Morgunblaðið - 30.01.1986, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JANÚAR1986
Tillaga sex þingmanna Alþýðuflokksins:
Ríkisrekstri Búnaðarfélagsins
og Fiskifélagsins verði hætt
SEX þingmenn Alþýðuflokksins
hafa lagt fram tillögu til þings-
ályktunar um að hætt verdi rikis-
rekstri Fiskifélags íslands og
Búnaðarfélags íslands.
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjóminni að gera allar viðhlítandi
ráðstafanir til þess að Fiskifélag
íslands og Búnaðarfélag íslands
megi leggja niður sem ríkisstofnan-
ir. ^
í þeim undirbúningi skal m.a.
felast:
• að öll gagnasöfnun og skýrslu-
gerð um fiski- og landbúnaðar-
mál, sem nú fer fram hjá þess-
um stofnunum, verði færð til
annarra stofnana, s.s. Hagstofu
íslands,
• að heíja viðræður við samtök
viðkomandi atvinnuvega um
hvort þau óski eftir að starf-
rækja sjálf og þá á eigin kostnað
þá þjónustu aðra en gagnasöfn-
un og skýrslugerð sem Fiskifé-
lag Islands og Búnaðarfélag
íslands nú inna af höndum við
umrædda atvinnuvegi og þá
hvemig.
Niðurstöður liggi fyrir eigi síðar
en í árslok 1986 svo að hægt sé
að gera nauðsynlegar ráðstafanir
samfara afgreiðslu íjárlaga fyrir
árið 1987.“
í greinargerð flutningsmanna
(Sighvats Björgvinssonar, Jóns
Baldvins Hannibalssonar, Kjartans
Jóhannssonar, Karls Steinars
Guðnasonar, Eiðs Guðnasonar og
Jóhönnu Sigurðardóttur) segir m.a.:
„Fiskifélag íslands og Búnaðar-
félag íslands eru hin gömlu at-
vinnumálaráðuneyti okkar íslend-
inga. Af þeim sökum voru þeim
falin ýmis opinber stjómsýsluverk-
efni, svo sem gagnasöfnun og
skýrslugerð, sem félögin sinna enn
þótt í millitíðinni hafi risið upp
öflugar opinberar stofnanir og
ráðuneyti til að sinna slíkum verk-
efnum. Þar að auki hafa þessi félög
verið, og eru enn, hagsmunasamtök
umræddra atvinnuvega, starfa í
nánum tengslum við önnur slík og
að verulegu leyti undir stjóm þeirra.
Þar sem þessar stofnanir eru rík-
isstofnanir er kostnaður við þær
greiddur af ríkissjóði, jafnt gagna-
söfnun og skýrslugerð sem sú starf-
semi sem beinlínis felur í sér þjón-
ustu eða hagsmunagæslu í þágu
viðkomandi atvinpuvega, fyrirtækja
eða einstaklinga. Kostnaðurinn við
samkomur þessara félaga í hags-
munagæsluskyni er þannig greidd-
ur úr ríkissjóði, t.d. kostnaður við
löggj afarsamkomu þjóðarinnar.
Hlutverk þessara þinga hefur m.a.
verið að taka til umsagnar erindi
til löggjafarsamkomu þjóðarinnar
frá hagsmunasjónarmiði ýmissa
aðila, einstaklinga og félaga, jafn-
vel að smíða lagafrumvörp til flutn-
ings á Alþingi um slík hagsmuna-
mál.
Að sjálfsögðu er ekkert við þess
háttar hagsmunagæslu að athuga
annað en það að ríkið kostar hana.
Slíkt á ekki við um aðrar sambæri-
legar samkomur, svo sem iðnþing
íslendinga eða stéttarþingin — þing
ASÍ, BSRB, BHM eða Stéttarsam-
bands bænda — og eru þó við-
fangsefni og hlutverk funda þessara
samtaka ekki mjög ólík hlutverkum
fiskiþings og búnaðarþings. Þykir
réttlátast, frekar en að taka upp
ríkisrekstur allra hagsmunasam-
taka og þrýstihópa í landinu, að ein
og sama regla gildi um ölj þessi
samtök — líka Fiskifélag íslands
og Búnaðarfélag íslands — sem sé
sú að þessi samtök starfí sjálfstætt,
að vilja og á ábyrgð viðkomandi
hagsmunaaðila en ekki ríkissjóðs.
Oeðlilegt er líka með öllu að
samtök, sem a.m.k. öðrum þræði
eru hagsmunasamtök, hafí með
höndum opinbera gagnasöfnun og
skýrslugerð. Slík verkefni þarf að
sjálfsögðu að vinna en þau eiga að
vera í höndum óhlutdrægra opin-
berra stofiiana. Ekkert mælir hins
vegar á móti því að sjálfstæð hags-
munasamtök annist einnig slík
verkefni og þá að sjálfsögðu á eigin
kostnað og eigin ábyrgð. Það er
hvorki æskilegt né nauðsjmlegt að
hagsmunasamtökum sé jaftiframt
falið að safna gögnum og skila
hagskýrslum, enda á það fyrir-
komulag rætur sínar að rekja til
tíma þegar ekki voru opinberir
aðilar til þess að sinna slíkum verk-
efnum.
Þessi þáltill. gerir ráð fyrir því
að þessu Janusarhlutverki Fiskifé-
lagsins og Búnaðarfélagsins ljúki.
Hún felur það ekki í sér að félögin
sem slík verði lögð niður heldur að
ríkisrekstri þeirra verði hætt og
hagsmunaaðilunum, sem að þeim
standa, verði í sjálfsvald sett hvort
og þá hvemig rekstri þeirra verði
haldið áfram.
Sú gagnasöfnun og skýrslugerð,
sem félögin vinna nú í þágu opin-
berrar stjómsýslu, em að sjálfsögðu
nauðsynleg en ber að vinna hjá
réttum aðilum, þ.e. þeim opinbem
stofnunum sem að slíkum verkefn-
um starfa. í flestum tilvikum
mundu þau koma í hlut Hagstofu
íslands."
Fyrirspurnir á Alþingi:
Spurt um framlög til
opinberra framkvæmda
FJÖLMARGAR fyrirspurnir hafa verið lagðar fram á Alþingi frá
þvi að störf hófust þar að nýju að loknu jólaleyfi á mánudaginn.
Er þeim flestum beint til fjármálaráðherra.
Hjörleifur Guttormsson (Abl,
Al.) spyr fjármálaráðherra um
raungildi framlaga til opinberra
framkvæmda 1982-1986, reiknað á
verðlagi þessa árs og miðað við vísi-
tölu byggingarkostnaðar.
Sami þingmaður spyr flármála-
ráðherra og menntamálaráðherra
um afstöðu til jöfnunar á launum
kennara án tillits til þess í hvaða
stéttarfélagi þeir eru, samnings- og
verkfallsrétt Kennarasambands ís-
lands og lögvemdun á starfsheiti
og starfsréttindum kennara.
Guðrún Helgadóttir
(Abl.-Rvk.) spyr fjármálaráðherra
um erlendar skuldir þjóðarinnar.
Spurt er hver hafi verið greiðslu-
byrði þjóðarinnar af erlendum
skuldum árið 1985 og hversu há
prósenta það hafi verið af þjóðar-
framleiðslu og útflutningstekjum
þjóðarinnar. Enn fremur spyr þing-
maðurinn um sömu tölur fyrir árin
1979-1984.
Kristín S. Kvaran (Bj.-Rvk.)
spyr íjármálaráðherra um ráðning-
ar í lausar stöður embættismanna.
Er m.a. spurt hvort ákvæðum 5.
gr. laga um réttindi og skyldur
starfsmanna ríkisins hafi ævinlega
verið stranglega framfylgt og óskað
er eftir upplýsingum um undan-
tekningar frá því á sl. fjórum árum,
ef um þær er að ræða.
Helgi Seljan (Abl.-Al.) spyr íjár-
málaráðherra hvemig ríkisstjómin
hyggist beita sér fyrir því að útvega
fjármagn til mengunarvama í fiski-
mjölsverksmiðjum „í framhaldi af
ákveðnum tilmælum meiri hluta
íjárhags- og viðskiptanefndar efri
deildar um nauðsyn á útvegun láns-
fjár til þessa verkefnis?" eins og
þingmaðurinn orðar það.
Sami þingmaður og Guðrún
Helgadóttir spytja menntamálaráð-
herra hvort hann hyggist beita sér
fyrir vinnu að ákveðinni stefnu-
Sigríður Dúna Kristmunds-
dóttir (Kl.-Rvk.) spjr menntamála-
ráðherra um forsendur þær er hann
lagði til gmndvallar þegar hann réð
í stöðu lektors í íslenskum bók-
menntum við heimspekideild Há-
skóla íslands 27. desember sl. Á
öðru þingskjali spyr sami þing-
maður ráðherrann hvort hann telji
þessa stöðuveitingu sína vera í
samræmi við lög um jafna stöðu
og rétt kvenna og karla og þings-
ályktun frá 13. júní 1985 um heim-
ild fyrir ríkisstjómina að fullgilda
samning um afnám allrar mismun-
unar gagnvart konum.
Sighvatur Björgvinsson
(A.-Vf.) og Svavar Gestsson
(Abl.-Rvk.) spyija forsætisráðherra
um hvað ríkisstjómin hafi gert til
að tryggja rétt neytenda gegn svik-
um eða göllum í varanlegri fjárfest-
ingarvöm, svo sem steinstejrpu.
Loks hefur verið lögð fram fyrir-
spum frá Sighvati Björgvinssjmi
og Helga Seljan til sjávarútvegsráð-
herra. Er hún svohljóðandi: „Er
sjávarútvegsráðherra reiðubúinn til
þess að beita sér fyrir því að komið
verði í veg fyrir að einstök veiðiskip
selji meiri hluta fískafla síns fersk-
an til útlanda?"
Hús Fiskifélags íslands (t.h.) er áfast Útvarpshúsinu við Skúlagötu.
Þingmenn Kvennalistans:
Sjúkrasamlög taki þátt í
kostnaði við getnaðarvarnir
FRAM ERU komnar á Alþingi tillögur til þingsályktunar um fræðslu
meðal almennings um kynferðismál og þátttöku sjúkrasamlaga í
kostnaði vegna getnaðarvarna. Flutningsmenn eru þrír þingmenn
Kvennalistans, Kristín Halldórsdóttir (Rn.), Guðrún Agnarsdóttir
(Rvk.) og Sigríður Dúna Kristmundsdóttir (Rvk.)
Samkvæmt fyrmefndu tillögunni er heilbrigðisráðherra falið að efna
Isal:
Raforkuverð lægra
en áætlanir sögðu
IÐNAÐARRÁÐHERRA hefur lagt fram á Alþingi skýrslu um ra-
forkuverð til álversins í Straumsvík, en beiðni þar að lútandi hafði
komið fram.
í skýrslunni segir, að ísal hafí
greitt 12,5 mill/kWh fyrir raforku
frá Landsvirkjun allt árið 1985, en
það er hið samningsbundna lág-
marksverð.
Síðan segir: „Þegar samið var
um þriðja viðaukann við rafmagns-
samning Landsvirkjunar og ís-
lenska álfélagsins hf. á árinu 1984
gerð spá um raforkuverð til
mörkun í menningarmálum í sam- ísals í samræmi við fyrirliggjandi
r&SSi við helstu áEugaaðiIa úm álverðsspár jfrá tveimur aðilum,
menningarstefnu. __________fíhase. Ef.onometrics .nf Jlesearch.
Statistics í Bandaríkjunum og
James King í Bretlandi. Varð niður-
staðan sú að gera mætti ráð fyrir
að meðalverðið til Isals á árinu
1985 yrði 13,8 mill/kWh.“
Um horfur á raforkuverði til ísals
á árinu 1986 segir: „Miðað við nýj-
ustu spár sem Landsvirkjun hefur
nú undir höndum . . . er meðal-
verðið til ísals varlega áætlað 12,55
mill/kWh á árínu 1986. Ráðunejrtið
hefur sjálft _ekTcT~Íagt mat á spár
þessar.“
til fræðsluherferðar um kynferðis-
mál meðal almennings með það að
meginmarkmiði að koma í veg fyrir
ótímabærar þunganir. Sérstök
áhersla skuli lögð á að upplýsa fólk
á aldrinum 15—19 ára um kynlíf
og getnaðarvamir.
Síðari tillagan felur heilbrigðis-
ráðherra að hrinda nú þegar í fram-
kvæmd ákvæði 5. gr. laga um ráð-
gjöf og fræðslu varðandi kynlíf og
bameignir þess efnis að sjúkrasam-
lög greiði sinn hluta af kostnaði við
getnaðarvamir.
í greinargerð með tillögunni er
bent á, að þessu ákvæði hafí aldrei
verið framfylgt og svör heilbrigðis-
jrfírvalda við ítrekuðum fyrirspurn-
um undanfarin ár gefi ekki tilefni
til bjartsýni. Orðrétt segir: „Ætla
má að fyrirhöfnin og kostnaðurinn
við útvegun getnaðarvarna vaxi
mörgum í augum, einkum ungu og
reynslulitlu fólki. Mikilvægt er því
að fækka hindrunum eftir föngum
og hvetja beinlínis til notkunar
getnaðarvama, m.a. með því að
auðvelda aðgengi að getnaðarvöm-
um og draga úr kostnaðinum. Það
fyrmefnda mætti t.d. gera með
því að hafa sjálfsala með veijum á
almannafæri og hugsanlega mætti
greiða slífcarveijur niður á einhvem”
hátl.?