Morgunblaðið - 23.04.1986, Blaðsíða 33

32
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. APRÍL1986
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. APRÍL 1986
33

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 40 kr. eintakiö.
Flugvöllur Leifs
Eiríkssonar
Um heim allan vita menn,
að Kristófer Kólumbus
„fann“ Ameríku 1492. Færri
vita, að þeir, sem kunnugastir
eru sögu hans, telja, að Kól-
umbus hafí komið hingað til
lands 1477. ísland var Kólumb-
usi sérlega mikilvægt vegna
þess, að það var og hafði verið
„brú til Ameríku". Er þá komið
að vitneskju manna um heim
allan á því, að héðan sigldi
Leifur Eiríksson til Vínlands
árið 1000. Líklega eru þeir
talsvert fleiri, sem vita um
ferðir Leifs heppna en um það,
að Kólumbus hafí búið sig undir
Ameríkuferðina með því að
heimsækja ísland. Hitt er brýnt
að gæta heiðurs Leifs heppna
gagnvart Kólumbusi og hafa
það, sem sannara reynist um
fund Ameríku.
í Morgunblaðinu í gær mátti
lesa fréttir um úrræði, sem
gripið hefur verið til í því skyni
að halda nafni Leifs Eiríksson-
ar og þeirra, sem sigldu með
honum til Vínlands, á loft.
Franskir kvikmyndagerðar-
menn hafa dvalist hér á landi
til að afla stuðnings við gerð
sjónvarpskvikmyndar um fund
Ameríku árið 1000. Þá ætla
þeir einnig að gera sjónvarps-
þátt um ferð Bjama Heijólfs-
sonar að austurströnd Norður-
Ameríku árið 986. Er ætlunin
að frumsýna myndina í Banda-
ríkjunum hinn 9. október næst-
komandi á degi Leifs Eiríksson-
ar. Áður en þess verður minnst
1992, að 500 ár verða liðin
frá því að Kristófer Kólumbus
sigldi til Ameríku, ætla Norð-
menn að gefa út bók eftir land-
könnuð sinn, Thor Heyerdahl,
um ferðir Leifs Eiríkssonar og
annarra norrænna manna til
Ameríku 500 árum á undan
Kólumbusi.
Á allsheijarþingi Sameinuðu
þjóðanna (Sþ) 1982 fluttu
Bandaríkin og ríki Suður-
Ameríku, þeirra á meðal Kúba,
tillögu um það, að SÞ hæfu
undirbúning þess að minnast
500 ára afrnælis „fundar"
Ameríku. Miðuðu tillöguríkin í
því efni að sjálfsögðu við för
Kristófers Kólumbusar. Hörður
Helgason, sendiherra íslands
hjá Sameinuðu þjóðunum, stúð
upp til vamar Leifí Eiríkssyni
á allsheijarþinginu. Hann
sagði, að sér þætti furðulegt,
að ríkisstjóm Bandaríkjanna
stæði að tillögu sem þessari.
Bandaríska þjóðþingið hefði
1930 gefíð íslendingum glæsi-
lega styttu af Leifí Eiríkssyni
með áletruninni „Discoverer of
Vinland", eða sá, sem fann
Vínland. Hvemig gæti ríkis-
stjóm sama lands staðið að
sérstökum hátíðarhöldum
vegna ferðar Kólumbusar á
þeim forsendum, að hann hefði
fundið Ameríku? Þá sagði
sendiherra íslands, að með því
að efna til hátíðar vegna Kól-
umbusar væru Sameinuðu
þjóðimar að hylla nýlendu-
stefnu. Ræðunni var vel tekið;
málið hefur verið áfram á
dagskrá allsheijarþingsins en
ekki komið aftur til umræðu.
Auk þess sem staðinn er
vörður um minningu Leifs Ei-
ríkssonar og afrek hans þurfa
íslendingar að gæta þess, að
ekki falli í gleymskunnar dá,
að Leifur var íslendingur. Unnt
er að gera það með margvís-
legu móti. Hér skulu gerðar
tvær tillögun
•Reist verði afsteypa af
Leifsstyttunni á Skólavörðu-
holti við nýju flugstöðina á
Keflavíkurflugvelli, þannig að
öllum farþegum, sem um völl-
inn fara, hvort heldur þeir hafa
aðeins viðdvöl í flugstöðinni eða
fara inn í landið, sé ljóst af
hveijum stjrttan er og hver er
uppruni hennar.
•Þegar hin nýja flugstöð á
flugvellinum verður tekin í
notkun í apríl 1987, verði völl-
urinn kenndur við Leif Eiríks-
son og kallaður Flugvöllur
Leifs Eiríkssonar eða á ensku
Leif Eiriksson Airport og flug-
stöðin verði einnig kennd við
Leif og nefnd Leif Eiriksson
Terminal á ensku.
Fátt er íslendingum verr við
en eyða miklum fjármunum til
landkynningar eða til að minna
á sig og sína í þjóðahafínu. í
aðra röndina fínnst þeim í raun
sjálfsagt, að allir þekki til sögu
lands og þjóðar. A hinn bóginn
fínnst þeim rétt að nota pen-
inga til annars en auglýsinga-
mennsku. Án hennar halda þó
hvorki þjóðir né einstaklingar
velli á upplýsingaöld. Að kenna
KeflavíkurflugvöH og flugstöð-
ina við Leif Eiríksson kostar
ekki neitt. Það yrði hins vegar
í senn hinum frækna sægarpi
og íslenskri sögu til framdrátt-
ar.
Morgunblaðið skorar á utan-
ríkisráðherra og aðra er með
mál af þessu tagi fara fyrir
hönd þjóðarinnar að taka þessa
tvíþættu tillögu til gaumgæfí-
legrar athugunar og síðan til
framkvæmdar þegar á næsta
ári.

Komið upp á sporð Svínafellsjökuls.
Ljósmyndir/Helgi Bencdiktsson ^ Helgj tekur af gér skjðjn
Hvannadalshnúkur klifinn
að vestan í fyrsta sinn

V I
♦ *. -
4
'
iiíilplíii
4
Helgi Benediktsson, þrítugur Reykvíkingur, kleif Hvannadalshnúk,
hæsta tind á íslandi, 2.119 m, á föstudaginn langa. Það væri ekki í
frásögur færandi, ef Helgi hefði ekki farið upp á hnúkinn að vestan,
þar sem hann er illkleifastur, fyrstur allra. Að sögn Helga fóru
þeir fimm saman austur í Öræfi og ætlaði Helgi að klífa hnúkinn
við annan mann en hinir ætluðu upp að sunnan.
Fimmmenningarnir hófu ferðina hamars og ætluðu upp hnúkinn að
á jökulinn á skírdag með því að
ganga á mannbroddum upp á sporð
Svínafellsjökuls, sem gengur vestur
úr Öræfajökli. Höfðu þeir fjallaskíði
meðferðis og báru þau á bakinu.
Þegar kom upp á jökulsporðinn
gengu þeir á skíðum inn Svínafells-
jökul og er þeir komu í 400 m hæð
byggðu þeir snjóhús með fordyri
og var húsið svo rúmt, að þeir gátu
eldað þar og athafnað sig. Þar settu
þeir upp bækistöð og dvöldu um
nóttina.
Á föstudaginn langa héldu þeir
áfram inn Svínafellsjökul uns þeir
komu í 1.600 m hæð. Þar skildi
Helgi skíðin eftir og þeir skiptu liði.
Helgi hugðist fara einn upp hnúkinn
að vestan þar sem félagi hans
treysti sér ekki til þess þegar tii
kom. Hinir héldu upp á skarðið
milli Hvannadalshnúks og Dyr-
sunnan.
Veggurinn, sem Helgi valdi sér
til uppferðar, gnæfir fímm hundruð
metra hár og er hallinn 45—60
gráður. Helgi skildi mestallan út-
búnað eftir til þess að létta sig sem
mest og hafði aðeins mannbrodda,
ísöxi og íshamar meðferðis, auk'
lágmarksneyðarbúnaðar í bakpoka.
Hann sagði, að leiðin lægi á löngum
kafla undir hrunjökli, en aðstæður
hefðu verið óvenju góðar og áhætt-
an að því leyti í lágmarki.
„Ég vissi nákvæmlega hvað ég
var að fara út í,“ sagði Helgi. „Ég
var búinn að grandskoða leiðina
áður en ég lagði af stað upp. Því
er svo ekki að neita, að það tekur
á taugarnar að vera einn. Það er
mikill sálrænn stuðningur að því
að hafa félagsskap."
Þrátt fyrir mismunandi færi —
allt frá svo hörðum ís, að mann-
broddarnir rétt gripu, niður í
foksnjó, sem er viðsjárverður vegna
hættu á „flekahlaupi“ eða snjó-
skriðum — miðaði Helga vel og upp
var hann kominn á tindinn eftir
tvær og hálfa klukkustund. Þar
naut hann útsýnis, sem varla gerist
fegurra hérlendis, í einmuna veður-
blíðu — sól skein í heiði, hlýtt var
og lygnt. Hann sá spor eftir félaga
sína, sem höfðu orðið á undan
honum á hnúkinn og voru lagðir
af stað niður aftur.
Helga gekk vel niður og fann
félaga sína við rætur hnúksins.
Þeir renndu sér á skíðum niður að
snjóhúsinu í „einhveijum tilkomu-
mestu skíðabrekkum í heimi", eins
og Helgi komst að orði.
Þeir félagar notuðu svo laugar-
daginn fyrir páska til þess að leika
sér á skíðum á Vatnajökli, Helgi
fór t.d. við annan mann á Hrúts-
fjallstinda, 1.875 m háa.
Á páskadag var svo haldið til
byggða.
Við Hrútfjallstinda.
Kirkjan, rúmlega 1700mhártindur. Helgikleif hanafyrstur mannaásamt félögumárið 1979.
munurinn oeðst oq efs
myndinni er um 5.00 m.
. '• ■ ■:' " '■' ■'-
mmm