Morgunblaðið - 11.04.1985, Page 22

Morgunblaðið - 11.04.1985, Page 22
22 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. APRÍL 1985 AP/Símamynd Sakharov-vitnaleiðslurnar hófust í Lundúnum í gær og er þetta f fimmta sinn, sem þær fara fram. Eru þær kenndar við sovéska vísindamanninn og andófsmanninn Andrei Sakharov, sem nú er í útlegð innanlands í borginni Gorkij. Sakharov-yitnaleiðslumar: Sovétmenn ætluðu aldrei að virða mann- réttindaákvæðin — sagði Lyudmila Alekseeva, fulltrúi mannréttindahóps í Moskvu „SOVÉTST’JÖRNIN ætlaði sér aldrei að virða mannréttindaákvæði Helsinki-sáttmálans. Hún hafði fyrst og fremst í huga að njóta þeirrar samvinnu á sviði tækni og vísinda, sem sáttmálinn fól í sér,“ sagði Lyudmila Alekseeva, fulltrúi mannréttindahóps í Moskvu, við Sakharov- vitnaleiðslurnar í Lundúnum í dag. Vitnaleiðslur þessar, sem kenndar eru við hinn heims- kunna vísindamann Andrei Sak- harov, fjalla um ástand mann- réttinda í Sovétríkjunum og Austur-Evrópu um þessar mundir og á sl. áratug. Er þar leitast við að svara þeirri spurn- ingu hvort Helsinki-sáttmálinn hafi bætt ástandið í þessum ríkj- um. Sérfræðingar um sovésk málefni flytja erindi og útlægir andófsmenn bera vitni. Helsinki-sáttmálinn var und- irritaður af fulltrúum 35 ríkja úr austri og vestri hinn 1. ágúst 1975. Hann felur m.a. í sér fyrir- heit um samstarf á sviði tækni og vísinda, viðurkenningu á nú- verandi landamærum í Evrópu og skuldbindingu um að virða mannréttindi: frelsi til að tjá hug sinn, samviskufrelsi og trú- frelsi. Við vitnaleiðslurnar í dag ræddi Paul Sieghart, fulltrúi al- þjóðanefndar lögfræðinga í Genf, um mál Andreis Sakharov. Hann benti á að hann hefði hvorki verið ákærður né sak- felldur og því lægi ekki á Ijósu hvernig Sovétstjórnin ætlaði að réttlæta útlegð hans í Gorki. Það væri skylda sovéskra yfirvalda, samkvæmt alþjóðalögum, að birta ákæru eða láta Sakharov lausan. Dina Kaminskaya, fyrrum lögfræðingur í Sovétríkjunum, og tveir bandarískir lagaprófess- orar fjölluðu um refsilöggjöf í Sovétríkjunum. Þar kom fram að refsingar við mörgum brotum hafa verið hertar verulega á undanförnum árum, jafnframt þvi sem refsingar eru nú látnar taka til margs konar brota sem ekki voru áður refsiverð. Þetta hefur m.a. leitt til þess að unnt er að skilgreina svokallaðan „and-so.'éskan áróður" á miklu víðtækari hátt en fyrr. „Aðstæður í ^Dvéskum fang- elsum miða að því að gera fang- ana að viljalausum verkfærum yfirvalda," sagði Georgy Davyd- ov, 44 ára gamall verkfræðingur, í áhrifamiklum vitnisburði sín- um. Davydov var handtekinn ár- ið 1972 fyrir að dreifa ólöglegum ritum, þar á meðal stefnuskrá svonefndrar „lýðræðishreyf- ingar“ í Sovétríkjunum. Hann var dæmdur í fimm ára vist í vinnubúðum í Síberíu og síðan í tveggja ára útlegð. „Lífið í þess- um búðum er hræðilegt," sagði Davydov, „og margir fanganna verða örkumla." Við vitnaleiðslurnar á morg- un, fimmtudag, verður m.a. fjall- að um stefnu sovéskra stjórn- valda gagnvart þjóðarbrotum. Þá verður rætt um áhrif þrýst- ings frá Vesturlöndum á með- ferð Sovétstjórnarinnar á and- ófsmönnum. Frakkland: Vaxandí eining hjá stjórnarandstöðunni ParÍH, 10. apríl. AP. TVEIR stærstu stjórnarandstöðu- flokkarnir í Frakklandi undirrituðu í dag samkomulag um samstöðu sín í milli í framtíðinni og hétu því að „stjórna einir og aðeins einir“ nái þeir að sigra jafnaðarmenn í þing- kosningunum á næsta ári. Jafnframt lýstu þeir yfir andstöðu sinni viö þrjú stjórnarfrumvörp, sem fram eru komin og hafa munu í for með sér, að núverandi kjördæmaskipan verð- ur breytt og hlutfallskosning tekin upp. stjórn gæti starfað án stuðnings jafnaðarmanna. Samkvæmt framkomnum stjórnarfrumvörpum verður þing- mönnum fjölgað um 86 og verða þeir þá 577, þannig að einn þing- maður verður á hverja 108.000 íbúa landsins og þingmenn verða eigi færri en tveir fyrir hvert kjör- dæmi. Pakistan: Ný borgaraleg Almennt er gert ráð fyrir, að jafnaðarmenn missi meirihluta sinn á þingi haldist núverandi kjördæmaskipan í Frakklandi, en verði hlutfallskosning tekin þar upp og kjördæmum breytt er talið, að þeir geti áfram orðið stærsti flokkur þingsins. Slíkt kynni að hafa í för með sér, að engin ríkis- iNlamabad. 10. aprfl. AP. MOHAMMED Zia UHlaq, forseti Pakistans, skipaði í dag nýja ríkis- stjórn og er það fyrsta borgaralega stjórn landsins í 8 ár. Sóru ráðherr- arnir embættiseiða sína í dag. í hópi þeirra eru ýmsir menn, sem ekki hafa áður verið kunnir á opinberum vettvangi. Forsætisráðherra nýju stjórnarinnar verður Mohammed Khan Junejo. Hann er 54 ára að aldri. Talið er, að fleiri borgaralegir ráðherrar verði skipaðir f stjórn- ina síðar. Aðalverkefni hennar verður fyrst um sinn að aðstoða Zia Ul-Haq forseta við að koma á borgaralegum stjórnarháttum í Wolcker hrósar sparnaðaráformum Bandaríkjastjórnar Washinmon, 10. aprO. AP. PAUL Wolcker, formaður banka- ráðs bandaríska seðlabankans, lét í dag í Ijós bjartsýni yfir nýframkom- inni áætlun Bandaríkjastjórnar um Treholt-máliÖ: Ráðherrar báru vitni (Mó, 10, aprfl. AP. Utanríkisráðherra og varnarmála- ráðherra Noregs báru í dag báðir vitni fyrir luktum dyrum í njósna- máli Arnes Treholt. Þar varði And- ers C. Sjaastad varnarmálaráðherra þá ákvörðun norsku stjórnarinnar að leyfa Treholt að sækja fyrirlestra hjá háskóla hersins 1982—1983, þrátt fyrir að hann væri þá þegar grunaður um njósnir í þágu Sovét- ríkjanna. Svenn Stray utanríkisráðherra vildi ekki láta hafa neitt eftir sér, eftir að hann hafði boriö vitni í dag. Þá komu einnig fyrir dóm þeir Kjell Eliassen, sendiherra Noregs hjá Sameinuðu þjóðunum, og Jan H. Silseth, lautinant í norska hernum. Sá fyrrnefndi starfaði f norska utanríkisráðuneytinu er Treholt fékk aðgang að háskóla norska hersins, en Silseth var þar við nám um leið og Treholt. Gert er ráð fyrir að Örnulf Tofte, sem stjórnað hefur rannsókninni á njósnaferli Treholts, komi fyrir rétt á morgun og gefi skýrslu. Það verð- ur einnig fyrir luktum dyrum eins og verið hefur í réttarhöldunum að undanförnu. að draga úr halla ríkissjóðs þar í landi. Fram að þessu hefur Wolcker gagnrýnt mjög þann halla, sem verið hefur á ríkissjóði Bandaríkjanna undanfarin ár, og varað við háska- legum afleiðingum þess, ef ekki yrði ráðin bót þar á. Á þriðjudag í síðustu viku til- kynntu Reagan forseti og leiðtog- ar repúblikana í öldungadeild Bandaríkjaþings að þeir hefðu komizt að samkomulagi um um- fangsmikla áætlun í því skyni að draga úr opinberum útgjöldum. Felur hún í sér að halli ríkissjóðs Bandaríkjanna verði minnkaður sem nemur 52 milljörðum dollara. Wolcker varaði við þvf í dag, að slík sparnaðaráform hlytu að eiga sér langan aðdraganda áður en þau gætu orðið að lögum og kom- izt í framkvæmd, en kvað þau vera góða byrjun. „Ég sé enga ástæðu til annars en hvetja til þeirra að- gerða, sem kunngerð voru í síð- ustu viku,“ sagði Wolcker í ræðu í dag. Samkvæmt sparnaðaráætlun stjórnarinnar verða framlög til al- mannatrygginga ekki hækkuð næstu þrjú árin en einnig verður dregið úr kröfum stjórnarinnar um hækkuð framlög til varnar- mála. ERLENT PóUand: Stjórnin rannsakar árásina á Zaleski Varajá, 10. aprll. AP. ADAM Dunalewich, einn af tals- mönnum pólsku stjórnarinnar, sagði á fréttamannafundi í dag, að stjórn- völd hefðu þegar hafið rannsókn á máli prestsins séra Zaleski, sem var rotaður og síðan brenndur víða um líkamann við heimili foreldra sinna í Krakow um hátíðirnar. Hann sagði að rannsóknin væri hins vegar svo skammt á veg komin að ekkert væri hægt að segja að svo stöddu annað en að ekkert yrði til sparað að af- hjúpa þann sem framdi verknaðinn. Zygmunt Lenyk, talsmaður mannréttindasamtaka Krakow- borgar, sagði að árásarmaðurinn hefði verið einn síns liðs og grímu- klæddur. Hann hefði svipt prest- inn meðvitund með því að úða ein- hverju efni úr málmhylki í vit hans og slá hann síðan í höfuðið með því. Síðan hefði hann hafist handa við að brenna prestinn með „sígarettu eða einhverju öðru áþekku', m.a. hefði táknið „V“ verið brennt á bringu prestsins. Kirkjuleiðtogar í Póllandi ítrek- uðu í dag áhyggjur sínar vegna árásarinnar í ljósi morðsins á séra stjórn landinu í stað herstjórnar þeirra, sem þar hefur verið við lýði und- anfarin 8 ár. Ekki er hins vegar gert ráð fyrir, að snöggar breyt- ingar verði í stjórnarháttum landsins á næstunni, heldur verði þess f stað leitast við að koma þeim á smám saman og í áföngum. Popieluszko í október síðastliðn- um og er ekki talið óhugsandi að Glemp kardináli og Jaruzelski hershöfðingi hittist á næstu dög- um vegna þessa máls. Gengi gjaldmiðla Pundið hækkaði um tvö cent Loadoii, 10. aprfl. AP. UMM/ELI Paul Wolckers, formanns bankaráðs bandaríska seðlabankans, í dag um minnk- andi iðnaðarframleiðslu Banda- ríkjanna og minnkandi þenslu af þeim sökum og orðrómur um, að banki einn í Oklahoma f Bandaríkjunum ætti í erfiðleik- um, urðu til þess að lækka gengi dollarans í kauphöllum í Vest- ur-Evrópu í dag. Dollarinn lækkaði gagnvart pundinu um meira en 2 cent og fengust 1,2225 dollarar fyrir pundið síðdegis í dag (1,1987). Gengi dollarans var að öðru leyti þannig að fyrir hvern dollara fengust 3,1220 vestur- þýzk mörk (3,1650), 2,6505 svissneskir frankar (2,6685), 9,5500 franskir frankar (9,6100), 3,5375 hollenzk gyll- ini (3,5740), 2.004,00 ítalskar lírur (2.006,00), 1,3710 kanad- ískir dollarar (1,3725) og 254,50 jen (254,35).

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.