Morgunblaðið - 17.01.1985, Page 35

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. JANÚAR 1985
35
Þingeyri:
Af 50 ára hjónaballi og
vígslu f lugstöðvarinnar
Nanna Magnúsdóttir flytur ávarp við minnismerki séra Stefáns Eggertsson-
ar. Auk hennar eru á myndinni ekkja Stefáns, Guðrún Sigurðardóttir, börn
þeirra hjóna, Sigrún og Eggert, og lengst til hsgri er Gunnar Friðfinnsson
kennari. MorKunblaðið/Árni Sæberp
Mageyri
ÞAÐ ER með okkur Þingeyringa
eins og aðra landsmenn, að þó vetur
sé löngu genginn í garð samkvæmt
almanakinu, þá höfum við verið
blessunarlega laus við veturinn fyrr
en á aðventu. Slæmar fréttir því eng-
ar er talist geta. Heilsufar er dágott
og enginn hefur gengið fyrir ættern-
isstapa. Síðbúnar fréttir geta talist
betri en engar fréttir. Sinfóní-
uhljómsveit fslands færði okkur
kærkominn sumarauka í september.
Slíkir viðburðir teljast til hátíða í
fámennu byggðarlagi og ekki dró
það úr ánægjunni að með í för voru
Rut Ingólfsdóttir fiðluleikari og
Kristinn Sigmundsson óperusöngv-
ari.
Fámennur en röskur hópur
heimafólks undir stjórn Nönnu
Magnúsdóttur stóð fyrir undir-
búningi þessarar „hátíðar". Fjöl-
menntu Dýrfirðingar til þessara
tónleika og var flytjendum ákaft
fagnað. Slíkir aufúsugestir koma
aldrei nógu oft!
„Hjónabair var haldið í nóv-
ember og var minnst 50 ára af-
mælis „hjónaballsins". Hefur að-
sókn aldrei verið jafn mikil eða
milli 180—190 manns. Margt kom
til, veður var hagstætt, togararnir
báðir í höfn og mannheilt á þeim
þrem hreppum sem þátt taka í
hjónaballinu, Þingeyrarhreppur,
Mýrahreppur og Auðkúluhreppur.
Sex pör önnuðust matseld og út-
vegun á andlegu fóðri til fróðleiks
og skemmtunar. Matthías Guð-
mundsson rakti í léttum dúr sögu
þessa mannfagnaðar en 1934 tóku
fern hjón sig saman og efndu til
„paraballs". Á þessi böll komust
öll pör í Þingeyrarhreppi, gift eða
trúlofuð og einstaklingar 35 ára og
eldri. Kostnaði var deilt niður á
þátttakendur og innheimtur eftir
á, enda voru þessi böll ódýrari en
aðrar samkomur og eru reyndar
enn, þótt nú sé gjaldið ákveðið
fyrirfram. Hagnaður er nú notað-
ur til endurnýjunar og kaupa á
ýmsum nauðsynlegum hlutum
sem félagsheimilið nýtur góðs af.
Frumkvöðlar hjónaballsins voru
hjónin Sigríður Helgadóttir og
Leifur Jóhannesson, Jóhanna
Gísladóttir og Páll Jónsson, María
Hjartar og Jón Bjarnason og
Fríða Jóhannesdóttir og Sigmund-
ur Jónsson. Stóðu þau fyrir þrem
fyrstu böllunum en eftir það var
skipuð nefnd til að sjá um næsta
ball.
Aðeins eru nú þrjú á lífi úr þess-
um fyrsta hópi: Sigríður, Leifur og
María Hjartar, öll flutt til Reykja-
víkur. Margt hefur breyst í tímans
rás, s.s. fallið niður „massinn" sem
Jón Bjarnason stjórnaði af rögg-
semi, harmonikuleikarinn horfinn
úr „horninu". í stað þess komin
hljómsveit með tilheyrandi „græj-
um“. Aldur einstaklinga verið
lækkaður niður 25 ár. Þá dunaði
dansinn til 6 að morgni eða leng-
ur, enda færri dansleikir þá.
Þó er enn haldið við gömlum
hefðum s.s. fjöldasóng, stuttum
ræðuhöldum að ógleymdum gam-
anvísum, en „hirðskáldið“ Elías
Þórarinsson minntist 30 ára af-
mælis síns í þessu hófi í þvi hlut-
verki að yrkja grínbrag um starf-
andi nefnd, hverju sinni. Fjórum
sinnum á ári hreinlega sprengjum
við húsið utan af okkur; á hjóna-
böllum, áramótadansleikjum,
þorrablótum og hestamannamót-
um — en þröngt geta sáttir setið.
Félagsheimilið fékk gagngerða
„andlitslyftingu" fyrir hófið og
veggina prýddu nú nýir og
smekklegir vegglampar, hannaðir
og smíðaðir á staðnum af Krist-
jáni Gunnarssyni vélsmið.
f frétt, sem ég sendi um vígslu
flugstöðvarinnar hér, féll niður að
minnast á hönnuð og smið minnis-
merkisins um séra Stefán og fleiri
atriði. Bið ég því Morgunblaðið, að
birta nú ávarp frú Nönnu Magn-
úsdóttir við þetta tækifæri. Um
leið skal leiðrétt, að þar sem stóð í
Morgunblaðinu, að dansað hefði
verið meðan stætt var, átti að
standa stansað var meðan stætt
var.
Ávarp Nönnu
Magnúsdóttur
„Frú Guðrún Sigurðardóttir og
fjölskylda, ráðherra, flugmála-
stjóri og góðir gestir, verið öll hja-
rtanlega velkomin til okkar í dag.
Er í sjónmáli var ný flugstöðv-
arbygging á Þingeyrarflugvelli
gafst Dýrfirðingum kærkomið
tækifæri að minnast þess mikla
afreks séra Stefáns Eggertssonar,
er hann stóð fyrir byggingu þessa
flugvallar.
Séra Stefán var sóknarprestur á
Þingeyri frá 1950—1978, er hann
lést fyrir aldur fram, öllum harm-
dauði er til þekktu. Hann lét
margvísleg félagsmál til sín taka
þ. á m. samgöngumál og skal þess
minnst hér í dag. Á áliðnum síð-
asta vetri komu saman forsvars-
menn nokkurra félaga og fyrir-
tækja á Þingeyri og rætt var um
hvernig standa skyldi að máli
þessu. Ákveðið var að reisa minn-
isvaröa er prýða skyldi flugvöllinn
og minna á störf séra Stefáns að
flugsamgöngum Dýrfirðinga. Var
strax hafist handa og leitað í
smiðju til Steinþórs Sigurðssonar
listmálara, sem okkur Vestfirð-
ingum er að góðu kunnur og hann
fenginn til að hanna minnisvarð-
ann. Hefur Steinþór veitt okkur
ómælda aðstoð og fyrirgreiðslu.
Þröstur Marsellíusson á (safirði
annaðist smíðina en uppsetningu
og allan frágang hefur Gunnar
Friðfinsson kennari á Þingeyri séð
um. Hefur hann lagt sig allan
fram, svo verk þetta mætti fara
sem best úr hendi. Guðbjörn
Charlesson umdæmisstjóri flug-
málastjórnar hefur fúslega veitt
alla aðstoð sem þurft hefur hér á
flugvellinum. Þessum mönnum
öllum, einnig félögum, fyrirtækj-
um og einstaklingum hér heima og
að heiman sem veitt hafa fjár-
stuðning, færum við alúðarþakkir.
Dýrfirðingar eru stoltir af flug-
velli þessum sem staðsettur er í
fögru umhverfi. Að sunnan rísa
„vestfirsku Alparnir", Arnarnúp-
urinn gnæfir sem útvörður, hár og
tignarlegur vestan fjarðar, Skaga-
hlíðar breiða úr sér norðan til og
ekkert hylur sýn langt í sjó. Þó
merkum áfanga sé náð með bygg-
ingu nýrrar flugstöðvar, sem ber
að þakka og fagna í dag, má merki
brautryðjandans ekki niður falla
og uppbyggingin verður að halda
áfram.
Lýsing þarf að koma á völlinn
og brú á Dýrafjörð, svo þessar
samgöngubætur nýtist nágranna-
byggðunum mun betur en er í dag.
Því kemur mér I hug hvatningar-
ljóð Hannesar Hafstein ráðherra
og þingmanns (sfirðinga, er hann
segir:
Að komast sem fyrst og að komast sem
lengst
er kapp þess sem langt á að fara.
Vort orðtak er fram!
Hver sem undir það gengst,
mun aldregi skeiðfærið spara.
Og færið er hér og óvíst er
nær annan eins skeiðvöll fáum vér.
Gjafaranum allra góðra gjafa
þökkum við heillaríka dvöl séra
Stefáns Eggertssonar og fjöl-
skyldu hans hér í Dýrafirði.
Að orðum mínum hér loknum,
langar mig að biðja frú Guðrúnu,
eiginkonu séra Stefáns er stóð við
hlið manns síns í öllum hans
störfum, að tendra hér ljós sem
lýsa muni af og minna á, hvers
einstaklingurinn er megnugur
byggðarlagi sínu til framdráttar,
ef í honum býr áræði, vilji og þor.
Leyfi ég mér að fara með fyrsta
erindi úr kvæði eyfirska skáldsins
Davíðs Stefánssonar:
Þú sem eldinn átt í hjarta
óhikandi og djarfur gengur
út í myrkrið ægisvarta
eins og hetja og góður drengur.
Alltaf leggur bjarmann bjarta
af brautryðjandans helgu glóð,
á undan ferðu og treður slóð.
Þeir þurfa ekki um kulda að kvarta,
sem kunna öll sin sólarljóð.
Blessuð sé minning séra Stefáns
Eggertssonar.
Fyrir hönd nefndar þeirrar er
séð hefur um framkvæmd þessa
óska ég öllum sem um flugvöllinn
fara fararheilla og afhendi hér
með Þingeyrarflugvelli minnis-
varða þennan til eignar og varð-
veislu og bið frú Guðrúnu að gjöra
svo vel að tendra ljósið."
— Hulda
„Sinfóníuhljómsveit íslands færói okkur kærkominn sumarauka í septem-
ber. Slíkir viðburðir teljast til hátíða í fámennu byggðarlagi og ekki dró það
úr ánægjunni að með í för voru Rut Ingólfsdóttir fiðluleikari og Kristinn
Sigmundsson óperusöngvari.“ Morsunblaðið/Hulda
HOLLANDS PISTILL / EGGERT H. KJARTANSSON
Snjór, frost og
stundum vandræði
Hér í Hollandi sem og víðar í
Evrópu hefur vetur konungur
heldur betur hrist af sér snjó-
kornin yfir samfélagið. Svo til
allt er hvítt. í landi þar sem
vegir,göngu-og hjólreiðastígar
sem að einhverju marki eru not-
aðir eru malbikaðir eða hellu-
lagðir getur snjókoma og frost
haft alvarlegar afleiðingar. Fólk
er vant að geta rennt þetta á
milli borga og bæja án þess að
verða að hafa áhyggjur af öðru
en götuljósum og gangandi veg-
farendum. Þegar fyrsta hálkan
kom gerðist það því nokkuð
fljótt að ökumenn renndu bílun-
um sínum þetta hverjum utan í
annan og nokkrir lentu úti í
skurði. Almenn hræðsla og var-
kárni greip um sig hjá öku-
mönnum og það með þeim ár-
angri að meðalhraðinn á hrað-
brautunum varð 25—30 km á
klst. á annatímunum. Langar
bílakeðjur mynduðust og það tók
klukkutímana að skreppa vega-
lengdir sem undir eðlilegum
kringumstæðum er skottúr.
Þetta reyndist næg ástæða fyrir
margan til þess að taka þá
ákvörðun að ferðast með
strætisvögnum og lestum.
Það er þó síður en svo að vet-
urinn hafi hlíft lestunum hér.
Þegar lestarstjórarnir mættu
einn morguninn voru hjólin
freðin föst á fjölda vanganna svo
hvorki var farið aftur á bak né
áfram. Skammhlaup varð í
mörgum rafmótornum eftir að
startað var og frosið var á dies-
elmótorunum. Lestarspor láta
ekki að stjórn og langar biðraðir
myndast á lestarstöðunum
vegna þess að áætlunum er
breytt og ferðir felldar niður auk
þess sem álagið er meira en und-
ir venjulegum kringstæðum.
Strætisvagnarnir eru svona
nokkurn veginn það eina sem
gengur eðlilega.
Ymislegt fleira en samgöngu-
kerfið hefur komist í vandræði
vegna kuldanna. Hús hér í Hol-
landi eru yfirleitt mjög illa ein-
angruð og víða blæs inn með
gluggum og útidyrum. Þetta
þýðir að erfitt er að halda uppi
sæmilegu hitastigi í þeim. Verð
á gasi til húskyndingar er einnig
mjög hátt og margur reynir að
spara þessa dagana við sig með
því að loka einu og einu herberg-
inu og skrúfa fyrir ofninn og
menn hreiðra um sig í svefn-
herberginu og ullarteppum er
bætt á rúmið. Það ágætisfólk
sem einhverra hluta vegna hefur
ekki skotið rótum í þeirri jarð-
vegsblöndu sem samfélagið hef-
ur hér upp á að bjóða, leitar til
stofnana þar sem hægt er að
finna húsaskjól og fá eilitla um-
hyggju. Þetta kuldaskeið hefur
hingað til kostað eitt mannslíf.
Gömul kona í den Haag sparaði
of mikið við sig í kyndingunni
með þeim afleiðingum að hún
ofkældist. Þetta er alvarlegt
dæmi vegna þess að margt eldra
fólk hefur litlar tekjur og fram-
færslukostnaðurinn er hár. Til-
hneigingin til þess að spara við
sig í kyndingarkostnaðinum er
því skiljanleg. Ekki er þó allt
saman neikvætt við kuldann.
Vetraríþróttir eru hér vinsælar
og nú er tækifærið. Það sem er
mest áberandi er að skauta-
íþróttin er mikið stunduð. Skilj-
anlegt þegar það er haft í huga
að vötn og síki eru dreifð um allt
Holland og í svona tíð leggur
fljótt. Ef þessi kuldi heldur
áfram er jafnvel útlit fyrir að
hægt verði að halda hið fræga
200 km skautamót í Fríslandi
sem er kallað „Elf steden tocht"
eða ellefu bæja skautaferð. Þar
er keppt um það hver er fyrstur
þessa 200 km vegalengd sem er
þannig lögð að skautað er á
vatnavegum sem liggja gegnum
11 bæi og borgir í Fríslandi. Árið
1963 var þessi „Elf steden tocht"
síðast haldin í Hollandi. Síðan
þá hefur ekki komið nógu harður
vetur eða nægilega löng kulda-
skeið. Síðan 1963 hefur keppnin
verið haldin í Finnlandi eða í
Kanada og hópar hollenskra
skautakappa ferðast þangað á
hverju ári með það fyrir augum
að halda sér í æfingu. ísinn hér á
vatnavegunum verður að vera að
minnsta kosti 15 sentimetra
þykkur áður en þeim 16.000
manns sem reiknað er með að
taki þátt í mótinu ef það yrði
haldið í vetur verður hleypt út á
svellið. Undirbúningur er þó haf-
inn og gert er ráð fyrir því að
þyrluflugmenn hersins verði
fengnir til þess að fljúga lágt yf-
ir vatnaveginum þar sem mótið
fer venjulega fram með það í
huga að loftþrýstingurinn frá
spöðunum þeyti snjófölinni til
hliðar og auki þannig möguleik-
ann fyrir kuldann að ná tökum á
vatnsmólikúlunum.
E.H.K.