Morgunblaðið - 02.07.1985, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. JÚLl 1985
Afskipti Assads
réöu úrslitum
Beirút, I. júlf. AP.
HAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum í Damaskus og Beir-
út, að afskipti Assad Sýrlands-
forseta af gíslamálinu í Líbanon
hafi ráðið úrslitum um að þeir
voru látnir lausir.
Assad og Reagan Bandaríkja-
forseti ræddu margsinnis saman
í síma um málið og Assad mun
hafa verið því hlynntur frá upp-
hafi að beita sér í málinu. Assad
Sýrlandsforseti, sem styður
Amaal-hreyfingu shita, er sagð-
ur hafa beitt hótunum undir lok-
in, þegar loforð hafði fengizt fyr-
ir því að allir gíslarnir yrðu látn-
ir lausir, en á síðustu stundu var
neitað að sleppa fjórum þeirra.
Þeir fjórir voru í haldi hjá einum
shita-hópnum enn, sem er her-
skárri hinum formlegu Amal-
sveitum, þ.e. fylgismönnum
Hezbollah, flokki guðs. Þeir létu
þó undan eftir að Assad hafði
talað við tvö forsvarsmenn hóps-
ins og hótað að hætta öllum
stuðningi við hernaðaraðgerðir
þeirra i Bekaa-dal.
AP-fréttastofan segir að
mörgum hafi komið á óvart
hversu samstarfsfús Sýrlands-
Ræningjarnir gáfu gíslunum
rauðar rósir í kveðjuskyni
George Bush varaforseti Bandarikjanna flytur ávarp á flugvellinum í Frankfurt árla mánudags eftir að gíslarnir
39 frá Beirút komu þangað. Næst varaforsetanum i vinstrí hönd eru þrir úr áhöfn flugvélarinnar.
forseti var og geti þetta orðið til
að stórbæta sambúð Sýrlands og
Bandaríkjanna, sem hefur verið
heldur stirð og sveiflukennd
vegna þess hve Sýrlendingar
þykja hafa hallað sér að Sovét-
mönnum.
ERLENT
— Aðstandendur gíslanna fá frítt flugfar til Frankfurt
Oanuskua, Sjrlandi og Beirút, Líbanon, I. jélí. AP.
Assad forseti Sýrlands.
GÍSLARNIR 39 sem höfðu verið í
haldi hjá flugræningjum Trans
World Airlines-flugvélarinnar síðan
14, júní, voru að vonum frelsinu
fegnir þegar þeim var loks sleppt i
sunnudag.
„Það er gott að sjá loksins
dagsljós eftir 17 daga,“ sagði Rich-
ard Herzberg, einn gíslanna við
komuna til Damaskus. Gíslarnir
voru fluttir i vögnum Alþjóða
Rauða krossins frá Beirút til
Damaskus og flugu þaðan áleiðis
til Frankfurt snemma á mánudag.
Gíslarnir dvöldu í skóla shita i
Beirút síðustu klukkustundirnar
áður en þeim var ekið til Damask-
us.
„Farið, farið og bless," sagði
einn ræningjanna er hann kvaddi
einn gíslanna með handabandi
rétt áður en bilalest Rauða kross-
ins tók af stað. Margir gíslanna
héldu á bleikum og rauðum rósum
sem ræningjarnir höfðu gefið
þeim í kveðjuskyni. Allir gíslarnir
voru brosandi og veifuðu til
mannfjöldans sem fagnaði þeim á
götum úti í Beirút. En brosin dvín-
uðu i örskamma stund þegar
byssuskot heyrðust frá nærliggj-
andi götum og komst bílalestin
ekki áfram fyrir bílhræi sem lá
þvert yfir götuna. Hermaður sem
fylgdi bílalestinni hrópaði skipan-
ir og innan stundar var bilhræið
fært til hliðar á götunni.
Flestir gíslanna voru fluttir í sí-
fellu á milli heimila shita i Beirút
meðan á gislatökunni stóð. Einn
shíti hafði fimm Bandaríkjamenn
á heimilinu siðustu nóttina og
skemmtu þeir sér við að lesa Kór-
aninn i enskri þýðingu til að drepa
tímann. Shítinn sagðist einnig
hafa gefið gíslunum heimilisföng
hjá vinum og ættingjum i Banda-
rikjunum og bað þá um að hringja
í ættingjana þegar þeir væru
komnir til Bandarikjanna.
„Þetta var allt saman ágætis
fólk,“ sagði Hassan Sabeh, sem
bjó á skólanum þar sem gislarnir
dvöldu. „I morgun gaf ég þeim
enskt dagblað og höfðu þeir gam-
an af því að lesa um sjálfa sig í
blöðunum."
Allyn Conwell, sjálfskipaður
fulltrúi gíslanna, bað fyrir þakkir
til Hafez Assad, forseta Sýrlands,
og Sýrlendinga allra, því „án
þeirra hjálpar værum við örugg-
lega ennþá i Beirút án vitneskju
um hvað í vændum væri. Vonandi
getum við notfært okkur þessa
hræðilegu reynslu til að láta
eitthvað gott af okkur leiða þenn-
an tima sem við eigum eftir á
jörðinni," sagði Conwell.
Einn gíslanna var spurður hvort
honum líkaði vel i Beirút. „Líban-
on er mjög fallegt land, en ég held
að fyrst ég hef komið hingað einu
sinni, þá reyni ég að fara á ein-
hvern aðeins rólegri stað næst.“
Fjölskyldur gíslanna tóku
margir hverjir boði TWA um frítt
far til Frankfurt til að taka á móti
langþreyttum gíslunum þegar þeir
kæmu.
„Ég er svolítið taugóstyrk, en
mjög spennt og hlakka ótrúlega
mikið til að hitta pabba,“ sagði
Rozanne Hill Fliegenspan, en fað-
ir hennar, Peter Hill, var einn
þeirra sem var í haldi hjá flug-
ræningjunum. Rozanne og systir
hennar, Nina, ætluðu að hitta
bróður þeirra í Frankfurt áður en
faðir þeirra kæmi. „Við höfum
reynt ýmislegt á meðan á þessu
stóð, en við lærðum að ráða við
vandann," sagði Nina.
Hún sagði að faðir þeirra hefði
hringt til nágranna með fréttir af
gíslatökunni, en hann hafi ekki
viljað hringja heim þvi hann
óttaðist um öryggi fjölskyldu
sinnar. Allar eigur hans voru
teknar frá honum, og eina númer-
ið sem hann mundi var símanúm-
erið hjá nagrannanum.
„Þessu verður ekki lokið fyrr en
þau eru komin á bandariska
grund,“ sagði systir John
McCarthy, eins gíslanna.
„Við höfum ekki sofið í tvær
vikur, en nú er martröðinni loks-
ins lokið,“ sagði Rozanne og tóku
aðrir aðstandendur gíslanna i
sama streng.
Helstu atburðir gíslatökunnar
Hér á eftir fer listi yfir helstu
atburði gíslatökunnar í Líbanon:
■ 14. júní — Tveir vopnaðir shít-
ar fara um borð í farþegavél frá
bandaríska flugfélaginu Trans
World Airlines í Aþenu í Grikk-
landi og ræna vélinni eftir að hún
er komin á loft með 145 farþega
og átta manna áhöfn.
Vélin fær lendingarleyfi í
Beirút i Líbanon eftir að flug-
stjórinn segir að einn flugræn-
ingjanna hafi tekið pinna úr
einni handsprengju. Flugræn-
ingjarnir leysa 17 bandarískar
konur og börn úr haldi, en fleiri
vopnaðir menn fara um borð.
Flugvélin flýgur svo til Alsír þar
sem 19 aðrar bandarískar konur,
eitt barn og þrír aðrir gíslar eru
leystir úr haldi.
■ 15. júní — Vélin snýr aftur til
Beirút og 10 Bandaríkjamenn
eru fluttir frá borði. Flugræn-
ingjarnir myrða Robert Dean
Stethen, 23 ára gamlan bílstjóra
hjá bandaríska sjóhernum.
Eftir að flugræningjarnir
krefjast þess að vélin fari aftur
til Algeirsborgar leysa þeir úr
haldi 53 farþega og fimm flug-
freyjur. 1 skiptum er einn félagi
þeirra, sem tekinn var fastur á
flugvellinum í Aþenu, leystur úr
haldi.
■ 16. júní — Vélin er aftur kom-
in til Beirút og ræningjarnir
hóta að sprengja hana f loft upp.
Þeir krefjast þess að 50 Líbanir
verði leystir úr haldi f Israel.
Skip frá bandaríska sjóhern-
um eru send til Miðjarðarhafs-
ins og hópur sérþjálfaðra
manna, sem berjast gegn
hryðjuverkum, er sendur til
Mið-Austurlanda. Ræningjarnir
senda bréf, undirritað af 29 gísl-
um, þar sem þeir fara þess á leit
við Ronald Reagan forseta, að
ekki verði tekið til hernaðar-
legra aðgerða vegna þeirra.
Amal-shítar eru nú komnir í
málið og krefjast þess að 800
Líbanir verði leystir úr haldi f
ísrael. Ræningjarnir fara fram á
lausn tveggja shíta, sem eru í
fangelsi f Madrid ákærðir um
morð.
Gfslarnir sem eftir voru um
borð eru nú fluttir úr flugvél-
inni.
■ 17. júní — Leiðtogi amal-
shfta, Nabih Berri, segir að gál-
arnir séu hafðir í tvennu lagi til
að koma í veg fyrir björgunartil-
raunir. Bandarfkjamenn senda
fleiri skip til Miðjarðarhafs og
6.000 manna her amal-shíta er
við öllu búinn.
Frettir herma að róttækur
hópur manna, sem kallar sig
„Flokk guðs“, hafi f haldi nfu
gíslanna sem heita „gyðingleg-
um“ nöfnum. Sjúkum gfsl er
sleppt úr haldi.
■ 18. júnf — Ræningjarnir
sleppa söngvaranum Demis
Roussos, bandarískri vinstúlku
hans og öðrum grískum manni.
Berri hvetur Bandarfkjamenn
til að þrýsta á ísrael að sleppa
766 Líbönum úr haldi, en flestir
þeirra eru shítar. Berri hótar að
hætta öllum afskiftum af málinu
ef ekki sé gengið að kröfu þeirra.
Reagan ásakar grísk stjórnvöld
um slaka öryggisgæslu á flug-
vellinum í Aþenu.
■ 19. júní — Sjónvarpsmaður
nær tali af þremur áhafnarmeð-
limum og segja þeir að þeim lfði
ágætlega.
■ 20. júni — Fimm gfslar koma
fram á blaðamannafundi og
hvetja Reagan til að freista ekki
að reyna að bjarga þeim.
■ 21. júní — Hundruð stuðn-
ingsmanna „Flokks guðs“ efna
til mótmæla við vélina, hrópandi
slagorð gegn Bandaríkjunum og
Reagan forseta. George Shultz,
innanríkisráðherra Bandarfkj-
anna, fullvissar ísraela um að
Bandaríkin muni ekki vægja fyr-
ir hryðjuverkamönnum.
■ 22. júní — Óþekkt flugvél
flýgur yfir Beirút. Varnarmála-
ráðuneyti Bandaríkjanna neitar
staðhæfingum um að vélin sé
bandarísk. Berri varar við öllum
aðgerðum til að bjarga gíslun-
um.
■ 23. júní — ísrael tilkynnir að
31 fangi muni verða leystur úr
haldi. Bæði Bandaríkjamenn og
ísraelar segja að lausn fanganna
hafi ekkert með gíslatökuna að
gera.
■ 24. júní — ísraelar leysa fang-
ana úr haldi. Amal-shftar segja
það ekki vera nóg og Berri krefst
þess að bandarisku skipin yfir-
gefi svæðið.
■ 25. júni — Sýrland blandast
inn f samningaviðræðurnar og
Bandaríkin segjast vera að
hugsa um að láta loka Beirút-
flugvelli og loka þar með landinu
innan fárra daga ef viðræður
bera engan árangur. Amal-shft-
ar fara með alla 37 farþegana til
móts við tvo starfsmenn Rauða
krossins. Þrír áhafnarmeðlimir
fá sérstaka heimsókn frá Rauða
krossinum.
■ 26. júní — Einn hjartveikur
gisl latinn. Shultz fer fram á
lausn allra 46 bandarisku gísl-
anna án skilyrða, en auk hinna
39 farþega i TWA-vélinni hefur
sjö Bandaríkjamönnum verið
rænt í Líbanon síðan í fyrra.
■ 27. júní — Frettir herma að
gíslarnir verði fluttir til franska
eða svissneska sendiráðsins i
Damaskus á Sýrlandi.
■ 28. júní — Sýrlenskar heim-
ildir segja að gislarnir verði
látnir lausir þar daginn eftir.
Gislarnir snæða málsverð á lúx-
ushóteli í Beirút og fara þaðan
með blómvendi frá ræningjun-
um.
■ 29. júnf — Flestir gislanna
eru saman konmir við skóla
shfta f Beirút þar sem vagnar frá
Rauða krossinum bíða þeirra.
Þrír áhafnarmeðlimir eru þar
einnig og er það f fyrsta skipti
sem þeir sjá farþegana siðan
þeir voru fluttir frá borði. Sýr-
lendingar segjast fullvissir um
að deilan sé leyst, en shftar tefja
fyrir brottför gíslanna þar til
þeir fá staðfestingu á að Banda-
ríkin og ísrael muni ekki hefna
fyrir ránið. Amal-shftar fara
einnig fram á að bandarfsku
herskipin yfirgefi svæðið og 735
arabar i haldi f tsrael verði látn-
ir lausir.
■ 30. júní — Shítar láta gíslana
39 lausa þar sem Bandaríkja-
menn hafa lofað að hefna ekki
ránsins. Gíslarnir koma til Dam-
askus og halda blaðamannafund.
Þeim er svo ekið til flugvallar-
ins.
■ 1. júlí — Gíslarnir frjálsir og
halda til Frankfurt.