Morgunblaðið - 23.04.1986, Blaðsíða 48

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. APRÍL1986
48
Minning:
Sigurður Jónsson
'framkvæmdasijóri
Fæddur 23. maí 1916
Dáinn 16. apríl 1986
Að morgni 16. þ.m. andaðist í
Landakotsspítala Sigurður Jónsson
frá Þorvaldsstöðum í Breiðdal.
Hann fæddist 23. maí 1916 oghefði
því orðið sjötugur í næsta mánuði.
Foreldrar Sigurðar voru hjónin
Guðný Jónsdóttir og Jón Björgólfs-
son. Bæði áttu þau ættir að rekja
*til séra Einars prests og sálma-
skálds í Heydölum.
Guðný fæddist á Hóli í Breiðdal
30. október 1891, voru foreldrar
hennar hjónin Helga Eyjólflna
Þorvarðardóttir og Jónas Erlends-
son.
Ung var hún tekin í fóstur af
þeim hjónum Björgu Björnsdóttur
og Áma Bimi Ámasyni á Dísa-
staðaseli í Breiðdal.
Jón fæddist í Snæhvammi í sömu
sveit 5. mars 1881, sonur hjónanna
Kristínar Jónsdóttur og Björgólfs
Stefánssonar bónda þar, síðar
bónda að Kömbum í Stöðvarflrði.
Þessi ár vom bammörgum §öl-
jskvldum þung í skauti og 5 ára
gamall fer Jón í fóstur að Þorvalds-
stöðum. Þessi fósturheimili reynd-
ust til fyrirmyndar og til marks um
það hversu fósturbömin unnu sín-
um fósturmæðrum er það, að allar
dætur þeirra utan ein, heita Björg
að seinna nafni svo sem þær hétu
báðar. Frá Þorvaldsstöðum fór Jón
aldrei meðan hann lifði.
1915 kaupir hann bú þeirra fóst-
urforeldra sinna en þau voru Björg
Stígsdóttir og Sigurður Guðmunds-
^son, sem auk búskaparins stundaði
silfursmíði. Þetta ár, 1915, andast
fóstra Jóns. Tók þá Guðný við bús-
forráðum á Þorvaldsstöðum og
giftu þau sig hið sama ár. Sigurður
fóstri Jóns dvaldi áfram í skjóli
þeirra hjóna ásamt dreng er hann
hafði einnig tekið í fóstur, Pétri
Guðmundssyni, og var um 10 ára
er þetta gerðist. Þessi drengur
dvaldi svo á Þorvaldsstöðum til
fullorðinsára og var sem einn af
systkinunum. Þar dvaldi og móðir
Jóns með yngsta son sinn en hún
hafði þá misst mann sinn og son
með stuttu millibili. Einnig átti þar
skjól hin síðustu ár sín fósturfaðir
Guðnýjar er hann var ekkjumaður
orðinn og einnig bróðir hans. Fleiri
>gamalmenni nutu þar athvarfs og
aðhlynningar til hinsta dags að
lokinni starfsævi, því margt var
hjúa á heimilinu svo sem títt var á
stórum búum þeirra tíma.
Þorvaldsstaðir er innsti bær í
Norðurdal í Breiðdalshreppi. Jörðin
stór og afréttarlönd hennar liggja
að þremur hreppum. Það þurfti
atorku og mannafla til að nytja
þessa stóru jörð. Þessi upptalning
hér að framan er aðeins til að skýra
það úr hvaða farvegi Sigurður Jóns-
son var sprottinn og inn í hvaða
umhverfí hann fæðist, sem elsta
bam sinna foreldra. En bömin á
Þorvaldsstöðum urðu alls 13, þann-
gjig að menn geta gert sér í hugar-
lund að snemma hvíldi á herðum
hans erfíði og nærri ofurmannleg
ábyrgð sem mundi hafa bugað
margan ungling. En það var íjarri
Sigurði að bugast og hann var
þessum vanda vaxinn, að vera sá
stóri bróðir sem allir gátu leitað til
um ráð og hjálp. Axlaði hann
snemma byrðar bústjómar ásamt
móður sinni í fjarveru föður síns
sem var hlaðinn trúnaðarstörfum
fyrir sveit og sýslu og þurfti því
oft að vera fjarverandi.
Sigurður hinn stóri bróðir varð
^þannig stoð og stytta heimilisins
og það hélst áfram þótt hann flytti
að heiman og hinir næstu í röðinni
tækju við hans hlutverki á búinu.
Hann hélt áfram að vera sá sem
allir gátu leitað til og kvabbað á
með stórt og smátt, vinir, kunningj-
ar og vandamenn.
Sigurður varð snemma bók-
'Vhneigður, enda gott safn bóka á
heimilinu og mikið lesið. Gamla
fólkið er þama dvaldi heill hafsjór
af sögum og ljóðum og hafði á
hraðbergi sagnir frá gamalli tíð.
Þetta drakk Sigurður í sig í upp-
vextinum sem bam og unglingur,
enda fannst mér alltaf að hann
væri stóri hlekkurinn, tengiliður
okkar yngri systkinanna við fortíð-
ina, því flest þetta gamla fólk var
horfið til feðra sinna í okkar upp-
vexti, enda aldursmunur 20 ár á
elsta og yngsta systkini. Ungur fór
Sigurður í Alþýðuskólann á Eiðum
og ætla ég að það hafl verið honum
dijúgt veganesti út í lífið. En best
mun honum hafa dugað sjálfsnám-
ið, því hann var alla tíð bókelskur
maður og unni sögnum og ljóðum
svo að sjaldgæft má telja. Svo var
hann vel að sér í sögu að langskóla-
gengið fólk mátti vara sig að etja
við hann kappi á þeim vettvangi.
Hafði hann og mjög gaman af að
ræða þessi fræði svo og ættfræði
við sína líka. Fannst manni stundum
sem hinir fomu kappar og söguhetj-
ur stigju fram ljóslifandi. Enda
ræddi hann þær ekki sem söguper-
sónur, heldur var því líkast að hann
væri að ræða fólk sem hann gjör-
þekkti eins og nágranna í næsta
húsi.
Sigurður hafði ákveðnar skoðanir
og var reiðubúinn að beijast fyrir
sannfæringu sinni ef á þurfti að
halda. Samviskusamur var hann
með afbrigðum og sem títt er um
slíka menn hlóðust á hann hvers-
konar trúnaðarstörf. Var það fjarri
honum að skerast undan erfiði og
ábyrgð, því slíku hafði hann vanist
frá blautu bamsbeini. Um laun var
ekki spurt.
Sem fyrr er sagt vann Sigurður
á búi foreldra sinna fram yfir tví-
tugt. Um 1939 ræðst faðir okkar í
að byggja stórt og mikið timburhús
á Þorvaldsstöðum. Var Sigurður að
sjálfsögðu ein aðaldriffjöðurin í
þeim framkvæmdum. Keypti hann
þá vörubifreið til aðdrátta á bygg-
ingarefninu.
Um 1941 ræðst hann í að kaupa
18 manna bifreið til fólksflutninga
ásamt tveimur bræðra sinna. Var
þetta taumlaus bjartsýni á þeim
tíma, því varla var þá vegspotti sem
heitið gæti því nafni niður á fírðina.
Á þessum bfl hélt hann samt uppi
áætlunarferðum að minnsta kosti í
2 sumur til Seyðisfjarðar. En ekki
lét hann sitja víð það heldur mun
hann einnig vera frumkvöðull að
farþegaflutningum með rútu milli
Breiðdalsvíkur og Reykjavíkur, og
mun sú ferð þeim minnisstæð er
hana fóru. Enda talið ógerlegt.
Rútuna leigði hann svo á vetuma
til meiraprófs, sem þá var eingöngu
þreytt í Reykjavík. Var hann og
með þennan bíl til hverskonar
keyrslu t.d. fyrir herinn. En þá var
mikill skortur á bflum í Reykjavík
sakir stríðsins. Uppúr þessu flendist
Sigurður í Reykjavík. Réðst hann
næst til bílastöðvarinnar Heklu í
Lækjargötu, var þar. fyrst með
leigubíl en tekur síðan að aka
Hreðavatnsrútunni á vegum Heklu.
Síðar er Hekla lagðist niður gerðist
hann bílstjóri hjá Bifreiðastöð
Steindórs um langt árabil. Keyrði
þá t.d. Hafnarfjarðarstrætó, einnig
suður með sjó en lengst til Stokks-
eyrar og Eyrarbakka. Voru þetta
oft erfiðar ferðir í ófærð og vondum
veðmm, kom sér þá vel þrek og
óbilandi kjarkur Sigurðar á hveiju
sem gekk. Þó kom þar að hann
varð að hætta akstri sökum at-
vinnusjúkdóms bifreiðastjóra, bak-
veiki. Þá reisir hann verslunar- og
íbúðarhús á Melabraut 57 og hefur
búið þar síðan. Þama á Melabraut-
inni rak hann verslun um árabil
ásamt Qölskyldu sinni, þar til hann
fór að aka sendiferðabifreiðum.
Fyrst á Sendibílastöðinni en síðustu
árin starfaði hann hjá Trausta, fé-
lagj sendibílastjóra, þar sem hann
gegndi trúnaðarstörfum meðan
heilsa og kraftar leyfðu.
Kvæntur var Sigurður Ástu
Gunnsteinsdóttur frá Nesi við Sel-
tjöm, dóttur hjónanna Sólveigar
Jónsdóttur og Gunnsteins Einars-
sonar bónda og skipstjóra.
Sigurður og Ásta gengu í hjóna-
band 10. janúar 1945. Þeim varð 4
bama auðið en 2 þeirra dóu í frum-
bemsku, en á lífi em: Sólveig hús-
móðir á Seltjamamesi, gift Omari
Bjámasyni verkstjóra hjá símanum.
Þeirra böm eru: Ástríður Kristín,
Sigurður og Ólafur. Gunnsteinn
byggingatæknifræðingur, kvæntur
Guðbjörgu Jónu Hermannsdóttur
hjúkmnarfræðingi, þau eiga eina
dóttur, Guðrúnu Margréti. Fóstur-
son áttu þau einnig Sigurður og
Ásta, Jón Ómar Jóhannsson. Var
hann hjá þeim frá fermingu til þess
er hann sjálfur stofnaði sitt heimili.
Mjög var kært með þeim Sigurði
og mun hann hafa litið á þau hjón
sem foreldra.
Fjölskylda Sigurðar var honum
það athvarf er aldrei brást til hinstu
stundar í stormum lífsins og veik-
indastríði síðustu ára. Kona hans,
Ásta Gunnsteinsdóttir, hefur að
hætti góðra kvenna reynst hans
styrka stoð og sterkust þá mest á
reyndi. Böm, tengdaböm og bama-
böm eiga á bak að sjá föður og afa
sem var óþreytandi í ást sinni og
umhyggju fyrir þeim til hinstu
stundar. Umhyggja hans náði
lengra og vom lítil takmörk sett,
systkini, vinir og vandamenn, allir
eiga minningar um manninn sem
alltaf var reiðubúinn að gera greiða.
Systkinabömin litu á Sigga frænda
sem einskonar allsheijar afa.
Ég vil að lokum færa þakkir frá
okkur systkinunum, mökum okkar
og bömum. Samúðarkveðjur send-
um við þér, Ásta mín, bömum,
tengdabömum og sér í lagi afaböm-
unum.
Síðasta setningin sem ég heyrði
bróður minn segja var: „Eg vildi
að ég gæti séð eitthvað í kringum
mig.“ Ég trúi að nú hafí sú ósk
ræst. Þökk fyrir allt.
Þórey Jónsdóttir
frá Þorvaldsstöðum.
„Oft er sannleikur eyrum beisk-
ur.“ Það er eins og dauðinn komi
okkur alltaf á óvart, jafnvel þótt
manni bjóði í gmn hvers megi
vænta eftir langvarandi veikindi
eins og Sigurður vinur minn og
svili varð að heyja. Nú er Sigurður
til moldar borinn í dag. Mig langar
aðeins til að minnast hans með
örfáum orðum, ég rifja ekki upp
æviferil hans, það verður af öðmm
gert.
Sigurður var fæddur á Þorvalds-
stöðum í Breiðdal 23. maí 1916,
sonur hjónanna Guðnýjar Jónas-
dóttur og Jóns Björgúlfssonar,
bónda. Systkinahópurinn var stór,
13 talsins, og var Sigurður elstur,
svo nærri má geta að snemma hefur
þurft að taka til hendi. Hann sagði
mér margt úr sinni heimabyggð og
ég ætla, að eftir því sem ámnum
fjölgaði hafl hugurinn verið sterkari
á heimaslóðum.
Sigurður var fyrstur manna að
aka á stómm hópferðbfl austan frá
Breiðdal til Reykjavíkur 1941 og
lýsir það sér hve hörkuduglegur
hann var og lét sér ekki allt fyrir
bijósti brenna að fara slæma eða
enga vegi, það var mikið þrekvirki.
Þeir sem fæddust fyrst á þessari
öld hafa með sanni lifað tvenna
tíma, breytingu á atvinnu- og þjóð-
lífsháttum, sem ekki höfðu breyst
mikið um aldir og ólust upp við
rótgróna bændasamfélagsmenn-
ingu.
Hann fór á héraðsskólann á
Eiðum og var þar í tvo vetur. Frá
þeim tíma átti hann margar mjög
skemmtilegar minningar, enda var
hann mikill bókamaður, las mikið
af öllum fræðibókum, sem hann
komst yfír að lesa og átti gott bóka-
safn, tel ég að hann hafl kunnað
íslendingasögumar og fomaldar-
sögu Norðurlanda utanbókar, enda
furðaði mig oft á því, hvað hann
hafði sterkt minni á allt sem hann
las.
Upp úr 1940 kom hann til
Reylq'avíkur og fór að stunda vinnu
hér á vetuma en var með hópferða-
bfl á sumrin fyrir austan, sem þeir
bræður áttu.
10. janúar 1945 steig Sigurður
sitt gæfuspor er hann gekk að eiga
eftirlifandi konu sína, Ástu Gunn-
steinsdóttur. Foreldrar hennar vom
Sólveig Jónsdóttir og Gunnsteinn
Einarsson, skipstjóri og hreppstjóri
frá Nesi við Seltjöm. Þau Ásta og
Sigurður eignuðust 4 böm, 2 dóu
í frumbemsku en hin em Sólveig,
gift Ómari Bjamasyni, símaverk-
stjóra og Gunnsteinn, tæknifræð-
ingur, kvæntur Guðbjörgu Her-
mannsdóttur, hjúkmnarfræðingi,
og em bamabömin fjögur.
Á þessum ámm ók hann áætlun-
arbflum fyrst frá bifreiðastöðinni
Heklu, en síðar Steindóri. En árið
1954 veikist hann og var frá vinnu
á annað ár, en þegar hann fór að
ná sér stofnaði hann verslunina
Steinnes á Seltjamamesi og rak
hana í 14 ár, fyrst í leiguhúsnæði
en byggði síðan sína eigin verslun,
síðan selur hann hana og fer að
aka sendibfl á Sendibflastöðinni hf.
og jafnframt byijar hann í starfí
hjá Trausta, sem er stéttarfélag
sendibflsljóra.
Sigurður var einstaklega vandað-
ur og samviskusamur maður. Hann
var hæglátur, en hafði ákveðnar
skoðanir og kaus að vinna að þeim
með hógværð. Oft var róðurinn
þungur eins og vill vera hjá þeim
sem fara fyrir, en Sigurður hélt sínu
striki í rólegheitum, en með festu.
Þannig reyndist hann mér og mín-
um í félagsskap tengdafólks síns
og hafí hann þökk fyrir það allt.
Þessi fátæklegu orð em þakklætis-
vottur til Sigurðar vinar míns. Flest
bendir í þá átt að saga hvers og
eins sé þar með ekki öll, þótt önn
dagsins á okkar jörð sé að baki.
Svo votta ég Ástu konu hans og
allri fjölskyldunni mína dýpstu
samúð, og kveð hann með ljóðlínun-
um alþekktu.
Og nú fór sól að nálgast æginn
og nú var gott að hvfla sig
og vakna upp ungur einhvem daginn
með eilífð glaða kringum þig.
(Þ.E.)
Guðm. Gunnarsson
Sigurður Jónsson var kjörinn í
stjóm Trausta f aprílmánuði 1971,
ásamt Friðriki Guðjónssyni og
undirrituðum. Strax á fyrsta stjóm-
arfundi var Sigurður kjörinn for-
maður og hélt hann því sæti alla
tíð síðan, eða þar til að hann gaf
ekki kost á sér í stjóm lengur,
sökum heilsubrests, vorið 1985. Á
þeim aðalfundi var hann einróma
tilnefndur heiðursfélagi Trausta, sá
fyrsti og eini, sem hefír hlotið þá
viðurkenningu af hálfu sendibíl-
stjóra.
Á þessu tímabili, eða í 14 ár,
veitti hann forystu hagsmunabar-
áttu sendibílstjóra, auk þess sem
hann átti sæti í framkvæmdastjóm
Bandalags íslenskra leigubílstjóra
(BÍLS). Hann sat í stjóm Lífeyris-
sjóðs leigubflstjóra, o.fl. trúnaðar-
störf sá hann um á vegum þessara
samtaka.
Það gefur augaleið, að slíkur
maður hefír notið mikils trausts og
hika ég ekki við að staðfesta það.
Sigurður var á margan hátt sér-
stakur maður. Karlmennska og
drenglyndi vom áberandi í fari
hans, hann var gjörhugull og afar
traustur maður, mjög víðlesinn.
Fomsögumar vom þó ætíð ofarlega
í huga hans og hefi ég ekki fyrir
hitt neinn þann mann, sem tók
honum fram á því sviði. Sama hvort
var í íslendingasögunum, Land-
námu eða Sturlungu, allstaðar var
Sigurður með á nótunum. Helstu
ættir frá landnámstíð hafði hann á
sínu valdi, auk þess sem hann var
frábærlega staðkunnugur.
Smám saman hlóðust störfín á
Sigurð, því að félagamir í Trausta
leituðu mjög til hans með vandamál
sín. Hann var líka ætíð reiðubúinn
til hjálpar þeim.
Seinustu árin vann hann fullt
starf á skrifstofu Trausta í því hús-
næði, sem hann hafði forgöngu um
að félagið keypti í Hrejrfílshúsinu
og á nú orðið skuldlaust. Þessi ráð-
stöfun hefír stórbætt alla aðstöðu
og er félaginu mikill styrkur.
Sigurður naut álits hjá þeim
valdsmönnum, sem okkar störf bfl-
stjóranna heyra undir, hann fékk
ýmsum málum til leiðar komið, sem
til heilla horfðu fyrir land og lýð,
enda höfðu þessir heiðursmenn
skilning á atvinnumálum þjóðarinn-
ar og gerðu sér grein fyrir mikil-
vægi samgangna og vömdreifíngar.
Þetta vom jú Austfírðingar og vissu
deili á honum.
Sigurður var frá Þorvaldsstöðum
í Breiðdal S-Múlasýslu Hann varð
þó að hasla sér nýjan starfsvöll í
þéttbýlinu, eins_ og svo margir
sveitadrengir á íslandi hafa gert.
Hugur og hjarta vildi þó oft hvarfla
til átthaganna og hinna fögm
byggða Austurlands, sem hann unni
mjög. Hann hafði tileinkað sér hinn
gamla anda ungmennafélaganna,
sem höfðu að kjörorði „íslandi allt“.
Þeir bröltu gjaman upp á heiðar í
frítímum sínum, til þess að reisa
sæluhús og enginn spurði um kaup,
þannig var Sigurður í sinni.
Hann bar hag sendibílstjóra mjög
fyrir bijósti og vann þeim af trú-
mennsku allt fram í andlátið. Við
sem skipum stjóm Trausta núna,
Sigmar Ákason formaður, Friðrik
Guðjónsson gjaldkeri, Ingólfur
Finnbjömsson ritari og Guðlaugur
Gíslason varaform. fæmm alúðar
þakkir fyrir vel unnin störf í þágu
allra sendibflstjóra og fyrir þeirra
hönd, um leið og við flytjum Ástu
Gunnsteinsdóttur, konu hans, Sól-
veigu og Gunnsteini, bömum þeirra
hjóna, sem ogöðmm vandamönnum
þeirra okkar innilegustu samúðar-
kveðjur og biðjum þeim Guðsbless-
unar á ókomnum árum.
Fyrir hönd Trausta, stéttarfé-
lags sendibílstjóra, Ingólfur
Finnbjörnsson.
16. apríl lést góður vinur og fé-
lagi, Sigurður Jónsson fram-
kvæmdastjóri Trausta, félags
sendibílstjóra. Sigurður fæddist á
Þorvaldsstöðum í Breiðdal 23. maí
1916 og hefði orðið sjötugur í næsta
mánuði, hefði hann lifað. Hann var
sonur hjónanna Jóns Björgúlfssonar
bónda og Guðnýjar Jónasdóttur,
elstur þrettán bama. Þó svo að
Þorvaldsstaðir væm innsti bærinn
í Norðurdal,. þá var þar mjög gest-
kvæmt og létt yfír fólki.
1941 keypti Sigurður með bræðr-
um sínum 18 manna Chevrolet rútu.
Alla tíð síðan hefur það verið uppá-
haldstegund hans enda sagði hann
eitt sinn þegar læknar vom búnir
að koma honum aftur á fætur eftir
veikindi að lengi mætti lappa upp
á gamlan Chevrolet. Á þessum bfl
sínum fór hann til Reykjavíkur
fyrstur manna akandi úr Breiðdal.
Þar kynntist hann konu sinni, Ástu
Gunnsteinsdóttur, fædd í Nesi á
Seltjamamesi. Þar bjuggu þau síð-
an í farsælu hjónabandi, eignuðust
fjögur böm en misstu tvö í æsku.
Þau sem komust á legg em: Sól-
veig, gift Ómari Bjamasyni síma-
manni og eiga þau þijú böm, og
Gunnsteinn, tæknifræðingur,
kvæntur Guðbjörgu Hermannsdótt-
ur og eiga þau eina stúlku. Næstu
árin stundar hann akstur í Breta-
vinnunni, með áætlunarferðir til
Seyðisfjarðar, áætlunarferðir í
Borgames og í tíu ár samfellt var
hann rútubílstjóri hjá Steindóri. Þá
var hann orðinn svo slæmur í baki
að hann lá rúmfastur í eitt ár og
hafði ekki heilsu til þess að byija
akstur á ný. Hóf hann þá verslun
á Seltjamamesi í smáum stfl fyrst,
þar sem hann á hækjum smíðaði
alla innréttingu sjálfur. Seinna
byggði hann myndarlegt verslunar-
hús á Nesinu og verslaði í 14 ár.
Ekki mun hann hafa auðgast á
versluninni, var of mikið ljúfmenni