Morgunblaðið - 25.05.1985, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. MAÍ 1985
35
Minning:
Magnús Sigurðsson garð-
yrkjubðndi, Grafarbakka
Fæddur 5. ágúst 1914
Dáinn 18. maí 1985
„Frjáls þinn og auðugur andi
sér átti og nýtti
álfaslot hverjum í hamri
og hægindi í skýjum,
búgarð hvers í blómsturs
bikari miðjum
og hvern til viðtals sér valdi
af vitringum liðnum.”
Þannig kvað hið stórbrotna erfi-
ljóðaskáld Bjarni Thorarensen um
vin sinn Svein Pálsson lækni lát-
inn. En skáldið var einnig amt-
maður og valdsmaður síns tíma,
sat í dómarasæti, þar sem svo
harðir dómar voru upp kveðnir yf-
ir meðbræðrum, að þeir hafa
stundum gengið hjarta hans nær.
Þess vegna flýr andi hans á
vængjum skáldgyðjunnar með
vini sínum látnum inn í annan vit-
undarheim, þar sem æðra líf þró-
ast. Nú eru hér í heimi dimmir
tímar, ef til vill myrkari en sagan
áður kann að greina frá, því meiri
nauðsyn að beina huganum í
auknum mæli frá kapphlaupi um
auð og völd inn á svið ljóssins
heima, þar sem æðri menning rík-
ir og hjálpar er að vænta. Magnús
Sigurðsson, sem hér er minnst,
var einn þeirra manna, sem sá
þetta og skildi, og slík sjónarmið
stóðu að ég hygg djúpum rótum í
eðli hans.
Magnús fæddist í Miklaholts-
helli í Hraungerðishreppi 5. ágúst
1914. Þar bjuggu þá foreldrar
hans, Sigurður Magnússon bóndi
og smiður og kona hans Hólmfríð-
ur Þ. R. Gísladóttir. Varð þeim ell-
efu barna auðið. Þegar Magnús
var fjögurra ára, árið 1918, fluttu
þau niður á Stokkseyri, þar sem
þau áttu heima lengi síðan. Stund-
aði faðir hans mikið smíðar, þar á
meðal kirkjusmíði.
Þegar Magnús óx upp lagði
hann gjörva hönd á margt, gerðist
fljótt virkur þátttakandi í félags-
málum, var formaður Ungmenna-
félags Stokkseyrar í fjögur ár frá
1944—1947. Sat í hreppsnefnd 1
sex ár frá 1950—1956. Var ætíð
sjálfstæðismaður og sótti lands-
fundi þess flokks um árabil.
íþróttir stundaði hann af kappi,
var í fimleikaflokki heimabyggðar
sinnar og hélt sér svo vel, að helj-
arstökk fór hann sextugur að
aldri. Sjómennsku stundaði hann,
var vélstjóri og hafði réttindi tií
þess. í sjö ár var hann ráðsmaður
barnaheimilisins í Kumbaravogi í
Stokkseyrarhreppi, sem síðar var
flutt að Reykjahlíð í Mosfellssveit,
þar sem hann var áfram ráðsmað-
ur í sex ár eða til ársins 1963.
Árið 1960 giftist Magnús eftir-
lifandi konu sinni, Sigrúnu Tóm-
asdóttur frá Grafarbakka í
Hrunamannahreppi, en hún
dvaldi þar áfram heima, uns hann
hætti ráðsmannsstörfum og flutti
þangað árið 1963. Þá gerðist hann
garðyrkjubóndi. Þarna er jarðhiti
mikill og gott til ræktunar og mun
Magnús hafa sýnt mikla kost-
gæfni og hagsýni við þau störf.
Sigrún kona hans bjó honum
gott heimili og þau áttu barnaláni
að fagna, þótt ekki sé nema einka-
sonurinn, Sigurður Tómas, sem nú
hefur lokið lögfræðiprófi og dvelur
heima með móður sinni.
Á síðari árum tók Magnús að
kenna vanheilsu. Fór hann undir
læknisaðgerð, sem veitti honum
bót um stundarsakir. Magnús
barðist oft sárþjáður við sjúkdóm
sinn, lengst af í heimahúsum, og
stundaði Sigrún kona hans hann
af alúð og kostgæfni. Það verður
hver reynslunni ríkari, sem það
gerir. En síðustu tvær vikurnar
var hann þó í sjúkrahúsi, Borg-
arspítalanum, þar til yfir lauk og
hann skildi við þetta líf þann 18.
maí sl.
Ég sem þessar línur rita kynnt-
ist Magnúsi smátt og smátt hin
síðari ár. Hann var vel lesinn og
fróður um marga hluti, og hann
var ekki einn þeirra, sem halda að
lífinu sé lokið með þessari jarð-
vist. Hann hafði sterka trú á
kenningum Helga Pjeturss, var
starfandi í félagi Nýalssinna í
mörg ár. Og verði honum að trú
sinni að starfa þar, sem æðri
menning þróast til enn meiri full-
komnunar, eða eins og Einar
Benediktsson kvað:
„Allt líf á himni og mold, sem táknar tunga,
öll tíð, öll stjörnuveröld er vor skóli.“
Sigurður Sigurmundsson,
Hvítárholti.
f dag verður jarðsunginn frá
Hrunakirkju Magnús Sigurðsson,
garðyrkjubóndi á Grafarbakka II í
Hrunamannahreppi.
Magnús var á 71. aldursári þeg-
ar hann lést, en hann var fæddur í
Miklaholtshelli í Hraungerðis-
hreppi 5. ágúst 1914. Foreldrar
hans voru hjónin Sigurður Magn-
ússon bóndi þar og kona hans
Hólmfríður Þr. Gísladóttir og var
Magnús einn ellefu systkina, sem
komust upp. Eftirlifandi eru nú
átta. Foreldrar Magnúsar voru
bæði Árnesingar að ætt og innan
þeirrar sýslu lifði og starfaði
Magnús alla sína ævi fyrir utan fá
ár, sem hann var við störf í Mos-
fellssveit. Meðan Magnús var enn
á barnsaldri fluttu foreldrar hans
að Stokkseyri og sá staður átti
greinilega mikil ítök í huga hans,
enda fylltu þau ár, sem hann var
þar við leik og störf, nær fjóra
áratugi.
Á yngri árum stundaði Magnús
sjómennsku og var einnig um tíma
vélstjóri í frystihúsinu á Stokks-
eyri. Árið 1949 réðst hann sem
ráðsmaður að dvalarheimili
barna, sem þá var rekið í Kumb-
aravogi á Stokkseyri og þar starf-
aði hann til ársins 1956 er heimilið
var flutt að Reykjahlíð í Mosfells-
sveit, Magnús tók sig þá upp og
flutti með. Var hann ráðsmaður í
Reykjahlíð til ársins 1963.
Magnús giftist árið 1960 eftirlif-
andi eiginkonu sinni, Sigrúnu
Tómasdóttur frá Grafarbakka II í
Hrunamannahreppi, og árið 1963
hófu þau búskap á Grafarbakka
II. Þau hjónin eignuðust árið 1960
son, Sigurð Tómas, sem á þessu
vori lýkur prófi í lögfræði frá Há-
skóla íslands.
Eftir að Magnús flutti að Graf-
arbakka og þau hjónin hófu bú-
skap þar varð garðyrkjan starfs-
vettvangur hans. Hann hlúði vel
að garði sínum og fór varfærnum
höndum um viðkvæmar ungplönt-
ur sem fullþroskaða matvöru, sem
send var á markað. Og þó aðstaða
til ræktunarinnar væri ekki alltaf
margbrotin náði Magnús góðum
árangri við ræktun sína, svo oft
vakti eftirtekt. En Magnús var
ekki einn við þetta verk. Þau hjón-
in fylgdust að í þessu starfi og
gengu þar samhent til verks
ásamt syni þeirra er starfaði með
þeim á sumrum í hléum frá námi.
Á hinni hinstu kveðjustund rifj-
ast upp minningar liðinna ára um
samfylgd þess, sem kvaddur er.
Kynni okkar Magnúsar hófust
Fæddur 28. júlí 1937
Dáinn 16. maí 1985
í svo skjótri andrá er á æviþráð-
inn klippt og kveðjustundin kom-
in, en eftir standa ættingjar og
vinir harmi lostnir og undrandi.
Minningar frá liðnum árum koma
upp í hugann og ylja þeim sem
þekktu Hávarð, um hjartarætur.
Hann var einn af þeim mönnum
sem maður bar bæði virðingu og
traust til, enda var hann einstak-
lega hjálpfús og greiðvikinn. Há-
varður var fæddur 28. júlí 1937,
var sonur hjónanna Hávarðar Há-
varðssonar og Dagbjartar Hann-
esdóttur. Hávarður er látinn fyrir
allmörgum árum, en Dagbjört lif-
ir son sinn og er búsett á Bíldudal.
Hávarður tók miklu ástfóstri við
heimabyggð sína og vildi fram-
gang hennar sem mestan enda var
dugnaði hans viðbrugðið. Þess
vegna er fráfall hans mikið áfall
fyrir byggðarlagið á Bíldudal.
Hann var alla tíð mikill athafna-
maður og gekk í öll verk með ein-
stökum dugnaði. Hann skapaði sér
sjálfstæðan atvinnurekstur sem
vörubílstjóri og var eftirsóttur við
þau störf. Einnig var hann um-
boðsmaður fyrir Olíufélagið Esso.
En nú er svo sviplega sköpum
skipt. Má með sanni segja að þessi
sómamaður hafi fallið frá i blóma
lífsins. Hávarður hafði staðið í
miklum framkvæmdum undanfar-
ið, við hús sitt á Bíldudal. Þær
framkvæmdir, sem og hans at-
vinnutæki, bera þess gleggst vitni,
að þar hefur ósérhlífinn hönd ver-
ið lögð á plóginn og þrotlaus vinna
fyrir um 10 árum þegar ég kynnt-
ist bróðurdóttur Sigrúnar, konu
Magnúsar, en foreldrar konu
minnar búa á Hverabakka, einum
svonefndra Grafarbakkabæja.
Samgangur milli heimilanna á
Grafarbakka II og Hverabakka
hefur jafnan verið náinn og þau
eru ekki mörg skiptin, sem við
fjölskyldan höfum komið í sveit-
ina án þess að litið væri inn til
Siggu og Magnúsar á Grafar-
bakka. Þar hafa jafnt þeir eldri
sem yngri fundið fyrir vini, sem
miðlað hafa af reynslu og velvild.
Oft var setið lengi kvölds að
spjalli og þá gilti einu hvort á
dagskrá voru dægurmál líðandi
stundar eða rifjaður var upp sögu-
legur fróðleikur. Þeir sem fóru þar
til fundar komu vísari til baka.
Magnús fylgd.ist jafnan vel með
á vettvangi þjóðmála og hafði
ákveðnar skoðanir í þeim efnum.
Hann var ekki maður þeirrar
gerðar að sitja hjá aðgerðarlaus
og láta aðra um að gera hlutina. Á
Stokkseyrarárum sínum tók
Magnús virkan þátt í félagsmálum
staðarins og var m.a. formaður
ungmennafélagsins þar um tíma
og f hreppsnefnd Stokkseyrar-
hrepps sat hann á árunum 1950 til
1956 eða þar til hann flutti búferl-
um af staðnum.
Sögulegur fróðleikur og sagnir
frá fyrri árum voru meðal áhuga-
mála Magnúsar og hafði hann
gegnum árin dregið að sér ýmsan
fróðleik í þeim efnum, og þar á
meðat gamlar bækur. Þá flutu
legið að baki.
Við sem þekktum Hávarð, mun-
um brosið hans og lífsgleðina, sem
geislaði alltaf af honum. Lundin
var einstaklega létt, og bjartsýnin
og athafnasemin mikil. Fæstir eru
viðbúnir örlögunum. Þau veita oft
þung og óvægin högg. En þegar
frá líður er það tíminn sem ber
smyrsl á sárin. Þá ylja ljúfar og
skemmtilegar minningar um góð-
an dreng upp huga og hjarta. Þá
þökkum við samferðamenn Há-
varðar, fyrir að hafa átt samleið
með honum á lifsleiðinni.
Hinn 6. mars 1959 gekk Hávarð-
ur að eiga eftirlifandi eiginkonu
sína, Steinunni Sigurmundsdóttur
frá Bíldudal. Steinunn er dóttir
hjónanna Guðbjargar Guðmunds-
dóttur og Sigurmundar Jörunds-
sonar skipstjóra, sem bæði eru
Bílddælingar. Steinunn og Há-
varður áttu sérstaklega glæsilegt
heimili, þar sem fór saman mynd-
arskapur og snyrtimennska utan
húss sem innan. Þau eignuðust 3
mannvænleg börn. Þau eru: Sig-
mundur f. 23. júní 1959. Hann er
rafvirki að mennt. Maki hans er
Kristín Fjeldsted. Eiga þau 2 dæt-
ur, Sigríði og Steinunni. Eru þau
búsett á Tálknafirði; Erna f. 27.
desember 1964. Starfar hún í
Landsbanka íslands, útibúinu á
Bíldudal. Hún er heitbundin Matt-
híasi Fossberg. Hafa þau reist sér
heimili á Bíldudal; yngstur er svo
Hávarður örn, f. 3. júní 1971. Er
hann enn í foreldrahúsum. Þau
hjónin voru nágrannar mínir í 20
ár vestur á Bíldudal. Alltaf var
mikill samgangur á milli heimil-
einnig með lausavísur. Magnús
var oft glettinn og spaugsamur og
lét gjarnan vísur fylgja með í frá-
sögn sinni.
Einn var sá þáttur í fari Magn-
úsar, sem mér er sérstaklega
minnisstæður. Það var umhyggja
hans fyrir börnum og einstök
lagni hans við að fræða þau um
undraheima náttúrunnar. Hann
kenndi þeim að bera virðingu fyrir
því lífi, sem þar hrærist. Þessa
nutu meðal annars þrír ungir
frændur, eldri barnabörnin á
Hverabakka, og þar í hópi var son-
ur minn. Það var sama hvort það
voru nöfn fugla, plantna eða hvort
það voru undraheimar, sem leynd-
ust undir steini. Jafnan var Magn-
ús reiðubúinn til að líta upp frá
daglegu amstri til að leiðbeina og
svara spurningum hinna ungu
sveina. Við hjónin vorum líka eft-
irminnilega minnt á þessa upp-
fræðslu er við vorum á ferðalagi
síðastliðið sumar með son okkar
og náttúra landsins hafði vakið
undrun hans. Þá gall við í drengn-
um: „Nú þyrfti Magnús að vera
hérna.“ Hann vildi greinilega
endurgjalda og veita Magnúsi
hlutdeild í gleði sinni.
En nú hefur Magnús lokið vist
sinni í þessum heimi. Sjálfur hafði
hann ákveðnar skoðanir um hvað
þá tæki við. Við sem eftir lifum
þökkum liðnar samverustundir
með þeim látna og biðjum góðan
Guð að styrkja Sigrúnu og soninn
Sigurð Tómas.
Tryggvi Gunnarsson
anna, sérstaklega á meðan börnin
voru yngri og léku sér mikið sam-
an.
Á sl. ári flutti undirrituð frá
Bíldudal til Reykjavíkur, og i
mars sl. komu Hávarður og Steina
í heimsókn, svo hress og kát. Átt-
um við saman notalega kvöld-
stund ásamt börnum okkar og
vinkonu sem eitt sinn bjó á Bíldu-
dal. Voru þá rifjaðar upp gamlar
og ánægjulegar minningar frá
liðnum árum á Bíldudal. Á kveðju-
stund koma upp i huga minn orð
skáldsins frá Fagraskógi, en eitt
erindi kvæðisins „Kveðja“, hefst
með þessum orðum:
„Svo kveð ég þig. En er þú minnist mín,
þá mundu, að ég þakka liðna daga“.
Steina mín. Við vottum þér og
fjölskyldu þinni okkar dýpstu
samúð og biðjum Guð að styrkja
ykkur í þessari þungu sorg. Einnig
sendum við samúðarkveðjur til
móður hins látna og tengdafor-
eldra. Við þökkum fyrir góða og
trygga vináttu á liðnum árum.
Sigríður Pálsdóttir
og börn.
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á f miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
stætt með greinar aðra daga. f
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
Handrít þurfa að vera vélrituð og
með góðu lfnubili.
Minning:
Hávarður Örn Hávarðs-
son frá Bíldudal
**Artline BÆL2000M
: r— -*w
A^ArtlineB/4LL2000M f|NB tz I
Artllne Ball 2000M Kúlutússpennl
með stáloddl sem þolir álaglð.
Endlngargóður hversdagspenni
sem á engan sinn líka. Hægt
að velja um 4 lltl. Fæstíflestum
bóka- og rltfangaverslunum.