halda offram-
ieiðslu landbúnaðarafurða í hófi,
hættan á henni er alltaf samfara
góðu tíðarfari í sveit. Annars er-
uð þið þéttbýlingar alltof ónýt
urafurðir, þetta má nota mikið
meira en menn gera í dag.“
— Hvað búa margir hér í
hreppnum?
„Það eru núna tæplega áttatíu
manns. Þessi hreppur er, eins og
margir aðrir, búinn að ala upp
feiknin öl! af fólki fyrir Reykja-
vík og önnur þéttbýlissvæði.
Þegar farið var að myndast þorp
á Skagaströnd um 1938 var
strandlengjunni sem áður taldist
til Vindhælishrepps skipt í þrjá
hreppa, Vindhælishrepp, Höfða-
hrepp og Skagahrepp. Á þeim
tíma og þegar mest var, um 1940,
voru á þessu svæði um 200
manns, en því fór að fækka með
stríðinu og hefur farið fækkandi
síðan. Þeir bændur sem hér eru
eiga alfarið uppruna sinn hér um
slóðir, það er þá helst að hús-
freyjur séu aðfluttar, en það
heyrir til undantekninga að fjöl-
skylda flytjist hingað aðflutt.
Nú bændur lifa hér í sátt og
samlyndi eins og oft verður á
harðbýlum svæðum og það fer
heldur lítið fyrir hreppapólitík-
inni. Við eigum mjög góð sam-
skipti við nágranna okkar i
Höfðahreppi, reyndar vinna
nokkrir bændur á Skagaströnd
að einhverjum hluta og síðan
hafa þeir tekið krakkana fyrir
okkur í skóla. Menntamálaráðu-
neytið vildi á sínum tíma senda
þá í Húnavallaskóla, en það
fannst mönnum nú vera að leita
langt yfir skammt því að á leið-
inni til Húnavallaskóla er keyrt
framhjá tveimur skólum.
En lífið gengur allt sinn vana-
gang hér og gerir væntanlega
áfram,“ sagði Sveinn og bætti
við í lokin: „Já, frá Morgunblað-
inu segir þú. Mér finnst blaðið
vera orðið full stórt. Það má
vera að menn í þéttbýli komist
yfir að lesa öll þessi ósköp, en
þegar við fáum póstinn einu
sinni í viku og þar með viku-
skammt af Mogganum þá er það
nokkuð mikið. Eg tala ekki um ef
blaðið á eftir að stækka enn, þá
hætti ég nú að kaupa það!“
við að éta landbúnaðarafurðir.
legt kalár. Þá var Bjarni Guð- Það á bæði við um kjöt og mjólk-

■ l
•: i ■
f-
J i
'« 11

“7“
V
V
f:
ti
i»