Morgunblaðið - 02.06.1985, Qupperneq 61

V
✓ 60
MORGtÍNBLAOÍti, iitáKfNUDÁG'tÍR'2. JÚNl 1985
MOBGUNBLAJDIP,. SUNNUDAGUR 2. JÚNÍ1985
A
>
Ljósmynd/Magnús ólafsson
Leikmenn A.B. og Fram framan við búningsklefana á Melavelli 1919. Myndin er tekin degi áður en leikmenn A.B. fóru í reiðtúr þann sem mestu réð um úrslit í leik þeirra og íslenska útvalsliðsins.
Ljósmynd/P. Söraa
Þátttakendur í konungsglímunni sem fram fór á Melavellinum 1924. Sigurvegarinn Sigurður Greipsson er fimmti frá
hægri.
Ljósmynd/M&gnús Ólafsson
Stangarstökkvari á leið yflr rána. Myndin er tekin á frjálsíþróttamóti um
1920.

Frá frjálsíþróttamóti um eða upp úr
1920. Hlauparar koma að marki. Ef
myndin prentast vel má sjá að fjöldi
áhorfenda undirbýr sig til að Ijós-
mynda úrslit hlaupsins.
Ljósmynd/Magnús Ólafsson
Kópia Ljósmyndasafnið ®
landann í nokkrum leikjum og
sigruðu í öllum nema einum. Tap-
leikur Dananna var hér lengi í
minnum hafður, einkum þó og sér
í lagi vegna þess sem talið var að
mestu hefði ráðið um úrslit leiks-
ins. í niðurlagi greinar sinnar um
leikinn segir blaðamaður einn svo:
„En ótalið er ennþá það, sem
mestu réði um úrslit leiksins, og
heita það harðsperrur. Heimboðs-
nefndin sá að eina ráðið til þess að
AB gæti fengið slæma útreið, var
það að fara með Danina í „útreið-
artúr“. Þetta hreif og í fyrrakvöld
þegar þeir komu úr Firðinum,
voru þeir allir liðamótalausir um
hnén og það sem snert hafði
hnakkinn eins og glóandi eldhaf.
Liðamótin voru ekki fundin aftur
og eldurinn ekki slokknaður í
Frá Melavellinum á gullaldaránim
frjálsra íþrótta hér á landi í kringum
1950. Eins og myndin ber með sér
var keppnin þá oft afar spennandi,
enda létu áhorfendur sig aldrei
vanta.
Ljósmynd/Pétur Thomsen
MYND
0G
SAGA
SVIPMYNDIR
FRÁ
TEXTI OG UMSJÓN: ÍVAR GISSURARSON
Það hefur víst ekki farið
framhjá mörgum að nú
er unnið við að rífa til
grunna gamla góða
Melavöllinn, en við það
munum við Reykvíkingar missa
enn einn sögustaðinn af sjónar-
sviðinu. Ekki er það ætlun mín að
ræða hér um minjagildi þessa
ágæta vallar sem eflaust verður
kvaddur með trega af þeim fjöl-
mörgu íþróttamönnum og áhorf-
endum sem margir hverjir áttu
sér þar sínar sælustu stundir. Hér
munu aðeins verða dregnar upp
nokkrar svipmyndir úr sögu þessa
merka leikvangs, sem mestan þátt
hefur átt í framsókn íslenskrar
íþróttahreyfingar, fyrr og síðar.
Árið 1910 bundust íþróttafélög-
in í Reykjavík samtökum í því
augnamiði að knýja á um bygg-
ingu íþróttavallar og linna ekki
látum fyrr en sá draumur væri
orðinn að veruleika. Var nú leitað
til bæjarstjórnar og lét hún sam-
tökunum eftir svæði á Melunum
til afnota, án endurgjalds. Auk
þess gaf bæjarstjórnin 2.500 krón-
ur til vallargerðarinnar, en sú
upphæð mun á þeim tíma hafa
þótt allrífleg. Styrkurinn, banka-
lán og ýmis fjárframlög önnur
leiddu til þess að framkvæmdir
hófust fyrr en nokkurn hafði
grunað. Byggingunni sem var
undir yfirumsjón Jóns Þorláks-
sonar miðaði það vel að völlurinn
var vígður þann 11. iúní 1911.
Vígsluræðuna hélt Olafur
Björnsson ritstjóri ísafoldar en
þar sagði hann m.a.:
„Ég þykist mega fullyrða að
íþróttavöllurinn, sem vér vígjum í
dag, sé álitlegur mílumarksteinn á
framsóknarbraut íslenskrar lík-
amsmenningar. Hann er einn
ávöxturinn af heilbrigðum endur-
gróðri íslensks þjóðlífs á síðustu
tímum. Hann er einn votturinn
um það, að hjá oss er að fæðast að
nýju endurfrjóvgaður, hollur tíð-
arandi, heilbrigðar skoðanir um
það, sem fornmenn töldu mest um
vert og lýsir sér í rómverska mál-
tækinu: Sana mens in sano corp-
ore (Heilbrigð sál í hraustum lík-
ama). Ég vildi óska þess, að
íþróttavöllurinn þessi mætti að
því styðja að vor á meðal vaxi upp
æ fleiri hraustir sveinar og horsk-
ar meyjar er skilji þetta fornmál-
tæki og láti sér það að kenningu
verða."
Að lokinni vígsluræðu ólafs
hófst svo leikfimisýning ÍR og af
gömlum blöðum má sjá að þar
hefur farið saman þvílík fegurð og
mýkt, að unun hafi verið á að
horfa. Að lokinni leikfimisýningu
fór svo fram knattspyrnuleikur
milli Fram og Fótknattleiksfélags
Reykjavíkur (nú KR) og lauk hon-
um með jafntefli.
Á næstu árum var völlurinn svo
óspart notaður til hinna ýmsu
íþróttaiðkana svo sem knatt-
spyrnu, glímu, fimleika, frjálsra
íþrótta, tennis og þá var skautað á
veturna. Árið 1912 vann KR fyrsta
íslandsmótið í knattspyrnu, sem
að sjálfsögðu fór fram á Melavell-
inum.
Árið 1919 tókum við íslendingar
á móti fyrstu erlendu knatt-
spyrnumönnunum sem hingað
komu gagngert til kappleikja, en
þar voru á ferðinni fræknir kapp-
ar frá danska félaginu AB. Á
Melavellinum öttu þeir kappi við
Ljósmynd/Magnús Ólafsson
Ólafur Björnsson ritstjóri flytur vígsluræðuna á Melavellinum þann
ll.júní 1911.
LjÓ8mynd/MagnÚ8 Ólafsson
Firaleikamenn sýna listir sínar við vfgshi vallarins 1911.
gærkveldi. Og undir þeim kring-
umstæðum er ekki gott að sparka
knetti.“
Þriðji áratugurinn líður svo án
nokkurra stórviðburða á íþrótta-
sviðinu, en upp úr seinni heims-
styrjöldinni varð Melavöllurinn
vettvangur mikilla afreka frjáls-
íþróttamanna sem lengi verða í
minnum höfð. Þá sýndu þar snilli
sína menn eins og Clausen-
bræður, Gunnar Huseby, Torfi
Bryngeirsson og Finnbjörn Þor-
valdsson svo einhverjir séu nefnd-
ir. Kappar þessi náðu að troðfylla
völlinn áhorfendum ár eftir ár og
skapa slíka stemmningu, að elstu
menn muna ekki annað eins, enda
ekki á hverjum degi sem gefur á
að líta tvo íslenska Evrópumeist-
ara samtímis, en þeim árangri
náðu þeir Huseby og Torfi árið
1950. Huseby varð reyndar einnig
Evrópumeistari 1946.
Það var svo ekki fyrr en 1959 að
Melavöllurinn glatar forystuhlut-
verki sínu til Laugardalsvallarins
sem var vígður 17. júní það ár.
Engu að síður fór þó svo að völlur-
inn var í stöðugri notkun allt fram
til þess að gervigrasvöllurinn í
Laugardalnum var tekinn í notk-
un nú í vor. Og eins og fyrr getur
er nú stutt í að þessi sögufrægi
leikvangur hverfi með öllu. En eitt
er þó víst að í huga margra mun
hann enn lifa um stund.